Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Słupcy według stanu na 31.12.2016 roku Słupca, czerwiec 2017 r. Strona 1 z 39
1. WPROWADZENIE... 3 2. CELE I STRATEGIE W ZAKRESIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM (CRR... 4 2.1.Strategia i procesy zarządzania ryzykiem(art.435.1.a)... 4 2.2. Struktura i organizacja zarządzania ryzykiem, w tym informacje na temat jej... 9 uprawnień i statutu, lub innych rozwiązań w tym względzie (art.435.1.b)... 9 2.3 Zakres i charakter systemów raportowania i pomiaru ryzyka(art.435.1.c)... 11 2.4. Strategia w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka (art.435.1.d)... 15 2.5.Oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku (art.435.1.e)... 15 2.6.Oświadczenie na temat ryzyka, w którym pokrótce omówiono ogólny profil ryzyka... 15 Banku związany ze strategią działalności (art.435.1.f)... 15 2.7. Informacje w zakresie zasad zarządzania... 15 3. ZAKRES STOSOWANIA WYMOGÓW ROZPORZĄDZENIA CRR (art.436)... 17 4. FUNDUSZE WŁASNE (CRR art. 437)... 17 5. WYMOGI KAPITAŁOWE (CRR art. 438)... 19 6. EKSPOZYCJA NA RYZYKO KREDYTOWE KONTRAHENTA (CRR art.439)... 21 7. BUFORY KAPITAŁOWE (CRR art. 440)... 21 8. WSKAŹNIKI GLOBALNEGO ZNACZENIA SYSTEMOWEGO (CRR art.441)... 21 9. KOREKTY Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO (CRR art. 442)... 21 10. AKTYWA WOLNE OD OBCIĄŻEŃ (CRR art. 443)... 25 11. KORZYSTANIE Z ECAI - ZEWNĘTRZNYCH INSTYTUCJI OCENY WIARYGODNOŚCI KREDYTOWEJ (CRR art. 444)... 26 12. EKSPOZYCJA NA RYZYKO RYNKOWE (CRR art. 445)... 26 13. RYZYKO OPERACYJNE (CRR art. 446)... 26 14. EKSPOZYCJE W PAPIERACH KAPITAŁOWYCH NIEUWZGLĘDNIONYCH W PORTFELU HANDLOWYM (CRR art. 447)... 27 15. EKSPOZYCJA NA RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ PRZYPISANE POZYCJOM NIEUWZGLĘDNIONYM W PORTFELU HANDLOWYM (CRR art. 448)... 28 16. EKSPOZYCJA NA POZYCJE SEKURYTYZACYJNE (CRR art. 449)... 29 17. POLITYKA W ZAKRESIE WYNAGRODZEŃ (CRR art. 450)... 29 18. RYZYKO PŁYNNOSCI I POZYCJI PŁYNNOŚCIOWEJ... 31 19. INFORMACJA O SPEŁNIANIU PRZEZ CZŁONKÓW RADY NADZORCZEJ I ZARZĄD WYMOGÓW OKRESLONYCH W ART. 22 AA USTAWY PRAWO BANKOWE... 36 20. DŹWIGNIA FINANSOWA (CRR art. 451)... 36 21. SYSTEM KONTROLI WEWNĘTRZNEJ... 37 Strona 2 z 39
1. WPROWADZENIE 1.1. Podstawa sporządzenia Informacji Niniejsza Informacja została opracowana w celu realizacji Polityka ujawnień w zakresie profilu ryzyka i poziomu kapitału w Banku Spółdzielczym w Słupcy oraz spełnienia wymogów dotyczących ujawniania informacji zawartych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR), stanowiącego podstawę prawną na dzień sporządzenia niniejszej informacji, tj. na 31 grudnia 2016 r. Informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej Bank udostępnia osobom zewnętrznym, w szczególności klientom Banku oraz uczestnikom rynków finansowych z częstotliwością roczną, w terminie do 15 dni od zatwierdzenia przez Zebranie Przedstawicieli rocznego sprawozdania finansowego Banku. Dane prezentowane w Informacji sporządzone zostały według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. 1.2. Informacje ogólne Bank Spółdzielczy w Słupcy z siedzibą w Słupcy przy ul. Mickiewicza 2, 62-400 Słupca wpisany jest do rejestru prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem 0000063713, NIP 667-000- 36-99, Regon 000506018. Bank Spółdzielczy w Słupcy prowadzi działalność w ramach jednostek organizacyjnych zlokalizowanych w niżej wymienionych placówkach: Centrala Banku: Bank Spółdzielczy w Słupcy Ul. Mickiewicza 2 62-400 Słupca Oddział Ostrowite ul. Słoneczna 3 62-402 Ostrowite Oddział Lądek ul. Konińska 9 62-406 Lądek Oddział Kleczew ul. Wodna 2 62-540 Kleczew Punkt Kasowy Ciążeń Ul. Wolności 54 62-404 Ciążeń Punkt Kasowy Budzisław Kościelny Ul. Wilczyńska 1 62-549 Budzisław Kościelny Punkt Kasowy w Urzędzie Miasta Słupca Ul. Pułaskiego 21 62-400 Słupca Punkt Kasowy przy ul. Traugutta 16 Ul. Traugutta 62-400 Słupca Punkt Kasowy w Urzędzie Gminy Słupca Ul. Sienkiewicza 16 62-400 Słupca Punkt Kasowy przy ul. Ratajczaka ul. Ratajczaka 1 62-400 Słupca Strona 3 z 39
Działalność operacyjna prowadzona była również za pośrednictwem bankowości internetowej oraz poprzez agencje. 2. CELE I STRATEGIE W ZAKRESIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM (CRR art. 435) 2.1.Strategia i procesy zarządzania ryzykiem(art.435.1.a) Cele strategiczne w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka i sposoby ich realizacji Bank określił w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Słupcy. Strategia zarządzania ryzykiem określa: strukturę organizacyjną w zakresie zarządzania ryzykiem; zadania organów Banku, komitetów, jednostek organizacyjnych i poszczególnych osób w procesie zarządzania ryzykiem; schemat procedur odnoszących się do zarządzania ryzykiem w Banku; cele strategiczne w zakresie zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka w Banku; generalną skłonność do podejmowania przez Bank ryzyka; organizację systemu informacji zarządczej; ogólne zasady organizacji systemu kontroli wewnętrznej. Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach, poszukiwania form obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych. Ostrożnościowe podejmowanie ryzyka oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka. W celu przeprowadzania powyższych procesów, realizowane są zadania związane z analizą wartości podstawowych mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki, monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka. Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składa się: procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem, identyfikacja, pomiar i monitorowanie, system limitów ograniczających ryzyko, system informacji zarządczej, odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania. Ryzykiem, które Bank uznaje za istotne są te rodzaje ryzyka, które są objęte wymogiem obliczania kapitału regulacyjnego, ponadto rodzaje ryzyka wymienione w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi (CRD IV) stosując kryterium jakościowe. Procedury zarządzania ryzykiem podlegają przeglądowi i aktualizacji w cyklach rocznych pod względem dostosowania ich do aktualnych przepisów prawa przy uwzględnieniu zmian w skali działalności Banku oraz zmian organizacyjnych. Wnioski z przeglądu prezentowane są Zarządowi Banku oraz przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych Banku, celem ewentualnego uaktualnienia zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. W procesie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, strategiczne cele dla Banku zatwierdza Rada Nadzorcza. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd wewnętrzne procedury, które określają sposób identyfikacji, pomiaru, monitorowania i raportowania poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych przez Bank za istotne. Do ryzyk istotnych w 2016 r. Bank zaliczał: 1) Ryzyko kredytowe Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: Strona 4 z 39
wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na wyznaczonym poziomie; utrzymywanie pokrycia rezerwami celowymi należności zagrożonych od podmiotów sektora niefinansowego i instytucji rządowych lub samorządowych na minimalnym, wyznaczonym poziomie; ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym; utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym 1. 2) Ryzyko operacyjne Celem strategicznym Banku w zakresie ryzyka operacyjnego jest: optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne, automatyzację procesów realizowanych w Banku, pozwalającą w sposób bezpieczny zredukować ryzyko wynikające z błędów ludzkich, wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: wypracowanie prostej struktury organizacyjnej, łatwej do nadzorowania i kontrolowania oraz efektywnego przepływu informacji i systemu kontroli wewnętrznej; wprowadzanie dobrze przygotowanych zmian organizacyjnych i strategicznych, które nie będą zakłócały działalności Banku; niskiej rotacji na stanowiskach kluczowych w Banku; skuteczny systemu kontroli wewnętrznej pozwalający na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości (w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko); ograniczanie ilości funkcjonujących systemów informatycznych i dążenia do niskiej ich awaryjności; odpowiednie warunki techniczne (w tym technologiczne) wspierające w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje; procedury opisujące istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego; oferowanie typowych produktów i usług bankowych; odpowiednie przygotowanie na niespodziewane zdarzenia zewnętrzne (przerwy w dostawie prądu, powódź, pożar itp.); 1Aktywa o charakterze bankowym stanowią aktywa, nie wynikające z działalności handlowej (zgodnie z definicją zawartą w art. 92 CRR). Strona 5 z 39
objęcie wszystkich krytycznych procesów biznesowych planami awaryjnymi zapewniającymi ich ciągłą realizację plany zachowania ciągłości działania Banku; ograniczanie wpływu ryzyka podmiotów zależnych na ryzyko Banku; 3) Ryzyko walutowe w ramach ryzyka rynkowego Cele strategiczne w zakresie działalności walutowej obejmują: obsługę klientów Banku w zakresie posiadanych uprawnień walutowych; zapewnienie klientom Banku kompleksowej obsługi w zakresie prowadzenia rachunków walutowych bieżących i terminowych, obsługi kasowej, realizacji przelewów otrzymywanych i wysyłanych za granicę oraz wykonywania innych czynności obrotu dewizowego za pośrednictwem Banku Zrzeszającego; minimalizowanie ryzyka walutowego. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: dążenie do utrzymania domkniętych indywidualnych pozycji walutowych, tak aby pozycja walutowa całkowita nie przekroczyła 2% funduszy własnych Banku; prowadzenie transakcji wymiany walut z Bankiem Zrzeszającym polegających na zagospodarowywaniu nadwyżek środków walutowych oraz domykaniu otwartych pozycji walutowych Banku; transakcje walutowe nie mają charakteru spekulacyjnego; utrzymywanie relatywnie wysokiego poziomu aktywów płynnych w walutach obcych; podnoszenie kwalifikacji kadry oraz ścisłą współpracę w tym zakresie z Bankiem Zrzeszającym; niedokonywanie transakcji w walutach niewymienialnych. 4) Ryzyko koncentracji Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują: utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji dużych ekspozycji określonych w CRR. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie; ograniczenie kredytowania klientów, których zaangażowanie w Banku wyniosłoby 10% uznanego kapitału. 5) Ryzyko płynności Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują: zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji, utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; utrzymywanie wymogu pokrycia płynności (wskaźnika LCR) oraz stabilnego finansowania (wskaźnika NSFR) na wymaganym przepisami 2 poziomie; 2 Zgodnie z rozporządzeniem CRR lub Umową Systemu Ochrony; Strona 6 z 39
finansowanie na bezpiecznym poziomie kredytów 3 powiększonych o majątek trwały przez depozyty powiększone o fundusze własne; dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez ograniczanie udziału środków dużych deponentów lub dużych depozytów w bazie depozytowej; utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu 4 na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów 5 nad skumulowanymi pasywami 6 w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku 7 ; zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności 8 (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 6) Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Utrzymanie profilu ryzyka stopy procentowej w Banku na poziomie nie wyższym niż akceptowany przez Radę Nadzorczą poziom tolerancji na ryzyko. Utrzymanie zmienności wyniku finansowego, wynikającego ze zmian stóp procentowych oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału, w granicach nie zagrażających realizacji planu finansowego i jednocześnie w ramach zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą strategii działania Banku. Ograniczanie poziomu poszczególnych kategorii ryzyka stopy procentowej występujących w prowadzonym portfelu bankowym, zabezpieczanie ich ewentualnych, negatywnych skutków wewnętrznym wymogiem kapitałowym (według metodologii przyjętej w wewnętrznych procedurach Banku). Utrzymanie niskiej wrażliwości wyniku odsetkowego na zmiany rynkowych stóp procentowych kontrolując wskaźniki luki. Bank będzie utrzymywał pozycję luki (niedopasowanie pomiędzy aktywami i pasywami wrażliwymi na zmiany stóp procentowych) w ramach przyjętych w procedurze zarządzania ryzykiem stopy procentowej limitów. Ograniczanie ryzyka stopy procentowej w kategorii ryzyka przeszacowania i ryzyka bazowego i jego możliwego, negatywnego wpływu na zmiany rynkowych stóp procentowych będzie prowadzone poprzez szybką reakcję Banku (zmiany oprocentowania depozytów i kredytów) w przypadku niekorzystnych zmian rynkowych stóp procentowych Aktualna oferta produktowa Banku oraz struktura aktywów i pasywów powoduje, że ryzyko opcji klienta można uznać za nieznaczące. Wynika to przede wszystkim z faktu, że Bank posiada w swoim bilansie znikomy udział produktów o stałym oprocentowaniu, gdzie ryzyko stopy procentowej z tytułu opcji klienta jest największe. Ponadto Bank stosuje odpowiednią politykę cenową w zakresie produktów oprocentowanych depozytów i kredytów, odnosząc się przy ustalaniu ich oprocentowania do uwarunkowań rynkowych. Polityka stosowana przez Bank w zakresie stopy procentowej polega na optymalizacji stosowanych stawek oprocentowania depozytów oraz kredytów, zapewniających jednocześnie konkurencyjność na rynku, osiągnięcie zaplanowanego wyniku finansowego oraz odpowiedniego poziomu płynności dla poszczególnych przedziałów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów. 3Wartość kredytów obliczona jako: kwota nominalna kapitału kredytu (dla kredytów w rachunkach bieżących jest to kwota wykorzystanego kapitału) minus nierozliczona prowizja minus rezerwa celowa 4 Wyznaczonej w oparciu o zestawienie luki płynności, o którym mowa w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 5 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi otrzymanymi. 6 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi udzielonymi. 7 Kumulując aktywa i pasywa począwszy od ostatniego przedziału. 8 O której mowa w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. Strona 7 z 39
Utrzymywanie nieznaczącej skali działalności handlowej w rozumieniu Uchwały KNF Nr 76/2010 z 10 marca 2010 r Wytyczne dla realizacji celów polityki rynkowego ryzyka stopy procentowej: Ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych. W zakresie ryzyka stopy procentowej w swojej działalności, Bank będzie dążył do osiągnięcia, poprzez ustanowione limity, wrażliwości bilansu na zmiany rynkowych stóp procentowych (luka przeszacowania, ryzyko bazowe) na poziomie nie przekraczającym wartości określonych w procedurze zarządzania ryzykiem stopy procentowej Banku. W zakresie ryzyka opcji klienta Bank będzie prowadził działania związane z wyceną opcji klienta na etapie wprowadzania nowych produktów. Dotyczy to w szczególności produktów opartych na stałą stopę procentową. W zakresie ograniczania ryzyka rynkowego dla pozycji o nieokreślonym terminie wymagalności pozycje tego typu występują wyłącznie po stronie pasywnej - polityka prowadzona przez Bank będzie następująca: w ofercie banku występują depozyty o nieokreślonym terminie wymagalności: rachunki bieżące zależne od zmiennej stopy procentowej oparte o stawkę własną banku (decyzję zarządu). Ograniczanie ryzyka rynkowego związanego z rachunkami a'vista sprowadza się do: możliwości zmian oprocentowania uchwałą Zarządu, w zależności od sytuacji na lokalnym rynku (ocena produktów konkurencji), świadczenia kompleksowych usług związanych z obsługą rachunków bieżących, ograniczających ryzyko nadmiernego odpływu środków (przechodzenie do konkurencji), jak np. oferowanie dodatkowych produktów zarówno depozytowych jak i kredytowych, co w konsekwencji prowadzi do bliższej współpracy deponentów z Bankiem, dostosowanie oferowanych produktów dotyczącej prowadzenia ROR oraz rachunków bieżących do oferty konkurencyjnych Banków (korzystniejsze oprocentowanie środków, dostęp do konta poprzez internet, home banking, bankowość mobilna, usługi masowe, bankomaty), wykorzystywanie środków marketingowych mających na celu pozyskanie nowych klientów oraz utrzymywanie dotychczasowej ilości obsługiwanych rachunków, utrzymywanie przez klientów Banku określonych minimalnych wartości środków na rachunkach poprzez stosowanie promocji i systemu zachęt. Bank będzie dążył do zwiększania udziału przychodów pozaodsetkowych w przychodach ogółem, między innymi poprzez sprzedaż produktów generujących opłaty i prowizje, w tym produktów elektronicznych. 7) Ryzyko kapitałowe Długoterminowymi celami kapitałowymi Banku są: dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie w 2016% i 2017 5,75%, w 2018 6,375%, od 2019 7%; posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie w 2016% i 2017 10,25%, w 2018 10,875%, od 2019 11,5%; posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie w 2016% i 2017 13,255%, w 2018 13,875%, od 2019 14,5%.; obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 63,50% (max. limit alokacji wymogów); tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 12,60%; dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby fundusz rezerwowy (zasobowy) i ewentualnie inne fundusze powstałe z zysków zatrzymanych stanowiły min. 90% Tier I; przekazywanie na fundusze własne minimum 90% nadwyżki bilansowej; Strona 8 z 39
dywersyfikacja funduszu udziałowego poprzez ograniczenie pakietu udziałów jednego członka do 5% funduszu udziałowego; zwiększenie pakietu udziałów powyżej 5% funduszu udziałowego wymaga zgody Spółdzielni; posiadanie zaangażowania w kapitał zakładowy (akcyjny) Banku Zrzeszającego na poziomie minimum 0,5% sumy bilansowej Banku; ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla ww. współczynników; nie angażowanie się kapitałowe w podmioty będące Uczestnikami Systemu Ochrony, za wyjątkiem Banku Zrzeszającego. 8) Ryzyko braku zgodności Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności: Ograniczenia ryzyka braku zgodności oraz ryzyka prawnego i ryzyka operacyjnego; Budowania korzystnego wizerunku Banku, jako instytucji przestrzegającej przepisów prawa, regulacji wewnętrznych i przyjętych standardów postępowania. Żadna relacja biznesowa z klientami nie może narażać Banku na utratę dobrej reputacji ani poniesienie strat finansowych. Bank, realizując swoje zadania, wypełnia zobowiązania wynikające z przepisów prawa, związane ze specyfiką prowadzonej działalności i tym samym nie naraża się na sankcje prawne. Na pozycję Banku na rynku finansowym ma wpływ prowadzenie działalności zgodnie z zasadami dobrej praktyki bankowej i uczciwej konkurencji, a także przekazywanie raportów na temat zdarzeń związanych z działalnością Banku do wiadomości publicznej oraz do przewidzianych prawem organów nadzoru. Bank w następujący sposób realizuje cele strategiczne: podejmuje działania służące zapobieganiu lub minimalizowaniu ryzyka braku zgodności stosując środki o charakterze organizacyjnym, proceduralnym i kontrolnym. zapobiega występowaniu lub działa na rzecz minimalizowania ryzyka braku zgodności, dążąc do zapewnienia zgodności w zakresie: - tworzenia wewnętrznych aktów prawnych; - działania komórek i jednostek organizacyjnych Banku. W celu zapewnienia zgodności w zakresie tworzenia wewnętrznych aktów prawnych, Bank prowadzi działania na rzecz ich spójności i dostępności, w ramach procesu opracowywania, uzgadniania i ogłaszania wewnętrznych aktów prawnych oraz okresowych przeglądów obowiązujących w Banku wewnętrznych aktów prawnych. W celu zapewnienia zgodności działania komórek i jednostek organizacyjnych, Bank prowadzi działania na rzecz wykonywania powierzonych obowiązków przez komórki i jednostki organizacyjne zgodnie z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i funkcjonującymi standardami postępowania oraz zapewnienia klientom najwyższej jakości świadczonych usług. Obowiązek zapobiegania lub minimalizowania ryzyka braku zgodności spoczywa na wszystkich pracownikach Banku 2.2. Struktura i organizacja zarządzania ryzykiem, w tym informacje na temat jej uprawnień i statutu, lub innych rozwiązań w tym względzie (art.435.1.b) Podstawowe zadania organów Banku w zakresie zarządzania ryzykiem zostały określone w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Słupcy. W procesie zarządzania ryzykiem bankowym w Banku Spółdzielczym w Słupcy uczestniczą: Strona 9 z 39
Rada Nadzorcza: 1. zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku; 2. zatwierdza procedury dotyczące procesów: - szacowania kapitału wewnętrznego, - zarządzania funduszami; 3. zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 4. zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń; 5. zatwierdza plan pozyskania i utrzymania środków obcych stabilnych; 6. zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka; 7. sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności; 8. sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku; 9. zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji; 10. sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem; 11. ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej. Zarząd: 1. odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów; 2. odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia; 3. odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację procedury w zakresie zarządzania i planowania kapitałowego, w tym wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko i szacowania kapitału wewnętrznego; 4. wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 5. wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank; 6. zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku; 7. odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku; 8. zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa; 9. zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie; 10. odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników wynagrodzeń; Strona 10 z 39
11. uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez podmioty zewnętrzne przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem; 12. przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku, w szczególności na temat wielkości funduszy własnych oraz wielkości wymogów kapitałowych przypadających na istotne rodzaje ryzyka. Stanowisko ds. Analiz Ryzyka: 1. monitoruje realizację wyznaczonych celów i zadań strategicznych w zakresie podejmowanego ryzyka, w tym poziom adekwatności kapitałowej; 2. gromadzi, przetwarza, mierzy i raportuje odpowiednim organom i komórkom Banku, informacje dotyczące podejmowanego przez Bank ryzyka, 3. opracowuje projekty regulacji wewnętrznych w zakresie zarządzania ryzykami, 4. dokonuje oszacowania wewnętrznych wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka. Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku. Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie zarządzania ryzykiem poprzez realizację celów zawartych w niniejszej strategii oraz zgodnie z regulaminem organizacyjnym Banku. Komitet kredytowy realizuje zadania opisane w zatwierdzonym dla niego regulaminie funkcjonowania. Komitety realizują zadania opisane w ich regulaminach funkcjonowania. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 2.3 Zakres i charakter systemów raportowania i pomiaru ryzyka(art.435.1.c) Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki oraz monitorowanie dopuszczalnego poziomu. W stosunku do ryzyka uznanego przez Bank za istotne opracowane zostały metody pomiaru oraz system raportowania, opisany szczegółowo w zasadach zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. System raportowania Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie ustanowiony system informacji zarządczej. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat: rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku; profilu ryzyka; stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych; wyników testów warunków skrajnych; skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu ryzyka Banku. Zakres oraz szczegółowość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji. Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku system kontroli wewnętrznej. Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku odrębna procedura; ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został Strona 11 z 39
określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja; szczegółowy wykaz sprawozdań zarządczy określa odrębna regulacja. Prezes Zarządu nadzoruje zarządzanie nad wszystkimi ryzykami istotnymi występującymi w działalności Banku: 1) Ryzyko kredytowe Raporty z zakresu ryzyka kredytowego (w tym koncentracji, DEK oraz EKZH) pozwalają Bankowi na: ocenę profilu ww. ryzyk; monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; ocenę skutków podejmowanych decyzji; podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka; kontrolowanie wyników procesu dochodzenia roszczeń z tytułu zabezpieczenia spłaty kredytu; kontrolę występujących w Banku skali odstępstw od przyjętych standardów kredytowania; kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ww. ryzyk. W celu zapewnienia odpowiedniej efektywności przekazywanej informacji zarządczej zakres poszczególnych raportów oraz ich częstotliwość zostały dostosowane do odbiorców informacji oraz do celów, którym mają służyć. Szczegółowy tryb funkcjonowania systemu informacji zarządczej został określony poniżej. Badanie ryzyka kredytowego portfela w cyklu miesięcznym, w Banku obejmuje: raport SAR obejmujący analizę ilościową (wskaźnikową) z uwzględnieniem: poziomu, dynamiki i struktury ekspozycji kredytowych zagrożonych, ich udziału w kredytach ogółem, wysokości utworzonych rezerw oraz zastosowanych pomniejszeń podstawy tworzenia rezerw, ich udziału w ekspozycjach kredytowych zagrożonych ogółem, dynamiki oraz struktury podmiotowo-produktowej portfela kredytowego, poziomu ekspozycji kredytowych zaangażowanych w branżę, instrument finansowy, dany rodzaj zabezpieczeń, poziomu oraz dynamiki znaczących, indywidualnie istotnych i dużych zaangażowań, udziału w portfelu kredytowym, największego zaangażowania Banku w odniesieniu do limitów koncentracji, określonych w ustawie Prawo bankowe (m.in. kredyty podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie / /), poziomu oraz dynamiki ekspozycji kredytowych udzielonych osobom, o których mowa w art. 79a ustawy Prawo bankowe (kredyty osób wewnętrznych), poziomu, dynamiki i struktury zobowiązań pozabilansowych ogółem i w podziale na jednostki organizacyjne, stopnia przestrzegania przyjętych limitów, sprawozdanie ZAWiPK obejmujące poziom portfela kredytowego w odniesieniu do grup produktów, jakości portfela. W cyklu kwartalnym przygotowywane są dodatkowo analizy dotyczące: poziomu i dynamiki EKZH, poziomu i dynamiki DEK, jakości DEK oraz poziomu i adekwatności rezerw celowych, portfela DEK w podziale na rodzaj: instrumentu finansowego, zabezpieczenia, oprocentowania, poziomu wskaźnika DtI, portfela EKZH w podziale na rodzaj: podmiotu, instrumentu finansowego, kwoty ekspozycji, pierwotnego okresu kredytowania, rodzaju nieruchomości, poziomu bieżącego wskaźnika LtV, jakość ekspozycji kredytowych dla ww. grup, informacja o wartości i jakości ekspozycji wobec których dokonano odstępstw od obowiązujących procedur. informacja o kredytach zagrożonych w portfelu DEK oraz EKZH, Strona 12 z 39
informacja o poziomie kształtowania się wskaźnika LtV dla poszczególnych produktów hipotecznych, informacją o jakości i skuteczności stosowanych zabezpieczeń ekspozycji kredytowych w formie ubezpieczenia informacja o wielkości kredytów dla których wartość wskaźnika LtV przekroczyła wewnętrzny limit. W cyklu półrocznym przygotowywane są przez ZMRiW dodatkowo analizy dotyczące wyników procesu dochodzenia roszczeń z tytułu zabezpieczenia spłaty kredytu. W cyklu rocznym przygotowywane są dodatkowo raporty dotyczące testów warunków skrajnych oraz ocenę ryzyka związanego z finansowaniem długoterminowych aktywów. Dodatkowo w cyklu rocznym raport z realizacji celi strategicznych i polityk zarządzania ryzykiem kredytowym, ryzykiem koncentracji, ryzykiem DEK oraz EKZH Rada Nadzorcza oraz Zarząd Banku otrzymują poprzez: informację na temat stopnia przestrzegania szczegółowych limitów przyjętych przez Bank; informację o przyjętych rozwiązaniach w zakresie testów warunków skrajnych; raport z realizacji celów strategicznych określonych w obowiązującej w Banku Strategii zarządzania ryzykiem. 2) Ryzyko stopy procentowej Komórka monitorująca w ramach comiesięcznej analizy ryzyka stopy procentowej sporządza: zestawienie struktury aktywów i pasywów oprocentowanych, według stawek referencyjnych, z wyliczonym średnioważonym oprocentowaniem oraz średnioważonym wskaźnikiem zmian do stawek referencyjnych. zestawienie niedopasowania (luki) w poszczególnych przedziałach przeszacowania, dla aktywów i pasywów sklasyfikowanych według stóp referencyjnych, scenariusze zmian wyniku odsetkowego w okresie 12 miesięcy, w tym testy warunków skrajnych, obliczenia podstawowych wskaźników związanych z aktywami i pasywami oprocentowanymi, informację o poziomie (stopniu) wykorzystania poszczególnych limitów w zakresie ryzyka stopy procentowej, o przekroczeniach i podjętych działaniach, prognozę przychodów, kosztów i wyniku odsetkowego na polecenie Zarządu, inne informacje ważne z punktu widzenia zarządzania ryzykiem stopy procentowej. 3) Ryzyko płynności Analiza ryzyka płynności sporządzana przez Komórkę monitorującą obejmuje w szczególności następujące elementy: ocenę zarządzania płynnością bieżącą, analiza zewnętrznych źródeł finansowania banku (struktura depozytów banku, osad, struktura źródeł finansowania, zrywalność depozytów), analizę koncentracji zaangażowań pasywnych, analizę luki tj. kształtowanie się płynności w poszczególnych przedziałach czasowych oraz ocenę urealnionych terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów, luka skumulowana, wskaźniki wczesnego ostrzegania, analizę wskaźników ekonomicznych oraz limitów, ocenę poziomu nadzorczych miar płynności, LCR, NSFR (kwartalnie), alternatywne źródła finansowania, poziom i dynamika zobowiązań pozabilansowych udzielonych, W cyklach kwartalnych przedstawiane jest dynamiczne zestawienie urealnionych terminów płatności aktywów i pasywów oraz testy warunków skrajnych. Strona 13 z 39
4) Ryzyko walutowe Raporty z zakresu ryzyka walutowego pozwalają Zarządowi i Radzie Nadzorczej na m.in.: monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka walutowego; ocenę skutków podejmowanych decyzji; podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka. System informacji zarządczej z zakresu ryzyka walutowego zawiera m.in. dane na temat: struktury bilansu Banku z punktu narażenia na ryzyko walutowe; wielkości pozycji walutowych; wpływu zmiany kursów walutowych na wynik finansowy Banku; analizy wskaźników; wyników testów warunków skrajnych; stopnia realizacji i przestrzegania limitów. 5) Ryzyko operacyjne Przedmiotem monitorowania ryzyka operacyjnego są: zarządzanie ryzykiem operacyjnym w oparciu o obowiązujące regulacje i przepisy prawne; poziom narażenia na ryzyko operacyjne; zdarzenia i straty operacyjne oraz ich skutki; KRI, skuteczność stosowanych mechanizmów kontrolnych, skuteczność działań redukujących ryzyko, w tym jego transferu, efekty działań realizowanych w ramach zaleceń pokontrolnych. Częstotliwość monitorowania powinna wzrastać wraz z szybkością zmian w otoczeniu operacyjnym Banku oraz wzrostem poziomu ryzyka operacyjnego. Jednostki/komórki organizacyjne Banku monitorują zdarzenia operacyjne i skuteczność działań podjętych w przypadku ich wystąpienia. W przypadku braku skuteczności podjętych działań, niezwłocznie informują o tym Audytora ryzyka Raporty z zakresu ryzyka operacyjnego pozwalają Bankowi na: ocenę profilu ryzyka operacyjnego; monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka operacyjnego; ocenę skutków podejmowanych decyzji; podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka. 6) Ryzyko kapitałowe Raporty z zakresu adekwatności kapitałowej pozwalają kierownictwu Banku na dostęp do aktualnych, pełnych i rzetelnych informacji dotyczących ryzyka kapitałowego, tym samym umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia realizacji przyjętej strategii w omawianym zakresie. Zarząd Banku otrzymuje sprawozdania zawierające niezbędne informacje odnośnie poziomu adekwatności kapitałowej w okresach miesięcznych, natomiast Rada Nadzorcza Banku w okresach kwartalnych; w przypadku wzrostu poziomu ryzyka kapitałowego raporty mogą być opracowywane częściej. System informacji zarządczej dostarcza informacji na temat: poziomu, struktury i zmian w funduszach własnych; poziomu uznanego kapitału; poziomu i zmian współczynników kapitałowych, w tym struktur i zmian w aktywach ważonych ryzykiem; poziomu i struktury kapitału wewnętrznego; realizacji przyjętych limitów alokacji; wyników testów warunków skrajnych; realizacji planu kapitałowego. 7) Ryzyko braku zgodności Sprawozdania z ryzyka braku zgodności zawierają: Strona 14 z 39
ocenę ryzyka braku zgodności, w tym informacje o zmianie profilu ryzyka; podsumowanie wszystkich naruszeń compliance, które wystąpiły w okresie objętym raportem; rekomendowane środki naprawcze; ocenę skutków rekomendowanych środków naprawczych, które były wydawane na bieżąco lub zawarte w poprzednim raporcie. 2.4. Strategia w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka (art.435.1.d) Celem ograniczania ryzyka, Bank wprowadził szereg limitów, pozwalających na dywersyfikację ryzyka oraz wdrożenie w odpowiednim momencie mechanizmów zapobiegających powstaniu nadmiernego ryzyka. W przypadku przekroczenia ustanowionego limitu, raporty zawierają informację na temat przyczyn przekroczenia, w tym ustalenia faktu, czy przekroczenie ma charakter jednorazowy czy jest wynikiem zmian strukturalnych oraz rekomendacje działań umożliwiających utrzymanie ryzyka na bezpiecznym dla Banku poziomie. Ponadto w Banku wprowadzona została Instrukcja prawnych form zabezpieczeń wierzytelności banku w Banku Spółdzielczym w Słupcy mająca na celu zapewnienie bankowi zwrotu przysługującej mu w stosunku do klienta wierzytelności, w razie gdyby nie dokonał on spłaty tej wierzytelności w terminie ustalonym w umowie. 2.5.Oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku (art.435.1.e) Zatwierdzone przez Zarząd Banku oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku stanowi Załącznik nr 1 do niniejszej Informacji. 2.6.Oświadczenie na temat ryzyka, w którym pokrótce omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności (art.435.1.f) Zatwierdzone przez Zarząd Banku oświadczenie na temat ogólnego profilu ryzyka Banku zawierające kluczowe wskaźniki i dane liczbowe, zapewniające zewnętrznym zainteresowanym stronom całościowy obraz zarządzania ryzykiem przez Bank, w tym tolerancje na ryzyko określone przez Radę Nadzorczą Banku stanowi Załącznik nr 2 do niniejszej Informacji. 2.7. Informacje w zakresie zasad zarządzania 1. Liczba stanowisk dyrektorskich zajmowanych przez członków organu zarządzającego (art.435.2.a) Członkowie Zarządu nie zajmują stanowisk dyrektorskich. 2. Polityka rekrutacji dotycząca wyboru członków organu zarządzającego oraz rzeczywistego stanu ich wiedzy, umiejętności i wiedzy specjalistycznej (art.435.2.b); strategia w zakresie zróżnicowania w odniesieniu do wyboru członków organu zarządzającego, jego celów i wszelkich odpowiednich zadań określonych w tej polityce oraz zakresu, w jakim te cele i zadania zostały zrealizowane (art.435.2.c) Rada Nadzorcza składa się z 11 członków powołanych przez Grupy Członkowskie na 4-letnią kadencję. Podstawową misją Rady jest wykonywanie funkcji nadzorczej. Rada sprawuje stały nadzór nad działalnością Banku we wszystkich dziedzinach. Członkowie Rady Nadzorczej posiadają odpowiednie kompetencje do prowadzenia spraw i dają rękojmię należytego wykonywania powierzonych im obowiązków. Reprezentują wysoki poziom etyczny oraz są w stanie poświęcić niezbędną ilość czasu, pozwalającą w sposób właściwy wykonywać funkcje w Radzie Nadzorczej. Rada Nadzorcza oraz poszczególni jej członkowie przy wykonywaniu nadzoru kierują się obiektywną oceną i osądem. Skład liczebny Rady jest adekwatny do charakteru i skali prowadzonej przez Bank działalności. W Banku funkcjonuje Procedura oceny kwalifikacji Członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Słupcy. W Banku funkcjonuje Procedura oceny kwalifikacji Członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Słupcy. Celem oceny jest stwierdzenie czy poszczególni członkowie Zarządu Strona 15 z 39
z osobna oraz Zarząd kolegialnie dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, w tym prowadzenia działalności bankowej z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych a także czy posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizacji zarządzania ryzykiem oraz czy ich reputacja osobista nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku. Rada Nadzorcza Banku dokonała oceny odpowiedniości Członków Zarządu, podczas której oceniła wykształcenie, posiadane kwalifikacje, doświadczenie zawodowe, właściwość postawy wobec pełnionej funkcji, a także omówiła odpowiedniość w zakresie nieposzlakowanej opinii. Na podstawie dokonanej oceny stwierdzono, iż członkowie Zarządu dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych oraz posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizacji zarządzania ryzykiem. Reputacja Członków Zarządu nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku. Rada uznała, że postawa Członków Zarządu oraz ich zaangażowanie w realizowane czynności wpływają na wzrost osiągnięć zarówno ekonomicznofinansowych, jak i społecznych pozwalają budować pozytywny wizerunek banku oraz umacniać reputację banku i postrzeganie jako instytucji zaufania publicznego, bezpiecznej i przyjaznej klientowi. 3.Utworzenie (bądź nie) przez instytucję oddzielnego komitetu ds. ryzyka oraz liczby posiedzeń komitetu, które się odbyły (art.435.2.d) Bank nie utworzył oddzielnego komitetu ds. ryzyka. 4. Opis przepływu informacji na temat ryzyka kierowanych do organu zarządzającego (art.435.2.e) Raporty z zakresu oceny poziomu poszczególnych rodzajów ryzyka Banku otrzymują: Zarząd Banku: a) w cyklach miesięcznych w zakresie: - ryzyka kredytowego, - adekwatności kapitałowej, b) w cyklach kwartalnych w zakresie: - ryzyka walutowego, - ryzyka operacyjnego, - ryzyka rezydualnego, - ryzyka płynności, - ryzyka stopy procentowej, - ryzyka koncentracji, - ryzyka kredytowego EKFN, EKZH, - ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych DEK, c) w cyklach rocznych w zakresie: - ryzyka braku zgodności, - innych ryzyk uznanych za istotne. Rada Nadzorcza: w cyklach kwartalnych w zakresie: - ryzyka kredytowego - ryzyka rezydualnego, - ryzyka koncentracji, - ryzyka kredytowego EKFN, EKZH, - ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych DEK, w cyklach półrocznych w zakresie: - adekwatności kapitałowej, - ryzyka stopy procentowej, - ryzyka operacyjnego, - ryzyka płynności, - ryzyka walutowego, c) w cyklach rocznych w zakresie: - ryzyka braku zgodności, Strona 16 z 39
- innych ryzyk uznanych za istotne. Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku odrębna procedura; ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja; szczegółowy wykaz sprawozdań zarządczych określa odrębna regulacja. 3. ZAKRES STOSOWANIA WYMOGÓW ROZPORZĄDZENIA CRR (art.436) Bank nie posiadał podmiotów zależnych, w związku z powyższym nie dokonywał konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych. 4. FUNDUSZE WŁASNE (CRR art. 437) Bank przyjmuje strategię bezpiecznego funkcjonowania, opartą na utrzymywaniu rozmiarów działalności obarczonej ryzykiem na poziomie adekwatnym do posiadanych funduszy własnych. Wysokość funduszy własnych (kapitał uznany) Banku od 01.01.2014 r. wyliczana jest zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (CRR) i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi (CRD IV). Główne zmiany uwzględniające stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego, co do sposobu zaliczenia do kapitału uznanego, polegały na: 1) uznaniu funduszu udziałowego wg stanu na 31.12.2011 r. z uwzględnieniem stopniowej amortyzacji, w 2016 r. stawka wynosiła 10%; 2) przyjęciu funduszu z aktualizacji wyceny majątku trwałego w wartości 60%, po uwzględnieniu 40% amortyzacji; Na fundusze własne składał się w szczególności kapitał Tier I. Szczegółowe informacje na temat poszczególnych elementów funduszy własnych zawiera poniższa tabela: Lp. FUNDUSZE WŁASNE BANKU 2016.12.31 (w zł) Odniesienie do CRR I KAPITAŁ TIER I 21 541 360,83 1 KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I (CET I) 21 541 960,83 Korekty okresu przejściowego dotyczące instrumentów kapitałowych zaliczanych do CET 1 art. 483 (1) do (3) i art. 484-487 Instrumenty kapitałowe wyemitowane w związku z 1 wpłacony fundusz udziałowy (uwzględniający korekty okresu przejściowego) 305 280,00 zastosowaniem zasady praw nabytych w odniesieniu do instrumentów stanowiących pomoc państwa, które spełniają wymogi zakwalifikowania do CET1 określone w art. 484-487 fundusz udziałowy - podstawa obliczeń 508 800,00 kwota umorzenia funduszu udziałowego 203 520,00 2 kapitał rezerwowy (fundusz rezerwowy, zasobowy) 20 997 993,40 art. 29 ust. 1 3 fundusz ogólnego ryzyka - 4 niepodzielony zysk z lat ubiegłych - 5 zysk w trakcie zatwierdzania 0,00 6 skumulowane inne całkowite dochody (kapitał z aktualizacji wyceny) 397 812,39 art. 468 inne korekty w okresie przejściowym w kapitale podstawowym Tier 1 (np. amortyzacja kapitału z aktualizacji wyceny ze znakiem (-) -159 124,96 2 POMNIEJSZENIA KAP. PODST. TIER I -600,00 1 wartości niematerialne i prawne 0,00 art. 36 ust. 1 lit. b) Strona 17 z 39