Komentarz tygodniowy 06-13.10.2017 DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Prognozy gospodarcze MFW Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował (link http://www.imf.org/en/publications/weo/is sues/2017/09/19/world-economic-outlookoctober-2017) swe najnowsze prognozy gospodarcze dla poszczególnych państw (w tym dla Polski). W porównaniu z oczekiwaniami z lipca br., przewidywania dla Polski są nieco bardziej optymistyczne. W 2017 r. nasza gospodarka będzie rozwijać się w tempie 3,8 %, podczas gdy w poprzedniej prognozie oczekiwano wzrostu na poziomie 3,6 %. Prognozy wskazują równocześnie na korektę w dół oczekiwań odnośnie kształtowania się średniorocznej inflacji w 2017 r. (1,9 %, wobec 2,1 % w prognozie z lipca). Październikowa korekta prognoz w zakresie zmian PKB koresponduje z rewizją w górę (o 0,2 pp.) oczekiwań odnośnie koniunktury u naszych głównych partnerów handlowych (w ocenie ekspertów MFW, tegoroczny wzrost gospodarczy w strefie euro wyniesie 2,1, wobec 1,9 % oczekiwanych w prognozie z lipca br., zaś w Niemczech PKB wzrośnie o 2,0 %, wobec 1,8 % w lipcowej prognozie). Uwzględniając opublikowane w ostatnich miesiącach dane, które wskazały, iż polska gospodarka rozwijała się w tempie 4,0 % r/r w pierwszym półroczu, zaś kolejne kwartały przyniosą prawdopodobnie dalszą poprawę koniunktury, zaprezentowana przez ekspertów MFW tegoroczna prognoza dla Polski wydaje się zbyt ostrożna. Bardzo dobra koniunktura, w połączeniu z oczekiwaną poprawą dynamiki inwestycji, powinna pozwolić przynajmniej na powtórzenie w drugim półroczu wyniku z pierwszej połowy roku, tj. osiągnięcia 4,0 % tempa wzrostu PKB. Inflacja konsumentów (finalne dane GUS) Według finalnych danych opublikowanych przez GUS, inflacja we wrześniu br. wyniosła 2,2 % r/r, wobec 1,8 % r/r w sierpniu br. Potwierdzone zostały tym samym wstępne szacunki, przedstawione przed dwoma tygodniami (29 września). Wyższa dynamika inflacji we wrześniu była konsekwencją m.in. wzrostu cen w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe (z 4,3 % r/r w sierpniu do 5,0 % r/r we wrześniu). Czwartkowy odczyt w ujęciu rocznym, potwierdza, iż kluczowy wpływ na poziom inflacji w ostatnich miesiącach mają czynniki niezależne od polityki monetarnej w Polsce (tj. zmiany cen surowców, w tym produktów rolnych). Biorąc to pod uwagę, dane GUS o inflacji we wrześniu nie powinny zmienić dotychczasowej polityki pieniężnej realizowanej przez RPP. Za takim scenariuszem przemawiają także oczekiwania, iż dynamika inflacji w ujęciu rocznym obniży się do końca roku poniżej 2,0 %. 1
WYDARZENIA W serwisie internetowym UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego wg stanu na koniec sierpnia 2017 r. Zysk netto sektora wyniósł 9,4 mld zł i w relacji do sierpnia 2016 r. spadł o 1,0 mld zł, tj. o 9,7 %. Na osiągnięcie niższego zysku niż przed rokiem wpływ miał m.in. efekt statystyczny (przed rokiem w efekcie rozliczenia sprzedaży udziałów w VISA Europe Limited banki odnotowały dodatkowy dochód w łącznej wysokości 2,5 mld zł). Po wyeliminowaniu jednorazowego wpływu ubiegłorocznej transakcji, zysk sektora bankowego na koniec sierpnia br. byłby wyższy niż przed rokiem o 1,5 mld zł (18,6 %). Pozytywny wpływ na wynik sektora miał przede wszystkim wyższy niż przed rokiem wynik z tytułu odsetek (o 2,8 mld zł, tj. o 11,1 %), który zrekompensował wzrost kosztów funkcjonowania (o 793 mln zł, tj. o 3,4 %), w tym głównie kosztów ogólnego zarządu (o 405,0 mln zł, tj. o 3,8 % r/r). Wzrost tej kategorii kosztów w sektorze był bardzo nierównomierny (o 402,9 mln zł, tj. 4,1 % r/r w bankach komercyjnych, o 37,6 mln zł, tj. 15,5 % r/r w oddziałach instytucji kredytowych, zaś w sektorze spółdzielczym odnotowano spadek kosztów ogólnego zarządu o 35,5 mln zł, tj. o 5,8 % r/r). W tym roku banki komercyjne ponosiły koszty podatku od początku roku, podczas gdy w roku ubiegłym pierwszym miesiącem obowiązywania podatku od niektórych instytucji finansowych był luty. Dane wskazują zatem, iż wpływ na wzrost kosztów sektora miał obowiązujący od 1 lutego 2016 r. podatek od niektórych instytucji finansowych, z tytułu którego banki komercyjne wpłacają co miesiąc do budżetu państwa ok. 300 mln zł (dane na podstawie szacunków KNF). Sektor spółdzielczy osiągnął zysk na poziomie 564,0 mln zł, podczas gdy przed rokiem raportowano zysk na poziomie 477,6 mln zł. Poprawa wyniku o 18,1 % r/r (86,4 mln zł) była przede wszystkim konsekwencją wyższego wyniku z tytułu odsetek (o 177,1 mln zł) oraz z tytułu prowizji (o 7,9 mln zł), które zrekompensowały słabszy wynik z tytułu rezerw (o 74,7 mln zł). W ubiegłym tygodniu opublikowano protokół z wrześniowego posiedzenia decyzyjnego Rezerwy Federalnej, w którym część przedstawicieli Fed podkreślała, iż kluczowym czynnikiem dla dalszego zaostrzania polityki pieniężnej jest trwałe kształtowanie się inflacji na poziomie celu określonego przez władze monetarne (2,0 % w ujęciu rocznym). Biorąc pod uwagę, iż dalszy wzrost cen nie jest pewny, takie sygnały ze strony Fed mogą zwiększyć wątpliwości uczestników rynku odnośnie rzeczywistej skali podwyżek stóp procentowych w USA w przyszłym roku. W tym kontekście, publikacja z minionego tygodnia może wpływać korzystnie na notowania złotego wobec głównych walut. NBP opublikował wyniki ankiety makroekonomicznej, którą przeprowadzono w okresie od 18 września do 3 października 2017 r. wśród 23 ekspertów instytucji finansowych, ośrodków analityczno-badawczych oraz organizacji pracowników i pracodawców. Najnowsze prognozy rynkowe zakładają, iż tempo wzrostu PKB w Polsce wyniesie w 2017 r. 4,1 % (wobec 3,8 % w prognozie z lipca br.), zaś w 2018 r. PKB wzrośnie o 3,8 %(bez zmian wobec oczekiwań z lipca br.). Prognozy wskazują także na niewielką korektę w górę oczekiwań odnośnie kształtowania się średniorocznej inflacji w 2017 r. (1,9 %, wobec 1,8 % w prognozie z lipca). Korekta rynkowych prognoz w zakresie zmian PKB i inflacji koresponduje z opublikowanymi w ostatnich miesiącach danymi, które wskazały na poprawę koniunktury w pierwszym półroczu 2017 r. (wzrost PKB o 4,0 % r/r) oraz na obserwowany od lipca ponowny wzrost dynamiki inflacji w ujęciu rocznym. Przyjęte w prognozach parametry głównych wskaźników gospodarczych nie powinny zmienić oczekiwań rynku odnośnie poziomu stóp NBP w najbliższych miesiącach, które prawdopodobnie pozostaną na dotychczasowym poziomie. 2
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Obecny poziom stawek w głównych tenorach utrzymuje się bez zmian od listopada 2016 r. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli RPP o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 7-8 listopada br. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 9 13.10.2017 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 1,24% -0,78% 0,28% 3M 1,73% -0,33% 1,36% -0,73% 0,37% 6M 1,81% -0,27% 1,53% -0,65% 0,52% 1Y 1,85% -0,18% 1,81% -0,51% 0,74% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 06.10.2017 13.10.2017 Zmiana USD/PLN 3,6799 3,6010-2,1% EUR/PLN 4,3042 4,2603-1,0% CHF/PLN 3,7567 3,6927-1,7% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP, złoty odrobił część strat z minionych tygodni wobec głównych walut (tabela obok). Korzystny wpływ na złotego miały uwarunkowania zewnętrzne, w szczególności zmniejszenie obaw o restrykcyjność polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach w USA i strefie euro. W tym kontekście należy wymienić zarówno ubiegłotygodniową publikację opisu dyskusji na wrześniowym posiedzeniu decyzyjnym Fed (szczegóły w dziale Wydarzenia ), jak i pojawiające się informacje (podawane m.in. przez Reuters), iż na październikowym posiedzeniu decyzyjnym Rady EBC program zakupu aktywów może zostać przedłużony o dziewięć miesięcy. Pomimo, iż tej decyzji miałoby towarzyszyć pewne ograniczenie skali zakupów, spekulacje o prawdopodobnym przedłużeniu programu do września 2018 r. mają korzystny wpływ na złotego. 3
RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 06.10 55,62 1275,30 16,78 09.10 55,79 1283,90 16,94 10.10 56,61 1287,46 17,08 11.10 56,94 1291,70 17,16 12.10 56,25 1293,40 17,17 13.10 57,17 1304,47 17,35 Z opublikowanych w ostatnich dniach przez amerykańską agencję ds. energii danych wynika, iż w tygodniu zakończonym 6 października br. miał miejsce zarówno spadek zapasów surowca w USA (o 2,7 mln baryłek, do najniższego poziomu od początku września), jak i spadek wydobycia (do 9,48 mln baryłek dziennie, co jest najniższym poziomem od miesiąca). Pomimo, iż odnotowana tendencja spadkowa zarówno stanu zapasów, jak i poziomu produkcji, prawdopodobnie nie okaże się trwała, ubiegłotygodniowe dane mogą sprzyjać wzrostowi cen surowca w najbliższych dniach. Utrzymywanie się cen ropy naftowej na światowych rynkach powyżej poziomów sprzed roku jest jednym z czynników odpowiedzialnych za kształtowanie się wskaźników inflacji zarówno w Polsce, jak i w krajach rozwiniętych (USA, strefa euro) na wyraźnie wyższym poziomie niż przed rokiem. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 zyskał 1,6 %, czemu sprzyjały m.in. dobre nastroje na głównych rynkach (amerykański Dow Jones wzrósł o 0,4 %). Podobnie, jak na rynku walutowym, korzystny wpływ na rynek akcji miało m.in. zmniejszenie obaw o restrykcyjność polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach w USA i strefie euro. Pozytywne nastroje mogą się utrzymać przynajmniej do czasu publikacji komunikatu po posiedzeniu decyzyjnym Rady EBC w dn. 26 października 2017 r. 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (16-20.10.2017 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 17 października Polska 17 października Polska Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, r/r Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, r/r IX 6,6 % IX 4,6 % 18 października Polska Produkcja przemysłowa, r/r IX 8,8 % 18 października Polska 18 października Polska Sprzedaż detaliczna (nominalna), r/r Sprzedaż detaliczna (realna), r/r IX 7,6 % IX 6,9 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5