7\środo ff Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów Streszczenie Studium Wykonalności
Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu: Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów Wersja 1.0 Warszawa, 17 grudnia 2009 r. Dokument opracowany w oparciu o Studium Wykonalności dla projektu Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów w wersji 2.0 z dnia 10 kwietnia 2009 r. Niniejsze Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów zostało opracowane dla Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia przez Konsorcjum firm: Ernst & Young Business Advisory spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i Wspólnicy sp. k. Lider Konsorcjum Ernst & Young Corporate Finance sp. z o.o. EuroSoft sp. z o.o. International Management Services sp. z o.o. ORTI K. Boś, P. P. Przybyła, J. Rycerz sp. j. Gilon Business Insight Ltd. w ramach realizacji umów nr 24/08 oraz nr 11/2009 pomiędzy Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia a Konsorcjum wyżej wymienionych firm. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 2
Spis treści 1 Spis treści 1 Spis treści 3 2 Wprowadzenie 4 2.1 Podstawowe informacje o Beneficjencie Projektu 6 3 Geneza i otoczenie Projektu 7 3.1 Geneza Projektu 7 3.2 Stan obecny systemu rejestrów w ochronie zdrowia 8 3.3 Główne potrzeby systemu informacyjnego ochrony zdrowia w kontekście Projektu 10 4 Cel Projektu 11 4.1 Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych 11 4.2 Wpływ Projektu na polityki horyzontalne Unii Europejskiej 14 5 Koncepcja Projektu 15 5.1 Wsparcie dla kluczowych czynności związanych z obsługą rejestrów 15 5.2 Funkcjonalności wdrażanego rozwiązania 16 5.3 Infrastruktura wdrażanego rozwiązania 20 5.4 Powiązania z innymi projektami 20 5.5 Elementy architektury rozwiązania 21 6 Korzyści i koszty Projektu 24 6.1 Korzyści z zastosowania ICT w e-administracji 24 6.2 Korzyści płynące z realizacji Projektu 25 6.3 Koszty 29 6.4 Podsumowanie 33 7 Realizacja projektu 34 7.1 Plan realizacji projektu 34 7.2 Współpraca z kluczowymi interesariuszami projektu 38 7.3 Analiza Ryzyka 38 7.4 Uwarunkowania prawne 41 8 Wskaźniki realizacji Projektu 44 9 Podsumowanie wykonalności projektu 46 10 Definicje pojęć 48 11 Akronimy 51 Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 3
Wprowadzenie 2 Wprowadzenie Niniejszy dokument stanowi podsumowanie Studium Wykonalności dla projektu Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów (określany dalej jako Projekt lub Projekt P2). Zawiera on najważniejsze, ogólne informacje opisujące Projekt, podsumowanie koncepcji jego realizacji oraz wykonalności. Szczegółowe informacje są zawarte w Studium Wykonalności dla Projektu. Projekt Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów dotyczy budowy platformy informatycznej umożliwiającej i integrującej udostępnienie przedsiębiorcom w sektorze ochrony zdrowia usług z zakresu e-administracji. W ochronie zdrowia funkcjonuje obecnie kilkadziesiąt rejestrów różnego rodzaju. Zawierają one istotne informacje o podmiotach prowadzących określoną działalność związaną z ochroną zdrowia, podmiotach uczestniczących w ochronie zdrowia np. przynależących do określonej grupy zawodowej - zarówno osobach fizycznych, jak i osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Rejestry te prowadzone są przez wiele podmiotów, począwszy od organów administracji publicznej, przez jednostki samorządu lekarskiego, po przedsiębiorstwa. Wdrożenie Projektu usprawni czynności związane z obsługą rejestrów poprzez: umożliwienie rejestracji i aktualizacji danych oraz pobierania wypisów drogą elektroniczną, umożliwienie administracji publicznej pobierania danych rejestrowych, upowszechnienie wykorzystania podpisu elektronicznego. Głównych interesariuszy Projektu podzielono na dwie grupy: podmioty i osoby korzystające z rejestrów (Użytkownicy rejestrów), podmioty prowadzące rejestry (Organy rejestrowe). Grupy te obejmują przedsiębiorców (w szczególności usługodawców wraz z personelem medycznym, płatników i apteki), właścicieli rejestrów oraz administrację publiczną. Potrzeba realizacji Projektu wynika z wytycznych Unii Europejskiej dotyczących budowy społeczeństwa informacyjnego oraz wdrażania elektronicznych usług ochrony zdrowia, jak również z Planu Informatyzacji Państwa przyjętego przez Radę Ministrów. Projekt został objęty współfinansowaniem ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. Projekt w istotny sposób wpłynie na rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Informatyzacja ochrony zdrowia jest bezpośrednio związana z realizacją strategicznych założeń Strategii Lizbońskiej, zakładającej poprawę innowacyjności gospodarek państw członkowskich UE. Dzięki rozwojowi e-administracji w sektorze ochrony zdrowia Polska wyraźnie poprawi swoją konkurencyjność oraz zwiększy udział nowoczesnych technologii wykorzystywanych w codziennym życiu społeczeństwa. Ostatecznym efektem Projektu będzie upowszechnienie elektronicznych usług administracji publicznej związanych z funkcjonowaniem rejestrów podmiotowych. Pozwoli to na obniżenie kosztów działalności przedsiębiorców, jak również podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie rejestrów. Korzyści ekonomiczne będące bezpośrednim rezultatem Projektu nie poddają się kwantyfikacji ze względu na brak powszechnie akceptowalnych metod wyceny lub ze względu na trudności w uzyskaniu spójnych i wiarygodnych danych niezbędnych do wyceny. Dlatego korzyści ekonomiczne płynące z Projektu zostały ujęte jakościowo, co jest zgodne z zaleceniami przedstawionymi w dokumencie Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 4
Wprowadzenie Przewodnik do Analizy Kosztów i Korzyści projektów inwestycyjnych. Fundusze strukturalne, Fundusz Spójności oraz Instrument Przedakcesyjny przygotowanym przez Jednostkę ds. Ewaluacji Dyrekcji Generalnej - Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej dla funduszy strukturalnych, spójności i ISPA. Realizacja Projektu wiąże się z koniecznością poniesienia nakładów inwestycyjnych w wysokości 53 263 tys. PLN, które zostaną sfinansowane: w kwocie 43 149 tys. PLN ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 (7. oś priorytetowa), w kwocie 10 114 tys. PLN ze środków budżetu państwa. Utrzymanie rozwiązań wdrożonych w ramach Projektu będzie wiązało się z koniecznością ponoszenia kosztów operacyjnych w latach 2012-2022 (jest to ok. 9 mln PLN w pierwszym pełnym roku funkcjonowania rozwiązań wdrożonych w ramach Projektu, tj. w roku 2013) oraz nakładów odtworzeniowych w latach 2016-2023 (nakłady ponoszone raz na cztery lata w wysokości ok. 13,5 mln PLN). Projekt jest realizowany przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (Beneficjent Projektu), jednostkę budżetową Ministra Zdrowia. Wdrożenie wszystkich elementów składowych Projektu i uzyskanie jego pełnej funkcjonalności planowane jest w trakcie 2012 roku. Niniejszy dokument stanowi podsumowanie Studium Wykonalności dla Projektu i zawiera najważniejsze, ogólne informacje opisujące Projekt, koncepcję jego realizacji oraz wykonalność. Szczegółowe informacje zawarte są w Studium Wykonalności dla Projektu. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 5
Wprowadzenie 2.1 Podstawowe informacje o Beneficjencie Projektu Beneficjentem projektu jest jednostka Ministra Zdrowia, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ). Przedmiot Projektu pozostanie własnością Beneficjenta przez cały okres objęty analizą. W tabeli poniżej przedstawiono podstawowe informacje o CSIOZ. Tabela 1 Podstawowe dane o CSIOZ Beneficjent: Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP): Numer w Rejestrze Gospodarki Narodowej (REGON): Adres: Tel.: Faks: E-mail: Dyrektor Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia 525-15-75-309 001377706 ul. Dubois 5a 00-184 Warszawa + 48 (22) 597-09-27 + 48 (22) 597-09-37 biuro@csioz.gov.pl dr n. med. Leszek Sikorski Dyrektor CSIOZ jest odpowiedzialny za koordynację prac związanych z realizacją Projektu. CSIOZ zostało powołane w dniu 1 sierpnia 2000 r. w wyniku przekształcenia Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia w nową jednostkę organizacyjną. Dyrektor CSIOZ jest dysponentem II stopnia środków budżetowych (jednostka w ramach systemu finansów publicznych). 2.1.1 Doświadczenie Beneficjenta Projektu CSIOZ posiada doświadczenie w zakresie realizacji projektów informatycznych o charakterze zbliżonym do realizowanego Projektu. Beneficjent zrealizował m.in. projekt obejmujący stworzenie platformy udostępniania on-line przedsiębiorcom usług Rejestru Zakładów Opieki Zdrowotnej (system erzoz), umożliwiającej składanie wniosku o zarejestrowanie zakładu opieki zdrowotnej oraz aktualizację danych rejestrowych. Kolejnym projektem o charakterze zbliżonym do opisywanego Projektu, realizowanym przez Beneficjenta był projekt obejmujący realizację Informacyjnego Systemu Wspomagania Ratownictwa Medycznego (ISWRM), w ramach którego obsługiwane są między innymi: rejestr jednostek ratownictwa medycznego, rejestr jednostek współpracujących z systemem ratownictwa medycznego oraz rejestr kursów kwalifikowanych pierwszej pomocy. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 6
Geneza i otoczenie Projektu 3 Geneza i otoczenie Projektu 3.1 Geneza Projektu Długofalowy program reform społeczno-gospodarczych przyjęty przez Radę Europejską w roku 2000, znany jako Strategia Lizbońska, określił priorytety w zakresie budowy społeczeństwa informacyjnego w Unii Europejskiej. Zostały one dalej rozwinięte w planach rozwoju społeczeństwa informacyjnego zawartych w komunikatach Komisji Europejskiej eeurope 2002 1, eeurope 2005 2 oraz i2010 3. Przesłankę do opracowania koncepcji projektu Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów stanowił fakt, iż w sektorze ochrony zdrowia nie istnieje żaden system umożliwiający dwustronną wymianę dokumentów między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej (np. organami rejestrowymi), zapewniający bezpieczeństwo, niezaprzeczalność i niezawodność świadczonych usług. Obecny stan rejestrów podmiotowych w znacznym stopniu ogranicza, a w wielu przypadkach wręcz uniemożliwia, realizację spraw związanych z wpisami do tych rejestrów, aktualizacją danych rejestrowych oraz pobieraniem wypisów i zaświadczeń drogą elektroniczną. Koncepcja Projektu została opracowana w CSIOZ jako część Programu Informatyzacji Ochrony Zdrowia (PIOZ), na który składa się sześć projektów dotyczących rozwoju systemu informacyjnego ochrony zdrowia w Polsce. Omawiany Projekt ma na celu zbudowanie platformy e-administracji dla podmiotowych rejestrów. Realizacja Projektu stanowi istotny krok w kierunku uporządkowania istniejącego systemu rejestrów podmiotowych, jego informatyzacji oraz zapewnienia interoperacyjności pomiędzy tymi rejestrami umożliwiając odbiorcom składanie wniosków rejestrowych czy uzyskanie wypisu z ksiąg rejestrowych przy użyciu specjalnych formularzy dostępnych w Internecie. Projekt jest powiązany bezpośrednio z dwoma innymi przedsięwzięciami w ramach PIOZ: realizowanym przez CSIOZ projektem Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (P1), który ma on na celu umożliwienie gromadzenia danych w formie elektronicznej oraz udostępnienie elektronicznych usług ochrony zdrowia, planowanym do realizacji przez CSIOZ projektem Systemy związane z przebudową, dostosowaniem, utrzymywaniem i monitorowaniem rejestrów i innych zasobów ochrony zdrowia przez organy publiczne, w tym administrację państwową i samorządową Platforma Rejestrów Ochrony Zdrowia (PROZ) (P3), który ma na celu informatyzację i dostosowanie rejestrów w ochronie zdrowia, aby umożliwić udostępnianie elektronicznych usług tych rejestrów (w szczególności w ramach projektu P2). Projekt uwzględnia zalecenia Unii Europejskiej oraz wytyczne i regulacje prawne opracowane przez ministerstwo nadzorujące proces informatyzacji sektora publicznego (MSWiA). 1 eeurope 2002 An Information Society For All, Bruksela, 14 czerwca 2000 r. 2 eeurope 2005 An information society for all, Bruksela, 28 maja 2002 r. 3 i2010 Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia, Bruksela, 1 czerwca 2005 r. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 7
Geneza i otoczenie Projektu Geneza Projektu została szerzej przedstawiona w rozdziale 5.1 Studium Wykonalności. 3.2 Stan obecny systemu rejestrów w ochronie zdrowia 3.2.1 System rejestrów w ochronie zdrowia Funkcjonujący obecnie w sektorze ochrony zdrowia model rozwiązań informacyjnych nie stanowi uporządkowanego układu w sferze funkcjonalnej, informacyjnej i technicznej, natomiast relacje łączące poszczególne elementy infrastruktury są słabe i niewystarczające lub nie istnieją w ogóle 4. Istniejąca infrastruktura informacyjna w sektorze ochrony zdrowia stanowi zbiorowość autonomicznych systemów informatycznych przy zachowaniu dominującej roli właścicieli tych systemów 5.. Stan ten jest szczególnie widoczny w obszarze istniejącego systemu rejestrów podmiotowych. W chwili obecnej w ochronie zdrowia można zidentyfikować kilkadziesiąt rejestrów różnego rodzaju. Brakuje jednak ich jednolitego wykazu, który opisywałby w sposób spójny i kompletny wszystkie rejestry w ochronie zdrowia. Za prowadzenie tych rejestrów odpowiedzialne jest wiele podmiotów, począwszy od organów administracji publicznej (CSIOZ, wojewoda), przez jednostki samorządu lekarskiego (Okręgowe Izby Lekarskie), po przedsiębiorstwa (placówki zdrowotne). Obecny system rejestrów podmiotowych charakteryzuje się utrudnionym dostępem do gromadzonych danych, co wynika m.in. z braku wdrożenia jednolitego modelu danych, ich niekompletności, zróżnicowanego poziomu informatyzacji, a także wysokiego poziomu redundancji gromadzonych danych. W istniejącym systemie rejestrów podmiotowych brak jest powiązań między danymi gromadzonymi w różnych rejestrach. Brakuje powiązań do rejestrów referencyjnych i innych ewidencji zewnętrznych w rejestrach ochrony zdrowia wiele danych jest powielanych z zewnętrznych źródeł danych, takich jak rejestry PESEL, KEP, TERYT, REGON, NIP czy KRS. Redundancja ta wynika z faktu, iż nie zostało opracowane i wdrożone spójne podejście do tworzenia rejestrów w ochronie zdrowia, a co za tym idzie nie został wypracowany model danych dla tych rejestrów. W efekcie poszczególne rejestry powstawały w oderwaniu od pozostałych i nie tworzą jednolitego systemu. 3.2.2 Systemy informatyczne obsługujące rejestry w ochronie zdrowia Diagnoza dotycząca modelu rozwiązań informacyjnych w systemie rejestrów w ochronie zdrowia, przedstawiona w poprzednim rozdziale odnosi się także do systemów informatycznych. Funkcjonujące obecnie systemy informatyczne związane z obsługą rejestrów podmiotowych były tworzone na potrzeby organów rejestrowych. Systemy te nie były tworzone jako systemy interoperacyjne, umożliwiające wymianę informacji, zatem dostępność cyfrowych 4 Podstawowy Dokument Programu ; CSIOZ, Warszawa grudzień 2007. 5 Informatyka a sprawa polska, czyli jak próbowano reformować państwo bez dobrej informatyki i co z tego wynika ; Fuglewicz P., Miłosz M., Zarządzanie informacją w czasach burzliwych, PTI, Katowice 2000. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 8
Geneza i otoczenie Projektu usług rejestrów, zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla jednostek administracji publicznej, jest ograniczona. W związku z powyższym, obecnie nie istnieje system informatyczny pozwalający przedsiębiorcom na uzyskanie dostępu do zasobów systemu rejestrów podmiotowych, istnieją jedynie systemy oferujące dostęp do usług i zasobów pojedynczych rejestrów. Jednym z systemów, który umożliwia obecnie dostęp przedsiębiorców do usług i zasobów cyfrowych Rejestru Zakładów Opieki Zdrowotnej jest system erzoz platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług Rejestru Zakładów Opieki Zdrowotnej. System erzoz 6 umożliwia składanie wniosku o zarejestrowanie zakładu opieki zdrowotnej oraz aktualizację danych rejestrowych. Funkcjonalności te są realizowane drogą elektroniczną, tj. poprzez wypełnienie specjalnych formularzy dostępnych w Internecie. Uzyskiwanie elektronicznego zaświadczenia/odpisu z księgi rejestrowej również odbywa się za pośrednictwem Internetu. System erzoz został zintegrowany na poziomie centralnym z 4 rejestrami zewnętrznymi: TERYT, KRS, REGON oraz KEP w celu weryfikacji danych wprowadzanych przy użyciu systemu erzoz w oparciu o dane pochodzące z tych rejestrów. 7 Bezpieczeństwo obiegu dokumentów pomiędzy administracją publiczną (organami rejestrowymi) a przedsiębiorcami oraz w ramach samej administracji publicznej zostało zapewnione przez wykorzystanie Infrastruktury Klucza Publicznego (PKI). Zrealizowany został również Informacyjny System Wspomagania Ratownictwa Medycznego (ISWRM), w ramach którego obsługiwane są między innymi: rejestr jednostek ratownictwa medycznego, rejestr jednostek współpracujących z systemem ratownictwa medycznego oraz rejestr kursów kwalifikowanych pierwszej pomocy. 3.2.3 Rejestry w ochronie zdrowia a platforma epuap Przez MSWiA zrealizowany został projekt epuap, którego celem była budowa elektronicznej Platformy Usług Administracji Publiczne (epuap), w celu udostępnienia obywatelom usług świadczonych przez jednostki administracji publicznej drogą internetową. W ramach uruchomionej elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej, instytucje publiczne bezpłatnie oferują swoje usługi, które oparte są na elektronicznych kanałach komunikacji, zlokalizowanych na stronach internetowych poszczególnych urzędów. Aktualnie MSWiA realizuje projekt epuap 2, stanowiący kolejny etap realizacji docelowej architektury platformy epuap. W wyniku realizacji projektu rozszerzona zostanie funkcjonalność istniejącej platformy epuap, na której instytucje publiczne będą budować, a następnie udostępniać usługi oparte na elektronicznych kanałach komunikacji ze swoim otoczeniem (np. umożliwiające złożenie elektronicznego wniosku). Koncepcja platformy epuap zakłada także udostępnianie przy jej użyciu danych z rejestrów referencyjnych (m.in. PESEL, KEP, KRS). Planowane docelowe funkcjonalności wdrażanej platformy epuap mogą w znaczący sposób ułatwić integrację rejestrów podmiotowych z ww. rejestrami referencyjnymi. Integracja rejestrów podmiotowych z rejestrami referencyjnymi pozwoli na poprawę jakości oraz zmniejszenie poziomu redundancji zawartych w nich danych (np. część danych dotyczących świadczeniodawców będzie mogła być pobierana bezpośrednio z rejestru KRS). 6 Opis projektu Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług rejestru zakładów opieki zdrowotnej erzoz CSIOZ 7 ibidem Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 9
Geneza i otoczenie Projektu 3.3 Główne potrzeby systemu informacyjnego ochrony zdrowia w kontekście Projektu W oparciu o przedstawioną powyżej analizę stanu obecnego można zdefiniować następujące główne potrzeby systemu informacyjnego ochrony zdrowia w Polsce w kontekście Projektu: opracowanie całościowej koncepcji funkcjonowania rejestrów w ochronie zdrowia, w szczególności podmiotowych rejestrów oraz strategii jej realizacji, zgodnych z koncepcją informatyzacji przyjętą w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. 8,9, ułatwienie podmiotom działającym w sektorze ochrony zdrowia dostępu do rejestrów oraz redukcja obciążeń administracyjnych i kosztów gromadzenia, przetwarzania i aktualizacji danych rejestrowych zarówno po stronie administracji publicznej i podmiotów prowadzących rejestry, jak i po stronie obywateli oraz przedsiębiorców (m.in. zakładów opieki zdrowotnej), uwzględnienie potrzeb wszystkich uczestników procedur administracyjnych, w tym obywateli i przedsiębiorców, a także innych urzędów i jednostek sektora publicznego. Główne potrzeby systemu informacyjnego ochrony zdrowia w kontekście Projektu zostały szerzej przedstawione w rozdziale 7.2 Studium Wykonalności. 8 Ustawa z dn. 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. 2005 nr 64 poz. 565) 9 Nowoczesna infrastruktura informacyjna podstawą taniego i przyjaznego państwa obywatelskiego: Program reformy infrastruktury informacyjnej państwa i strategii informatyzacji sektora publicznego, MSWiA. Warszawa 2005 r. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 10
Cel Projektu 4 Cel Projektu Głównym celem Projektu jest zbudowanie platformy informatycznej umożliwiającej i integrującej udostępnianie przedsiębiorcom w obszarze sektora ochrony zdrowia usług z zakresu e-administracji. W ramach Projektu powstanie Platforma umożliwiająca dwustronną wymianę dokumentów między przedsiębiorstwami a organami administracji publicznej (np. organami rejestrowymi), zapewniająca bezpieczeństwo, niezaprzeczalność i niezawodność świadczonych usług, a istniejące medyczne rejestry podmiotowe zostaną z tą Platformą zintegrowane. W wyniku realizacji Projektu składanie wniosków rejestrowych czy uzyskiwanie wypisu z ksiąg rejestrowych realizowane będzie poprzez wypełnienie specjalnych formularzy dostępnych w Internecie. Głównymi odbiorcami wdrażanych usług będą przedsiębiorcy prowadzący m.in. zakłady opieki zdrowotnej, praktyki lekarskie i pielęgniarskie, apteki. oraz placówki świadczące usługi medyczne, a także instytucje działające na rzecz ochrony zdrowia. Budowa Platformy udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów umożliwi w szczególności: skrócenie czasu poświęcanego przez przedsiębiorców na aktualizację i uzyskiwanie danych z rejestrów (m.in. wyciągi i odpisy z rejestrów w postaci dokumentów elektronicznych), podniesienie jakości danych przechowywanych w rejestrach, upowszechnienie elektronicznej komunikacji w obszarach rynku medycznego między przedsiębiorstwami oraz organami rejestrowymi, wdrażanie strategii informatyzacji administracji w obrębie sektora ochrony zdrowia, wprowadzenie i upowszechnienie podpisu elektronicznego w celu umożliwienia elektronicznej realizacji spraw związanych z ochroną zdrowia w organach rejestrowych, zwiększenie możliwości pozyskiwania analiz i raportów, uzyskanie oszczędności związanych z odejściem od archiwizacji papierowych dokumentów oraz wykonywaniem czynności administracyjnych. Cel Projektu i uzasadnienie jego realizacji zostało szerzej przedstawione w rozdziale 8.1.1 Studium Wykonalności. 4.1 Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych Projekt jest zgodny z Programem działania eeurope 2005 stanowiącym rozwinięcie Strategii Lizbońskiej mającej na celu budowę do 2010 roku najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki świata. Program ten zwraca uwagę na konieczność zapewnienia elektronicznego dostępu do usług publicznych, a wśród narzędzi wiodących do tego celu wymienia m.in. uproszczone procedury administracyjne dla przedsiębiorców, dostępne przez Internet. Proponowany projekt jest wypełnieniem tych zaleceń w systemie ochrony zdrowia. Projekt realizuje trzy priorytetowe cele strategiczne Unii Europejskiej w zakresie społeczeństwa informacyjnego, określone w dokumencie pn. i2010 Europejskie Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 11
Cel Projektu społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia 10. W zakresie priorytetu pierwszego dotyczącego jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej Projekt m.in.: wspiera budowę społeczeństwa wiedzy, ochronę konsumentów oraz powstawanie zdrowego i bezpiecznego społeczeństwa informacyjnego ; wspiera interoperacyjność poprzez ulepszenie urządzeń i platform komunikujących się ze sobą oraz stworzenie usług, które można przenosić pomiędzy różnymi platformami. W zakresie priorytetu drugiego dotyczącego wzmocnienia innowacji i inwestycji Projekt m.in.: wspiera wdrażanie w podmiotach publicznych rozwiązań e-biznesowych, których fundamentem są zintegrowane rozwiązania ICT, bezpieczne usługi sieciowe oraz narzędzia współpracy zwiększające produktywność pracowników, umożliwia elastyczną organizację pracy oraz zapewnia jej bezpieczeństwo i wysoką jakość. W zakresie priorytetu trzeciego dotyczącego integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego Projekt m.in.: stwarza warunki do sprawnego wdrażania lepszych, bardziej dostępnych i mniej kosztownych usług publicznych on-line, realizuje działania na rzecz elektronicznej administracji. Projekt został umieszczony na Liście projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 (aktualizacja: lipiec 2009 r.) z numerem PO IG 7-12. Został on opracowany został zgodnie z zasadami uzyskania wsparcia w ramach VII osi priorytetowej Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji PO IG. Oś ta zakłada jako jeden z głównych celów poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zwiększenie dostępności zasobów informacyjnych administracji publicznej oraz usług publicznych w formie cyfrowej dla obywateli i przedsiębiorców. Komplementarność założeń przedmiotowego Projektu z wytycznymi VII osi priorytetowej PO IG wynika z korelacji Projektu z wymogami formalnymi oraz merytorycznymi zawartymi w dokumencie Przewodnik po kryteriach wyboru finansowanych operacji w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, co zostało szerzej przedstawiona w rozdziale 8.2.1 Studium Wykonalności. Projekt wpisuje się również w założenia Planu Informatyzacji Państwa 2007-2010 11. Cel priorytetu 1 (zorientowanie państwa na obywatela poprzez zbudowanie sprzyjającego otoczenia legislacyjnego, instytucjonalnego i technologicznego dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego i dla informatyzacji administracji publicznej w Polsce) zostanie osiągnięty w szczególności poprzez działania w następujących obszarach: uproszczenie procedur administracyjnych stanowiących podstawę organizacji procesu obsługi osób fizycznych i podmiotów niebędących osobami fizycznymi przez instytucje administracji publicznej, usprawnienie i upowszechnienie elektronicznej drogi dostępu do usług administracji publicznej i do informacji publicznej, podnoszenie poziomu wiedzy społeczeństwa o możliwościach i korzyściach wynikających z wykorzystywania elektronicznej drogi udostępniania usług administracji publicznej i informacji publicznej, 10 Komunikat Komisji Do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów, Bruksela, 1.06.2005 COM(2005) 229 końcowy. 11 Przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r., Dz. U. z 2007 r. Nr 61, Poz. 415 Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 12
Cel Projektu podnoszenie poziomu zaufania społecznego do elektronicznych metod udostępniania usług administracji publicznej. Cel priorytetu 2 (zoptymalizowanie nakładów budżetowych ponoszonych na informatyzację administracji publicznej i rozwój społeczeństwa informacyjnego względem uzyskiwanych efektów, przez zwiększenie kompleksowości rozwiązań) zostanie osiągnięty w szczególności poprzez działania w następujących zakresach: zapobieganie zbędnemu powielaniu działań w administracji publicznej dotyczących informatyzacji administracji publicznej i rozwoju społeczeństwa informacyjnego, skuteczna absorpcja funduszy Unii Europejskiej na realizację działań w zakresie informatyzacji i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Przedmiotowy Projekt jest również zgodny z pozostałymi projektami wspieranymi w ramach PO IG w ramach listy projektów indywidualnych. Korelacja do strategii na poziomie centralnym oznacza spójność Projektu z następującymi programami centralnymi: Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) w ramach Priorytetu I PO KL Zatrudnienie i integracja społeczna i Priorytetu V PO KL Dobre rządzenie, w ramach których realizowane będą zadania podnoszące standardy usług świadczonych przez sektor publiczny na rzecz przedsiębiorców, dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii komunikacyjno informacyjnych w instytucjach rynku pracy, PO IG w ramach priorytetu VIII Społeczeństwo Informacyjne Zwiększanie Innowacyjności Gospodarki. Projekt jest zgodny z celem nr 1 Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 12, jakim jest Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa. Zakłada on wzmocnienie zdolności instytucji publicznych poprzez informatyzację służb publicznych i otoczenia biznesowego, m. in. poprzez stworzenie usług e-administracji. Realizuje jednocześnie wytyczną 1.2.3 SWW 13 Promowanie społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich, 1.3.4 SWW Zdolności administracyjne oraz wytyczną 9 ZPW 14 Ułatwienie rozpowszechniania technologii informacyjno - komunikacyjnych oraz tworzenie powszechnego społeczeństwa informacyjnego. Koresponduje to z celem Strategii Rozwoju Kraju 15, jakim jest rozwój społeczeństwa informacyjnego i rozwój usług elektronicznych. Spójność celów Projektu z celami dokumentów strategicznych została szerzej przedstawiona w rozdziale 8.2 Studium Wykonalności. 12 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie, Narodowa Strategia Spójności, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, maj 2007 r. 13 Decyzja Rady z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności (2006/702/WE) 14 Zintegrowany Pakiet Wytycznych dla Wzrostu i Zatrudnienia 2005-2008, COM(2005) 141 final, 12.04.2005 oraz Zintegrowane Wytyczne w Sprawie Wzrostu Gospodarczego i Zatrudnienia na lata 2008-2010 obejmujące Zalecenie Komisji w sprawie ogólnych wytycznych polityki gospodarczej państw członkowskich i Wspólnoty (zgodnie z art. 99 Traktatu WE) oraz wniosek Decyzja Rady dotycząca wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich (zgodnie z art. 128 Traktatu WE) 15 Strategia Rozwoju Kraju 2007 2015, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, listopad 2006 r. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 13
Cel Projektu 4.2 Wpływ Projektu na polityki horyzontalne Unii Europejskiej Realizacja pprojektu ma wpływ na polityki horyzontalne Unii Europejskiej. W szczególności, przedmiotowy Projekt jest zgodny z następującymi politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej: polityka zachowania równości szans kobiet i mężczyzn, polityka zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, płeć, wiek, polityka zapewnienia dostępności dla osób niepełnosprawnych, polityka uwzględniająca zasady zrównoważonego rozwoju oraz propagowanie na poziomie Wspólnoty celu, jakim jest ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego określonego w art. 6 Traktatu WE, polityka budowy społeczeństwa informacyjnego. Należy podkreślić, iż problemy z jakimi mogą się zetknąć osoby niepełnosprawne w przypadku stron internetowych wdrożonych w ramach Projektu zostaną odpowiednio zaadresowane i rozważone na etapie planowania i wdrażania produktów. Jest to istotne ze względu na równy dostęp do informacji publikowanych na rządowych stronach dotyczących ochrony zdrowia. Zaimplementowane rozwiązania będą uwzględniać przyjazność produktów Projektu w szczególności w stosunku do osób niewidomych 16, które stanowią grupę wymagającą najbardziej specjalistycznych udogodnień. Dotyczy to zwłaszcza rozwiązań, które mogą uniemożliwiać poprawne działanie specjalistycznych translatorów ze względu na np. obecność "wysuwającego" się menu, które wymaga obsługi myszki, czy braku alternatywnych podpisów pod grafikami. W celu wyeliminowania rozwiązań niekorzystnych dla osób niepełnosprawnych podczas realizacji Projektu zostaną uwzględnione wytyczne UE zawarte w dokumencie "Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0". 17 Szczegółowe wytyczne dotyczące funkcji informatycznych niezbędnych do uwzględnienia podczas projektowania systemów zostały omówione w dokumencie "Techniques and Failures for Web Content Accessibility Guidelines 2.0". 18 Wobec powyższego zarówno na obecnym etapie, jak i w przyszłości nie istnieje ryzyko ograniczenia dostępności platformy informatycznej dla osób niepełnosprawnych. Wpływ Projektu na polityki horyzontalne Unii Europejskiej został szerzej przedstawiony w rozdziale 8.3 Studium Wykonalności. 16 http://egov.pl/index.php?option=content&task=view&id=2110&itemid=62 17 http://www.w3.org/tr/2008/rec-wcag20-20081211/ 18 http://www.w3.org/tr/wcag20-techs/ Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 14
Koncepcja Projektu 5 Koncepcja Projektu Koncepcja Projektu zakłada budowę platformy udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów w oparciu o jedno z istniejących rozwiązań udostępniających medyczne rejestry podmiotowe. Budowę Platformy poprzedzi przeprowadzenie analiz mających na celu określenie podejścia do budowy Platformy w oparciu istniejące rozwiązania, wskazanie rozwiązania, na bazie którego budowana będzie Platforma oraz określenie zakresu jego rozbudowy. Jednocześnie zostanie przeprowadzona analiza oraz opracowana zostanie specyfikacja wymagań dla systemu podmiotowych rejestrów, obejmująca architekturę referencyjną podmiotowego rejestru medycznego oraz specyfikację jednolitego zestawu usług tych rejestrów. Opracowana specyfikacja będzie wykorzystywana na potrzeby działań związanych z dostosowaniem rejestrów, planowanych do realizacji w ramach projektu Systemy związane z przebudową, dostosowaniem, utrzymaniem i monitorowaniem rejestrów i innych zasobów ochrony zdrowia przez organy publiczne, w tym administrację państwową i samorządową Platforma Rejestrów Ochrony Zdrowia (PROZ) (P3). Dostosowanie rejestrów zgodnie z opracowaną specyfikacją zapewni ich zgodność z Platformą oraz z systemem realizowanym w ramach projektu P1. W kolejnych rozdziałach przedstawiono kluczowe procesy w ochronie zdrowia związane z Projektem, główne funkcjonalności, oferowane przez rozwiązanie oraz architekturę rozwiązania. Koncepcja Projektu została szerzej opisana w rozdziale 9.4 Studium Wykonalności dla Projektu. 5.1 Wsparcie dla kluczowych czynności związanych z obsługą rejestrów Głównymi uczestnikami czynności związanych obsługą rejestrów, a co za tym idzie głównymi podmiotami, które odniosą korzyści z realizacji Projektu będą użytkownicy rejestrów, w szczególności przedsiębiorcy i jednostki administracji publicznej oraz podmioty prowadzące rejestry (organy rejestrowe). Realizowany w ramach Projektu system informatyczny dostarczy narzędzi wspierających realizację kluczowych czynności związanych z obsługa rejestrów takich jak: czynności związane z uzyskaniem dostępu do rejestru, czynności związane z uzyskaniem wpisu do rejestru, czynności związane z modyfikacją istniejącego w rejestrze wpisu, czynności związane z uzyskaniem odpisu z rejestru bądź zaświadczenia o wpisaniu do rejestru, czynności związane z usunięciem istniejącego wpisu z rejestru, czynności związane z uzyskiwaniem danych rejestrowych przez jednostki administracji publicznej, zarówno po stronie użytkownika rejestru, jak i po stronie właścicieli rejestrów. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 15
Koncepcja Projektu Rysunek 1 Główni uczestnicy czynności związanych obsługą rejestrów Źródło: Opracowanie własne. 5.2 Funkcjonalności wdrażanego rozwiązania W niniejszym rozdziale przedstawiono główne funkcjonalności, które oferowane będą przez system. Funkcjonalności podzielono na dwie główne grupy: funkcjonalności podstawowe systemu, czyli funkcjonalności, jakie system będzie oferował użytkownikom systemu (użytkownikom rejestrów oraz podmiotom prowadzącym rejestry w zakresie obsługi rejestrów), funkcjonalności systemowe, czyli techniczne funkcjonalności systemu, uzupełniające funkcjonalności podstawowe. 5.2.1 Funkcjonalności podstawowe 5.2.1.1 Obsługa przedsiębiorców W zakresie obsługi przedsiębiorców, funkcjonalności opracowywane w ramach Projektu Platformy będą umożliwiały przedsiębiorcom: 1. Wypełnianie, podpisywanie i składanie elektronicznych wniosków, w szczególności dotyczących: rejestracji (wpisu do rejestru), aktualizacji danych dotyczących danego podmiotu, usunięcia z rejestru wpisu dotyczącego danego podmiotu. Wdrażane rozwiązanie pozwoli przedsiębiorcom na przygotowanie i podpisanie elektronicznych wniosków zarówno w trybie on-line, przy użyciu oferowanej przez Platformę aplikacji on-line, dostępnej za pośrednictwem przeglądarki internetowej, jak i w trybie off-line, przy użyciu instalowanej na Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 16
Koncepcja Projektu komputerze przedsiębiorcy aplikację pozwalającą na wypełnienie, podpisanie i wysłanie wniosku. 2. Śledzenie statusu realizacji spraw. Funkcjonalności Platformy pozwolą wnioskodawcom na sprawdzenie statusu realizacji sprawy. W systemie zaimplementowana zostanie także funkcja automatycznego powiadamiania wnioskodawcy o stanie realizacji sprawy. 3. Uiszczanie elektronicznych płatności. Proces składania elektronicznych wniosków może obejmować dokonywanie elektronicznych płatności. W celu umożliwienia przedsiębiorcom uiszczania elektronicznych płatności, Platforma będzie umożliwiać korzystanie z możliwie szerokiej gamy kanałów płatności elektronicznych. Zastąpienie wniosków papierowych wnioskami elektronicznymi pozwoli przedsiębiorcom na skrócenie czasu poświęcanego na czynności rejestrowe. Dzięki elektronicznym wnioskom, składanym on-line lub wysyłanym z komputera przedsiębiorcy, możliwe będzie zarejestrowanie działalności w obszarze ochrony zdrowia, niezależnie od miejsca przebywania, bez konieczności wizyty w siedzibie podmiotu dokonującego rejestracji lub na poczcie. Elektroniczne wnioski pozwolą przedsiębiorcom funkcjonującym w obszarze ochrony zdrowia na szybki dostęp do wymaganych zaświadczeń i odpisów z rejestrów. Przedsiębiorca za pomocą Platformy będzie mógł uzyskać odpis z rejestru oraz wszelkie zaświadczenia droga elektroniczną. 5.2.1.2 Obsługa podmiotów prowadzących rejestry Funkcjonalności Platformy ułatwią organom rejestrowym czynności związane z obsługą wniosków, w szczególności wniosków związanych z wpisem do rejestru bądź jego aktualizacją. Platforma umożliwi organom elektroniczną aktualizację danych rejestrowych rejestracja nowego wpisu lub aktualizacja istniejącego odbywać się będzie na podstawie elektronicznego wniosku wypełnionego on-line przez przedsiębiorcę. Funkcjonalności Platformy pozwolą również podmiotom zarządzającym rejestrami na wydawanie na podstawie wniosków odpowiednich wpisów i zaświadczeń drogą elektroniczną. W zakresie obsługi wniosków, funkcjonalności Platformy umożliwią organom rejestrowym także zarządzanie listą zadań związanych z obsługą spraw oraz wyświetlania informacji o stanie ich realizacji, a także definiowanie oraz udostępnianie przedsiębiorcom wniosków w postaci formularzy. Przy użyciu Platformy możliwe także będzie, po uprzedniej digitalizacji, przesyłanie wypisów i zaświadczeń, dokonanych w formie papierowej. Początkowo, w przypadku rejestrów, które nie będą przystosowane do współpracy z Platformą, wdrażane rozwiązanie będzie wspierało głównie obieg dokumentów elektronicznych, związanych z pobieraniem wypisów i zaświadczeń, natomiast same zaświadczenia i wypisy będą generowane przez pracowników organów rejestrowych w systemach obsługujących prowadzone przez nie rejestry. Po zintegrowaniu z Platformą rejestrów podmiotowych, możliwe będzie generowanie wypisów i zaświadczeń z rejestrów z poziomu Platformy, bez konieczności używania do tego celu systemów obsługi rejestrów, należących do ich gestorów. W miarę dostosowywania i integracji z Platformą kolejnych podmiotowych rejestrów, organy zarządzające rejestrami otrzymają także możliwość zarządzania prowadzonymi przez nie rejestrami podmiotowymi z poziomu Platformy. Na etapie integracji rejestrów podmiotowych, funkcjonalność Platformy umożliwi organom rejestrowym zarządzanie za jej pomocą prowadzonymi przez nie rejestrami. Organy rejestrowe będą mogły korzystać z Platformy: poprzez udostępnioną w ramach Platformy aplikację on-line do obsługi organów rejestrowych, Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 17
Koncepcja Projektu poprzez integrację systemów informatycznych przez nie wykorzystywanych z wdrażanym rozwiązaniem w trybie B2B. W ramach Platformy udostępnione zostaną narzędzia pozwalające właścicielom rejestrów oraz Ministerstwu Finansów, płatnikom oraz Głównemu Urzędowi Statystycznemu i Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji na sprawne wykonywanie czynności administracyjnych związanych z rejestrami. 5.2.1.3 Obsługa jednostek administracji publicznej W ramach Platformy udostępnione także zostaną narzędzia umożliwiające jednostkom administracji publicznej dostęp do danych rejestrów podmiotowych. Analogicznie jak w przypadku przedsiębiorców, funkcjonalności Platformy pozwolą jednostkom administracji publicznej na składanie elektronicznych wniosków, pozwalających na otrzymanie żądanych informacji z rejestrów podmiotowych. Informacje te będą mogły być przesyłane przez organy rejestrowe w formie elektronicznej, przy użyciu Platformy. Docelowo, w miarę dostosowywania i integracji z Platformą kolejnych rejestrów podmiotowych, funkcjonalności Platformy pozwolą jednostkom administracji publicznej na przeglądanie i pobierania danych rejestrowych w trybie on-line. 5.2.2 Funkcjonalności systemowe 5.2.2.1 Archiwizacja dokumentów elektronicznych Projekt obejmuje budowę elektronicznego archiwum dokumentów, w którym gromadzone będą wszystkie dokumenty elektroniczne przekazywane za pośrednictwem Platformy. Przechowywanie takiej dokumentacji jest niezbędne dla zapewnienia wiarygodności danych w rejestrach ochrony zdrowia. Dokumenty gromadzone w elektronicznym archiwum będą zawierały podpisy elektroniczne oraz znaczniki czasu, które umożliwią wiarygodną identyfikację autorów tych dokumentów i czasu ich powstania. Dzięki konserwacji podpisów elektronicznych, możliwe będzie utrzymanie wiarygodnej wartości dowodowej składowanych w nim dokumentów. Forma archiwum umożliwi elektroniczny sposób realizacji całego procesu związanego z obsługą rejestrów (wpis, aktualizacja, usunięcie wpisu, pobranie odpisu) oraz pozwoli na osiągnięcie oszczędności dzięki odejściu od tradycyjnej archiwizacji dokumentów papierowych. 5.2.2.2 Wykorzystanie danych zawartych w rejestrach referencyjnych W celu zapewnienia spójności i zgodności danych rejestrowych, realizowana w ramach Projektu Platforma będzie zintegrowana z rejestrami referencyjnymi, w szczególności z systemami rejestrów PESEL, REGON, TERYT, m.in. w zakresie weryfikacji z tymi rejestrami danych, zawartych w składanych wnioskach. W zakresie integracji realizowanego w ramach Projektu rozwiązania z rejestrami referencyjnymi możliwe będzie wykorzystanie platformy epuap. 5.2.3 Bezpieczeństwo w koncepcji Projektu W niniejszym rozdziale opisane zostały główne elementy koncepcji w zakresie bezpieczeństwa Platformy. Szczegółowo została ona przedstawiona w Studium Wykonalności w rozdziale 9.4.3. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 18
Koncepcja Projektu Zgodnie z przyjętą koncepcją istotne jest, aby system zabezpieczeń projektowanej architektury był kompletny i spójny. W szczególności, system zabezpieczeń musi być tak zaprojektowany, aby zapewniać bezpieczeństwo danych wymienianych przy użyciu Platformy w kontekście zidentyfikowanych zagrożeń. W celu zapewnienia kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa projektowanego rozwiązania, należy dążyć do zastosowania trójwarstwowego modelu, w którym zabezpieczenia projektowanej architektury będą implementowane na poziomie organizacji, procesów oraz w warstwie technicznej. Projektowany system bezpieczeństwa będzie zgodny z wymaganiami prawnymi krajowymi oraz międzynarodowymi, a także będzie budowany zgodnie z referencyjnym modelem architektonicznym według obowiązujących w tym zakresie najlepszych praktyk, np. metodyki SABSA (Sherwood Applied Business Security Architecture). Wdrożenie adekwatnych mechanizmów kontrolnych zapewniających poufność, integralność i dostępność danych (ze szczególnym naciskiem na zapewnienie poufności i integralność danych) zostanie uwzględnione już na etapie analizy i opracowywania projektu Platformy, a w szczególności na etapie projektowania interfejsów komunikacyjnych. 5.2.3.1 Zapewnienie bezpiecznego uwierzytelnienia oraz niezaprzeczalności informacji Z punktu widzenia ryzyka utraty poufności oraz integralności przetwarzanych danych rejestrowych, istotne jest zapewnienie następujących elementów bezpieczeństwa: uwierzytelnienia, autoryzacji oraz rozliczalności. W wyniku realizacji Projektu (oraz powiązanego projektu P1 w zakresie elementów podsystemu zarządzania zabezpieczeniami i prywatnością) stworzony zostanie mechanizm uwierzytelniania użytkowników całości rozwiązania, realizowanego w ramach projektów P1 oraz P2, oparty na wykorzystaniu podpisu elektronicznego. Rozwiązanie to umożliwi bezpieczne uwierzytelnienie w samej Platformie oraz autoryzowany dostęp do danych rejestrowych. Podpis elektroniczny posłuży również do podpisywania składanych przy użyciu Platformy wniosków i wydawanych wypisów czy zaświadczeń, co przy zastosowaniu znakowania czasem umożliwi niezaprzeczalność złożenia wniosków w określonym czasie. System umożliwi również rozliczalność użytkowników, a w szczególności administratorów rozwiązania za wykonane w systemie działania. Dodatkowo bezpieczeństwo danych rejestrowych będzie zapewnione przez ich szyfrowanie, zarówno podczas transmisji, jak również w miejscu ich przechowywania na nośnikach danych. 5.2.3.2 Zapewnienie dostępności W celu zapewnienia wysokiej dostępności wdrażanego w ramach Projektu rozwiązania i realizacji koncepcji jego bezpieczeństwa, zostaną stworzone dwa niezależne ośrodki przetwarzania danych. W przypadku awarii jednego z ośrodków, przetwarzanie na potrzeby krytycznych funkcjonalności będzie realizowane przez drugi z ośrodków. Dodatkowo w celu zabezpieczenia odpowiedniego poziomu dostępności, zostaną wdrożone odpowiednie procedury dotyczące testów akceptacyjnych oraz wymogu testowania zmian na środowisku testowym przed wprowadzeniem ich na produkcję. Zgodnie z dobrymi praktykami w tym obszarze wprowadzone zostaną również procedury dotyczące przeprowadzania regularnych kontroli jakości systemu, okresowych testów odtworzeniowych oraz systematycznego tworzenia kopii zapasowych danych i systemu. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 19
Koncepcja Projektu 5.3 Infrastruktura wdrażanego rozwiązania Koncepcja zapewnienia infrastruktury na potrzeby wdrażanego rozwiązania zakłada skorzystanie z oferowanych na rynku usług hostingu, obejmujących wynajęcie pomieszczenia (serwerowni) wraz z infrastrukturą sieciową (w tym także z łączem internetowym), dzierżawę infrastruktury informatycznej (podstawowe serwery systemu) oraz obsługę infrastruktury. W przypadku niestandardowych elementów infrastruktury informatycznej, takich jak macierze dyskowe, serwery usług katalogowych czy biblioteki taśmowe, zakładane jest ich nabycie przez CSIOZ. Będą one obsługiwane w ramach usługi kolokacji obejmującej wynajęcie pomieszczenia (serwerowni) wraz z infrastrukturą sieciową oraz obsługę infrastruktury. Przedstawiona koncepcja zapewnienia infrastruktury na potrzeby wdrażanego rozwiązania dotyczy zarówno ośrodka podstawowego (w którym znajdować się będzie infrastruktura systemu podstawowego, działającego produkcyjnie), jak i ośrodka zapasowego (w którym znajdować się będzie infrastruktura systemu zapasowego, przejmującego funkcje systemu podstawowego w przypadku jego awarii). 5.4 Powiązania z innymi projektami Projekt Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów jest powiązany z następującymi projektami informatycznymi realizowanymi na terenie kraju: projekty realizowane i planowane do realizacji przez CSIOZ w ramach Programu Informatyzacji Ochrony Zdrowia, projekty epuap 2 oraz pl.id realizowane przez MSWiA. Powiązania z projektami realizowanymi oraz planowanymi do realizacji przez CSIOZ w ramach Programu Informatyzacji Ochrony Zdrowia System realizowany w ramach Projektu stanowi jeden z elementów koncepcji informatyzacji ochrony zdrowia zaproponowanej w ramach PIOZ. Omawiany Projekt jest powiązany w szczególności z: projektem P1 Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, projektem P3 Systemy związane z przebudową, dostosowaniem, utrzymywaniem i monitorowaniem rejestrów i innych zasobów ochrony zdrowia przez organy publiczne, w tym administrację państwową i samorządową Platforma Rejestrów Ochrony Zdrowia (PROZ). W ramach Projektu zrealizowany zostanie jeden z modułów aplikacji służącej do zarządzania zabezpieczeniami i prywatnością w całości rozwiązań, realizowanych w ramach projektów P1 i P2 oraz planowanego do realizacji projektu P3. Moduł aplikacji służącej do zarządzania zabezpieczeniami i prywatnością opracowany w ramach Projektu będzie przystosowywany do współpracy z pozostałymi elementami całościowego systemu w ramach projektu P1. Natomiast w ramach projektu P1 opracowany zostanie kolejny moduł aplikacji, którego funkcjonalności będą m.in. związane z ochroną tożsamości, zapewnieniem anonimowości czy szyfrowaniem. Zgodnie z opracowaną koncepcją całościowego systemu, Platforma realizowana w ramach Projektu będzie wykorzystywać szynę usług ESB (ang Enterprise Service Bus). Zdefiniowanie mechanizmów komunikacji w oparciu o szynę usług ESB oraz jej wdrożenie nastąpi w ramach projektu P1. Streszczenie Studium Wykonalności dla projektu 20