6 Kapitał intelektualny organizacji i wewnątrzkorporacyjny transfer zasobów a konkurencyjności polskich przedsiębiorstw inwestorów zagranicznych

Podobne dokumenty
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw. opracowanie zbiorowe pod kierunkiem naukowym Włodzimierza Karaszewskiego

Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granicą w postaci inwestycji bezpośrednich

Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granicą w postaci inwestycji bezpośrednich

7 Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw w Czechach

ISBN (wersja online)

Moduł kształcenia: INWESTYCYJNO-NIERUCHOMOŚCIOWY

Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granicą

Moduł kształcenia: INWESTYCYJNO-NIERUCHOMOŚCIOWY

Analiza zasobów przedsiębiorstwa

KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011

dr Marcin Kuzel Przynależność do wydziału/instytutu/zakładu: Wydziału Zarządzania i Nauk Społecznych w Inowrocławiu Instytut Ekonomii i Zarządzania

PROCES ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM JAKO WYZWANIE DLA PRZEDSIĘBIORSTW

Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie

Rozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych Zarządzanie wiedzą w Polsce i na świecie w świetle ostatnich lat

Spis treści WSTĘP... 13

Region i jego rozwój w warunkach globalizacji

Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia)

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI NA KIERUNKU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE II STOPNIA

Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)

Międzynarodowe przepływy kapitału w postaci inwestycji bezpośrednich z udziałem Polski

Funkcjonowanie metropolii w Polsce : gospodarka, przestrzeń, społeczeństwo / Michał Kudłacz, Jerzy Hausner (red.). Warszawa, 2017.

Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)

Spis treści WSTĘP STRATEGIE... 15

Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

Kapitał intelektualny jako determinanta wartości przedsiębiorstwa. Agata Molińska

AKTYWNOŚĆ INWESTYCYJNA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW ZA GRANICĄ W POSTACI INWESTYCJI BEZPOŚREDNICH

1. Przedsiębiorstwo typu Startup a model biznesu...18

Ekonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Ekonomii i Zarządzania Prof. dr hab. Jurij Stadnicki.

PROGRAM WYKŁADU BIZNES MIĘDZYNARODOWY

AKTYWNOŚĆ INWESTYCYJNA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW ZA GRANICĄ W POSTACI INWESTYCJI BEZPOŚREDNICH

Część 1. Podstawy kształtowania przewagi konkurencyjnej i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw... 13

Znaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ I Wybrane metody wyceny kapitału ludzkiego charakterystyka... 15

STUDIA DRUGIEGO STOPNIA NIESTACJONARNE -Ekonomia - seminaria (uruchomienie seminarium nastąpi przy zapisaniu się minimum 8 osób)

Aktywność inwestycyjna największych

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim

Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)

Ekonomia biznesu i doradztwo gospodarcze (II stopień) Opiekun specjalności dr hab. Małgorzata Markowska, prof. UE

Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH

Kluczowe czynniki wartości firmy a jej rozwój

Zarządzanie przedsiębiorstwem. Część III

Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 2. Współczesny świat w erze turbulencji (Alojzy Z. Nowak) 3. Przedsiębiorczość (Beata Glinka)

Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

PLANY STUDIÓW II 0 NIESTACJONARNYCH 4 SEMESTRY 720 godz punktów ECTS I ROK STUDIÓW ( od roku akademickiego 2012/2013) studia 2 letnie

- postępowaniem według zasady?jeden za wszystkich - wszyscy za jednego?,

NAUKA O ORGANIZACJI 45 godz. (15W + 30C) Program zajęć na studiach dziennych, wieczorowych i zaocznych

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Globalizacja gospodarcza. Logistyka. stacjonarne. II stopnia. ogólnoakademicki. specjalnościowy

Mojemu synowi Rafałowi

Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami... 13

WSPÓŁCZESNA ORGANIZACJA ORGANIZACJA OPARTA NA WIEDZY

Wybór specjalności na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze

Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa

SPIS TREŚCI STRATEGIE WSTĘP... 13

P Zal. I Zk zarządzaniu 3. Matematyka P Zk 4. Ekonomia P E 5. Podstawy zarządzania

Wykaz haseł identyfikujących prace dyplomowe na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania

Funkcjonowanie przedsiębiorstw w gospodarce opartej na wiedzy

System motywowania w organizacji Kod przedmiotu

Spis treści: Wprowadzenie Część I Relacje przedsiębiorstw z otoczeniem w warunkach globalizacji

WYKAZ PYTAŃ NA EGZAMIN MAGISTERSKI DLA STUDENTÓW II STOPNIA KIERUNEK ZARZĄDZANIE SPECJALNOŚCI: ZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ SPÓŁKI

Wybór specjalności na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze

ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM

POWOŁANIE ZAKŁADU POMIARU WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA W INSTYTUCIE ZARZĄDZANIA WARTOŚCIĄ KOLEGIUM NAUK O PRZEDSIĘBIORSTWIE

ZARZĄDZANIE W GOSPODARCE POSTINDUSTRIALNEJ. Red. nauk. Kazimierz Piotrkowski, Marek Świątkowski

WSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19

Czynniki sukcesu przy transakcjach fuzji i przejęć. Rynki Kapitałowe

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

M. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics

Knowledge and Innovation Community KIC InnoEnergy. Business Creation. Wrocław, 14 grudnia 2011

Małgorzata Jaworek BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W PRYWATYZACJI POLSKIEJ GOSPODARKI

Spis treści WSTĘP... 11

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE

WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII

Przedsiębiorstwo zwinne. Projektowanie systemów i strategii zarządzania

Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu

Czynniki sukcesu w e-biznesie. dr Mirosław Moroz

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne

Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

Radosław Białas Fundusz Kapitałowy Agencji Rozwoju Pomorza SA

Przedmiot nauk o zarządzaniu Organizacja w otoczeniu rynkowym jako obiekt zarządzania Struktury organizacyjne Zarządzanie procesowe

Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)

Wykaz haseł identyfikujących prace dyplomowe na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania

Zarządzanie firmą Celem specjalności jest

Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia

Organizacja przyszłości, Zmiany w otoczeniu. Opracowanie: Aneta Stosik

Zarządzanie strategiczne

Wybierz specjalność. dla siebie. ezit.ue.wroc.pl

Spis treści. Wstęp... 9 KOMUNIKACJA MARKETINGOWA UCZELNI WYŻSZEJ ZNACZENIE MARKI W KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ UCZELNI WYŻSZEJ...

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020

Pytania na egzamin magisterski obowiązujące od roku akademickiego 2018/2019

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa Publikacja dofinansowana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

SPIS TREŚCI. Rozdział 1. Współczesna bankowość komercyjna 12. Rozdział 2. Modele organizacji działalności banków komercyjnych 36

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU SKARBIEC FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 26 LISTOPADA 2013 R.

Wybrane problemy zarządzania wiedzą i kapitałem intelektualnym w organizacji

SUBDYSCYPLINY W NAUKACH O ZARZĄDZANIU I JAKOSCI 2.0

Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Kapitał zagraniczny w Polsce w dobie globalizacji

TWORZYMY DROGĘ OD POMYSŁU DO EFEKTYWNEGO BIZNESU

Transkrypt:

6 Kapitał intelektualny organizacji i wewnątrzkorporacyjny transfer zasobów a konkurencyjności polskich przedsiębiorstw inwestorów zagranicznych Marcin Kuzel Konkurencyjność współczesnych przedsiębiorstw, rozumiana tutaj jak już wskazano w rozdziale piątym jako zdolność do efektywnej rywalizacji rynkowej, coraz częściej rozpatrywana być musi w kontekście międzynarodowym z uwagi na rosnący stopień współzależności, głównie natury ekonomicznej, zarówno pomiędzy poszczególnymi środowiskami gospodarczymi (w tym rynkami dóbr i usług), jak i samymi podmiotami gospodarującymi, coraz częściej prowadzącymi szerokie operacje zagraniczne i nierzadko tworzącymi rozbudowane struktury ponadnarodowe. Sytuacja taka wymaga spojrzenia na zagadnienie konkurencyjności z szerszej perspektywy, ponadnarodowej z uwzględnieniem spektrum działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa, a także ich uwarunkowań określających punkt odniesienia oraz wyznacznik dla realizowanych strategii. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa ważne będzie osiągnięcie pożądanego stopnia realizacji przyjętych celów i uzyskanie określonych korzyści ekonomicznych przy odpowiednim stopniu wykorzystania zasobów, będących w jego dyspozycji. Przedsiębiorstwa działające w skali międzynarodowej muszą przy tym liczyć się z często znacznym rozproszeniem posiadanych zasobów oraz różnymi możliwościami i zasadnością ich wykorzystania w zależności od kraju prowadzenia działalności. Warto podkreślić, że przestrzenne rozmieszczenie zasobów znajdujących się w gestii przedsiębiorstwa może utrudniać zarządzanie (szczególnie w odniesieniu do odpowiedniej koordynacji działań na szczeblu korporacyjnym), ale ma także zaletę w postaci większej swobody ich kombinacji (twórczego łączenia) i konfiguracji (umiejscowienia/alokacji w ponadnarodowej strukturze) oraz możliwości czerpania korzyści wynikających z różnorodności zasobów w poszczególnych lokalizacjach, co daje szansę na stworzenie zupełnie nowych przewag, unikalnych i niedostępnych dla konkurentów.

134 Kapitał intelektualny organizacji i wewnątrzkorporacyjny transfer zasobów a konkurencyjności... Konkurencyjność współczesnych przedsiębiorstw zależy (według podejścia zasobowego jest wręcz warunkowana) nie tylko od zdolności do wykorzystania posiadanych zasobów materialnych (nieruchomości, maszyn i urządzeń, środków transportu, zapasów, środków finansowych), ale także spożytkowania potencjału związanego z zasobami niematerialnymi, które nabierają obecnie znaczenia nadrzędnego, decydując o sukcesie rynkowym przedsiębiorstw 1. Zasoby niematerialne obejmują całe spektrum elementów, które M.J. Stankiewicz dzieli na 2 : kompetencje (wiedza, know-how, technologie, bazy danych, patenty, tajemnice handlowe, specjalne procedury i receptury itp., a także doświadczenia oraz zdolności), relacje (w tym: stosunki interpersonalne, stosunki z kontrahentami i różnorodnymi instytucjami, reputacja przedsiębiorstwa), systemy funkcjonalne (w tym systemy: zarządzania przedsiębiorstwem, motywacji, zapewnienia jakości czy komunikacji), postawy (emanacja kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa, uwidoczniająca się m.in. w nastawieniu do zmian, innowacji, pracy, klientów i współpracowników, skłonnościach do współpracy czy podejmowania ryzyka, wartościach i normach oraz zachowaniach) i możliwości (uwarunkowania wykorzystania lub alokacji innych zasobów, w tym ich dostępności i dyspozycyjności). Wymienione składniki zasobów niematerialnych, choć pozostają w dyspozycji przedsiębiorstwa, to w większości do niego nie należą. Stanowią one trwałą domenę pracowników (wiedza personalna, zdolności, postawy, zachowania) lub są przez nich w sposób ciągły definiowane, tworzone i kształtowane (technologie, procedury, stosunki z kontrahentami, systemy zarządzania). Uznając ciągłą zmienność świata i natury biznesu, należy się zgodzić z K.E. Sveibym, że to ludzie są jedynymi prawdziwymi twórcami przedsiębiorstw (czynnikiem sprawczym), a ich działania kształtujące wewnętrzne i zewnętrzne struktury organizacji ostatecznie warunkują istnienie wszelkich jej zasobów 3. Z tego punktu widzenia właściwe jest posługiwanie się terminem kapitał intelektualny organizacji, co miałoby podkreślać, że zasoby niematerialne są w ostatecznym rozrachunku zawsze dostarczane przez ludzi i kreowane w procesie indywidualnej i zespołowej pracy twórczej oraz udostępniane przedsiębiorstwu podobnie jak kapitał rzeczowy czy finansowy. 1 M.J. Stankiewicz wskazuje, że w zdecydowanej większości przypadków to właśnie zasoby niematerialne charakteryzują się istotną,,konkurencjogennością. M.J. Stankiewicz, Konkurencyjność przedsiębiorstwa jej istota i źródła, [w:] Czynniki wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw i regionów, red. M. Haffer i W. Karaszewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2009, s. 74. 2 M.J. Stankiewicz, Konkurencyjność przedsiębiorstwa. Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Wydawnictwo,,Dom Organizatora, Toruń 2002, s. 104 109. 3 K.E. Sveiby, The New Organizational Wealth: Managing and Measuring Knowledge-Based Assets, Berrett-Koehler Publishers, San Francisco 1997, s. 8.

Strony 135-145 niedostępne w tym podglądzie

146 Kapitał intelektualny organizacji i wewnątrzkorporacyjny transfer zasobów a konkurencyjności... internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw i całej polskiej gospodarki. Wydaje się to konsekwentnym i logicznym następstwem przemian towarzyszących ekspansji zagranicznej rodzimych podmiotów, których konkurencyjność zależy zarówno od umiejętnego wykorzystania już posiadanych zasobów (w tym zasobów niematerialnych), jak i uzyskania dostępu do nowych, oferowanych przez zagraniczne lokalizacje, które odpowiednio spożytkowane mogą stać się czynnikiem dynamizacji rozwoju i doskonalenia polskich przedsiębiorstw. Literatura Andriessen D., Making Sense of Intellectual Capital: Designing a Method for the Valuation of Intangibles, Elsevier Butterworth-Heinemann, New York 2004. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw, red. W. Karaszewski, Wydawnictwo,,Dom Organizatora, Toruń 2008. Brooking A., Intellectual Capital: Core Asset for the Third Millennium Enterprise, Thomson Business Press, London 1996. Czynniki wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw i regionów, red. M. Haffer i W. Karaszewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2009. Dzinkowski R., The Measurement and Management of Intellectual Capital: An Introduction,,,International Management Accounting Study, 2000, February. Edvinsson L., Malone M.S., Intellectual Capital: Realizing Your Company s True Value by Finding Its Hidden Brainpower, HarperCollins Publishers, New York 1997. Edvinsson L., Malone M.S., Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. Herman A., Kapitał intelektualny i jego liczenie,,,kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 2008, nr 3. Jarugowa A., Fijałkowska J., Rachunkowość i zarza dzanie kapitałem intelektualnym. Koncepcje i praktyka, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2002. Jashapara A., Zarza dzanie wiedza. Zintegrowane podejście, PWE, Warszawa 2006. Kasiewicz S., Rogowski W., Stan obecny i kierunki badań w zakresie kapitału intelektualnego,,,e-mentor 2006, nr 3. Mikuła B., Pietruszka-Ortyl A., Potocki A., Zarza dzanie przedsiębiorstwem XXI wieku. Wybrane koncepcje i metody, Wydawnictwo,,Difin, Warszawa 2002. Society of Management Accountants of Canada (SMAC), The Management of Intellectual Capital: The Issues and the Practice, Strategic Management Series, CMA Canada, 1999. Stankiewicz M.J., Konkurencyjność przedsiębiorstwa. Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Wydawnictwo,,Dom Organizatora, Toruń 2002. Sveiby K.E., The New Organizational Wealth: Managing and Measuring Knowledge-Based Assets, Berrett-Koehler Publishers, San Francisco 1997. Urbanek G., Wycena aktywów niematerialnych przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2008. Zorska A., Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE, Warszawa 2007.

a k t y w n o s c - s t r 1 9 s i e r p n i a 2 0 1 3 1 3 : 5 9 : 0 2

Recenzent prof. dr hab. Jerzy Różański Projekt okładki Roman Kirilenko Redaktor Marta Konarska Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2010 2013 jako projekt badawczy nr N N112 322338 Copyright by Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A. Warszawa 2013 ISBN 978-83-208-2099-7 Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A. ul. Canaletta 4, 00-099 Warszawa Tel. (centrala) 22 827 80 01, faks 22 827 55 67 e-mail: pwe 0 pwe.com.pl www.pwe.com.pl Skład i łamanie: EGRAF, Warszawa

Spis treści Wstęp (Włodzimierz Karaszewski)... 9 Wprowadzenie (Włodzimierz Karaszewski)... 13 1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw skala, struktura (Włodzimierz Karaszewski)... 29 1.1. Podstawowe pojęcia... 29 1.2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne na świecie............. 33 1.3. Polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne................ 36 1.3.1. Polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne na tle świata.. 36 1.3.2. Polskie bezpośrednie inwestycje za granicą według danych Narodowego Banku Polskiego...................... 40 1.3.3. Podmioty z siedzibą w Polsce posiadające udziały w jednostkach zagranicznych ewidencja GUS............... 44 1.4. Struktura polskich inwestycji bezpośrednich za granicą... 46 1.4.1. Struktura polskich inwestycji bezpośrednich za granicą i jednostek zagranicznych według rodzajów działalności gospodarczej... 46 1.4.2. Struktura polskich inwestycji bezpośrednich za granicą i jednostek zagranicznych według kraju lokaty............... 49 1.5. Podsumowanie... 52 2. Stymulanty i destymulanty aktywności inwestycyjnej polskich przedsiębiorstw za granicą (Małgorzata Jaworek)... 55 2.1. Czynniki stymulujące podejmowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych... 55 2.2. Destymulanty rozwoju bezpośrednich inwestycji zagranicznych... 66 2.3. Podsumowanie 74

6 Spis treści 3. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na ryzyko działalności podmiotów inwestujących (Aneta Szóstek)... 77 3.1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a ryzyko działalności krajowej 78 3.2. Ryzyko specjalne bezpośrednich inwestycji zagranicznych (ryzyko kraju) szansa czy zagrożenie dla podmiotu inwestującego?.... 82 3.3. Podsumowanie... 88 4. Metody oceny efektywności bezpośrednich inwestycji zagranicznych w praktyce polskich przedsiębiorstw (Małgorzata Jaworek)... 93 4.1. Metody oceny efektywności inwestycji zagadnienia teoretyczne 96 4.2. Metody oceny efektywności polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniki badania.......................... 97 4.3. Podsumowanie..................................... 101 5. Zagraniczna aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw a ich konkurencyjność (Małgorzata Szałucka)... 103 5.1. Konkurencyjność przedsiębiorstwa wymiar międzynarodowy... 104 5.2. Wpływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw wyniki badania................. 113 5.2.1. Zmiany potencjału konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w efekcie podjęcia bezpośrednich inwestycji zagranicznych 113 5.2.2. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na składniki potencjału konkurencyjności polskich przedsiębiorstw..... 118 5.2.3. Ważność bezpośrednich inwestycji zagranicznych w budowaniu potencjału konkurencyjności polskich przedsiębiorstw..... 127 5.3. Podsumowanie..................................... 129 6. Kapitał intelektualny organizacji i wewnątrzkorporacyjny transfer zasobów a konkurencyjności polskich przedsiębiorstw inwestorów zagranicznych (Marcin Kuzel)... 133 6.1. Kapitał intelektualny organizacji i jego składowe............. 135 6.2. Wykorzystanie zasobów niematerialnych do tworzenia przewagi konkurencyjnej w krajach lokaty bezpośrednich inwestycji zagranicznych... 137 6.3. Transfer zasobów wewnątrz korporacji i jego znaczenie dla konkurencyjności polskich przedsiębiorstw... 140 6.4. Podsumowanie..................................... 144 7. Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw w Czechach (Małgorzata Jaworek, Włodzimierz Karaszewski, Marcin Kuzel)... 147 7.1. Inwestycje bezpośrednie w Czechach..................... 147

Spis treści 7 7.2. Polskie inwestycje bezpośrednie w Czechach................ 157 7.3. Studium przypadku Novaservis....................... 160 7.3.1. Powstanie spółki matki Ferro i ścieżka jej internacjonalizacji 162 7.3.2. Spółka córka Novaservis... 163 7.3.3. Konfiguracja i koordynacja działań w ramach Grupy i rola Novaservis w tym obszarze........................ 163 7.3.4. Zarządzanie międzykulturowe i transfer zasobów w ramach Grupy z udziałem Novaservis...................... 164 7.3.5. Autonomia podejmowania decyzji w Novaservis......... 165 8. Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw na Ukrainie (Magdalena Kuczmarska, Małgorzata Szałucka, Aneta Szóstek)... 167 8.1. Inwestycje bezpośrednie na Ukrainie...................... 167 8.2. Klimat inwestycyjny... 176 8.3. Studium przypadku Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych 182 8.3.1. Grupa Kapitałowa Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych... 183 8.3.2. Działalność Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych na Ukrainie... 188 8.4. Podsumowanie..................................... 191 Zakończenie (Małgorzata Jaworek, Włodzimierz Karaszewski, Marcin Kuzel, Małgorzata Szałucka, Aneta Szóstek)... 195