Martina Węgrzyn Wrocław, 02.12.2013 III rok Informacji Naukowej I Bibliotekoznawstwa Nr indeksu 252093 Cele i zadania programu edukacyjnego MOST na podstawie Uniwersytetu Wrocławskiego. Opracowanie za lata 2009-2012.
ABSTRAKT Celem niniejszej pracy jest ukazanie zasad funkcjonowania Programu Mobilności Studentów i Doktorantów MOST. Jest to projekt, który od 1999 roku pozwala na wymianę studencką i doktorancką w obrębie kraju. Praca opisuje sylwetkę osoby chcącej wziąć udział w Programie, przedstawia regulamin MOSTu i rekrutację jaką musi przejść każdy kandydat. Opisano również procedury wiążące się z wyjazdem naukowym na inną uczelnię oraz przedstawiono korzyści płynące z uczestnictwa w Programie. Na podstawie danych liczbowych zawartych w tabelach, ukazano preferencje studentów Uniwersytetu Wrocławskiego kierunki wyjazdów oraz kierunki przyjazdów studentów z innych uczelni, chcących zrealizować Program MOST na Uniwersytecie Wrocławskim.
Idea promowania mobilności studentów (MOST) powstała w 1999 roku. Jest to program stworzony dla studentów oraz doktorantów, który umożliwia studiowanie jednego semestru lub roku, na jednej z polskich Uczelni Akademickich. Udział w programie jest nieodpłatny i niezależny od rodzaju podjętych studiów przez studenta. Dzięki MOST można realizować program na innej uczelni niż macierzysta, zapoznać się ze strukturą oraz działalnością innych uczelni wyższych. Istnieje możliwość uczestniczenia w dodatkowych zajęciach zgodnymi z zainteresowaniami studenta, jak również nawiązania kontaktu z specjalistami dziedzinowymi pracującymi na innych uczelniach. Ułatwia to również z korzystania z księgozbioru danej uczelni, a co za tym idzie, wykonywania kwerend bibliotecznych poza własną uczelnią. Wyjazd do innego miasta może wiązać się również z wykazaniem się przed przyszłym pracodawcą umiejętnościami przystosowania się do nowych warunków pracy oraz mobilnością 1. Udział w programie może wziąć każda osoba, która posiada aktualny status studenta. Mogą nimi być : *studentka/student po ukończeniu drugiego semestru jednolitych studiów magisterskich; *studentka/student po ukończeniu drugiego semestru studiów I stopnia; *studentka/student po ukończeniu pierwszego semestru na studiach II stopnia; *doktorantka/doktorant po ukończeniu pierwszego roku studiów doktoranckich 2. Warunkiem, jaki musi spełnić każdy kandydat, jest zaliczenie roku lub semestru poprzedzającego wyjazd, na danej uczelni. Jest możliwe, aby z programu skorzystał student, który uzyskał warunkowe kontynuowanie studiów, jednak jest na to potrzebna zgoda dziekana wydziału lub dyrektora instytutu. Każdy uczestnik programu, ma możliwość skorzystania z oferty MOSTu tylko raz, w momencie kiedy decyduje się na spędzenie całego roku akademickiego na jednym uniwersyteckie przyjmującym. Student może również wyjechać dwukrotnie na okres jednego 1 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/program-most/jak-powstal-most> 2 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/kto>
semestru na dwa różne uniwersytety lub dwukrotnie na okres jednego semestru na ten sam uniwersytet ( w co najmniej jedno semestralnym odstępie czasu) 3. Najważniejszą i podstawową kwalifikacją do udziału w Programie Most jest średnia ocen studenta z całego toku studiów. Kryterium dodatkowym może być opinia z uczelni macierzystej, potwierdzona działalność studenta na rzecz społeczności akademickiej bądź osiągnięcia naukowe i osobista motywacja uzasadniona w liście motywacyjnym 4. Rekrutacja do programu MOST, odbywa się dwa razy w roku: od 15 kwietnia do 15 maja odbywa się rekrutacja na semestr zimowy i cały rok akademicki; od 31 października do 30 listopada odbywa się rekrutacja na semestr letni 5. Osoby chętne do wzięcia udziału w programie, są zobowiązane do założenia konta internetowego na stronie IRK MOST (https://most.uka.uw.edu.pl/) za którego pośrednictwem dokonuje się rejestracji oraz deklaruje na jaką uczelnię student/ka chciałby wyjechać. Po uzupełnieniu wszelkich informacji, uzyskuje się status osoby ubiegającej się o udział w programie. Należy pamiętać również o określeniu priorytetów, czyli wskazaniu uczelni, która jest dla kandydata najważniejsza i kilka kolejnych, na które w razie braku miejsc student/ka również rozpatruje. Kolejnym krokiem jest wydruk wniosku, który zostaje wygenerowany automatycznie przez system oraz przekazanie go dziekanowi do zaakceptowania. Dokument powinien zostać zaopiniowany, a co za tym idzie, zaakceptowany przez władzę uczelni. W dalszej kolejności wniosek zostaje przekazany koordynatorowi uniwersyteckiemu Programu MOST oraz Prorektorowi ds. studenckich. Pozytywnie rozpatrzony wniosek jest podstawą do decyzji o kwalifikacji, o której decyduje Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna. Lista osób przyjętych do programu, jak również lista kandydatów umieszczonych na liście rezerwowej, znajduje się na stronie Programu Mobilności (http://most.amu.edu.pl/index.php/stronaglowna) do 30 czerwca obowiązuje na rekrutację na semestr zimowy i cały rok akademicki oraz do 30 grudnia przy rekrutacji na semestr letni, jak również na indywidualnych kontach 3 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/program-most/kim-sa-uczestnicy> 4 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/program-most/regulamin-programu-most> 5 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/rekrutacja-krok-po-kroku>
kandydatów IRK MOST. Do osób, które zakwalifikowały się do Programu, wysyłane są również pisma, które informują o kwalifikacji. Dokumenty te są jedynym potwierdzeniem bycia Uczestniczką/Uczestnikiem Programu MOST. W piśmie znajdują się informacje o koordynatorach programów oraz kontakty do nich. Jest to ważne z tego względu, że są to osoby, które udzielają informacji dotyczących sposobu rejestracji na zajęcia, daty rozpoczęcia semestru i in. Ponadto, koordynator uniwersytecki pośredniczy w uzyskaniu miejsca w akademiku. Liczba miejsc w akademikach jest jednak ograniczona i nie istnieją żadne gwarancje, że każda/y Uczestniczka/ Uczestnik otrzyma zakwaterowanie w akademiku 6. Bardzo ważną rzeczą jest również sporządzenie przez studenta porozumienia o programie zajęć, potwierdzony przez Dziekana i Prodziekana uczelni macierzystej a następnie uczelni przyjmującej. Student dokonuje wyboru jaki tok nauki podejmuje na uniwersytecie przyjmującym. Ma do wyboru obowiązujący program nauczania lub program indywidualny składający się z przedmiotów z różnych semestrów studiów danego kierunku lub pokrewnych, które są realizowane w danym czasie na uniwersytecie 7. Należy pamiętać jednak, że wybierając program studiów, każdy uczestnik MOSTu musi zdobyć 30 punktów ECTS. W przypadku kiedy do zaliczenia dochodzi tylko jednego przedmiotu, pozostałe punkty należy uzyskać już na uczelni macierzystej 8. W programie znajdują się również przedmioty zarówno fakultatywne jak i obowiązkowe. Wiąże się to z tym, że przedmioty, do których Student/ka nie podjęła starań zaliczenia go na uczelni przyjmującej, ma obowiązek nadrobić zaległości na uczelni macierzystej, w terminie uzgodnionym z Dziekanem lub Prodziekanem 9. Co roku kilkaset studentów, decyduje się wziąć udział w programie MOST z różnych względów. Na stronach internetowych przeznaczonych dla studentów można przeczytać: Polecam wyjazd na MOST, bo pobyt na innym uniwersytecie to inne możliwości i nowe zainteresowania. To także niezła szkoła życia. Jeśli na swoim kierunku miało się jakieś dylematy czy kryzysy, po powrocie często okazuje się, że nie były takie ważne, że wszystko jest do przejścia. Osobom, które zdecydowały się na ten program, chciałabym powiedzieć, że podjęły bardzo dobrą decyzję. Pogratulować wyboru i życzyć powodzenia" 10. 6 Ibidem. 7 Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/zakwalfikowany> 8 Ibidem. 9 Ibidem. 10 Chowaniec, Marta Jadwiga. Na moście czyli wymiana w kraju. [online]. [dostęp 20.11.2013]. Dostępny w World Wide Web: <http://studia.dlastudenta.pl/artykul/na_moscie_czyli_wymiana_w_kraju,33543.html>
Według statystyk w roku akademickim 2009/2010 na semestr letni oraz cały rok akademicki, zdeklarowało się wziąć udział 481 studentów. Najwięcej studentów, bo aż 113 wybrało Uniwersytet Warszawski jako miejsce odbycia Programu MOST, następnie Uniwersytet Jagielloński (99 osób) oraz Uniwersytet Wrocławski (72 osoby). Na Uniwersytet Wrocławski najczęściej kierowali się studenci z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza oraz Uniwersytetu Opolskiego. Z kolei studenci wyjeżdżający z Wrocławia najczęściej wybierali Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Gdański (Tab. 1). Kierunki przyjazdów studentów na UWr Kierunki wyjazdów studentów UWr KUL 5 - UAM 10 4 UG 6 7 UJ - 4 UKSW 1 - UKW 1 - UŁ 3 - UMCS 4 - UMK 5 6 UO 9 3 URz 4 - UŚ 5 7 USz 4 5 UW 12 10 UwB 1 1 UWM 1 - UZ 1 - Tab. 1 Kierunki wyjazdów i przyjazdów studentów z/na UWr rok akademicki 2009/2010. Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych od mgr. Joanny Kałużnej, ogólnopolskiej koordynatorki ds. promocji Programu MOST i kontaktów z mediami W kolejnych latach, a dokładniej na semestr letni lub cały rok akademicki 2010/2011, do Programu MOST zakwalifikowało się 461 studentów ( 5% mniej niż w roku poprzednim).
Ponownie największym zainteresowaniem cieszył się Uniwersytet Warszawski (115 osób), następnie Uniwersytet Jagielloński (93 osoby) oraz Uniwersytet Wrocławski (63 osoby). Uniwersytet Wrocławski najczęściej wybierali studenci Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Opolskiego oraz Uniwersytety Szczecińskiego. Studenci Uniwersytetu Wrocławskiego najczęściej wybierali Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Uniwersytet Adama Mickiewicza (Tab. 2). Kierunki przyjazdów studentów na UWr Kierunki wyjazdów studentów UWr KUL 5 1 UAM 15 8 UG 2 3 UJ 5 6 UKSW - 10 UŁ 4 1 UMCS 4 - UMK 4 3 UO 8 6 URz - 1 UŚ 3 1 USz 6 3 UW 3 10 UwB 1 1 UWM 2 - UZ 1 - Tab. 2 Kierunki wyjazdów i przyjazdów studentów z/na UWr rok akademicki 2010/2011. Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych od mgr. Joanny Kałużnej, ogólnopolskiej koordynatorki ds. promocji Programu MOST i kontaktów z mediami W roku akademickim 2011/2012 na semestr zimowy oraz cały rok akademicki, chęć udziału w Programie MOST, zgłosiło 485 studentów ( 5% więcej niż rok w roku wcześniejszym). Ponownie największym zainteresowaniem cieszył się Uniwersytet Warszawski (151 osób), Uniwersytet Jagielloński (90 osób) oraz Uniwersytet Wrocławski
(66 osób). Do Wrocławia największa ilość studentów przyjechała z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Opolskiego oraz Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Studenci Uniwersytetu Wrocławskiego wybierali najczęściej Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Śląski (Tab. 3). Kierunki przyjazdów studentów na UWr Kierunki wyjazdów studentów UWr KUL 5 1 UAM 8 1 UG 3 5 UJ 3 10 UKSW 2 - UŁ 6 - UMCS 6 3 UMK 4 5 UO 7 3 URz 4 3 UŚ 3 9 USz 1 1 UW 6 16 UwB 3 - UWM 2 - UZ 3 - Tab. 3 Kierunki wyjazdów i przyjazdów studentów z/na UWr rok akademicki 2011/2012. Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych od mgr. Joanny Kałużnej, ogólnopolskiej koordynatorki ds. promocji Programu MOST i kontaktów z mediami Podsumowanie Liczba studentów, którzy korzystają z oferty Programu MOST jest różna. Waha się ona od 450-500 studentów rocznie. Najczęstszym kierunkiem wybieranym przez studentów jest Uniwersytet Warszawski. Z roku na rok, uczelnię tą, wybiera coraz więcej studentów, ze względu na powszechnie panującą opinie, że jest to najlepszy Uniwersytet, posiadający
najlepsze zaplecze edukacyjne, najlepszych specjalistów oraz największe możliwości finansowe przekładające się na np. najnowszy sprzęt badawczy czy dofinansowania projektów. Kolejną uczelnią jest Uniwersytet Jagielloński, którego renoma i historia przyciąga studentów z różnych części kraju. Uniwersytet Wrocławski plasuje się od lat na trzecim miejscu. Stała liczba studentów, chcących kształcić się we Wrocławiu, utwierdzać może w przekonaniu o wysokim poziomie nauczania na tej uczelni. W roku akademickim 2009/10 największy procent studentów, chcących studiować we Wrocławiu, stanowili studenci Uniwersytetu Warszawskiego, Opolskiego oraz Adama Mickiewicza. W kolejnych latach, tendencja ta zmieniła się. UWr najczęściej wybierali studenci Uniwersytetu Adama Mickiewicza oraz Uniwersytetu Opolskiego, jak również Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej oraz Uniwersytetu Warszawskiego (Tab. 4). Kierunek przyjazdu 2009/2010 2010/2011 2011/2012 studentów na UWr I UW UAM UAM II UO UO UO III UAM USz UŁ,UMCS,UW Tab. 4 Kierunki przyjazdu studentów na Uniwersytet Wrocławski w latach 2009-2012. Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych od mgr. Joanny Kałużnej, ogólnopolskiej koordynatorki ds. promocji Programu MOST i kontaktów z mediami. W latach 2009-2012 studenci Uniwersytetu Wrocławskiego, biorąc udział w Programie MOST, najczęściej wybierali Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Jagielloński czyli dwa najczęściej wybierane uniwersytety wśród wszystkich uczestników Programu. Ta tendencja utrzymuje się przez dwa lata objęte badaniem. W latach 20010/2011 wybory MOSTowiczów zmieniły się. Studenci nadal wybierali najchętniej Uniwersytet Warszawski, jednak ich drugim i trzecim wyborem był Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Uniwersytet Adama Mickiewicza (Tab. 5)
Kierunki wyjazdów 2009/2010 2010/2011 2011/2012 studentów UWr I UW UW UW II UJ UKSW UJ III UŚ UAM UŚ Tab. 5 Kierunki wyjazdów studentów Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 2009-2012. Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych od mgr. Joanny Kałużnej, ogólnopolskiej koordynatorki ds. promocji Programu MOST i kontaktów z mediami. Najczęściej wybieranymi kierunkami na Uniwersytecie Wrocławskim są : prawo politologia zarządzanie psychologia ekonomia kulturoznawstwo dziennikarstwo filologia polska
Bibliografia : 1. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/program-most/jakpowstal-most > 2. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/kto > 3. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/program-most/kimsa-uczestnicy > 4. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/programmost/regulamin-programu-most > 5. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/rekrutacja-krok-po-kroku > 6. Program Mobilności Studentów i Doktorantów [online] 2013 [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web : < http://most.amu.edu.pl/index.php/rekrutacja/zakwalfikowany > 7. Chowaniec, Marta. Na moście czyli wymiana w kraju. [online]. [dostęp : 20.11.2013]. Dostęp w Wrold Wide Web: <http://studia.dlastudenta.pl/artykul/na_moscie_czyli_wymiana_w_kraju,33543.html >