Klimat polityka -praktyka

Podobne dokumenty
Zachodniopomorskie rolnictwo w latach

Zalesianie marginalnych gruntów rolnych finansowane z PROW

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2013 Głównego Urzędu Statystycznego)

POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo

POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG WOJEWÓDZTW. Województwo

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

Kwiecień PROWieści. Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 29 lutego 2008 r.

Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego

Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego

Spójność funduszy a spójność terytorialna koordynacja polityki spójności i polityki rozwoju obszarów wiejskich.

Pomoc jest udzielana na inwestycje dotyczące modernizacji lub rozwoju pierwotnej produkcji roślinnej lub zwierzęcej, z wyłączeniem produkcji leśnej i

Plan prezentacji WPR polityką ciągłych zmian

LUBUSKI ODDZIAŁ REGIONALNY WDROŻENIE I REALIZACJA PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA PRZEZ ARIMR NA TERENIE WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO

XXIII OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA MŁODZIEŻY - Lubuskie 2017 w piłce siatkowej

POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata na zmiany zachodzące w rolnictwie i na obszarach wiejskich

Odnawialne źródła energii szansą na aktywizację rolnictwa oraz obszarów wiejskich

Działania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach na rzecz NATURA 2000

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

Puławy, r. Znak sprawy: NAI DA

Stan wdrażania PROW

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE

NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE

Stan i perspektywy rozwoju ekologicznego w Polsce, główne kierunki produkcji

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

System Monitoringu Suszy Rolniczej

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

POMORSKA WIEŚ DZISIAJ

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Problemy małej retencji wodnej w pracach nad kompleksowym urządzaniem obszarów wiejskich. Franciszek Woch

Wyniki wyboru LSR w 2016 r.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Możliwości ograniczenia emisji rolniczych z uprawy pszenicy przeznaczonej na bioetanol

od 1 kwietnia do 31 maja 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski

Monitoring Suszy Rolniczej w Polsce (susza w 2016 r.) Andrzej Doroszewski

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej Budżet WPR

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Krystyna Filipiak, Tomasz Stuczyński, Piotr Koza, Stanisław Wilkos

Ocena możliwości rozwoju upraw wieloletnich na cele energetyczne

Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP)

Regionalne zróżnicowanie polskiego rolnictwa w świetle badań IUNG - PIB

Rolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce

Wpływ wsparcia unijnego dla wsi i rolnictwa na rozwój województw. dr hab. Katarzyna Zawalińska

Priorytet I Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich Priorytet ma służyć:

Maj PROWieści. Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ogólnopolska konferencja Doktorantów i Młodych Naukowców pt. Adaptacja do zmian klimatu w rolnictwie

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

Zasoby biomasy w Polsce

Modernizacja gospodarstw rolnych

Zalesienia gruntów w Polsce w latach ,4 93,1 114,5 152,1 106,0 55,5 47,5 21,2 21,6 4,1 4,4 4,9 9,9 11,9 35,2 12,2 9,7 10,7 12,5 13,1 58,2

Marzec Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

ROLNICTWO W LICZBACH. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu

Możliwość redukcji emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia biopaliw z uwzględnieniem pośrednich zmian użytkowania gruntów

Dobór jednorocznych roślin uprawianych dla produkcji energii odnawialnej.

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 marca 2019 r. (OR. en)

GOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

Istniejący potencjał produkcji biomasy z upraw energetycznych czy jest szansa na rozwój plantacji energetycznych? Prof. dr hab. inż.

Luty PROWieści. Miesięcznik dotyczący Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ocena skutków środowiskowych PROW, problemy wykorzystania odnawialnych źródeł energii

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

SZKOLENIE DLA WNIOSKODAWCÓW OCHRONA ŚRODOWISKA, PRZECIWDZIAŁANIE ZMIANOM KLIMATU, DECYZJE ŚRODOWISKOWE Podgórzyn r.

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

Zmiany agroklimatu w Polsce

Ocena wpływu budżetu rolnego Wspólnoty na lata na kondycję finansową krajowego rolnictwa i całą polską gospodarkę

Renta polityczna a inwestycje producentów rolnych Agnieszka Bezat-Jarzębowska Włodzimierz Rembisz Agata Sielska

ŚRODOWISKOWE ASPEKTY POLITYKI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Bieżąca informacja o stanie realizacji PROW

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Bieżąca informacja o stanie realizacji PROW

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Bieżąca informacja o stanie realizacji PROW

Polityka Rozwoju Obszarów Wiejskich po 2013 roku SEKCJA ANALIZ EKONOMICZNYCH POLITYKI ROLNEJ

Warszawa, dnia 9 lipca 2013 r. Poz. 576 KOMUNIKAT MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO 1) z dnia 8 lipca 2013 r.

Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Trakt Św. Wojciecha 293, Gdańsk, tel , fax ,

Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania funduszy Unii Europejskiej przez gospodarstwa rolne w Polsce

Nabory wniosków w 2012 roku

Jutro rusza "Modernizacja"

Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri)

Warszawa, dnia 10 maja 2019 r. Poz. 872

Transkrypt:

Klimat polityka -praktyka

CZAS UCIEKA! MUSIMY ZACZĄĆ DZIAŁAĆ ŻEBY OCALIĆ NASZ KLIMAT ALE DLACZEGO? CO SIĘ STAŁO Z NASZYM KLIMATEM? JAK GO MOŻEMY OCALIĆ I PRZED KIM? Źródło: WMO

2001-2010 najcieplejsza dekada od 1881 r. Źródło: WMO

Odchylenie od normy z lat 1961-1990 średniej temperatury lata (czerwiec-sierpień) w Puławach w latach 1871-2010 jest cieplej!!!!!! Źródło: Kozyra i inni 2010, uzupełniono w 2011

Klimatyczny bilans wodny w Polsce (od maja do czerwca) w latach 1959-2011, obliczony na podstawie 33 stacji synoptycznych IMGW bardziej sucho!!!! Oś pionowa przecina oś poziomą w wartości średniej dla wielolecia 1961-1990, która wynosi -65 mm. Źródło: Kozyra i inni 2010, uzupełniono w 2011

Rzeczywisty przebieg wartości całkowitej produkcji roślinnej w Polsce na tle funkcji produkcji w miliardach złotych (mld. PLN) wzrasta zmienność plonowania Ceny stałe, odpowiadające średniej z lat 2003-2005 Źródło: Górski T., Kozyra J., Doroszewski A., 2008. Field crop losses in Poland due to extreme weather conditions - case studiem. W: Liszewski (red.) The Influence of Extreme Phenomena on the Natural Environment and Human Living Conditions, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 35-49. uzupełniono w 2011 na potrzeby SPA

Zmiana poziomu plonowania roślin w województwie podlaskim (%) prognozowana na lata 2030, 2050, 2080 w stosunku do warunków aktualnych Źródło: Sadowski M., Wyszyński Z., Górski T., Liszewska M., Olecka A., Łoboda T., Pietkiewicz S.: Adaptacja produkcji rolnej w województwie podlaskim do oczekiwanych zmian klimatu. IOŚ, 2009, Warszawa. Warsztaty IUNG-PIB, Klimat-polityka-praktyka

Rekomendowane przez KE cele WPR po 2013 roku Utrzymanie potencjału UE w zakresie produkcji żywności >Wg FAO popyt na żywność zwiększy się o 70% do 2050 roku >Wg KE europejskie zdolności w zakresie zapewnieni bezpieczeństwa żywnościowego nie można brać za pewnik ( ), z powodu miedzy innymi zmiany klimatu i niestabilności rynków. Wsparcie zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi >wsparcie produkcji zróżnicowanej żywności, wysokiej jakości produkowanej w sposób zrównoważony zgodnie z wymogami w zakresie ochrony środowiska. Utrzymanie miejsc pracy >Eksport produktów rolno-spożywczych stanowi 6,8 % całkowitego eksportu UE. > Przemysł spożywczy odpowiada za 13,5 % całkowitego zatrudnienia i 12,2 % wartości dodanej brutto europejskiego przemysłu wytwórczego. Źródło: KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi, Bruksela, dnia 18.11.2010 KOM(2010) 672

Rekomendowane przez KE cele WPR po 2013 roku Ważne jest, aby dalej uwalniać potencjał sektora rolnego do pozytywnego oddziaływania na środowisko, w tym łagodzenia zmiany klimatu oraz dostosowania się do niej przez zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych, przez środki mające na celu: poprawę wydajności energetycznej, produkcję biomasy, energii ze źródeł odnawialnych, pochłanianie dwutlenku węgla, ochronę węgla w glebie, oparte na innowacjach. Źródło: KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi, Bruksela, dnia 18.11.2010 KOM(2010) 672

Wspólna Polityka Rolna w Polsce - podział środków PROW Dopłaty bezpośrednie 2004-2006 2007-2013 Regulacje rynku 6,48% inne 86% UR 1 405 590 benficjentów PROW 51,41% Dopłaty bezpośrednie 40,65% Warsztaty IUNG-PIB, Klimat-polityka-praktyka

Diagram pojęciowy dotyczący wrażliwości na zmiany klimatu i adaptacji Źródło: KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO- SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi, Bruksela, dnia 18.11.2010 KOM(2010) 672

Czynniki wyjaśniające stabilność produkcji w gospodarstwach w Europie - wpływ dodatni 1. Ochrona roślin 5. Temperatura 2. Nawożenie 6. Opady atmosferyczne 3. Wielkość ekonomiczna 7. Nawadniane 4. Uwarunkowanie socio-ekonomiczne Plony Dochód netto /ha Dochód netto / 1 zatrud. 1 2 3 4 5 6 7 Reidsma i in. 2010

Czynniki decydujące o stabilności gospodarstw w Europie wpływ ujemny 1. Rolnictwo ekologiczne 2. Temperatura ^2 3. Uprawy wieloletnie 5. Użytki zielone 6. Opady atmosferyczne ^2 7. Szerokość geograficzna 4. Obszary o Niekorzystnych Warunkach Plony Dochód netto /ha Dochód netto / 1 zatrud. Reidsma i in. 2010 7 6 5 4 3 2 1

Argumenty klimatyczne za PB w WPR po 2013 roku Mitygacja Wymogi wzajemnej zgodności - wymuszają racjonalne gospodarowanie zasobami glebowymi, ochronę wód, przez co sterują rolnictwem w kierunku zrównoważonego gospodarowania zasobami środowiska i środkami produkcji. Adaptacja PB decydują o poziomie zabezpieczenia dochodów gospodarstwa, niezależnych od warunków pogodowych i mogą być skutecznym instrumentem utrzymywania ciągłości produkcji np. po suszy lub innych niekorzystnych zjawisk pogodowych.

Dopłaty bezpośrednie GAEC, Minimalne normy Zboża nie powinny być uprawiane dłużej niż 3 lata na tym samym polu Odpowiednie składowanie i gospodarka nawozowa na polu Utrzymanie TUZ Zakaz palenia ściernisk

Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne (221/223) Źródło: Ocena średniookresowa PROW 2007-2013 Małopolskie Kujawsko - pomorskie Podkarpackie Pomorskie Świętokrzyskie Łódzkie Wielkopolskie Dolnośląskie Śląskie Lubuskie Opolskie Warmińsko - mazurskie Zachodniopomorskie Mazowieckie Lubelskie Podlaskie [tys ha] 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 PROW 2004-2006 PROW 2007-2009 KPZL sektor niepaństwowy Powierzchnia zalesień zrealizowanych w PROW na tle powierzchni przeznaczonych do zalesień w Krajowym Programie Zwiększania Lesistości

Powierzchnia (ha) Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych o niekorzystnych warunkach (211/212) Źródło: Ocena średniookresowa PROW 2007-2013 ONW górskie 180 000 160 000 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 0 2006 2007 2008 2009 ONW inne niż górskie 8 000 000 7 500 000 Powierzchnia (ha) 7 000 000 6 500 000 2006 2007 2008 2009 Powierzchnia wspierana w ramach działania 211/212, PROW 2007-2013

Realizacja celów klimatycznych poprzez PROW Oś 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Adaptacja Oś 1. Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Mitygacja Oś 2. Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Zwiększa potencjał adaptacyjny Oś 4. LEADER Adaptacja Program rolnośrodowiskowy 7% Zalesiania 0,22% UR ONW 56% Współpraca i wymiana doświadczeń CDR Brwinów,18 listopada 2011

Emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa (1988-2008) 60 000 55 000 do 2004 po 2004 CO 2 equivalent (Gg eq CO2) 50 000 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 Year

Z perspektywy Brukseli

WNIOSKI 1. PB wzmacniają potencjał adaptacyjny rolnictwa wobec zmian klimatu. 2. Zasady wzajemnej zgodności oraz minimalne normy PB obligują do spełnienia wybranych dobrych praktyk w zakresie ochrony klimatu. 3. PROW jest bardzo dobrym instrumentem wdrażania programów pomagających wzmocnić potencjał adaptacyjny rolnictwa oraz realizować cele klimatyczne polityki państwa w zakresie przechodzenia na model gospodarki niskoemisyjnej.