Zanim wykonasz jakikolwiek przedmiot, musisz go najpierw narysować. Sam rysunek nie wystarczy do wykonania tego przedmiotu. Musisz podać na rysunku jego wymiary (długość, szerokość, grubość). Wymiary te muszą być podane w sposób czytelny, aby osoba wykonująca przedmiot na podstawie rysunku i wymiarów nie miała problemów z ich odczytaniem. Opracowano wspólne zasady wymiarowania rysunku.
RYSUNEK TECHNICZNY
1. Podstawowe pojęcia i definicje. 2. Pismo techniczne. 3. Rodzaje rysunków technicznych. 4. Formaty arkuszy rysunkowych. 5. Rodzaje linii rysunkowych. 6. Metody i zasady wymiarowania przedmiotów płaskich. 7. Symbole i oznaczenia stosowane podczas wymiarowania przedmiotów płaskich. 8. Wymiarowanie przedmiotów płaskich. 9. Przekroje w rysunku technicznym 10.Podstawy rzutowania prostokątnego. 11.Podstawy rzutowania aksonometrycznego. 12.Wymiarowanie przedmiotów wykreślonych w rzutach. 13.Rysunek techniczny - ćwiczenia. 14.Zadania na ocenę celującą.
1. Podstawowe pojęcia i definicje. Polskie Normy (PN) -podstawowy dokument stanowiący zbiór wymagań technicznych, klasyfikacji i pojęć. PN są wydawane przez Polski Komitet Normalizacji Miar i Jakości. Oprócz Polskich Norm (PN) stosuje się jeszcze Normy Branżowe (BN) oraz Normy Zakładowe (ZN). Muszą one być zgodne z PN lecz mogą precyzować szereg szczegółów istotnych w danej branży lub w danym zakładzie pracy. Każda norma ma swój symbol literowo-cyfrowy, np w normie PN- 99/E-02001, cyfrze 99 odpowiada rok wydania, symbolowi E dział urządzenia energetyczne i elektrotechniczne, cyfrze 02001 numer normy.
Rysunek techniczny - jest to informacja techniczna podana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwykle w podziałce (na podstawie normy PN-ISO 10209-1:1994) Format arkusza rysunkowego - to znormalizowana wielkośc arkusza na jakim wykonany jest lub drukowany rysunek techniczny. Dla rysunku technicznego formatem zasadniczym arkusza jest format A4. Podziałka (skala odwzorowania) - to iloraz wielkości zmierzonej na rysunku i wielkości rzeczywistej. Podziałka rzeczywista 1:1 Podziałki zwiększające 2:1, 5:1, 10:1 Podziałki zmniejszające 1:2, 1:5, 1:200
Normalizacją międzynarodową zajmuje ISO/TC10 się Komitet Normalizacja daje olbrzymie korzyści gospodarcze: możliwość wielkoseryjnej produkcji, kooperację, import eksport ułatwia zwykłe codzienne życie ścisłe nazewnictwo i symbolika umożliwia precyzyjne porozumienie się.
2. Pismo techniczne Do opisywania rysunków technicznych stosuje się pismo rodzaju A lub rodzaju B (norma PN-80N-01606). Zalecana wysokość pisma dla arkusza A4: napisy główne 5 mm pomocnicze 3,5 mm.
Wielkości charakterystyczne dla pisma technicznego rodzaju B. Oznaczenie Wymiary w [mm] h - wysokość wielkiej litery 1,8 2,5 3,5 5 7 10 14 20 c - wysokość małej litery 1,3 1,8 2,5 3,5 5 7 10 14 a - odstęp pomiędzy literami 0,35 0,5 0,7 1 1,4 2 2,8 4 b - odstęp pomiędzy wierszami 3,1 4,3 6 8,5 12 17 24 34 e - odstęp pomiędzy wyrazami 1,1 1,5 2,1 3 4,2 6 8,4 12 d - grubość linii pisma 0,18 0,25 0,35 0,5 0,7 1 1,4 2,0
Kształty liter -pismo techniczne proste rodzaju B
9. Przekroje w rysunku technicznym
Przekrojem nazywamy przecięcie przedmiotu wyobrażeniową płaszczyzną w celu uwidocznienia kształtów (zarysów niewidocznych w rzucie). Przekrój wykonujemy przecinając przedmiot płaszczyzną, a następnie odrzucając część znajdującą się przed tą płaszczyzną. To co pozostało kreślimy zgodnie z metodą rzutowania.
10. Podstawy rzutowania prostokątnego.
Zawsze rysujemy tyle rzutów, aby pokazane zostały wszystkie wymiary przedmiotu. Pamiętamy również o tym, że krawędzie niewidoczne w rzucie prostokątnym kreślimy linią kreskową. Na rysunku wykonawczym możemy wykorzystywać rzuty, jak również przekroje. Od krawędzi niewidocznych nie wolno wymiarować.
11. Podstawy rzutowania aksonometrycznego.
Aksonometrią nazywamy rzutowanie modelu na jedną rzutnię i przypominają swoim wyglądem rysunki perspektywiczne stosowane w plastyce. W rysunku technicznym znajdują zastosowanie trzy rodzaje aksonometrii : - izometria - dimetria ukośna, - dimetria prostokątna Poszczególne rzuty różnią się między sobą sposobem ustawienia przedmiotu względem rzutni co wiąże się ze zmianą Rysunki aksonometryczne stosowane są do kreślenia rysunków poglądowych. Rzadko wykorzystuje się je jako rysunki wykonawcze, gdyż przedstawienie wymiarów jest tu trudne i nie zawsze możliwe.
Izometria Układ osi stosowany do kreślenia przedmiotów w izometrii. Kąty pomiędzy osiami X Y Z wynoszą 120 stopni. Zaletą takiego odwzorowania przedmiotu jest bardzo widoczna góra przedmiotu. Rzut ten możemy więc zastosować w przypadku przedmiotu, który najwięcej detali ma na górze.
Krawędzie przedmiotu przedstawionego w izometrii rysuje się równolegle do następującego układu osi:
Etapy rysowania sześcianu w rzucie aksonometrycznym w izometrii.
Dimetria
Powyżej przykład praktycznego zastosowania rzutowania aksonometrycznego. Rysunek zestawieniowy tylnej piasty w rowerze. Przedmiot wykreslony jest w dimetrii ukośnej z wykorzystaniem przekroju.
Krawędzie przedmiotu przedstawionego w dimetrii ukośnej rysuje się równolegle do następującego układu osi:
Etapy rysowania sześcianu w dimetrii ukośnej.
Dimetria prostokątna Układ osi wykorzystywany przy kreśleniu przedmiotów w dimetrii prostokątnej. Zmieniają się kąty pomiędzy osiami, ale skrót długości krawędzi kreślonych wzdłuż osi Y pozostaje bez zmian. W takim układzie uzyskujemy dokładniejsze odwzorowanie lewego boku wyrobu oraz jego detali.
Plan poziomy mieszkania: Za pomocą wcześniej poznanych elementów możemy bez problemu stworzyć dokładny plan swojego mieszkania, czy też sklepu. Rysunek budowlany jest częścią rysunku technicznego. Poszczególne elementy mieszkania jak również jego wyposażenia rysuje się za pomocą umownych oznaczeń graficznych.