Inwestowanie w Turcji. kpmg.com.tr kpmgvergi.com

Inwestowanie w Turcji 2013 kpmg.com.tr kpmgvergi.com

2 Inwestowanie w Turcji Rozdział 1 Spis treści Przedmowa 5 1 Podstawowe wiadomości na temat kraju 6 1.1 Informacje ogólne 6 1.2 Gospodarka i waluta 8 1.3 Warunki dotyczące zatrudnienia 10 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych 12 2.1 Zachęty dla inwestorów międzynarodowych 12 2.2 System zachęt inwestycyjnych 12 2.3 Stosowanie zachęt inwestycyjnych 16 2.4 Zachęty inwestycyjne w dziedzinie badań i rozwoju 17 2.5 Zachęty inwestycyjne dla Stref Rozwoju Technologicznego 18 2.6 Zachęty inwestycyjne dla Stref Wolnego Handlu 19 2.7 Podejście do inwestycji zagranicznych 19 2.8 Lokalny system bankowy oraz źródła finansowania dla handlu i przemysłu 20 3 Handel zagraniczny oraz cła 22 3.1 Przepisy prawa regulujące handel zagraniczny 22 3.2 Procedury celne oraz przegląd transakcji celnych 22 3.3 Turcja i Unia Europejska 23 3.4 Tureckie procedury importowe 24 3.5 Ustalanie wartości celnej 24 3.6 Praktyki antydumpingowe oraz antysubsydyjne 24 3.7 Fundusz Wsparcia Utylizacji Zasobów 25 4 Wymogi wynikające z prawa spółek 26 4.1 Dostępne struktury korporacyjne 26 4.2 Spółki akcyjne oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 26 4.3 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 26 4.4 Spółka akcyjna 28 4.5 Pozostałe formy prowadzenia działalności w Turcji 31 4.6 Ogólne wymogi dotyczące spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością 32 5 Opodatkowanie osób prawnych 36 5.1 Opodatkowanie dochodu osób prawnych 36 5.2 Dopuszczalne odliczenia 38 5.3 Brak możliwości odliczeń 40 5.4 Wyłączenia z dochodu 42 5.5 Podatek dochodowy od osób prawnych 46 5.6 Skutki Ustawy nr 6111 (Ustawa o amnestii podatkowej) z perspektywy opodatkowania osób prawnych 50 6 Regulacje dotyczące cen transferowych 52 6.1 Zasady rynkowe 52 6.2 Wymogi dotyczące dokumentacji 54 6.3 Uprzednie porozumienia cenowe 56 7 Podatki pośrednie 58 7.1 Podatek VAT 58 7.2 Specjalny podatek konsumpcyjny 62

Inwestowanie w Turcji 3 8 Podatek dochodowy od osób fizycznych 64 8.1 Dochód podlegający opodatkowaniu 64 8.2 Stawki podatku dochodowego 67 9 Sprawy pracownicze 70 9.1 Prawo pracy 70 9.2 Koszty pracy 74 9.3 Ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne 74 9.4 Regulacje dotyczące expatów 76 9.5 Umowy zbiorowe prawa przysługujące związkom zawodowym 77 10 Opodatkowanie fuzji, przejęć i przekształceń 80 10.1 Fuzje 80 10.2 Przejęcia 81 10.3 Przekształcenia korporacyjne 86 11 Podatki międzynarodowe 90 Załącznik nr 1 Tabela podstawowych podatków tureckich Załącznik nr 2 Tabela podatku u źródła Załącznik nr 3 Obliczenie podatków od zysku na koniec roku Załącznik nr 4 Tureckie podatki u źródła według podziału na kraje - strony umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

4 Inwestowanie w Turcji Adresy Biur KPMG w Turcji KPMG Stambuł Kavacık, Rüzgarlı Bahçe Mahallesi Kavak Sokak, No; 29 Beykoz 34805 İstanbul T: +90 (216) 681 91 00 F: +90 (216) 681 91 91 KPMG Ankara Paragon Tower, Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad. No:8 Çukurambar/Ankara T: +90 (312) 491 72 31 F: +90 (312) 491 71 31 KPMG Izmir Heris Tower, Akdeniz Mah. Şehit Fethi Bey Cad. No:55 Kat:21 D:34 Alsancak-Konak / İZMİR T: +90 (232) 464 20 45 F: +90 (232) 464 21 45 Adresy Biur KPMG w Polsce Warszawa ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa T: +48 22 528 11 00 F: +48 22 528 10 09 E: kpmg@kpmg.pl Kraków al. Armii Krajowej 18 30-150 Kraków T: +48 12 424 94 00 F: +48 12 424 94 01 E: krakow@kpmg.pl Poznań ul. Roosevelta 18 60-829 Poznań T: +48 61 845 46 00 F: +48 61 845 46 01 E: poznan@kpmg.pl Łódź al. Piłsudskiego 22 90-051 Łódź T: +48 42 232 77 00 E: lodz@kpmg.pl Wrocław ul. Bema 2 50-265 Wrocław T: +48 71 370 49 00 F: +48 71 370 49 01 E: wroclaw@kpmg.pl Gdańsk al. Zwycięstwa 13a 80-219 Gdańsk T: +48 58 772 95 00 F: +48 58 772 95 01 E: gdansk@kpmg.pl Katowice ul. Francuska 34 40-028 Katowice T: +48 32 778 88 00 F: +48 32 778 88 10 E: katowice@kpmg.pl

Inwestowanie w Turcji 5 Przedmowa Celem niniejszej publikacji pod tytułem Inwestowanie w Turcji 2013, przygotowanej przez Departament Podatkowy w KPMG w Turcji, jest przedstawienie ogólnego zarysu tureckiego środowiska podatkowego, w oparciu o które inwestorzy zagraniczni rozważają realizację inwestycji i prowadzenie działalności w Turcji. Zestaw informacji przedstawionych w niniejszej publikacji stanowi wstęp dla inwestorów zagranicznych, planujących przyjrzeć się uwarunkowaniom podatkowym i biznesowym w Turcji. Niniejsza publikacja przedstawia zmiany, które miały miejsce do marca 2013 r., zaś informacje w niej zawarte nie są wyczerpujące i należy traktować je ramowo. W związku z powyższym informacji tych nie należy traktować jako wyłącznej podstawy do podejmowania decyzji dotyczących inwestycji w Turcji. Szczegółowych porad na temat kwestii podatkowych, księgowych, prawnych i innych należy szukać o profesjonalnych doradców. Chciałbym skorzystać z okazji, aby podziękować pracownikom Departamentu Podatkowego w KPMG w Turcji, będącym autorami niniejszej broszury. Abdulkadir Kahraman Head of Tax, Tax Partner

6 Inwestowanie w Turcji Rozdział 1 Podstawowe wiadomości na temat kraju 1.1 Informacje ogólne Dane geograficzne i klimat Turcja znajduje się w miejscu, gdzie Europa łączy się z Azją. Europejska część Turcji zwana jest Tracją, zaś jej część azjatycka nosi nazwę Anatolia. Usytuowanie kraju na dwóch kontynentach leży u podstaw tureckiej historii, kultury i polityki. Od północy kraj graniczy z Grecją i Bułgarią, od wschodu z Gruzją, Armenią i Iranem, zaś od południa z Irakiem i Syrią. Morze Czarne, otaczające Turcję od północy, Morze Egejskie, otaczające kraj od zachodu oraz Morze Śródziemne, otaczające Turcję od południa, łączy cieśnina Bosfor, Morze Marmara oraz cieśnina Dardanele, szlak morski znany jako Cieśniny tureckie. Klimat rejonów nadmorskich posiada cechy charakterystyczne dla klimatu przejściowego pomiędzy klimatem Morza Śródziemnomorskiego i Morza Martwego. Lato zazwyczaj jest gorące i suche, z wyjątkiem wybrzeża Morza Czarnego. Choć wiosna i jesień są ciepłe i umiarkowane, jednak zimą panuje zimno, choć niewiele jest dni, kiedy pada śnieg. Obszary leżące w głębi lądu są bardziej śnieżne i zimniejsze w zimie. Najzimniejszymi miesiącami są styczeń i luty, zaś najgorętszymi lipiec i sierpień. Historia i rząd Republika Turcji została utworzona w 1923 roku. Nowopowstała Republika spoglądała na zachód w poszukiwaniu industrializacji, mając na celu stworzenie laickiego systemu politycznego, na którego czele stał pierwszy prezydent nowej Republiki Mustafa Kemal Atatürk, którego reformy stanowiły podwaliny rozwoju nowoczesnej Republiki Turcji. Od roku 1946 w Turcji obowiązuje wielopartyjny system polityczny. Turcja jest jednolitą republika parlamentarną. W Wielkim Zgromadzeniu Narodowym Turcji zasiada 550 członków, wybieranych w tajnym głosowaniu na czteroletnią kadencję. Organem wykonawczym jest rząd, któremu przewodniczy premier. Prezydent wybierany jest przez parlament na czteroletnią kadencję. Premier, mianowany przez prezydenta, powołuje pozostałych członków gabinetu, którego skład zatwierdzany jest przez prezydenta i musi uzyskać wotum zaufania ze strony parlamentu. Władza sądownicza jest niezależna zarówno od władzy ustawodawczej, jak i wykonawczej. System prawa opiera się w zasadniczym stopniu na modelu kontynentalnej Europy. Trybunał Konstytucyjny jest zawsze uprawniony do tego, aby unieważnić przepisy prawa, przyjęte przez parlament.

Inwestowanie w Turcji 7 Może on unieważnić te przepisy (lub ich części), które uzna za sprzeczne z Konstytucją. Zagraniczne relacje Turcji Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się 3 października 2005 roku wraz z przyjęciem przez Radę Unii Europejskiej Ram Negocjacyjnych. Relacje pomiędzy Turcją a Unią Europejską opierają się na trzech filarach: stosowanie kryteriów kopenhaskich, stosowanie acquis communautaire oraz wzmocnienie dialogu społeczeństwa obywatelskiego 1. Negocjacje z Unią Europejską prowadzone są na tej właśnie podstawie. Ludność i język Ludność Turcji Zgodnie z ustawą nr 5490 (Population Services Law), przyjętą w 2006 roku, w kraju został wprowadzony nowy system rejestracji ludności, który będzie stanowić główne źródło danych dla spisów ludności. Zgodnie ze spisem ludności na dzień 31.12.2012 r. liczba mieszkańców wynosi około 75.627.384 osób 2. Ludność mieszkająca w miastach stanowi 77,3% Liczba mieszkańców Stambułu wynosi 13,854,740. Najbardziej zaludnione prowincje to Ankara, Izmir, Bursa i Adan. Liczba osób zamieszkujących Bayburt najmniej zaludnioną prowincję turecką, wynosi 75,797 3. W Turcji połowa populacji ma mniej niż 30,1 lat Średni wiek w populacji Turcji to 30,1 lat. Średni wiek mężczyzn wynosi 29,5 lat, zaś kobiet 30,6 lat 4. Ludność w wieku od 15 do 64 lat stanowi 67,6% Osoby w grupie wiekowej 15-64 lat, tj. będącej grupą aktywną zawodowo, stanowi 67,6% całej populacji. Ludność w wieku 0-14 lat stanowi 24,9%, zaś mieszkańcy w wieku 65 i więcej stanowią 7,5% 5. Język W Turcji językiem oficjalnym jest język turecki. Poza tureckim, znaczna część młodego pokolenia posługuje się językiem obcym angielskim lub niemieckim. 1 www.abgs.gov.tr 2-5 www.tuik.gov.tr

8 Inwestowanie w Turcji Rozdział 1 Podstawowe wiadomości na temat kraju 1.2 Gospodarka i waluta Gospodarka Od początku lat dziewięćdziesiątych Turcja odnotowała zasadniczy wzrost, spowodowany trzema czynnikami: zmianą z rozwoju rolniczego na rozwój przemysłu i usług, modernizacją istniejącego przemysłu wraz z transferem technologii oraz skutkami handlu międzynarodowego i konkurencyjności. Inwestycje prywatne były siłą napędową zwiększonej działalności gospodarczej w ostatnich latach. Zliberalizowany przepływ kapitału oraz chęć pożyczania funduszy przez zagranicznych kredytodawców inwestorom tureckim przyczyniły się do wysokiego wskaźnika wzrostu w dziedzinie inwestycji prywatnych. Lata PKB ceny bieżące (w milionach TL) Kwestią priorytetową dla Turcji jest przyciąganie inwestycji zagranicznych, dlatego też kraj ten oferuje wachlarz zachęt inwestycyjnych w tym zakresie. Waluta 2006 758,391 16,9 2007 843,178 11,2 2008 950,534 12,7 2009 952,635 0,2 2010 1,103,750 15,9 2011 1,298,893 17,8 Walutą turecką jest lira turecka (TL 6 ), która zastąpiła nową lirę turecką w dniu 1 stycznia 2009 roku. Dodatkowo, z dniem 1 stycznia 2005 roku w ramach ówczesnej wymiany waluty na nową lirę turecką nastąpiło osunięcie sześciu zer. Z drugiej strony, oprócz liry tureckiej (TL), od stycznia 2005 roku do obiegu powrócił kurusz (Kr), stanowiący jedną setną liry. Bank Centralny Turcji wyemitował banknoty o nominałach 5 TL, 10 TL, 20 TL, 50 TL, 100 TL i 200 TL. W obiegu znajduje się także bilon o nominałach 1 TL, 50 Kr, 25 Kr, 10 Kr, 5 Kr i 1 Kr. Wartość PKB Turcji (ceny bieżące) oraz wskaźniki wzrostu PKB podane są w poniższej tabeli Wskaźnik wzrostu (%) 6 Na rynku międzybankowym TRY (przyp. tł.)

Inwestowanie w Turcji 9 Poniższa tabela zawiera kurs wymiany liry tureckiej na pozostałe główne waluty, opublikowany przez Bank Centralny na dzień 31 grudnia 2012 roku Kraj Waluta Wartość TL 7 US 1 USD 1,7826 Euro 1 2,3517 Wielka Brytania 1 funt szterling 2,8708 Szwajcaria 1 frank szwajcarski 1,9430 Japonia 1 jen japoński 2,0656 Inflacja Przez ponad dekadę gospodarka turecka odnotowywała wysokie wskaźniki inflacji, jednakże dzięki programowi Poniższa tabela przedstawia wskaźniki inflacji w ostatnich 5 latach 8 Lata Indeks cen dóbr produkcyjnych (% rocznie) 2007 5,94 8,39 2008 8,11 10,06 2009 5,93 6,53 2010 8,87 6,40 2011 13,33 10,46 2011 2,45 6,16 stabilizacyjnemu, wprowadzonemu w roku 2001, osiągnięto znaczny postęp w obniżaniu tych wskaźników. Indeks cen konsumpcyjnych (% rocznie) 7 www.abgs.gov.tr 8 www.tuik.gov.tr

10 Inwestowanie w Turcji Rozdział 1 Podstawowe wiadomości na temat kraju 1.3 Warunki dotyczące zatrudnienia Zezwolenia na pobyt oraz zezwolenia na pracę Większość cudzoziemców wjeżdża na teren Turcji bez wizy i może przebywać na terytorium kraju do trzech miesięcy. W przypadkach, gdy wiza jest wymagana, można otrzymać ją na lotniskach. Cudzoziemiec oddelegowany przez zagraniczną spółkę do prowadzenia w jej imieniu działalności na obszarze Turcji musi otrzymać zezwolenie na pracę, wydane przez Ministerstwo Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, oraz wizę pracowniczą, wydaną przez konsulat turecki. Następnie, po otrzymaniu zezwolenia na pracę, cudzoziemiec powinien złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt w Biurze ds. Cudzoziemców Departamentu Policji. Godziny otwarcia Większe spółki pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:30 17:30. Co do zasady sklepy są czynne od poniedziałku do soboty, w godzinach 9:00 19:30. Niektóre sklepy mają dłuższe godziny pracy w niedzielę. Instytucje rządowe są zamknięte w weekendy. Banki są otwarte od poniedziałku do piątku, do godziny 17:00. Na terenie całej Turcji dostępne są bankomaty. Koszty utrzymania i mieszkania Dla cudzoziemców z Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych życie w Turcji nie jest drogie. Z wyjątkiem niektórych lokalizacji, koszty utrzymania i mieszkania są niższe niż w ich krajach. Gospodarka turecka polityka fiskalna i monetarna W ostatnich dekadach Turcja boryka się z problemem finansowania sektora publicznego. Ponieważ przedsiębiorstwa państwowe odgrywają ważną rolę w gospodarce, rządy zmuszone były przeznaczać na ten sektor duże środki finansowe. Oprócz tego płatności z tytułu olbrzymich inwestycji infrastrukturalnych oraz niższy współczynnik przychodów rządowych w stosunku do PKB spowodowały zwiększenie zadłużenia sektora publicznego. Zadłużenie zaciągane przez rząd w kraju i za granicą rosło, powodując wzrost inflacji. Ponadto duża część przychodów pozostaje nieopodatkowana, ponieważ są to przychody osiągane z działalności niezarejestrowanej.

Inwestowanie w Turcji 11 W celu rozwiązania powyższych problemów, podjęto starania, aby zmniejszyć deficyt finansów publicznych, powodowany przez przedsiębiorstwa państwowe. Obecnie prowadzona jest prywatyzacja niektórych przedsiębiorstw. Ponadto rząd opracował specjalne nowe instrumenty podatkowe dla przychodów nieopodatkowanych, a także mechanizmy mające na celu przeciwdziałanie tzw. praniu brudnych pieniędzy.

12 Inwestowanie w Turcji Rozdział 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych 2.1 Zachęty inwestycyjne dla inwestorów międzynarodowych Turcja przeprowadza przekształcenia gospodarcze od 1980 roku, zgodnie z kierunkami bardziej liberalnej polityki gospodarczej. W tym kontekście większy nacisk kierowany jest na sektor prywatny, zwłaszcza w sektorach produkcyjnych gospodarki, zaś rola państwa ogranicza się do rozwoju infrastruktury i świadczenia usług publicznych. Nowa polityka gospodarcza ma celu zmniejszenie bezrobocia, transfer technologii, prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, przezwyciężenie deficytu w bilansie płatniczym, a w szczególności - zwiększenie stopnia zintegrowania gospodarki z gospodarką światową oraz przyciągnięcie do Turcji większego kapitału zagranicznego. Ponadto Turcja stosuje opcję przewidującą zachęty fiskalne, mające na celu przepływ inwestycji krajowych i zagranicznych, przeznaczonych na rozwój przemysłowy oraz integrację obszarów miejskich i wiejskich. Powyższe zachęty inwestycyjne lub ulgi podatkowe są zwykle dostępne dla inwestorów w celu promowania działań związanych z inwestycjami prywatnymi w wybranych sektorach/ regionach, w zależności od skali inwestycji, w następujących formach. 2.2 System zachęt inwestycyjnych Turcja wdrożyła ulepszoną wersję poprzedniego systemu zachęt inwestycyjnych, która przewiduje cenne ulgi inwestycyjne dlainwestujących w regionach znajdujących się w trudnej sytuacji. Celem takich zachęt inwestycyjnych jest zwiększenie eksportu, promowanie zaawansowanych technologii, poprawa konkurencyjności inwestycji i zwiększenie zatrudnienia, a także utrzymanie tendencji inwestycyjnych i zapewnienie zrównoważonego rozwoju. Klasyfikacja inwestycji Inwestycje sektorowe i regionalne: Turcja podzielona jest na sześć regionów w oparciu o poziom rozwoju znajdujących się w nich dystryktów/miast. Pierwsze trzy strefy obejmują najbardziej i bardziej rozwinięte regiony, zaś ostatnie trzy strefy najmniej rozwinięte obszary Turcji. Inwestycje na dużą skalę: inwestycje powyżej 50 milionów TRY, jednakże wartość ta może się zwiększyć/jest zmienna w zależności od gałęzi przemysłu, w której realizowana jest dana inwestycja. Minimalne wartości inwestycji w niektórych gałęziach przemysłu, takich jak branża dostawców samochodów, zostały zmniejszone, zaś niektóre inwestycje w górnictwie zostały objęte programem inwestycji na dużą skalę.

Inwestowanie w Turcji 13 Inwestycje priorytetowe: przy tego typu inwestycjach można korzystać z zachęt inwestycyjnych, dostępnych dla inwestycji realizowanych w 5-ym regionie. Inwestycje w następujących gałęziach przemysłu można zakwalifikować jako inwestycje priorytetowe: inwestycje dotyczące transportu drogą morską ładunków oraz/lub pasażerów, inwestycje kolejowe, które mają być realizowane przez podmioty należące do sektora prywatnego w zakresie transportu krajowego ładunków oraz/lub pasażerów oraz transportu ładunków na obszarze miast, inwestycje w obiekty zakwaterowania dla celów turystycznych, w odniesieniu do których przysługują regionalne zachęty inwestycyjne w zakresie ochrony i rozwoju kultury i turystyki, inwestycje obejmujące targi międzynarodowe, których minimalna powierzchnia zamknięta wynosi 50 tysięcy metrów kwadratowych (z wyłączeniem części przeznaczonych na zakwaterowanie i centra handlowe), inwestycje o minimalnej wartości 20 milionów lir tureckich w sektorze obronnym, lotniczym i kosmicznym, po otrzymaniu zgody na projekt, wydanej przez Podsekretariat Przemysłu Obronnego, inwestycje obejmujące szkoły podstawowe, średnie i wyższe, realizowane przez podmioty należące do sektora prywatnego,

14 Inwestowanie w Turcji Rozdział 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych ośrodki testowe dla przemysłu motoryzacyjnego, kosmicznego lub obronnego oraz tunele wiatrowe i inne inwestycje powiązane, inwestycje o minimalnej wartości 20 milionów lir tureckich w dziedzinie biotechnologii medycznych, medycyny onkologicznej oraz produktów krwi po otrzymaniu zgody na projekt, wydanej przez Ministerstwo Zdrowia, produkty opracowane w ramach projektów badawczo-rozwojowych, wspieranych przez Ministerstwo Nauki, Przemysłu i Technologii, inwestycje w obszarze wydobycia oraz/lub przetwarzania kopalin (z wyłączeniem inwestycji, które mają być realizowane w Stambule oraz inwestycji łącznych i inwestycji obejmujących pierwszą grupę kopalni, zdefiniowaną zgodnie z prawem górniczym), inwestycje w przemyśle motoryzacyjnym, o minimalnej wartości 300 milionów lir tureckich, oraz inwestycje w przemyśle części motoryzacyjnych (np. inwestycje w produkcję silników, o minimalnej wartości 75 milionów lir tureckich, inwestycje w branży komponentów silnikowych i elementów transmisyjnych do silników oraz elektroniki motoryzacyjnej, o wartości minimalnej 20 milionów lir tureckich), inwestycje w elektrownie węglowe (na podstawie koncesji wydobywczej i poszukiwawczej). Inwestycje strategiczne: aby zakwalifikować daną inwestycję jako inwestycję strategiczną, musi ona spełniać następujące kryteria: łączny import dóbr inwestycyjnych powinien przekraczać 50 milionów lir tureckich w zamkniętym roku, oczekiwana wartość dodana, związana z potencjalną inwestycją, powinna wynosić co najmniej 40 %, łączna krajowa zdolność produkcyjna w odniesieniu do produktu końcowego, który ma być wytwarzany, będzie mniejsza niż import. Inwestycje objęte zachętami inwestycyjnymi, dostępnymi w kolejnym regionie: taka zachęta inwestycyjna przysługuje w przypadku następujących inwestycji: inwestycje w Zorganizowanych Strefach Przemysłowych, inwestycje realizowane przez inwestora tj. co najmniej 5 osób fizycznych lub udziałowców/akcjonariuszy korporacyjnych w ramach łączenia przedmiotowych inwestycji we wspólnym obszarze działania. W przypadku, gdy inwestycja realizowana jest w szóstym regionie, wówczas do aktualnych

Inwestowanie w Turcji 15 zachęt inwestycyjnych, stosowanych w danym regionie, dodaje się 2 lata do okresu uiszczania składki na ubezpieczenie społeczne, płatnej przez pracodawcę, oraz 5 punktów do wskaźnika udziału w inwestycji 9. Pozostałe inwestycje: inwestycje, w odniesieniu do których przysługują ogólne zachęty inwestycyjne. Zachęty inwestycyjne Zachęty inwestycyjne dostępne są dla inwestorów w formie Certyfikatu Zachęt Inwestycyjnych ( Certyfikat ), który wydaje Generalna Dyrekcja ds. Systemu Zachęt Zachęty inwestycyjne Cło Zwolnienie z podatku VAT Inwestycje ogólne Obniżenie podatku Składka na ubezpieczenie społeczne - pracodawca Inwestycyjnych i Kapitału Zagranicznego Ministerstwa Gospodarki ( Urząd ). W celu przyznania danej inwestycji Certyfikatu, minimalna wartość inwestycji powinna wynosić 1,000,000 TRY oraz 500,000 TRY, odpowiednio, dla pierwszych dwóch regionów oraz pozostałych regionów. Należy ponadto podkreślić, iż każda inwestycja spełniająca wymóg dotyczący minimalnej wartości i tak podlega ocenie Urzędu. Zachęty inwestycyjne, wynikające z Certyfikatu, streszczone są poniżej dla każdego typu inwestycji. Przydział gruntu 1 region 2 region Wsparcie dla spłaty odsetek 3 region 4 region 5 region Podatek dochodowy u źródła Składka na ubezpieczenie społeczne - pracownik 6 region Inwestycje na dużą skalę x Inwestycje strategiczne Inwestycje priorytetowe x nie dotyczy wyłącznie w 6 regionie wyłącznie w 6 regionie wyłącznie w 6 regionie wyłącznie w 6 regionie wyłącznie w 6 regionie wyłącznie w 6 regionie Zwrot VAT 9 Oznacza łączny udział państwa, liczony jako procent pierwotnej inwestycji przyp. tł.

16 Inwestowanie w Turcji Rozdział 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych 2.3 Stosowanie zachęt inwestycyjnych Zwolnienie z opłat celnych: zwolnienie w wysokości 100% z opłat celnych jest dostępne w odniesieniu do importowanych maszyn i wyposażenia (chyba że kraj wysyłający należy do Unii Europejskiej). Zwolnienie z VAT: zwolnienie z VAT, w wysokości 100%, w przypadku krajowego zakupu oraz importu maszyn i wyposażenia dla inwestycji kwalifikowanych (zgodnie z Ustawą o podatku VAT, import maszyn i wyposażenia na podstawie certyfikatu zachęt inwestycyjnych nie jest objęty podatkiem VAT, tak jak i lokalne zakupy maszyn i wyposażenia). Obniżka podatku dochodowego od osób prawnych: Ustawowa stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 20%. W przypadku inwestycji regionalnych i sektorowych oraz inwestycji priorytetowych, inwestycji na dużą skalę oraz inwestycji strategicznych można korzystać z obniżki podatku dochodowego od osób prawnych, ograniczonej kwotą oszczędności podatkowych do wysokości wskaźnika udziału w inwestycji. Rząd zapewnia obniżkę podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości od 50% do 90%, w zależności od lokalizacji oraz wartości inwestycji. Składka na ubezpieczenie społeczne, płatna przez pracodawcę: zachęta inwestycyjna, dotycząca uiszczania składki na ubezpieczenie społeczne, płatnej przez pracodawcę, udzielana jest na okres od 2 do 10 lat w zależności od lokalizacji inwestycji i jest ograniczona do składek odprowadzanych od kwoty minimalnego wynagrodzenia (miesięcznie). Wartość ww. zachęty inwestycyjnej jest ograniczona także do wartości procentowej faktycznej kwoty inwestycji, która powinna być zweryfikowana w przypadku każdego projektu inwestycyjnego, objętego taką zachętą. Nie istnieją żadne ograniczenia tego typu dla inwestycji realizowanych w 6-tym regionie. Składka na ubezpieczenie społeczne, płatna przez pracownika: ta zachęta inwestycyjna przewidziana jest wyłącznie dla inwestycji realizowanych w 6-tym regionie, z ograniczeniem do 10 lat. Przydział gruntu: grunt może zostać przydzielony inwestorom przez Ministerstwo Finansów na podstawie służebności lub prawa użytkowania na okres 49 lat. Wsparcie dla spłaty odsetek z tytułu finansowania: rząd uczestniczy także w spłacie odsetek od pożyczek udzielonych w ramach systemu zachęt inwestycyjnych. Powyższe wsparcie udzielane jest w wysokości od 3 do 7 punktów. Maksymalna wartość takiego udziału wynosi 900 tysięcy lir tureckich i dotyczy inwestycji realizowanych w 6-tym regionie.

Inwestowanie w Turcji 17 Wparcie w spłacie odsetek udzielane jest w maksymalnej wysokości w przypadku inwestycji strategicznych, z ograniczeniem do 5% stałej wartości inwestycji, jednakże może sięgać kwoty do 50 milionów lir tureckich. Podatek dochodowy u źródła: ta zachęta inwestycyjna przysługuje jedynie inwestorom realizującym inwestycje w 6-tym regionie, z ograniczeniem do 10 lat. Zwrot podatku VAT: ta zachęta inwestycyjna przysługuje inwestorom realizującym inwestycje strategiczne o wartości powyżej 500 milionów lir tureckich i ogranicza się do poniesionych przez nich wydatków na cele budowlane. 2.4 Zachęty inwestycyjne w dziedzinie badań i rozwoju Ulga na cele badawczo-rozwojowe 100% wydatków na cele badawczorozwojowe i innowacyjność odlicza się od dochodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób prawnych pod warunkiem, iż spółki ponoszące takie wydatki znajdują się w Centrum Badawczo-Rozwojowym i zatrudniają co najmniej 50 osób w charakterze pracowników naukowych; 100% wydatków na cele badawczorozwojowe, ponoszonych w związku z projektami objętymi systemem zachęt inwestycyjnych, ukierunkowanymi na badania w zakresie nowych technologii i wiedzy, odlicza się od dochodu podlegającego opodatkowaniu pod warunkiem, iż liczba pracowników naukowych przekracza 500 osób. Podatnikom, o których mowa powyżej, przysługuje dodatkowa ulga w wysokości połowy zwiększonych wydatków na cele badawczo-rozwojowe i innowacyjność w porównaniu z wydatkami z roku poprzedniego. Kwota, której nie można odliczyć w danym okresie z powodu braku dochodu podlegającego opodatkowaniu, przechodzi na kolejne okresy obrachunkowe. Zachęty związane z podatkiem dochodowym Wynagrodzenia pracowników naukowych i personelu wspomagającego są zwolnione od podatku dochodowego do roku 2013 w następujących kwotach oraz na określonych warunkach: zwolnienie w wysokości 90% dla pracowników z tytułem naukowym doktora (PhD), zwolnienie w wysokości 80% dla pozostałych pracowników.

18 Inwestowanie w Turcji Rozdział 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych Zachęty związane ze składkami na ubezpieczenie społeczne Kwota w wysokości 50% składki na ubezpieczenie społeczne, płaconej przez pracodawcę, jest regulowana przez okres pięciu lat w odniesieniu do pracowników naukowych i personelu wspomagającego. Zachęta ta będzie finansowana przez Ministerstwo Finansów. Dotacja na cele technologicznoinnowacyjne Dotacja pieniężna w kwocie do 100.000 TRY może być jednorazowo wypłacana w celu realizacji koncepcji biznesowych absolwentów uniwersytetów i college ów, których zainteresowania koncentrują się na technologii i innowacyjności, bez konieczności udzielania żadnych gwarancji. Zwolnienie z opłaty skarbowej Wszystkie sporządzane dokumenty dotyczące działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjności w z ramach Ustawy nr 5746 (Ustawa o działalności nadawczorozwojowej), są zwolnione z opłaty skarbowej. 2.5 Zachęty inwestycyjne dla Stref Rozwoju Technologicznego Dochód z działalności w dziedzinie oprogramowania komputerowego oraz działalności badawczo-rozwojowej, prowadzonej w strefach rozwoju technologicznego przez podatników (którzy prowadzą działalność w tych strefach) jest zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych do dnia 31 grudnia 2023 roku. Zarobki pracowników badawczych, programistów i pracowników naukowych, związane z działalnością badawczorozwojową, prowadzoną w ww. strefach, są zwolnione od podatku dochodowego i opłaty skarbowej do dnia 31 grudnia 2023 roku. Kwota w wysokości 50% składki na ubezpieczenie społeczne, płatnej przez pracodawcę, jest regulowana przez okres pięciu lat w odniesieniu do pracowników naukowych i personelu wspomagającego. Dostawa towarów i usług wytwarzanych wyłącznie w ww. strefach oraz w formie zarządzania systemami, zarządzania danymi, aplikacji biznesowych, oprogramowania branżowego, przemysłowego, oprogramowania związanego z Internetem i telefonią komórkową oraz kontrolą rozkazów militarnych jest zwolniona także od podatku VAT do dnia 31 grudnia 2023 roku.

Inwestowanie w Turcji 19 2.6 Zachęty inwestycyjne dla Stref Wolnego Handlu Turcja podejmuje działania w celu zachęcania podmiotów do prowadzenia działalności produkcyjnej i importowej, przyspieszenia wejścia do Turcji kapitału zagranicznego i technologii, a także rozwijania międzynarodowej działalności handlowej przyznając inwestorom zachęty inwestycyjne, o których mowa poniżej. Poniższe zachęty inwestycyjne przysługują inwestorom, którzy inwestują w Strefach Wolnego Handlu. Są one stosowane do końca roku obrotowego, w którym Turcja uzyska pełne członkostwo w Unii Europejskiej: Dochód ze sprzedaży towarów produkowanych przez posiadaczy koncesji w Strefach Wolnego Handlu jest zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych. Ponadto dochód uzyskany przez posiadaczy koncesji, których koncesja, uzyskana przed 06.02.2004 r., jest ważna, może także być zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych do dnia wygaśnięcia posiadanych przez nich koncesji. Zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych nie obejmuje wypłacanych dywidend. Dywidendy spółek ze Strefy Wolnego Handlu objęte są podatkiem u źródła w standardowej wysokości 15%, gdy są one wypłacane udziałowcowi/ akcjonariuszowi będącemu osobą fizyczną (rezydentowi lub nierezydentowi) lub korporacjom będącym nierezydentami. Wynagrodzenie wypłacane pracownikom przez podatników, prowadzących działalność w Strefach Wolnego Handlu, zwolnione jest z podatku dochodowego pod warunkiem, iż tacy podatnicy eksportują co najmniej 85% wartości na bazie FOB rocznie produkowanych towarów. Należy podkreślić, iż Rada Ministrów ma prawo obniżyć przedmiotową stawkę do 50%. Dokumenty i transakcje dotyczące działalności prowadzonej w Strefach Wolnego Handlu są zwolnione z opłat i należności skarbowych. Poza zachętami inwestycyjnymi, o których mowa powyżej, dostawy towarów i świadczenie usług w Strefach Wolnego Handlu zwolnione są z podatku VAT na podstawie Ustawy o podatku VAT bez żadnych ograniczeń czasowych. 2.7 Podejście do inwestycji zagranicznych Przepisy prawa, związane z prowadzeniem działalności biznesowej W zasadzie wszystkie obszary biznesu, otwarte dla tureckiego sektora prywatnego, są również otwarte dla inwestycji z udziałem zagranicznym. Przed rozpoczęciem

20 Inwestowanie w Turcji Rozdział 2 Możliwości dla inwestorów międzynarodowych działalności każdy zakład produkcyjny, fabryka, placówka handlowa lub turystyczna lub zakład przemysłowy, zarówno turecki, jak i zagraniczny, musi zawiadomić właściwe lokalne organy administracyjne i podatkowe. W ostatnim czasie przepisy antymonopolowe także zaczęły ogrywać rolę w celu zapewnienia uczciwej konkurencji. Przepisy dotyczące praw własności intelektualnej również zostały zrewidowane, aby zapewnić ich większą ochronę. Przepisy Ustawy o bezpośrednich inwestycjach zagranicznych zapewniają inwestorom zagranicznym komfort, iż nie mogą być oni dyskryminowani. Ponadto Turcja podpisała wiele umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które zapewniają, iż cudzoziemcom nie grozi dyskryminacja w kwestiach związanych z opodatkowaniem. Przepisy prawa regulujące wymianę walutową Turcja prowadzi liberalny system wymiany walutowej, dopuszczający prowadzenie rachunków do celów wymiany waluty lokalnej na waluty obce. Przelew zysków jest gwarantowany. W celu umożliwienia transferu zysków, w banku należy złożyć zatwierdzoną deklarację podatkową, dokument potwierdzający należny podatek oraz jego opłacenie. Jeżeli właściwe zobowiązania podatkowe (np. podatek dochodowy u źródła) są uregulowane, wówczas wynagrodzenie oraz honoraria autorskie z tytułu umów o zarządzanie, umów o świadczenie usług technicznych oraz umów licencyjnych mogą być przekazywane za granicę. Ponadto zagraniczne spółki inwestycyjne i fundusze inwestycyjne mogą inwestować w tureckie papiery wartościowe i swobodnie przekazywać dywidendy, oprocentowanie, zysk i kapitał. Dodatkowo spółki będące rezydentami w Turcji mogą udzielać pożyczek spółkom, należącym do grupy, będącym nierezydentami. Jednakże, z dniem 1 lipca 2012 roku weszły w życie restrykcje wynikające z nowego tureckiego Kodeksu handlowego. 2.8 Lokalny system bankowy oraz źródła finansowania dla handlu i przemysłu Bank Centralny Turcji Bank Centralny emituje pieniądz, stanowi źródło refinansowania, rozliczeń i poboru na rzecz pozostałych instytucji finansowych oraz pełni funkcję banku rządowego. Bank Centralny jest niezależny od rządu i wdraża różnorodne mechanizmy, aby wpływać na warunki monetarne, w tym politykę dyskontową, wymogi dotyczące rezerw minimalnych oraz interwencje na otwartym runku.