WIELKOPOLSKA AGENCJA ZARZĄDZANIA ENERGIĄ SP. Z O.O. Współpraca na linii: samorządy-przedsiębiorstwa energetyczne-waze celem rozwiązywania problemów dotyczących przyłączania lokalnych źródeł OZE Raport Autor: Maciej Kołowski Kwiecień 2013 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską (w ramach Programu Inteligentna Energia Europa)
SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie... 3 2. Szkolenia dla JST... 3 3. Opracowywanie dokumentu Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe... 4 4. Doradztwo dla JST w tematyce OZE... 5 5. Podsumowanie... 5 2
1. Wprowadzenie W latach 2010-2013 WAZE miała okazję współpracować z wieloma gminami i powiatami z terenu Wielkopolski. Kooperacja przebiegała na różnych płaszczyznach od tworzenia planów energetycznych do uczestnictwa w konsultacjach społecznych np. przy okazji lokalizacji turbin wiatrowych czy też biogazowni. Natomiast z przedsiębiorstwami energetycznymi współpraca odbywała się głównie przy okazji tworzenia planów energetycznych dla JST. 2. Szkolenia dla JST Pierwszą platformą współpracy z JST, przedsiębiorstw energetycznych oraz WAZE były szkolenia z roku 2010, które Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o. wraz z partnerami branżowymi Polskim Towarzystwem Certyfikacji Energii, Uniwersytetem Przyrodniczym i firmą AM PREDA przeprowadzała pod nazwą Gminny energetyk. Pomimo zaproszenia do współpracy firm sektora dystrybucji oraz produkcji energii nie uzyskaliśmy od nich odpowiedzi pozytwnej, aby uczestniczyli w nim jako prelegenci. Szkolenie to było skierowane głównie do urzędników jednostek samorządu terytorialnego Wielkopolski, a także do pracowników firm oraz zainteresowanych osób prywatnych. Kontynuacją szkolenia Gminny Energetyk była seria pięciu szkoleń na przełomie listopada i grudnia 2012 r. pn. Lokalny Zarządca Energetyczny poprawa gospodarowania energią, zrównoważony rozwój i obniżenie emisji CO 2 w wielkopolskiej gminie, adresowanych do samorządów lokalnych województwa Wielkopolskiego. Organizowane jako 1-dniowe bezpłatne szkolenia Lokalny Zarządca Energetyczny odbyły się w pięciu subregionach województwa: pilski, kaliski, koniński, leszczyński i poznański. Program szkoleń Gminy Energetyk oraz Lokalny Zarządca Energetyczny, zawierał w sobie następujące tematy: Współpraca operatora energetycznego z samorządem Producenci i odbiorcy energii - dystrybucja i sprzedaż energii, taryfy, certyfikaty Planowanie energetyczne w gminie i powiecie. Zadania samorządów w obszarze zarządzania energią Usługi ESCO a poprawa efektywności energetycznej Technologie OZE. Wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze Budownictwo niskoenergetyczne i pasywne. Efektywność energetyczna w budynkach Zielone zamówienia publiczne Program szkoleń zakładał, że pracownik na stanowisku gminnego energetyka odpowiada za zarządzanie energią w gminie. Podejmowane przez taką osobę działania miały być ukierunkowane na obniżenie zużycia i kosztów energii w gminie, współpracę z podmiotami zewnętrznymi przy modernizacji gminnej infrastruktury energetycznej, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawę atrakcyjności inwestycyjnej Gminy. 3
Jednym z głównych celów szkolenia było poszerzenie wiedzy z zakresu zarządzania energią na poziomie gminy i powiatu oraz przygotowanie samorządów do nowych wyzwań i zadań wynikających z przyszłych i obowiązujących przepisów w zakresie planowania energetycznego i poprawy efektywności energetycznej. Tematyka szkoleń koncentrowała się wokół racjonalnego i zrównoważonego gospodarowania energią, którego efektem jest ograniczanie kosztów oraz negatywnego oddziaływania na środowisko, które stanowi obecnie priorytet w konstruowaniu programów wsparcia dla nowej perspektywy finansowej UE. 3. Opracowywanie dokumentu Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Plany inwestycyjne przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się dystrybucją energii oraz gminne projekty planów zaopatrzenia w ciepło i energię elektryczną powinny być ze sobą spójne. Do tego konieczna jest współpraca wspomnianych jednostek, jak również przyłączonych do sieci elektroenergetycznej odbiorców. Planując inwestycje w danej gminie należy wziąć pod uwagę bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej, cieplnej i gazu, rozumiane jako: ich niezawodność, ciągłość, jakość oraz konieczność wypełnienia innych zobowiązań ustawowych m.in.: rozbudowę infrastruktury w celu wypełnienia obowiązku przyłączenia ubiegających się podmiotów do sieci elektroenergetycznej. Plan zaopatrzenia w energię elektryczną i ciepło ma zostać sporządzony na okres, co najmniej 15 lat i aktualizowany, co najmniej raz na 3 lata. Współpraca gmin z przedsiębiorstwami działającymi na ich terenie powinno się sprowadzać do osiągnięcia wspólnego celu, jakim jest zapewnienie wspólnego bezpieczeństwa energetycznego. Ważne jest aby na terenie gminy istniała infrastruktura zapewniająca zaspokojenie potrzeb energetycznych odbiorców, w postaci nieprzerwanych dostaw energii o wysokiej jakości. Bezpieczeństwo dostaw energii leży po stronie gminy wg Prawa Energetycznego, ale de facto zapewniane jest przez działalność przedsiębiorstw energetycznych, powinna zachodzić zgodność interesów pomiędzy planami biznesowymi przedsiębiorstw a planami energetycznymi gminy. Miejsce agencji energetycznej jaką jest m.in. WAZE w relacjach samorząd a przedsiębiorstwa energetyczne, nie jest określone w polskim ustawodawstwie. Działania WAZE dotychczas skupiały się na dialogu pomiędzy gminami a przedsiębiorstwami przy opracowywaniu Projektu założeń do planu zaopatrzenia. Przez 3 letni okres działania WAZE opracowała 4 dokumenty dla gmin: - Łobżenica - Orchowo - Gołańcz - Strzałkowo Praca nad dokumentami odbywała się we ścisłej współpracy z pracownikami w/w gmin. Przy sporządzaniu projektu planu zaopatrzenia współpraca między JST a przedsiębiorstwami energetycznymi wygląda w chwili obecnej na nieodpłatnym udostępnianiu planów rozwoju sieci przesyłowych, dystrybucyjnych i ciepłowniczych dotyczących terenu danej jednostki samorządu terytorialnego oraz przedstawienie własnych wniosków do projektu planu zaopatrzenia. 4
4. Doradztwo dla JST w tematyce OZE Nasza współpraca z gminami oraz powiatami odbywała się również na płaszczyźnie doradztwa i konsultingu, w ramach tych działań przeprowadziliśmy wiele spotkań i rozmów na tematy związane z: projektami energetycznymi dla gmin, konsultacjami społecznymi np.: gmina Wysoka konsultacje w sprawie budowy farm wiatrowej, Cienin Zaborny konsultacje w sprawie budowy biogazowni, doradztwem w sprawie oświetlenia ulicznego ; gdzie stronami są przedsiębiorstwa energetyczne oraz gminy; WAZE występowała tutaj jako bezstronny podmiot opiniotwórczy. 5. Podsumowanie Współpraca na linii WAZE a JST można stwierdzić że przebiega bardzo dobrze i cały czas budujemy pozytywne relacje. Rozwijamy sieć kontaktów z nowymi gminami,dzięki szkoleniom, konferencjom oraz marketingowi elektronicznemu. Relacje między przedsiębiorstwami energetycznymi a WAZE są na poziomie podstawowym, brakuje wspólnego języka dialogu. Pomimo kilku propozycji współpracy spotykamy się z brakiem zainteresowania. 5