Uwarunkowania lokalizacji elektrowni wiatrowych w Studium możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w województwie pomorskim Słupsk 12 września 2006
Przesłanki rozwoju energetyki wiatrowej Wiatr to czyste źródło energii, którego możliwości wykorzystania wzrastają dzięki coraz efektywniejszym technologiom Konieczność wypełniania międzynarodowych zobowiązań ekologicznych Udział energii wytwarzanej w źródłach odnawialnych osiągnął w Polsce 2,0% w 2004 roku, a zgodnie z dyrektywą 2001/77/WE ma wzrosnąć do 3,9% w 2007 roku oraz do 7,5% w 2010 roku Wsparcie dla rozwoju energetyki wiatrowej deklarowane w dokumentach rządowych i regionalnych dla wypełnienia przyjętych zobowiązań www.woj-pomorskie.pl
Zaktualizowana strategia rozwoju woj. pomorskiego (2005 r.) przewiduje m.in. następujące kierunki działań: Poprawę stanu infrastruktury energetycznej i usprawnienie systemu zaopatrzenia w energię, zwiększenie dostępności do zróżnicowanych nośników energii oraz efektywności jej wykorzystania Poprawę stanu bezpieczeństwa energetycznego i pełniejsze wykorzystanie potencjału energetycznego regionu, m.in. poprzez wspieranie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz tworzenie lokalnych rynków paliw i energii www.woj-pomorskie.pl
Plan zagospodarowania przestrzennego woj. pomorskiego (2002 r.) służy: kształtowaniu harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, sprzyjającej równoważeniu wykorzystania cech, zasobów i walorów przestrzeni z rozwojem gospodarczym, wzrostem poziomu i jakości życia oraz trwałym zachowaniem wartości środowiska dla potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń. przewiduje: poprawę bezpieczeństwa energetycznego województwa m.in. poprzez rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych zaleca m.in.: sporządzenie studium rozwoju energetyki wiatrowej uszczegółowiające zapisy planu www.woj-pomorskie.pl
Studium możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w województwie pomorskim ( 2003 r.) zawiera: przegląd uwarunkowań prawnych i programów dot. energetyki odnawialnej ogólną ocenę zasobów energetyki wiatrowej na obszarze woj. pomorskiego uwarunkowania wynikające z możliwości odbioru energii z planowanych elektrowni wiatrowych syntezę ekologiczno-krajobrazowych uwarunkowań lokalizacji elektrowni wiatrowych obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych wykaz planów miejscowych przewidujących realizację elektrowni wiatrowych wraz z oceną ich zgodności z uwarunkowaniami określonymi w Studium www.woj-pomorskie.pl
Energetyka wiatrowa w województwie pomorskim Całkowita moc zainstalowana w elektrowniach wiatrowych wynosiła w Polsce w 2004 roku 65 MW, w tym w woj. pomorskim 2 MW Elektrownie wiatrowe przyłączone do sieci w woj. pomorskim (początek 2006 r.) Moc zainstalowana [MW] Ilość Rok L.p. Lokalizacja jednostkowa całkowita turbin uruchomienia 1 Swarzewo - gm. Puck 0,095 0,1 1 1991 2 Lisewo - gm. Gniewino 0,15 0,15 1 1991 3 Starbienino - gm. Choczewo 0,25 0,25 1 1997 4 Swarzewo II - gm. Puck 0,60 1,20 2 1997 5 Zwarcienko - gm. Choczewo 0,16 0,32 2 2001 6 Park wiatrowy LISEWO (m. Tadzino-Gniewino) - gm. Gniewino 0,60 8, 40 14 styczeń 2006 Województwo pomorskie razem 10,4 MW 21 w 2006 r Szacunki z 2003 r. przewidywały w Polsce inwestycje o łącznej mocy ok. 4000 MW, w tym 600 700 MW w woj. pomorskim (wg wydanych warunków przyłączenia) W roku 2003 projekty zgłaszane w woj. pomorskim przewidywały lokalizację farm wiatrowych i pojedynczych siłowni łącznie ok. 500 turbin, w tym 50 na morzu Do 2005 r, pozwolenie na budowę uzyskało ok. 100 turbin o łącznej mocy ok. 180 MW, w tym w gminach Puck (11x2MW), Kobylnica (45x2MW), Wicko (20x2), Choczewo (2x0,25), Krokowa (2x0,5), Potęgowo (6x0,85)
Możliwości odbioru energii produkowanej w elektrowniach wiatrowych przez Krajowy System Energetyczny - wg Studium wpływu energetyki wiatrowej na pracę i rozwój KSE (2003 r.) Prawdopodobny model rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce to głównie duże farmy wiatrowe skoncentrowane w pasie wybrzeża, wymagające przyłączenia do sieci wysokich i najwyższych napięć W Pomorskim najczęściej planowane są farmy o mocach 5 30 MW, które będą przyłączane do sieci wysokich i średnich napięć Sumaryczna moc możliwa do przyłączenia na obszarze 3 Oddziałów K.E. ENERGA S.A. wynosi ok. 1700 MW (ZES Słupsk ok. 400 MW, ZEG Gdańsk ok. 800 MW, EZE Elbląg ponad 500 MW) Przyłączanie kolejnych farm może spowodować potrzebę wykonania zadań: 1. nowa linia wysokich napięć Wicko Żarnowiec 2. modernizacja linii wysokich napięć w zachodniej części województwa 3. modernizacja linii Kąty Rybackie Nowy Dwór Gdański 4. w dalszej perspektywie budowa drugiego toru szyny północnej www.woj-pomorskie.pl
Analiza uwarunkowań przestrzennych lokalizacji elektrowni wiatrowych prawo powszechne lub lokalne wyklucza lokalizację E.W. w parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody, obszarach Europejskiej Sieci Natura 2000 - w granicach pozostałych form ochrony przyrody, jeśli nie ma wykluczenia, to dopuszcza się lokalizację instalacji nie przekraczających 30 m wysokości niewskazana jest lokalizacja E.W. w obrębie korytarzy ekologicznych tworzących tzw. osnowę ekologiczną - są to lasy, bagna, akweny wodne, cenne zbiorowiska roślinne, miejsca ważne dla ptaków, w tym szlaki ich wędrówek (szer. 2 km od brzegu morza) wskazane wykluczenie lokalizacji E.W. w granicach projektowanych zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, użytków ekologicznych itp. niewłaściwa jest lokalizacja E.W. na tle panoram obiektów zabytkowych i przyrodniczych, cennych założeń urbanistycznych i ruralistycznych, na terenach zabudowanych i rozwojowych miast i wsi, na terenach o walorach rekreacyjnych i uzdrowiskowych z uwagi na uciążliwość hałasową wykluczyć należy tereny w strefie ok. 500 m od zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej wykluczone - otoczenie lotnisk z polami wznoszenia i podejściami do lądowania
Obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych Efektem analizy uwarunkowań było wstępne wyselekcjonowanie rejonów o względnie niewielkiej konfliktowości w stosunku do środowiska Obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych koncentrują się: - w pasie Pobrzeży Południowobałtyckich - o wybitnie korzystnych warunkach wiatrowych (gminy o dużym udziale użytków rolnych położone na północ od drogi krajowej nr 6) - we wschodniej części Żuław, w oddaleniu od pasa przymorskiego i doliny Wisły - na słabo zalesionych terenach gmin Debrzno i Człuchów www.woj-pomorskie.pl
Elektrownie wiatrowe w planach zagospodarowania przestrzennego Bezpośrednią podstawę działalności w zakresie zagospodarowania terenów stanowią miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Są to przepisy gminne, uchwalane przez radę gminy, określające przeznaczenie oraz zasady zagospodarowania terenów, stanowiące podstawę wydania pozwolenia na budowę W latach 2002 2005 w woj. pomorskim przystąpiono do opracowania ok. 50 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, przeznaczonych pod lokalizację E.W. Do 2006 r. uchwalono - 33 plany Opracowane plany przewidują lokalizację elektrowni wiatrowych głównie w pasie Pobrzeży Bałtyckich w odległości ok. 3-20 km od brzegu morza Plany te uwzględniają uwarunkowania prawne i w większości uwarunkowania przyrodnicze, a w małym stopniu krajobrazowe Dotychczas nie prowadzi się spójnej polityki dotyczącej wielkości elektrowni wiatrowych ich rozmieszczenia Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin nie zawsze zawierają wskazania wykluczające lub dopuszczające lokalizację E.W. Bywa, że samorządy zmieniają politykę w tym zakresie w ślad za wnioskami inwestorów
Wnioski: Studium możliwości rozwoju energetyki wiatrowej stanowi część opracowanej w Urzędzie Marszałkowskim Diagnozy stanu gospodarki energetycznej i założeń do Regionalnej Strategii Energetyki ze szczególnym uwzględnieniem źródeł odnawialnych Studium nie stanowi podstawy prawnej do wniosków wydawanych w zakresie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego W ramach wniosków wydawanych przez Zarząd Województwa Studium wskazywane jest jako materiał do wykorzystania w trakcie sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego przewidujących lokalizację elektrowni wiatrowych Samorządy gminne w małym stopniu korzystają z przesądzenia Ustawy o planowaniu (...) przestrzennym wskazującym, iż kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej należy do zadań własnych gminy (art. 3.1) Rady gmin mogą tworzyć parki kulturowe w celu ochrony krajobrazu kulturowego i zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów z zabytkami charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej oraz określać ograniczenia dla działalności przemysłowej i inne (art. 16 i 17 ustawy o ochronie zabytków ) Obecnie o lokalizacji farm wiatrowych decyduje w dużej mierze inwestor, który wcześniej zapewnił sobie prawo do dysponowania terenem oraz uzyskał decyzję o warunkach przyłączenia siłowni do sieci elektroenergetycznej.
Studium możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w województwie pomorskim opracowane w 2003 roku jest dostępne na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Dziękuję za uwagę Grażyna Kubicz, Hanna Wojcieszyk WOJEWÓDZKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W SŁUPSKU www.woj-pomorskie.pl