Leksykon prawa gospodarczego publicznego 100 podstawowych pojęć pod redakcją: dr. hab. Andrzeja Powałowskiego Wydawnictwo C.H. Beck
Leksykon prawa gospodarczego publicznego
W sprzedaży z tej serii: red. J. Ciechanowicz-McLean LEKSYKON OCHRONY ŚRODOWISKA red. A. Wypych-Żywicka LEKSYKON PRAWA UBEZPIECZEŃ SPOŁECZYCH red. Bogumił Szmulik, Sławomir Serafin LEKSYKON OBYWATELA red. Jakub Stelina LEKSYKON PRAWA PRACY. 100 PODSTAWOWYCH POJĘĆ red. prof. dr hab. Janina Elżbieta Kundera, prof. dr hab. Marek Maciejewski LEKSYKON MYŚLICIELI POLITYCZNYCH I PRAWNYCH dr Radosław Krajewski LEKSYKON INSTYTUCJI WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I OCHRONY PRAWA prof. dr hab. Jerzy Zajadło LEKSYKON WSPÓŁCZESNEJ FILOZOFII PRAWA www.sklep.beck.pl
Leksykon prawa gospodarczego publicznego Pod redakcją dr. hab. Andrzeja Powałowskiego Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2009
Autorzy leksykonu: Andrzej Powałowski [A.P.], Tomasz Bąkowski [T.B.], Krzysztof Biernat [K.B.], Sławomir Koroluk [S.K.], Kruczalak-Jankowska [K.J.], Leszek Mering [L.M.], Paweł Mierzejewski [P.M.], Justyna Nawrot [J.N.], Maciej Nyka [M.N.], Diana Trzcińska [D.T.], Krystyna Klenowska [K.K.], Alicja Klimas [A.K.], Alicja Powałowska [Al.P.]. Redakcja: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński Wydawnictwo C.H. Beck 2009 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: ERJOT STUDIO Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-0804-3
SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE............................... IX WYKAZ SKRÓTÓW............................... XI AGENCJE RZĄDOWE.............................. 1 BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW PRODUKT BEZPIECZNY................................ 4 CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............. 8 CENTRALNA INFORMACJA KRS.................... 11 CERTYFIKACJA................................... 14 CIĄGŁOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ......... 17 CZYN NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI................ 19 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA.................... 23 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA FUNDACJI.......... 27 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO.............. 32 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA OSÓB ZAGRANICZNYCH............................ 35 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA SKARBU PAŃSTWA... 39 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA STOWARZYSZEŃ.... 41 DZIAŁALNOŚĆ NORMALIZACYJNA................. 44 DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZA......................... 46 EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ........ 49 FIRMA.......................................... 52 FUNKCJA OCHRONNA PAŃSTWA................... 57 INFORMACJE GOSPODARCZE..................... 61 INTERES PUBLICZNY............................. 66 IZBY GOSPODARCZE............................. 72 JEDNOSTKA BADAWCZO-ROZWOJOWA............. 76 KOMERCJALIZACJA............................... 77 KONCENTRACJA W GOSPODARCE.................. 81 KONCESJA....................................... 86 KONTROLA W GOSPODARCE...................... 89 KSZTAŁTOWANIE USTROJU ROLNEGO.............. 93 V
SPIS TREŚCI KWALIFIKACJE PRZEDSIĘBIORCÓW................ 95 LICENCJA....................................... 98 LIKWIDACJA PRZEDSIĘBIORCY.................... 101 MAŁY PRZEDSIĘBIORCA.......................... 105 MIEJSCE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 109 MIKROPRZEDSIĘBIORCA......................... 112 MONITOR SĄDOWY I GOSPODARCZY.............. 115 NADZÓR W GOSPODARCE........................ 117 NACJONALIZACJA................................ 119 NARODOWE FUNDUSZE INWESTYCYJNE........... 121 NUMER IDENTYFIKACYJNY PODATNIKA............ 123 OCHRONA KONKURENCJI........................ 125 OCHRONA KONSUMENTÓW...................... 131 ODDZIAŁ PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO...... 137 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ZBIOROWYCH... 142 ORGANY ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ.......... 147 PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE............ 150 PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 154 POLITYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA............ 155 POLSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI............. 159 POLSKA KLASYFIKACJA WYROBÓW I USŁUG......... 161 POMOC PUBLICZNA.............................. 162 POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE.............. 167 POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE..................... 175 PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ........ 180 PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE................ 188 PRYWATYZACJA BEZPOŚREDNIA................... 192 PRYWATYZACJA KAPITAŁOWA...................... 197 PRZEDSIĘBIORCA................................ 201 PRZEDSIĘBIORCA JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA NIEMAJĄCA OSOBOWOŚCI PRAWNEJ........... 205 PRZEDSIĘBIORCA OSOBA FIZYCZNA.............. 209 PRZEDSIĘBIORCY OSOBY PRAWNE............... 212 PRZEDSIĘBIORCA ZAGRANICZNY.................. 217 PRZEDSIĘBIORCA ZAJMUJĄCY POZYCJĘ DOMINUJĄCĄ............................... 218 VI
SPIS TREŚCI PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE................ 220 PRZEDSTAWICIELSTWO PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO............................ 224 REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 228 REGON......................................... 231 REGULACJA CEN................................. 235 REGULOWANA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA...... 237 REJESTR DŁUŻNIKÓW NIEWYPŁACALNYCH......... 240 REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW...................... 245 RZEMIOSŁO.................................... 248 SAMORZĄD GOSPODARCZY....................... 254 SAMORZĄD RZEMIOSŁA.......................... 257 SAMORZĄD ZAWODOWY.......................... 261 SAMOZATRUDNIENIE............................ 266 SEKTOROWOŚĆ GOSPODARKI.................... 268 SEKTORY INFRASTRUKTURALNE.................. 270 SŁUSZNE INTERESY KONSUMENTÓW............. 273 SOLIDARNOŚĆ, DIALOG I WSPÓŁPRACA Z PARTNERAMI SPOŁECZNYMI................ 276 SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA................ 280 SPOŁECZNA GOSPODARKA RYNKOWA.............. 284 SPÓŁKA SKARBU PAŃSTWA........................ 289 ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCA........................ 298 UPADŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORCY...................... 301 UWŁASZCZENIE................................. 310 WOLNOŚĆ GOSPODARCZA........................ 312 WSPÓLNIK SPÓŁKI CYWILNEJ..................... 317 WYKONYWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 321 WYWŁASZCZENIE................................ 322 ZAKAZ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 329 ZAKOŃCZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ..... 331 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE......................... 332 ZAROBKOWOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 338 ZASADA JAWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 340 ZASADA KONKURENCJI........................... 341 VII
SPIS TREŚCI ZASADA RÓWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 344 ZAWIESZENIE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 346 ZEZWOLENIE.................................... 348 ZGODA......................................... 350 ZORGANIZOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................. 352 ZRZESZENIA PRZEDSIĘBIORCÓW................. 354 INDEKS......................................... 357
SŁOWO WSTĘPNE Niniejszy Leksykon ma w zało eniu stanowić przede wszyst kim kompendium wiedzy dotyczącej szeroko pojmo wa nego funkcjonowania gospodarki w aspekcie prawnym, roli poszczególnych podmiotów działalno ci gospodarczej i rodków wpływu państwa na gospodarkę. Formuła 100 haseł ogranicza wprawdzie przedmiot rozwa ań, jednak w ramach zakre lonych granic tema tycznych podjęta została próba odniesienia się do naj wa niejszych jak się wydaje zagadnień i instytucji z za kresu Prawa gospodarczego publicznego. Nie zabrakło tak e odniesień do szeregu kwestii szczegółowych zwią zanych z innymi dziedzinami, w tym prawem konstytucyjnym, cywilnym i administracyjnym. W tre ci haseł zawarte zostały informacje o podstawach prawnych omawianych instytucji, wskazane zostały i skomentowane najistotniejsze przepisy, zaprezentowano tak e w wielu przypadkach poglądy doktryny oraz orzecznictwo. Tam, gdzie niezbędne było teoretyczne ujęcie omawianego zagadnienia, Autorzy poszczególnych haseł zaprezentowali własne poglądy dotyczące konkretnych kwestii i ustalili sekwencję wywodu. IX
SŁOWO WSTĘPNE Leksykon przeznaczony jest przede wszystkim dla studentów prawa i administracji, choć podane w nim informacje mogą być przydatne równie wszystkim tym, którym wiedza o gospodarce w ujęciu prawnym jest potrzebna, a więc prawnikom i ekonomistom praktykom, w tym pracownikom administracji publicznej i przedsiębiorcom. Leksykon nie jest w stanie zastąpić podręcznika akademickiego oraz komentarza tekstów prawnych, choć niewątpliwie mo e być ródłem pozyskania podstawowych informacji o instytucjach, podmiotach, regułach i rodkach działania okre lonych Prawem gospodarczym publicznym. Autorami haseł są pracownicy i doktoranci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. dr hab. Andrzej Powałowski Gdańsk, maj 2009 r. X
WYKAZ SKRÓTÓW 1. Akty prawa krajowego DziałUbezpU.... ustawa z 22.5.2003 r. o działalno ci ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.) FundU.......... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.) GospKomU...... ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 ze zm.) GospNierRolU... ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomo ciami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 ze zm.) KC............. ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK............ ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KPC........... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK........... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KRSU.......... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.) KSH........... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) MSiGU........ ustawa z 22.12.1995 r. o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego (Dz.U. Nr 6, poz. 42 ze zm.) OdpZbiorU...... ustawa z 22.10.2002 r. o odpowiedzialno ci podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod gro bą kary (Dz.U. Nr 197, poz. 1661 ze zm.) XI
WYKAZ SKRÓTÓW PodDochPrawFizU ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) PodDochPrawU... ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) PrBankU........ ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrGosp......... ustawa z 14.11. 2003 r. Prawo działalno ci gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) PrPrywM........ ustawa z 12.11.1965 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.) PrStowU........ ustawa z 7.4.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) PrUpadNaprU.... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadło ciowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) RachunkU...... ustawa z 28.9.1994 r. o rachunkowo ci (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, ze zm.) RegUrzędSądPowR. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwo ci z 23.2.1997 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 249 ze zm.) RzemU......... ustawa z 22.3.1989 r. o rzemio le (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 979 ze zm.) SamGminU...... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) SamPowU....... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) SDGU......... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalno- ci gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.) SDGUWpr...... ustawa z 2.7.2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalno ci gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808 ze zm.) XII
WYKAZ SKRÓTÓW UbezSpołRo..... ustawa z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) ZNKU......... ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) 2. Czasopisma Dz.U........... Dziennik Ustaw KPPubl......... Kwartalnik Prawa Publicznego MoP........... Monitor Prawniczy MSiG.......... Monitor Sądowy i Gospodarczy OSN IAPiUS.... Orzecznictwo Sądu Najwy szego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OTK-A......... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Seria-A PiA............ Prawo i Administracja PiP............ Państwo i Prawo POA........... Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PPH........... Przegląd Prawa Handlowego PrPod.......... Przegląd Podatkowy Pr. Gosp........ Przegląd Gospodarczy Pr. Sąd......... Przegląd Sądowy Pr. Sp.......... Prawo Spółek PUG........... Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Rej............. Rejent RPEiS......... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny SIA............ Studia Iuidica Agraria SP............ Studia Prawnicze Zb. Orz......... Zbiór Orzecznictwa 3. Inne skróty art............. artykuł CIoDG......... Centralna Informacja o Działalno ci Gospodarczej XIII
WYKAZ SKRÓTÓW EDG........... Ewidencja Działalno ci Gospodarczej ETS........... Europejski Trybunał Sprawiedliwo ci itd............. i tak dalej KIG........... Krajowa Izba Gospodarcza KRS........... Krajowy Rejestr Sądowy m.in............ między innymi nast............ następna (-e, -y) NFI........... Narodowy Fundusz Inwestycyjny niepubl......... niepublikowana (-e, -y) NIP........... Numer Identyfikacji Podatkowej Nr............ numer NSA........... Naczelny Sąd Administracyjny PKD........... Polska Kwalifikacja Działalno ci pkt............ punkt PN EN....... norma europejska dla Polski poz............ pozycja pt............. pod tytułem r.............. rok RM............ Rada Ministrów RP............ Rzeczpospolita Polska s.............. strona SA............ Sąd Administracyjny t.j............. tekst jednolity TWE.......... Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską tzw............ tak zwany uchwała (7) SN... uchwała Sądu Najwy szego skład 7 sędziów UE............ Unia Europejska UOKiK......... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ust............. ustęp w.............. wiek WSA........... Wojewódzki Sąd Administracyjny wyr............ wyrok ze zm........... ze zmianami zob............ zobacz z o.o........... z ograniczoną odpowiedzialno cią XIV
AGENCJE RZĄDOWE Agencje rządowe to podmioty zaliczane do systemu administracji publicznej ze względu na realizację zadań o charakterze publicznym. Z uwagi na sposób wykonywania tych zadań (zazwyczaj zarząd majątkiem publicznym, podejmowanie czynno ci cywilnoprawnych, których przedmiotem jest mienie publiczne) agencje rządowe posiadają osobowo ć prawną, nadawaną z mocy ustawy powołującej do ycia daną agencję. Nie oznacza to bynajmniej, e agencje rządowe realizują swoje zadania wyłącznie za pomocą tak zwanych działań niewładczych. Mo na bowiem wskazać równie na przykłady kompetencji o charakterze władczym, na podstawie których agencje rządowe (organy tych agencji) załatwiają sprawy w drodze decyzji administracyjnych (np. w sprawach przekazywania przez Prezesa Agencji Nieruchomo ci Rolnych w trwały zarząd nieruchomo ci wchodzących w skład Zasobu Własno ci Rolnej Skarbu Państwa państwowym jednostkom organizacyjnym oraz jednostkom organizacyjnym samorządu województwa nieposiadającym osobowo ci prawnej czy te udzielania pomocy fi - nansowej na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw 1
AGENCJE RZĄDOWE i oznaczeń geograficznych w drodze decyzji Prezesa Agen cji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). Agencje rządowe nie są traktowane jako stricte organy administracji rządowej, chocia wią ą je z administracją rządową cisłe relacje, do których nale y zaliczyć przede wszystkim nadzór. Nadzór nad agencją rządową sprawuje wła ciwy minister kierujący działem administracji, którego zakres działania obejmuje sprawy realizowane przez daną agencję. Agencje rządowe jako osoby prawne działają przez swoje organy. Są nimi zwykle: prezes agencji, jako organ wykonawczy i zarządzający (kierujący), oraz rada nadzorcza. Prezes agencji rządowej jest powoływany i odwoływany przez Prezesa RM. Powołanie następuje na wniosek ministra wła ciwego ze względu na przedmiot działania agencji. W wielu przypadkach przedstawienie wniosku o powołanie prezesa agencji rządowej następuje po uprzednim porozumieniu z innym ministrem wskazanym w przepisach ustawy. Prezes agencji rządowej kieruje agencją i reprezentuje ją na zewnątrz. Członków rad nadzorczych powołuje wła ciwy rzeczowo minister zazwyczaj spo ród osób piastujących okre- lone funkcje w administracji publicznej, które okre lone są szczegółowo w przepisach ustawowych. Do zadań rady nadzorczej nale y przede wszystkim sprawowanie stałego nadzoru nad działalno cią agencji w szczególno- ci w sferze gospodarki finansowej. Niektóre z agencji posiadają swoje oddziały terenowe. Podstawy prawne organizacji i funkcjonowania agencji rządowych znajdują się w przepisach wła ciwych ustaw powołujących daną agencję oraz w statucie nadawanym agencji w drodze rozporządzenia przez wła ciwego rzeczowo ministra. Do działających w obowiązującym porządku prawnym agencji rządowych nale y zaliczyć: Agencję Mienia Wojskowego (ustawa z 30.5.1996 r. o gos podarowaniu niektórymi składnikami mienia 2
AGENCJE RZĄDOWE Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego, t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 163, poz. 1711 ze zm.), Agencję Nieruchomo ci Rolnych (ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomo ciami rolnymi Skarbu Państwa, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 ze zm.), Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ustawa z 9.6.2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, t.j. Dz.U. Nr 98, poz. 634 ze zm.), Agencję Rezerw Materiałowych (ustawa z 30.5.1996 r. o rezerwach państwowych, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 89, poz. 594 ze zm.), Agencję Rynku Rolnego (ustawa z 11.3.2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1702 ze zm.), Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczo ci (ustawa z 9.11.2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczo ci, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 42, poz. 275 ze zm.), Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (ustawa z 8.12.2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, Dz.U. Nr 249, poz. 1829 ze zm.), Wojskową Agencję Mieszkaniową (ustawa z 22.6.1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.). Nale y zaznaczyć, e nie zawsze podmiot realizujący zadania publiczne mający w swej ustawowej nazwie słowo agencja jest agencją rządową w podanym wy ej znaczeniu. Przykładem tego jest Państwowa Agencja Atomistyki, która jest urzędem administracji rządowej, a ci lej aparatem pomocniczym centralnego organu administracji rządowej, jakim jest Prezes Państwowej Agencji Atomistyki. Literatura: J. Ciechanowicz-McLean, A. Powałowski, Prawo gospodarcze publiczne. Zarys wykładu, Warszawa 2003; 3
BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW... A. Doliwa, Ustawowe powiernictwo wykonywania własno ci państwowej na przykładzie Agencji Własno ci Rolnej Skarbu Państwa, SP 2003, Nr 1, s. 107 155; J. Jeziorski, Agencje rządowe, Warszawa 1996; J. Niczyporuk, Agencje rządowe, [w:] J. Stelmasiak, J. Szreniawski, Prawo administracyjne ustrojowe. Podmioty administracji publicznej, Bydgoszcz 2002; J. Niczyporuk, Rządowe agencje gospodarcze, [w:] Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia. Konferencja naukowa katedr prawa i postępowania administracyjnego, Łód 2000; D. Pelc, Agencje państwowe jako organy administracji publicznej, Prawo 1999, Nr 267, s. 41 66. [T.B.] BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW PRODUKT BEZPIECZNY Produkt bezpieczny to taki produkt, który w zwykłych lub innych (ale dających się w sposób uzasadniony przewidzieć) warunkach jego u ywania, z uwzględnieniem czasu korzystania z produktu oraz w zale no ci od rodzaju produktu, sposobu uruchomienia oraz wymogów instalacji i konserwacji, nie stwarza adnego zagro enia dla konsumentów lub stwarza znikome zagro- enie, dające się pogodzić z jego zwykłym u ywaniem i uwzględniające wysoki poziom wymagań dotyczących ochrony zdrowia i ycia ludzkiego. Je li produkt nie spełnia owych wymagań, nie jest produktem bezpiecznym. Aktami regulującymi bezpieczeństwo produktów są: ustawa z 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. Nr 229, poz. 2275 ze zm.) oraz dyrektywa 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3.12.2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (Dz.Urz. UE L z 2002 r. Nr 11, poz. 4, wyd. spec. Dz.Urz. UE. WS rozdz. 15, t. 6, s. 447). Bezpieczeństwo produktu odnosi się do ka dej rzeczy ruchomej (nowej lub u ywanej, naprawionej lub rege- 4
BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW... nerowanej) przeznaczonej do u ytku konsumentów lub co do której istnieje prawdopodobieństwo, e mo e być u ywana przez konsumentów, nawet je eli nie jest dla nich przeznaczona, dostarczona lub udostępniona przez producenta lub dystrybutora (zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie), w tym równie w ramach wiadczenia usługi (z wyjątkiem antyków oraz rzeczy wymagających naprawy lub regeneracji przed u yciem, o czym konsument został powiadomiony). Producentem produktu jest zarówno wytwórca produktu, jak i podmiot podający się za wytwórcę, podmiot, który naprawia lub regeneruje produkt, przedstawiciel wytwórcy produktu, względnie importer produktu oraz przedsiębiorca uczestniczący w dowolnym etapie procesu dostarczania lub udostępniania produktu, je eli działanie to mo e wpłynąć na wła ciwo ci produktu związane z bezpieczeństwem. Producent jest zobowiązany wprowadzać na rynek wyłącznie produkty bezpieczne. Przy ocenie bezpieczeństwa produktu uwzględnia się cechy i wła ciwo ci produktu (w tym jego skład, opakowanie, instrukcję monta u i uruchomienia, instrukcję instalacji i konserwacji); oddziaływanie na inne produkty, je eli mo na w sposób uzasadniony przewidzieć, e będzie u ywany łącznie z innymi produktami; wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrze enia i instrukcje dotyczące jego u ytkowania i postępowania z produktem zu ytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu, a tak e kategorie konsumentów nara onych na niebezpieczeństwo w związku z u ywaniem produktu, w szczególno ci dzieci i osoby starsze. Dla stwierdzenia, e produkt nie jest bezpieczny, nie wystarcza mo liwo ć osiągnięcia wy szego poziomu bezpieczeństwa lub dostępno ć innych produktów stwarzających mniejsze zagro enie dla konsumentów. Dokonując oceny, czy produkt stwarza powa ne zagro enie (czyli wymagające natychmiastowych działań naruszenie 5