PIOTR BtljDOWSKI ZOFIA SZWEDA-LEWANDOWSKA POLITYKA WOBEC STAROSCI I STARZENIA Sil; W POLSCE W LATACH 2015-2035 ASPEKTY TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE WARSZAWA 2016
Spis tresci WSTIJP 9 1.ZMIANY STRUKTURY DEMOGRAFICZNEJ LUDNOSCI JAKO PRZESLANKA POLITYKI WOBEC STARZENIA SI$ I STAROSCI... 13 1.1. Charakterystyka przemian struktury demograficznej we wspölczesnym swiecie 13 1.2. Demograficzne starzenie si ludnosci Polski - podstawowe cechy procesu 18 1.3. Konsekwencje wzrostu odsetka ludzi starych dla polityki spolecznej i gospodarczej 25 Piotr Blgdowski 2. POLITYKA WOBEC STARZENIA SCg I STAROSCI. ZAKRES I DEFINICJE 29 2.1. Polityka wobec starosci jako fazy zycia 31 2.2. Starzenie sig w wymiarze jednostkowym i spolecznym. Polityka wobec starzenia si? 35 2.3. Miejsce obu polityk w systemie polityki publicznej i polityki spolecznej 42 3. CZYNNIKI KSZTALTUJ4CE POTRZEBY OSÖB STARSZYCH 49 3.1. Zmiany w strukturze i funkcjach rodziny 50 3.2. Pozycja senioröw w ich srodowisku 55 3.3. Zasoby kulturowe 57 3.4. Stan zdrowia osöb starszych 60 3.5. Pozarodzinne nieistytucjonalne sieci wsparcia 64 3.6. Sytuacja dochodowa i aktywnosc zawodowa osob starszych 67 4. ZADANIA PANSTWA I ADMINISTRACJI CENTRALNEJ WOBEC POKOLENIA SENIORÖW 71 4.1. Zasady polityki spolecznej wobec starosci i starzenia si$ 71 4.2. Panstwo jako glöwny podmiot polityki wobec starzenia si? i starosci 73
6 Spis tresci 4.3. Podstawowe akty prawne ksztaltuj^ce polityk? wobec starzenia si i starosci 77 4.4. Najwazniejsze zadania polityki wobec starosci na szczeblu krajowym... 78 Piotr Bindows ki 5. SAMORZ^D TERYTORIALNY I ORGANIZACJE POZARZ^DOWE JAKO PODMIOTY POLITYKI SENIORALNEJ 83 5.1. Znaczenie lokalnego wymiaru polityki wobec starzenia si? i starosci 83 5.2. Najwazniejsze zadania samorzgdowej polityki wobec starzenia siq i starosci 84 5.3. Wspölpraca organizacji pozarz^dowych z administracjq lokalnq w zakresie zadan zwi^zanych ze starzeniem sicj populacji 91 5.4. Dzialania integrujjjce spolecznosc senioröw - cele i znaczenie 93 5.5. Przykladowe dzialania na poziomie lokalnym stosowane za granicq 98 Piotr Blqdowski 6. KIERUNKI POLITYKI SENIORALNEJ DO ROKU 2035 - ZARYS ZADAN 106 6.1. Najwazniejsze wyzwania dla polityki wobec starzenia si? i starosci do roku 2035 107 6.2. Polityka wobec starosci i starzenia sig - zarys zadan 120 ZAKONCZENIE 127 BIBLIOGRAFIA 132 SUMMARY 140
Social policy on ageing and old age in Poland during the period 2015-2035. Theoretical and practical aspects INTRODUCTION Contents 1. SHIFTS IN THE DEMOGRAPHIC STRUCTURE OF THE POPULATION AS THE BASIS FOR THE AGING AND OLD AGE POLICY 1.1. Changes in the demographic structure of the modern world 1.2. Demographic aging of the Polish population - the basic features of the process 1.3. Consequences of population ageing for social and economic policies Piotr Blqdowski 2. POLICY ON AGEING AND OLD AGE. SCOPE AND DEFINITIONS 2.1. Policy on ageing as a phase of life 2.2. Aging in the dimension of individual and social life. Policy approach towards the old age 2.3. Place of both, policies in the system of public policy and social policy.. 3. FACTORS, WHICH IMPACT UPON THE NEEDS OF ELDERLY 3.1. Changes in the structure and functions of the family 3.2. Position of seniors in their milieu 3.3. Cultural resources 3.4. The health status of the elderly 3.5. Outside the family support network 3.6. The income Situation and the economic activity of the elderly 4. THE ROLE OF STATE AND CENTRAL ADMINISTRATION TOWARDS THE SENIORS' GENERATION 4.1. The State as a major player in aging policy and old age 4.2. The principles of social policy on old age and aging
8 Contents 4.3. Basic legislation shaping policy on aging and old age 77 4.4. The most important task of the policy on aging at the national level 78 Piotr Bl dowski 5. LOCAL GOVERNMENT AND NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS AS ACTORS IN THE POLICY ON AGEING AND OLD AGE 83 5.1. The importance of the local dimension of the policy on aging and old age... 83 5.2. The most important tasks of local government policy on aging and old age 84 5.3. Cooperation between NGOs and the local administration related to the population aging 91 5.4. Activities integrating seniors in the local Community - the aims and meaning 93 5.5. Examples of activities at the local level used abroad 98 Piotr Blgdowski 6. POLICY ON AGEING AND OLD AGE FOR THE YEAR 2035 - OUTLINE OF TASKS 106 6.1. The most important challenges policy on aging and old age by 2035... 107 6.2. Policy on old age and aging - an outline of tasks 120 SUMMARY 127 BIBLIOGRAPHY 132 SUMMARY IN ENGLISH 140