Copyright by Złote Myśli & Anna Tabisz, rok 2013 Autor: Anna Tabisz Tytuł: Praca dla absolwenta Wydanie I Data: 9.04.2013 ISBN: 978 83 7701 687-9 Projekt okładki: Janusz Skierkowski Ilustracje: Dominika Bochenek Redakcja: Magdalena Michalak, Sylwia Fortuna Skład: Magda Wasilewska Złote Myśli sp. z o.o. 44 117 Gliwice ul. Toszecka 102 www.zlotemysli.pl e-mail: kontakt@zlotemysli.pl Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
Poradnik ten dedykuję Annie Lazar-Tomaszek, koleżance z licealnej ławki, której obiecałam dedykację mojej pierwszej książki.
Spis treści Opinia o książce... 7 Dlaczego powstała ta książka...11 Kto nie powinien czytać tej książki...12 Czego nie ma w tej książce... 14 Co jest celem?...16 Fakty i mity...17 Tylko trudna sytuacja wymusza szukanie pracy...17 Pracę znajdzie się tylko przez znajomych...20 Praca znajdzie się sama (trzeba tylko odpowiednio długo poczekać).. 23 Los wygrany na loterii?...23 Podejścia do szukania pracy...25 Idealny szuka idealnej...25 Uprzejmie proszę...26 Ilość zamiast jakości...29 Negocjacje biznesowe... 31 Trudna praca i wysiłek... 32 Inwestycja...33 O co w tym wszystkim chodzi?...34 Jakie jest twoje poczucie kontroli?... 34 Jak pracodawcy szukają pracowników?...35 Jak skutecznie szukać pracy?... 39 Dla studentów, absolwentów i nie tylko...45 Edukacja...45 Zdobądź dodatkowe umiejętności... 49 Praktyki i staże...52 Łowcy i poszukiwacze jak trafić na ciekawą ofertę...59 Daj się odnaleźć...69 Kto i co jeszcze może pomóc?... 74 Poznaj siebie...77 Zbierz fakty...78 Opisz siebie...89 Określ swój cel zawodowy... 99 Skorzystaj ze swojej wiedzy!...104 Życiorys twoją reklamą...105 Cele CV...105
Jaki powinien być życiorys?...107 Formularz...111 Czy zlecić komuś napisanie życiorysu?...113 Elementy życiorysu...115 Nie koloryzuj...127 Chronologicznie czy funkcjonalnie?...129 Ucz się na cudzych błędach...138 Najczęstsze błędy...179 Piszemy twój życiorys...185 List czy rzeczywiście motywacyjny?...186 Czym jest list motywacyjny?...186 Czy list motywacyjny jest zawsze wymagany?...188 Pisać samodzielnie czy zlecić fachowcom?...189 Co może motywować?...190 Jak skomponować list motywacyjny...194 Przykłady te dobre i te złe...197 Co zrobić, gdy piszesz z własnej inicjatywy?...232 Błędy, których należy unikać...233 Sprawdź, czy twój list...238 Jak się dobrze zaprezentować?...241 Czym jest rozmowa kwalifikacyjna?...241 Masz stracha? Porzuć swoje obawy!...243 Rzetelne przygotowanie to podstawa...245 Kilka porad na ostatnie minuty przed rozmową...257 4 x 20 pierwsze wrażenie robi się tylko raz!...259 Jak przebiega rozmowa kwalifikacyjna?...270 Rozmowa przez telefon...281 Jak przygotować dobre odpowiedzi na pytania pracodawcy?...282 A co po rozmowie?...288 Assessment center...290 Błędy, których należy unikać...295 Do dzieła! Szukanie na cały etat...298 Stwórz plan działania...299 Pomyśl, jak zbierać i przechowywać informacje...301 Przykładowy plan dla długodystansowca...310 Powodzenia!...332 BIBLIOGRAFIA...334
Opinia o ks i ą ż c e Na poradnik Praca dla absolwenta staram się patrzyć z dwóch perspektyw zarówno ze strony potencjalnego kandydata, w którego rolę wielokrotnie się wcielałam, jak i z perspektywy pracodawcy, gdyż jako specjalista ds. rekrutacji dużo razy uczestniczyłam w procesach rekrutacyjnych oraz podejmowałam decyzje dotyczące zatrudnienia. Anna Tabisz świetnie podsumowała to, co i ja chciałabym przekazać wszystkim poszukującym pracy, zdecydowanie jednak nie byłabym w stanie zrobić tego w tak kompleksowy, barwny i dynamiczny sposób. Poradnik Praca dla absolwenta to znakomita lektura kierowana do szerokiego grona odbiorców: studentów, absolwentów, osób aktywnych zawodowo i bezrobotnych, dostarczający wielu przykładów z życia wziętych, praktycznych porad i ćwiczeń, które gwarantują nie tylko sukces, ale także przyspieszenie samego procesu poszukiwania pracy i poprawę jego wydajności. 7
Praca dla absolwenta Zawartość książki zdecydowanie wykracza poza podstawowe instrukcje dotyczące napisania CV i listu motywacyjnego ten poradnik stara się wpłynąć na całościową zmianę podejścia do poszukiwania pracy oraz pomóc w opracowaniu własnej strategii. Autorka zaczyna od obalenia typowych mitów wiążących się z poszukiwaniem pracy, do których należą m.in.: Pracę znajdzie się tylko przez znajomych, Tylko trudna sytuacja wymusza poszukiwanie pracy, Praca znajdzie się sama itp. Anna Tabisz poddaje krytyce dwa skrajne podejścia do poszukiwania pracy: nadmiernie selektywne, wynikające z bardzo zawężonego kręgu zainteresowań lub wysokich aspiracji, oraz, z drugiej strony, ilościowe/masowe wysyłanie CV, wiążące się z brakiem jakichkolwiek preferencji zawodowych. Wskazuje, że nie warto czekać na uśmiech losu ani stosować postawy proszalnej w rozmowie z potencjalnym pracodawcą. Poradnik niejednokrotnie podkreśla, że praca wiążąca się z poszukiwaniem pracy powinna się rozpocząć dużo wcześniej niż w momencie konstruowania CV. Autorka zachęca do odkrycia i opisania swoich mocnych stron, w czym mają pomóc zaproponowane ćwiczenia, które stanowią pracę domową każdego kandydata. Następnie wskazuje, jak odkrytą wartość ubrać w atrakcyjny rynkowo sposób. Stosuje różne techniki i triki z branży reklamowej, które doskonale sprawdzają się również przy pisaniu CV, listu motywacyjnego i na rozmowie kwalifikacyjnej. Nie zapomina także o kluczowym elemencie, którym jest określenie celu zawodowego. Obowiązkową częścią książki są rozdziały na temat CV i listu motywacyjnego, które stanowią o dużej wartości 8
Opinia o książce merytorycznej poradnika. Czytelnik znajdzie w nich wielobarwne profile kandydatów wraz z przykładami CV i listu motywacyjnego, z drobiazgowym omówieniem poszczególnych elementów i najczęściej popełnianych błędów (chaos, formatowanie, przejrzystość, błędy merytoryczne), a wszystko to szczegółowo przeanalizowane ze wskazaniem potrzebnych poprawek. Autorka także wskazuje, jak należy się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej oraz jak przez nią przebrnąć, pokazując się pracodawcy od jak najlepszej strony. Pomóc w tym ma szereg porad, często bardzo szczegółowych i praktycznych, takich jak np. komponowanie stroju, poproszenie o wodę, uścisk ręki, techniki relaksacyjne itp. Te z pozoru śmieszne porady decydują jednak o poczuciu komfortu kandydata, dlatego nie należy ich lekceważyć. Oczywiście autorka wykracza daleko poza ten obszar, opisując typowy przebieg rozmowy, standardowe pytania oraz krytykując najczęściej popełniane błędy. Anna Tabisz wskazuje także, jakimi kanałami należy szukać pracy, podając listę najpopularniejszych gazet i portali pracy oraz pomaga w skonstruowaniu własnego planu działania. Pokazuje, jak rozłożyć cały proces na szereg małych kroków. W książce znajdziemy modelowy grafik dnia osoby aktywnie poszukującej pracy. Dużym atutem książki jest jej styl, dość amerykański, ale dostosowany do polskiego rynku pracy. To zdecydowanie nie jest naukowa, teoretyczna i przemądrzała książka, choć zawiera wiele mądrości, wszystkie jednak przekazane są w bardzo przystępny sposób. Autorka korzysta często z dość potocznego, młodzieżowego i dynamicznego języ- 9
Praca dla absolwenta ka, zachęcającego do podjęcia natychmiastowych działań, co wywołuje wrażenie toczącego się dialogu. Udaje jej się z sukcesem stworzyć bardzo osobistą więź z czytelnikiem, przez co podczas lektury ma się poczucie współpracy z osobistym doradcą personalnym. Książka Praca dla absolwenta to nie tylko poradnik podający gotowe wskazówki i odpowiedzi to również publikacja zmuszająca do pracy nad sobą, autorefleksji i przede wszystkim działania. Poradnik zachwycił mnie różnorodnością prezentowanych profili kandydatów oraz wielobarwnością przytaczanych przykładów. Jestem przekonana, że jeżeli ktoś będzie poszukiwał pracy w tak profesjonalny sposób jak ten opisany przez Annę Tabisz, to z pewnością ją znajdzie. Ta książka to przepis na sukces! Ewelina Smejkal absolwentka socjologii na KUL i kulturoznawstwa na UMCS w Lublinie. Swoje doświadczenie rekrutacyjne zdobyła w firmie doradztwa personalnego HRK SA oraz w firmie informatycznej Hewlett-Packard. Prowadziła rekrutacje absolwentów, specjalistów w obszarze IT, finansów, księgowości oraz administracji, a także rekrutacje managerów średniego i wysokiego szczebla. Wykorzystywała następujące techniki rekrutacyjne: wywiad telefoniczny, rozmowa kwalifikacyjna, testy techniczne, testy psychometryczne, assessment center i development center. Obecnie zajmuje się problematyką wynagrodzeń i benefitów, pracując jako Compensation&Benefits Analyst dla firmy Helwett-Packard w Pradze.
Dla c z e g o po w s t a ł a ta ks i ą ż k a Od wielu lat zajmuję się pisaniem tekstów, a szczególnie tekstów reklamowych. Pewnego dnia zauważyłam, że każdy z nas musi przynajmniej raz w życiu napisać dwa bardzo ważne teksty reklamowe: życiorys i list motywacyjny. Obserwując problemy moich znajomych ze znalezieniem pracy, odkryłam, że jedną z przyczyn ich trudności są źle przygotowane dokumenty oraz nieprawidłowe podejście do szukania pracy. Z tego powodu zaczęłam pomagać rodzinie i przyjaciołom. Z czasem zostałam poproszona o pomoc znajomym moich przyjaciół. W końcu doliczyłam się kilkudziesięciu osób, którym pomogłam w ten czy inny sposób. Za każdym razem okazywało się, że wiele spraw dotyczących szukania pracy, które dla mnie były oczywiste, dla nich było nowością. Każdemu z moich znajomych powtarzałam te same prawdy. Wszyscy przychodzący do mnie po radę wychodzili z gotowym życiorysem, listem moty- 11