ZAJĘCIA TECHNICZNE Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen z zajęć edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania. Klasa IV Szkoły podstawowej Opracowała: Artur Michaluk 1
I. CELE OCENIANIA: 1. Gromadzenie informacji o uczniu i procesie nauczania 2. Określanie poziomu wiedzy i umiejętności ucznia. 3. Rozbudzanie zainteresowań ucznia. 4. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 5. Motywowanie do systematycznej, samodzielnej pracy. 6. Dowartościowanie ucznia. 7. Wspomaganie ucznia i rodzica w projektowaniu dalszej drogi kształcenia. II. ZASADY KLASYFIKOWANIA ŚRÓDROCZNEGO I ROCZNEGO ORAZ SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW: PROCEDURY OSIĄGANIA SZCZEGÓŁOWYCH CELÓW EDUKACYJNYCH Obserwowanie i rejestrowanie osiągnięć ucznia powinno się odbywać w sposób ciągły w toku całego procesu dydaktycznego. Konieczne jest zatem stwarzanie odpowiednich sytuacji, w których czynności opanowywane przez ucznia mogą być skutecznie i z korzyścią stosowane. Do procedur sprzyjających osiąganiu celów szczegółowych należą: 1. Zasady poruszania się po drogach: zadania związane z właściwym poruszaniem się w szkole, na chodnikach, ruchomych schodach i w innych miejscach publicznych, w czasie przechodzenia przez jezdnię itp.; zadania związane z kształtowaniem takich umiejętności, jak: ocena odległości, wskazywanie kierunku, z którego dobiega sygnał dźwiękowy, ćwiczenie refleksu; odgrywanie ról pieszego i policjanta kierującego ruchem; planowanie wycieczki na podstawie mapy turystycznej; konkursy na temat znajomości znaków, sygnałów i przepisów o ruchu drogowym dotyczących pieszych. 2. Podróżowanie, turystyka, wypoczynek: omawianie zachowań uczniów jako pasażerów komunikacji zbiorowej w czasie wycieczek różnymi środkami lokomocji; opracowania projektowe plan trasy podróży do podanego miejsca na podstawie planu miasta i rozkładu jazdy środków komunikacji miejskiej (również korzystanie z internetu); konkursy, zagadki drogowe, rebusy i inne. 3. Karta rowerowa: ćwiczenia praktyczne w przygotowaniu roweru do jazdy; diagnozowanie stanu technicznego roweru; zadania na placu manewrowym związane z właściwym wykonywaniem manewrów na rowerze; inscenizacje zachowania rowerzystów wobec pieszych i pieszego wobec rowerzysty na drodze dla rowerów; rozwiązywanie sytuacji drogowych (w tym zagadek drogowych), dotyczących zasad zachowania się na skrzyżowaniach, przejazdach dla rowerów; sprawdziany, w tym końcowy związany z uzyskaniem karty rowerowej. 4. Pierwsza pomoc: pogadanki o związkach przyczynowo-skutkowych między niewłaściwym zachowaniem w ruchu drogowym a powstaniem niebezpiecznych sytuacji, kolizji i wypadków drogowych; 2
ćwiczenia przekazywania krótkiej, wyczerpującej informacji o wypadku; uczestniczenie w technikach darmowych typu rzeźba, płaszcz eksperta, służące wyrażaniu emocji, postaw, uczuć np. poszkodowanego lub pełnienie określonych ról np. lekarza, świadka zdarzenia, rannego itp.; spotkania z pielęgniarką, ratownikiem medycznym, udzielanie pierwszej pomocy w drobnych urazach; spotkania z policjantem, strażakiem, strażnikiem miejskim, formułowanie pytań i odpowiedzi; projekty edukacyjne (np. badawczy mający charakter różnego rodzaju opracowań zagadnieniowych); sporządzanie map pamięci dotyczące wybranej procedury postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy; sprawdziany. OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 1. Zasady poruszania się po drogach Uczeń umie: zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące drogi w mieście i na wsi; opisać cechy dowolnie wskazanej drogi; rozróżniać i poprawnie interpretować znaki i sygnały związane z oznaczeniem dróg i przejść dla pieszych; wykazać różnicę w zachowaniu się na drogach w mieście i poza miastem zarówno dniem, jak i nocą; zilustrować różnorodne zagrożenia, na jakie jest narażony pieszy korzystający z dróg lokalnych i innych; właściwie zachować się w niebezpiecznej sytuacji i przewidzieć konsekwencje takiego zachowania, gdy jest to możliwe; uzasadnić użyteczność specjalnego oznakowania podczas zmierzchu lub w nocy (jasne ubranie, elementy odblaskowe itp.); dostosować swoje zachowanie do ograniczonej widoczności; wybrać bezpieczny sposób zachowania się w różnych sytuacjach drogowych. 2. Podróżowanie, turystyka, wypoczynek Uczeń umie: odróżniać znaki informujące o przystankach komunikacji publicznej; podać przykłady właściwego zachowania się na przystankach; opisać, jak należy zachować się w pojazdach komunikacji publicznej i samochodach osobowych; stosować zasady obowiązujące pasażerów w środkach komunikacji zbiorowej i indywidualnej; odróżniać czyny społecznie aprobowane od nieaprobowanych na przystankach i w pojazdach komunikacji publicznej; wskazywać sposoby unikania niebezpieczeństw i rozwiązywania trudnych sytuacji związanych z podróżowaniem; przeciwstawić się próbom zachęcania do korzystania z pojazdów nieznanych osób (tzw. okazji); wyjaśnić wpływ aktywnego wypoczynku na zdrowie; wybrać bezpieczne miejsce do wypoczynku; zidentyfikować znaki informacji turystycznej; zaprojektować bezpieczną i ciekawą wycieczkę turystyczną w swojej okolicy; określić przyczyny zagrożeń występujących w turystyce górskiej i wymienić sposoby wzywania pomocy; podać dowolne przykłady zachowań: nieagresywnych, partnerskich, życzliwych i tolerancyjnych. 3
3. Karta rowerowa Uczeń umie: określić wymagania, jakie należy spełniać, aby uzyskać kartę rowerową; opisać, jak zmienił się rower na przestrzeni lat; rozpoznać i scharakteryzować poszczególne układy roweru; określić warunki, jakie musi spełnić rower, aby można było jeździć nim po drogach publicznych; ocenić stan techniczny roweru; wykonać proste czynności związane z obsługą i konserwacją roweru; skutecznie kierować swoim rowerem; opisać bezpieczne miejsca, gdzie można poruszać się rowerem po drogach publicznych i ich oznakowania; właściwie korzystać z miejsc wyznaczonych dla rowerzystów na drogach publicznych; rozróżniać i poprawnie interpretować znaczenie sygnałów i znaków drogowych oraz stosować się do nich; obserwować i analizować sytuacje, które napotyka na swojej drodze rowerzysta; postępować na drogach zgodnie z zasadami współżycia społecznego; dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe między niewłaściwymi zachowaniami w ruchu drogowym a powstawaniem niebezpiecznych sytuacji, kolizji i wypadków drogowych; opracować trasę bezpiecznej wycieczki rowerowej; wybrać najskuteczniejsze rozwiązania w różnych sytuacjach na drogach, kierując się bezpieczeństwem własnym i innych. 4. Pierwsza pomoc Uczeń umie: wymienić numery telefonów alarmowych; rozpoznać pojazd odpowiedniej służby ratowniczej; podać znaczenie skrótów GOPR i WOPR; przekazać krótką, lecz wyczerpującą informację o wypadku; wymienić podstawowe czynności, jakie powinni podjąć dorośli świadkowie wypadku drogowego; udzielić pierwszej pomocy podczas drobnych urazów; wskazać zasady postępowania, jeżeli osoba jest przytomna lub nieprzytomna; postępować właściwie z osobą poparzoną, ukąszoną bądź z odmrożeniami; rozpoznać, że osoba mogła złamać rękę; rozmawiać z osobą poszkodowaną; wymienić podstawowe wyposażenie apteczki oraz posługiwać się nią. WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Postępowanie nauczyciela i dobór metod oceniania w planowaniu lekcji zależą przede wszystkim od celu ogólnego i celów szczegółowych programu. Inne metody oceniania stosujemy, gdy cele dotyczą nabywania wiedzy, inne gdy dotyczą nabywania umiejętności lub postaw. Ocena pracy i postępów ucznia powinna stanowić bardzo ważną fazę w każdej sytuacji edukacyjnej. Dla nauczyciela realizującego program nauczania bezpieczeństwa w ruchu drogowym źródłem informacji zarówno o osiągnięciach uczniów, jak i o trudnościach napotykanych w uczeniu się jest bieżące sprawdzanie i ocenianie w toku nauczania. Sformułowane w programie cele szczegółowe zawierają mniej lub bardziej dokładne określenie wymagań dotyczących jakości opanowania danych czynności. 4
Do diagnozowania osiągnięć uczniów powinno się stwarzać sytuacje, w których każdy uczeń będzie miał możliwość zademonstrowania swojej wiedzy i umiejętności. Sposobami diagnozowania mogą być m.in.: wypowiedzi ustne i pisemne, testy sprawdzające wiadomości i umiejętności, ćwiczenia praktyczne, ocena i samoocena zachowania w ruchu drogowym, obsługa roweru, technika jazdy bądź sprawdziany na kartę rowerową. Trudniejsze umiejętności, obszerniejszy materiał, mogą być opanowane na różnych poziomach. Do sprecyzowania szczegółowych osiągnięć na różnych poziomach i określenia kryteriów oceniania uczniów najbardziej kompetentny jest nauczyciel odpowiedzialny za proces nauczania i uczenia się uczniów. Wymagania programowe na poziomie podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym oraz zastosowanie tych wymagań w ocenie osiągnięć uczniów według B. Niemierko pokazano poniżej. Wymagania podstawowe obejmują wiadomości i umiejętności, które są: stosunkowo łatwe do opanowania; najpewniejsze i najdonioślejsze naukowo; całkowicie niezbędne w dalszej nauce, bezpośrednio użyteczne w życiu pozaszkolnym i ewentualnej pracy zawodowej. Są wyznaczone przez główne cele i centralne elementy materiału nauczania, ale nie wyczerpują osiągnięć związanych z tymi celami i materiałem. Wymagania rozszerzające obejmują wiadomości i umiejętności, które są: umiarkowanie trudne do opanowania; w pewnym stopniu hipotetyczne, przydatne, ale nie niezbędne w dalszej nauce, pośrednio użyteczne w życiu pozaszkolnym i ewentualnej pracy zawodowej. Stanowią pogłębienie i poszerzenie wymagań podstawowych, a ich opanowanie jest uzależnione od opanowania wymagań podstawowych. Wymagania dopełniające obejmują wiadomości i umiejętności, które są: trudne do opanowania; twórcze naukowo; wyspecjalizowane ponad potrzeby głównego kierunku dalszej nauki szkolnej, z dala od bezpośredniej użyteczności w życiu pozaszkolnym i ewentualnej pracy zawodowej. Stanowią rozwinięcie wymagań rozszerzających i mogą wykraczać poza opublikowany program nauczania przez wykorzystanie okazyjnych źródeł wiedzy i nadarzających się możliwości indywidualnych ćwiczeń. Według tego samego autora: Spełnienie wymagań podstawowych ucznia uprawnia go do oceny dostatecznej. Wymagania podstawowe i rozszerzające stanowią łącznie wymagania rozszerzone. Ich spełnienie uprawnia ucznia do oceny dobrej. Wymagania rozszerzone i dopełniające łącznie stanowią wymagania pełne. Ich spełnienie uprawnia ucznia do oceny bardzo dobrej. W wymaganiach programowych z zakresu bezpieczeństwa drogowego ocena dopuszczająca powinna się mieścić w wymaganiach podstawowych, a ocena celująca w wymaganiach dopełniających. O wystawieniu tych ocen powinien decydować nauczyciel, zgodnie ze swoją wiedzą o uczniu i jego wysiłku wkładanym w proces uczenia się. Założenie, że uczeń może nie spełniać wszystkich wymagań podstawowych nie jest najlepszym rozwiązaniem z uwagi na to, że ceną jest bezpieczeństwo na drodze nie tylko jego, ale i innych uczestników ruchu drogowego. Na poziomie wymagań podstawowych oczekuje się od ucznia, aby: przestrzegał zasad obowiązujących pieszych; wiedział, jakie zasady postępowania obowiązują pasażerów środków komunikacji indywidualnej i zbiorowej oraz zachowywał się zgodnie z ustalonymi regułami; znał wymagania, jakie trzeba spełnić, żeby otrzymać kartę rowerową oraz zasady korzystania z dróg publicznych podczas jazdy rowerem; posiadał wstępną wiedzę z zakresu turystyki oraz niezbędne umiejętności pozwalające mu na przygotowanie bezpiecznej wyprawy turystycznej lub innej formy spędzania czasu wolnego, np. podczas organizowania wypoczynku nad wodą, w górach (np. sporty zimowe) itp.; umiał zachować się w sytuacjach wywołanych siłami natury, np. podczas burzy; identyfikował okoliczności i sytuacje zagrażające jego życiu lub zdrowiu oraz innych osób; wiedział, jak postąpić na miejscu wypadku drogowego; umiał przekazać informację o wypadku drogowym, wzywając pomocy; wiedział, jak należy postąpić, gdy osoba jest przytomna lub nieprzytomna; umiał udzielić pierwszej pomocy w drobnych urazach; znał podstawowe wyposażenie apteczki oraz telefony alarmowe; przejawiał zainteresowanie potrzebami innych uczestników ruchu drogowego. Oceniając uczniów, nauczyciel powinien zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za ich proces uczenia się. Na podstawie ocen wypowiadanych przez nauczyciela, uczeń tworzy swój własny obraz, poczucie własnej wartości, przekonanie o swoich możliwościach, własnych kompetencjach itd. Jeżeli jest wspierany i zachęcany, to wzrasta jego kreatywność, potrafi radzić sobie z trudnościami i podejmować działania również w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. 5
FORMY I SPOSOBY OCENY UCZNIÓW Ad.I Uczniowie będą oceniani za pomocą cyfr od 1 do 6. Ocena jest jawna i każdorazowo wpisywana do dziennika. W semestrze uczeń powinien otrzymać nie mniej niż 3 ocen cząstkowych. Na lekcji uczeń może otrzymywać + i - za aktywność na lekcji, krótkie odpowiedzi ustne, rozwiązywanie zadań i wykonywanie doświadczeń. Plusy przeliczane będą na ocenę w następujący sposób: dwa + ocena dopuszczająca; trzy + ocena dostateczna; cztery + ocena dobra; pięć + ocena bardzo dobra Każdy otrzymany - redukuje +. Ad.II. Ocenie podlegają następujące formy pracy: a) prace pisemne: kartkówki (10-15 minutowe) z aktualnie omawianego materiału lub z pracy domowej; prace klasowe (45-minutowe) z opracowanego działu, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem; testy; b) samodzielna praca na lekcji: samodzielne rozwiązywanie zadań kontrolnych; samodzielne rozwiązywanie zadań problemowych; rozwiązywanie zadań dodatkowych; c) obserwacja ucznia w czasie uczenia się: obserwacja ucznia w czasie pracy z podręcznikiem, w grupie, podczas wykonywania różnych prac; obserwacja w czasie gier dydaktycznych; d) wypowiedzi ustne: udział w dyskusji; aktywność na lekcji; f) prace wytwórcze: zaangażowanie ucznia w wykonanie danego przedmiotu; estetyka wykonania przedmiotu; kreatywność podczas wykonywania przedmiotu; g) systematyczne rozwiązywanie prac domowych i systematyczna praca ucznia na lekcji. Ad.II.4. Sprawdziany wiadomości będą zapowiadane i zapisywane do dziennika na tydzień przed ich pisaniem. Oceny ze sprawdzianu będą miały decydujący wpływ na ocenę semestralną. Poprawa sprawdzianu jest dobrowolna i odbywa się w ciągu dwóch tygodni od rozdania prac w terminie ustalonym przez nauczyciela. Uczeń pisze ją tylko raz. Poprawiać można każdą ocenę. 6
Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie według następującej skali: 100% - 90% bardzo dobry 89% - 75% dobry 74% - 50% dostateczny 49% - 30% dopuszczający 29% - 0% niedostateczny Wymagania programowe i kryteria ocen Do wskazówek dotyczących oceny osiągnięć ucznia, znajdujących się w programie nauczania, dołączamy tabelę zawierającą opis wymagań programowych na poziomie podstawowym, rozszerzonym i dopełniającym, oraz zastosowanie tych wymagań w ocenie osiągnięć uczniów. WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA OCEN Materiał nauczania Wymagania podstawowe (P) na ocenę dostateczną Wymagania rozszerzające (R) na ocenę dobrą (P+R) Wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą (P+R+D) Zasady poruszania się po drogach: bezpieczna droga do szkoły, przechodzenie przez jezdnie, przejazdy kolejowe i tramwajowe, z odblaskami na drogach zna zasady ruchu prawostronnego, szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania, wymienia rodzaje dróg i rozpoznaje ich elementy, rozumie potrzebę stosowania środków ostrożności podczas prowadzenia psów na drodze, wie, jakie znaki drogowe są szczególnie ważne dla pieszych, identyfikuje sygnały dawane przez policjanta kierującego ruchem, rozumie hierarchię ważności norm, znaków, sygnałów oraz poleceń w ruchu drogowym, uzasadnia potrzebę ustanowienia zasad w ruchu drogowym, stosuje w życiu codziennym zasadę ruchu prawostronnego, wskazuje miejsca i okoliczności, w których mają zastosowanie zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania, charakteryzuje drogę w mieście i na wsi, rozumie kod graficzny znaków drogowych (kolor i kształt), przewiduje skutki nieprzestrzegania hierarchii ważności norm, znaków, sygnałów oraz poleceń w ruchu drogowym, wyjaśnia, jak należy rozumieć zasadę ograniczonego zaufania w ruchu drogowym, klasyfikuje niebezpieczne zachowania pieszych, mogące być przyczyną wypadków drogowych, planuje sposoby poprawy bezpieczeństwa pieszych na drodze, przewiduje zagrożenia i wybiera bezpieczne przejścia przez jezdnie, wskazuje i omawia przykłady stosowania zasady szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania przy przechodzeniu przez jezdnie, wyjaśnia konieczność ustępowania pierwszeństwa przejazdu pojazdom uprzywilejowanym w ruchu drogowym, 7
Materiał nauczania Wymagania podstawowe (P) na ocenę dostateczną Wymagania rozszerzające (R) na ocenę dobrą (P+R) Wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą (P+R+D) zna rodzaje przejść przez jezdnie i ich oznakowania, zna zasady przechodzenia przez jezdnie w miejscach wyznaczonych i nieoznakowanych, zna znaki i sygnały drogowe związane z bezpieczeństwem na przejazdach tramwajowych i kolejowych, zna zasady przechodzenia przez skrzyżowania, przejazdy tramwajowe i kolejowe, rozpoznaje pojazdy uprzywilejowane w ruchu drogowym, wie, co to znaczy być widzianym, zna zasady poruszania się po drogach przy złej widoczności, zna elementy odblaskowe i umie je stosować, rozpoznaje znaki drogowe występujące w pobliżu przystanków komunikacji publicznej, odczytuje informacje z rozkładów jazdy na przystankach, zna zasady bezpiecznego oczekiwania na przystanku, wie o zagrożeniach mienia w środkach komunikacji publicznej, zna zasady właściwego wsiadania i wysiadania oraz bezpiecznego oddalania się z przystanku, wie, jakie prawa i obowiązki ma pasażer komunikacji publicznej oraz uczeń korzystający z autobusu szkolnego, zna obowiązki pasażera samochodu osobowego, zna zasady właściwego wsiadania i wysiadania z samochodu, wymienia zachowania pasażera, które przeszkadzają kierującemu samochodem klasyfikuje przejścia przez jezdnię w odniesieniu do bezpieczeństwa pieszych, rozpoznaje różne rodzaje skrzyżowań i ich oznakowania, poprawnie interpretuje i stosuje się do znaków i sygnałów na przejazdach tramwajowych i kolejowych, wyodrębnia elementy odróżniające pojazdy uprzywilejowane w ruchu od innych pojazdów, stosuje zasady bezpiecznego zachowania na drodze przy złej widoczności, wyjaśnia, gdzie, kiedy, jak i dlaczego należy nosić elementy odblaskowe, posługuje się mapą komunikacyjną i planem miasta, umie zabezpieczyć własne mienie przed kradzieżą w czasie podróży, stosuje na co dzień zasady bezpiecznego i kulturalnego zachowania w miejscach publicznych, przewiduje zagrożenia wynikające z niewłaściwego wsiadania lub wysiadania z samochodu, wyjaśnia znaczenie stosowania w pojazdach pasów bezpieczeństwa oraz fotelików ochronnych, stosuje zasady bezpiecznego i kulturalnego zachowania w samochodzie planuje sposoby poprawy bezpieczeństwa pieszych na drodze w trudnych warunkach atmosferycznych i przy złej widoczności, planuje bezpieczną i najkrótszą trasę do wyznaczonego celu podróży, stosuje środki ostrożności w kontaktach z obcymi w miejscach publicznych, w czasie podróży środkami komunikacji publicznej i indywidualnej klasyfikuje zachowania pieszych i kierowców w odniesieniu do zagrożenia bezpieczeństwa 8
Materiał nauczania Wymagania podstawowe (P) na ocenę dostateczną Wymagania rozszerzające (R) na ocenę dobrą (P+R) Wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą (P+R+D) Podróżowanie, turystyka, wypoczynek: Zasady korzystania z komunikacji zbiorowej i indywidualnej w środkach lokomocji i na przystankach, na szlakach górskich, nad wodą i na wodzie, zna przeznaczenie rozkładów jazdy, identyfikuje znaki turystyczne, czyta drogowskazy, zna zasady bezpiecznego zachowania na szlakach turystycznych, zna zasady bezpiecznego zachowania nad wodą i na wodzie, wie, w jaki sposób są oznaczone trasy narciarskie, zna telefony alarmowe i sposoby wzywania pomocy czyta rozkłady jazdy, rozumie oznaczenia i informacje podawane na szlakach turystycznych, czyta mapy i przewodniki turystyczne, stosuje zasady bezpieczeństwa związane z turystyką, wyjaśnia skróty GOPR i WOPR, planuje podstawowe wyposażenie apteczki turysty, umie przedstawić algorytm postępowania w razie nieszczęśliwego wypadku proponuje, jak zachęcać do dbania o przystanki komunikacji zbiorowej oraz środki transportu publicznego, planuje bezpieczną trasę wycieczkową, dostosowaną do możliwości wszystkich jej uczestników, wyjaśnia, na czym polega praca służb ratowniczych, analizuje zachowania narciarzy mogące zagrażać bezpieczeństwu własnemu i innych miłośników tego sportu, udziela pomocy w razie nieszczęśliwego wypadku sposoby wzywania pomocy, numery telefonów ratowniczych Karta rowerowa: oznakowanie dróg rowerowych i poruszanie się po nich, przejazdy dla rowerzystów, sztuka jazdy na rowerze, przygotowanie roweru do jazdy, rowerzysta uczestnikiem ruchu drogowego, zna ogólne zasady użytkowania roweru, rozpoznaje elementy obowiązkowego wyposażenia roweru, wykonuje proste czynności związane z obsługą roweru, zna warunki uzyskania karty rowerowej, poprawnie wykonuje zadania praktyczne z techniki jazdy rowerem, zna znaczenie używania kasku rowerowego, odpowiedniego ubrania i elementów odblaskowych, wymienia miejsca na drogach publicznych, wydzielone do jazdy rowerem, identyfikuje znaki i sygnały drogowe dla zna informacje zawarte w instrukcji obsługi roweru i umie z nich korzystać, rozumie działanie przekładni łańcuchowej, rozumie konieczność doskonalenia techniki jazdy rowerem, jeździ rowerem w kasku ochronnym, charakteryzuje drogi rowerowe, zgodnie z ich oznakowaniami, stosuje wymaganą ostrożność na przejazdach dla rowerzystów, prezentuje właściwy sposób wykonania poszczególnych manewrów, rozróżnia rodzaje, kształty i barwy znaków drogowych, przewiduje zagrożenia wynikające z jazdy niesprawnym rowerem, planuje dodatkowe wyposażenie roweru i rowerzysty, zwiększające jego bezpieczeństwo na drodze, potrafi zaprojektować sposób doskonalenia jazdy rowerem i zachęca do tego innych, formułuje problem wspólnego korzystania z dróg rowerowych przez pieszych i rowerzystów, przewiduje zagrożenia wynikające z niewłaściwego wykonywania manewrów, selekcjonuje zachowania pieszych i rowerzystów zagrażające ich bezpieczeństwu w pobliżu przejazdów kolejowych i tramwajowych 9
Materiał nauczania Wymagania podstawowe (P) na ocenę dostateczną Wymagania rozszerzające (R) na ocenę dobrą (P+R) Wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą (P+R+D) manewry na drodze, pierwszeństwo przejazdu, przygotowanie do uzyskania karty rowerowej rowerzystów, zna zasady poruszania się po drogach rowerowych, wyjaśnia, na czym polegają poszczególne manewry, odczytuje znaki drogowe związane z wykonywaniem manewrów, zna sygnały i znaki drogowe ważne dla pieszych i rowerzystów, zna znaki pionowe i poziome związane z udzielaniem pierwszeństwa przejazdu, wie, kto ma pierwszeństwo na prostym odcinku drogi, zna rodzaje skrzyżowań i obowiązujące na nich zasady pierwszeństwa przejazdu, rozpoznaje sygnały i znaki drogowe na przejazdach kolejowych i tramwajowych, zna przyczyny wypadków drogowych spowodowanych przez rowerzystów przyporządkowuje treść znaku do danej sytuacji drogowej, rozpatruje zasady pierwszeństwa przejazdu zgodnie z hierarchią postępowania w ruchu drogowym, przewiduje zagrożenia wynikające z niestosowania się do znaków drogowych, analizuje okoliczności i sytuacje mogące zagrażać bezpieczeństwu rowerzystów oraz innych uczestników ruchu drogowego 10
Materiał nauczania Wymagania podstawowe (P) na ocenę dostateczną Wymagania rozszerzające (R) na ocenę dobrą (P+R) Wymagania dopełniające (D) na ocenę bardzo dobrą (P+R+D) Pierwsza pomoc: czynności możliwe do wykonania na miejscu wypadku, telefony alarmowe oraz prawidłowe wzywanie pomocy, udzielanie pierwszej pomocy zna zasady postępowania w razie uczestnictwa w wypadku lub jego zauważenia, wie, co to są czynności natychmiastowe, wie, jak się zachować wobec osoby przytomnej lub nieprzytomnej, wie, dlaczego stosuje się rękawiczki ochronne podczas udzielania pierwszej pomocy, zna numery telefonów alarmowych, umie wezwać pomoc i udzielić wyczerpujących informacji o zdarzeniu, zna podstawowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy, zna sposoby ochrony młodszych dzieci przed nieszczęśliwymi wypadkami analizuje przyczyny wypadków i sposoby zapobiegania im, potrafi ocenić sytuację na miejscu wypadku i swoje możliwości udzielenia pomocy, umie zabezpieczyć miejsce wypadku, umie udzielić pierwszej pomocy w drobnych urazach, umie wskazać zagrożenia bezpieczeństwa młodszych dzieci poprawnie interpretuje znaczenie odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych uczestników ruchu drogowego, podejmuje działania związane z niesieniem pomocy poszkodowanym, projektuje rozwiązania poprawy bezpieczeństwa młodszych dzieci w domu i na podwórku 11