1. Proces Palenia Spalanie jest to proces utleniania (łączenia się materiału palnego z tlenem) z wydzielaniem ciepła i światła. W jego wyniku wytwarzane są także produkty spalania: dymy i gazy. Spalanie Płomieniowe (homogeniczne) Bezpłomieniowe - żarzenie (heterogeniczne) Substancje palne podczas spalania: Przechodzą w stan lotny Nie przechodzą w stan lotny Tak spala się większośd materiałów palnych Np. węgiel drzewny, koks, torf Warunki wystąpienia spalania: Materiał palny Tlen (najczęściej zawarty w powietrzu) Źródło energii (np. płomieo, iskra itp.) Procentowy skład powietrza: Inne gazy to m.in. argon (0,9%), dwutlenek węgla (0,04%) i para wodna. W powietrzu wydychanym przez człowieka tlen stanowi ok. 17% a dwutlenek węgla ok. 4%. Spalanie większości materiałów palnych ustaje, jeżeli zawartośd tlenu w strefie spalania obniży się poniżej 14-16%. 1
2. Pożar i zjawiska mu towarzyszące Pożar jest to niekontrolowany proces spalania w miejscu do tego nie przeznaczonym, stwarzający zagrożenie i powodujący straty. Przestrzeo w której powstał pożar dzielimy na 3 strefy: Strefa spalania warstwa świecąca płomienia oraz powierzchnia materiału palnego Strefa oddziaływania cieplnego przestrzeo wokół strefy spalania w której wydzielające się ciepło stwarza niebezpieczeostwo Strefa zadymienia przestrzeo wypełniona gazowymi produktami spalania Z wytworzonego ciepła 2-3% zostaje zużyte na podtrzymanie spalania. Pozostałe ciepło jest oddawane do otoczenia drogą konwekcji, promieniowania i przewodzenia. Drogą przewodzenia ciepło oddawane jest głównie w pożarach wewnętrznych. Materiał palny Charakterystyka dymu Barwa Zapach Smak Drewno Ciemnoszary Smolisty Kwaskowaty Produkty naftowe Czarny Specyficzny ropy Kwaskowaty Fosfor Biały Czosnku Nie ma Magnez Biały Nie ma Metaliczny Siarka Niebieskawy Specyficzny siarki Kwaśny Związki azotowe Żółtobrunatny Drażniący Kwaśny Bawełna, tkaniny Brunatny Specyficzny Kwaskowaty Rozwój pożaru charakteryzują: Szybkośd spalania Temperatura Intensywnośd wymiany gazowej (ilośd dopływającego powietrza do strefy spalania) Rozwój pożaru zewnętrznego zależy głównie od rodzaju materiału palnego i warunków atmosferycznych. Rozprzestrzenianie sie pożaru wewnętrznego zależy od rodzaju materiału palnego i ilości oraz ognioodporności przegród budowlanych. 2
2. Pożar i zjawiska mu towarzyszące cz.2 Pożary ciał stałych mogą rozprzestrzeniad się wzdłuż powierzchni pionowych i poziomych. Najszybciej płomieo przesuwa się po powierzchniach pionowych z dołu do góry, a najwolniej z góry do dołu. W pożarach cieczy ogieo obejmuje całą powierzchnię. Gazy spalają się momentalnie w całej objętości z mieszaniny z powietrzem. Fazy pożarów: Faza 1 pożar rozprzestrzenia się Faza 2 materiał palny spala się z niemal identyczną intensywnością Faza 3 dopalanie się resztek materiału Rozwój i rozprzestrzenianie się pożaru do czasu rozpoczęcia akcji gaśniczej nazywa się swobodnym rozwojem pożaru. Czas swobodnego rozwoju pożaru zależy od sposobu dozoru obiektów, szybkości zaalarmowania straży pożarnej oraz czasu dojazdu jednostek ratowniczych do zdarzenia. Przydatne linki: http://strazak.wikidot.com/pozary-dachow:powstawanie 3
Środki gaśnicze 1. Działanie środków gaśniczych może byd: Chłodzące obniżenie temperatury materiału palnego Izolujące odcięcie dopływu tlenu Rozcieoczające obniżenie stężenia tlenu w strefie spalania Inhibicyjne (podczas gaszenia halonami) 2. Woda i jej roztwory Woda jest najpowszechniejszym i najbardziej dostępnym środkiem gaśniczym. Mechanizm gaśniczy wody polega na chłodzeniu materiału palnego, obniżaniu temperatury w strefie spalania i oddziaływania cieplnego oraz rozcieoczeniu strefy spalania parą wodną. Jest skuteczna w pożarach ciał stałych pochodzenia organicznego. Wody nie można stosowad do gaszenia: Metali i ciał reagujących z wodą Cieczy palnych Pożarów w pobliżu instalacji elektrycznych po napięciem 3. Piany gaśnicze Wyróżnia się dwa rodzaje piany gaśniczej: chemiczną i mechaniczną. Piana chemiczna powstaje w wyniku reakcji chemicznej a piana mechaniczna wskutek mechanicznego zmieszania powietrza z wodnym roztworem środka pianotwórczego. W zależności od liczby spienienia (Ls) pianę dzielimy na: Piana lekka Ls < 20 właściwości izolująco-chłodzące Piana średnia 20 < Ls < 200 właściwości izolująco-rozcieoczające Piana ciężka Ls > 200 właściwości rozcieoczająco-izolujące Im mniejsza liczba spienienia tym więcej wody. Własności izolujące są związane z tworzeniem warstwy nie dopuszczającej tlenu. Właściwości rozcieoczające wynikają z zajmowania przestrzeni i zmniejszania ilości powietrza w pomieszczeniach. Właściwości chłodzące mają mniejsze znaczenie, są spowodowane parowaniem wody wchodzącej w skład piany. Piana jest podstawowym środkiem gaśniczym przy pożarach cieczy łatwopalnych. Posiada dobrą przyczepnośd do materiałów stałych. Stosuje się ją z takimi ograniczeniami jak wodę. 4
5