Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Część II Szczecin 2013 1 S t r o n a
Tytuł monografii naukowej: Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Wydanie: Część II Redaktor Naukowy: prof. UZ dr hab. Arkadiusz Świadek, prof. US dr hab. Joanna Wiśniewska Wydawnictwo naukowe: Naukowe Wydawnictwo IVG Miejsce i Rok Wydania: Szczecin 2013 rok Redaktor Naczelny: mgr Aleksandra Fudali Redaktor Tematyczny: mgr Aleksandra Fudali Komitet Naukowy: prof. UG dr hab. Sylwia Pangsy- Kania prof. dr hab. Włodzimierz Szpringer prof. zw. dr hab. Jerzy Kisielnicki prof. UW dr hab. Grzegorz Karasiewicz prof. UZ dr hab. Arkadiusz Świadek prof. zw. dr hab. Andrzej Wiatrak Recenzenci Naukowi: prof. zw. dr hab. Andrzej Wiatrak Uniwersytet Warszawski prof. US dr hab. Krzysztof Janasz Uniwersytet Szczeciński Redaktorzy Rozdziałów: Eksperci Naukowi z Dziedzin Nauk Ekonomii i Zarządzania Printed in Poland - Naukowe Wydawnictwo IVG Szczecin 2013 rok Naukowe Wydawnictwo IVG - groupivg.com - Copyright 2013 All rights reserved. Published by arrangement with the original publisher Naukowe Wydawnictwo IVG - groupivg.com. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej książki nie może być reprodukowana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób bez pisemnej zgody wydawcy. Część II. Ark. druk. 11.73, Str. 154, Format B-5 ISBN 978-83-62062-19-5 Druk 978-83-62062-49-2 ebook 2 S t r o n a
Przedmowa INNOWACJE PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI Innowacja jest skuteczną realizacją pomysłów w organizacji. W tym ujęciu, kreatywność przez osobisty wkład i zespołów jest punktem wyjścia dla innowacji, jest to konieczne, ale nie wystarczającym warunkiem sukcesu innowacji. Zależy od innych czynników, jak również i to może wynikać nie tylko z pomysłów, które pochodzą w organizacji, ale także z pomysłów, które pochodzą gdzie indziej (np. w zakresie transferu technologii). Jednak i ten pogląd nie jest gwarancją kreatywności i innowacji Oddaję naszym Czytelnikom drugie wydanie monografii naukowej pod tytułem Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki. Książka prezentuje wiedzę teoretyczną oraz praktyczną, stanowi prezentację badań, analiz, strategii oraz diagnoz poświęconych niniejszej problematyce. Została przygotowana oraz opracowana przez Ekspertów Naukowych głównie z Wydziałów Nauk Ekonomii i Zarządzania w Polsce. Autorzy poszczególnych rozdziałów przedstawiają swoje osiągnięcia naukowe, dzięki którym otrzymujemy ciekawe analizy i nowe rozwiązania, które mogą posłużyć do zdobywania wiedzy naukowej jaki i również do kontynuacji dalszych badań naukowych z tego obszaru badawczego. Nieobecne dotąd w publikowanych innych pozycjach wydawniczych niniejsze badania naukowe mają charakter uwzględniający osiągnięcia badawcze wielu dyscyplin naukowych, miedzy innymi z ekonomii. Monografię naukową adresujemy praktycznie do wszystkich zainteresowanych aspektami ekonomii i zarządzania. Jak i również dla tych, którym jest niezbędna nowa wiedza. Liczymy, że odnajdą Państwo w naszej książce naukowej Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki inspiracje dla własnej praktyki zawodowej oraz naukowej. Redaktor Naczelny Mgr Aleksandra Fudali Słowa kluczowe: innowacyjność, działalność B+R, przedsiębiorstwa przemysłowe, region, aktywność innowacyjna przedsiębiorstw, model regresji logistycznej, innowacyjność przemysłu w regionie lubuskim, działalność innowacyjna, innowacyjne przedsiębiorstwo, transfer informacji z zagranicznych jednostek badawczych, kompetycja, współpraca z konkurentami, rozwój przemysłu wysokiej techniki, partnerstwo publiczno-prywatne, model DBOT, firmy rodzinne, familiarność, kooperacja naukowo-biznesowa, reformy instytucjonalne, polityka państwa, rynek pracy, współpraca przedsiębiorstw, zdolność do innowacji, metodologiczne podstawy przeprowadzonego badania, modelowanie probitowe, poziom techniki, cykl koniunkturalny. 3 S t r o n a
Przedmowa Spis treści Roman Tylżanowski Rozdział I Wspieranie innowacji w polskiej gospodarce 8 Wprowadzenie 8 1.1. Znaczenie innowacji w Polsce 8 1.2. Możliwości wsparcia innowacji w polskiej gospodarce 11 1.3. Analiza skuteczności wsparcia innowacji w Polsce 13 Podsumowanie 16 Support for innovation in Polish economy 16 Bibliografia 17 Spis tabel 17 Spis rysunków 17 Informacja o autorze 17 Katarzyna Kazojć Rozdział II Innowacje społeczne sposobem na zwiększanie konkurencyjności 18 Wprowadzenie 18 2.1. Pojęcie i istota innowacji społecznych 18 2.2. Sektor publiczny i prywatny a innowacje społeczne 19 2.3. Ekonomiczny wymiar innowacji społecznych 21 2.4. Problemy występujące przy tworzeniu i wdrażaniu innowacji społecznych 22 Podsumowanie 23 Social Innovation as a way to increase competitiveness 23 Bibliografia 24 Spis rysunków 24 Informacje o autorze 24 Joanna Wiśniewska Rozdział III Specyfika innowacji w sektorze usług 25 Wprowadzenie 25 3.1. Cechy innowacji w sektorze usług 27 3.2. Specyfika działalności B+R w usługach 28 3.3. Odmienność innowacji w przemyśle i sektorze usług 29 Podsumowanie 31 Specific nature of innovation in the service sector 32 Bibliografia 33 Spis tabel 33 Informacja o autorze 33 Małgorzata Brojak-Trzaskowska Rozdział IV Kooperacja naukowo-biznesowa jako czynnik aktywności innowacyjnej w gospodarce 34 Wprowadzenie 34 4.1. Istota i zakres kooperacji naukowo-biznesowej w zakresie działalności innowacyjnej 34 4.1.1. Rekomendacje na rzecz wzrostu znaczenia kooperacji naukowo-biznesowej w zakresie wdrażania innowacji 37 4.2. Analiza źródeł działalności innowacyjnej przedsiębiorstw na przykładzie wybranych rodzajów usług 39 Podsumowanie 46 Cooperation between science and business as a factor innovation activity in the economy 46 Bibliografia 47 Spis tabel 47 Informacja o autorze 47 4 S t r o n a
Katarzyna Kozioł-Nadolna Rozdział V Ekonomiczne uwarunkowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce 48 Wprowadzenie 48 5.1. Uwarunkowania procesów innowacyjnych ujęcie teoretyczne 48 5.2. Innowacyjność przedsiębiorstw w Polsce - wyniki badań 50 5.3. Uwarunkowania kształtowania procesów innowacyjnych w badanych przedsiębiorstwach w Polsce 53 Podsumowanie 56 Economic Determinants of Innovation Activity of Enterprises in Poland 56 Bibliografia 56 Spis tabel 57 Spis rysunków 57 Informacja o autorze 57 Malwina Szczepkowska Rozdział VI Innowacyjność małych i średnich firm rodzinnych wybrane zagadnienia 58 Wprowadzenie 58 6.1. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw z sektora MSP w Polsce 59 6.2. Innowacyjność firm rodzinnych z sektora MSP przegląd badań 62 Podsumowanie 65 Innovation of small and medium-sized Family Businesses - Selected Issues 66 Bibliografia 66 Spis tabel 67 Informacja o autorze 67 Tomasz Buchwald VII Efektywność adaptacyjna pilotażowego programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a jego wpływ na innowacyjność i rozwój gospodarki 68 Wprowadzenie 68 7.1. Teoria innowacji - pojęcie innowacji 70 7.2. Innowacyjność polskiej gospodarki w badaniach porównawczych 73 7.3. Współpraca sektorów naukowo-badawczych z sektorem przedsiębiorstw 73 7.4. Polityka państwa na rynku pracy bezradna wobec losów absolwentów 76 7.5. Zmiany w szkolnictwie wyższym nie zachwycają. Słaba efektywność i innowacyjność programów 81 7.6. Reformy instytucjonalne i zadania dla polityki publicznej, jakie należy wprowadzić by osiągnąć efektywność innowacyjną 83 Podsumowanie 85 Streszczenie 87 Bibliografia 88 Spis tabel 89 Spis wykresów 89 Informacja o autorze 89 Anna Bielawa Rozdział VIII Innowacyjność i jakość sektora motoryzacyjnego 90 Wstęp 90 8.1. Problematyka innowacyjności i jakości w przemyśle motoryzacyjnym 90 8.2. Innowacyjność i jakość w przedsiębiorstwach usługowych sektora motoryzacyjnego 93 Podsumowanie 98 Innovation and quality automotive sector 99 Bibliografia 99 Spis tabel 99 Spis rysunków 99 Informacja o autorze 99 5 S t r o n a
Katarzyna Szopik-Depczyńska Rozdział IX Potencjał kooperacyjny i innowacyjność przedsiębiorstw sektora jachtowego w województwie zachodniopomorskim 1 100 Wprowadzenie 100 9.1. Uwarunkowania jachtowej inicjatywy klastrowej w województwie zachodniopomorskim 100 9.2. Metodologia badań 101 9.2.1. Potencjał innowacyjno-kooperacyjny przedsiębiorstw sektora jachtowego w województwie zachodniopomorskim 101 9.2.2. Kierunki rozwoju potencjalnego klastra jachtowego w województwie zachodniopomorskim 106 Podsumowanie 107 Cooperative potential and innovativeness of yachting industry enterprises in Western Pomerania region 107 Bibliografia 107 Spis tabel 107 Informacja o autorze 107 Arkadiusz Świadek Rozdział X Źródła i ograniczenia działalności innowacyjnej w regionie mazowieckim w latach 2009-11 - modelowanie probitowe 108 Wprowadzenie 108 10.1. Metodologiczne podstawy przeprowadzonego badania modelowanie probitowe 108 10.1.1. Charakterystyka badanej próby 109 10.1.2. Wpływ źródeł oraz ograniczeń aktywności innowacyjnej na wprowadzanie innowacji w przedsiębiorstwach regionu mazowieckiego 110 Podsumowanie 117 Quellen und Begrenzungen der Innovationsaktivität in der Woiwodschaft Mazowicekie in Jahren 2009-2011 Probitmodelle 118 Bibliografia 119 Spis tabel 119 Informacja o autorze 119 Jadwiga Gorączkowska Rozdział XI Współpraca przedsiębiorstw przemysłowych z instytucjami wsparcia biznesu w województwie zachodniopomorskim w latach 2009-2011 120 Wprowadzenie 120 11.1. Struktura przedsiębiorstw współpracujących z instytucjami wsparcia biznesu w województwie zachodniopomorskim 121 11.2. Kontakty biznesowe przedsiębiorstw przemysłowych współpracujących z instytucjami wsparcia biznesu w regionie zachodniopomorskim 123 11.3. Aktywność innowacyjna i współpraca w obszarze nowych rozwiązań w przedsiębiorstwach przemysłowych współpracujących z instytucjami wsparcia biznesu w regionie zachodniopomorskim 124 11.4. Źródła, bariery i efekty aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych współpracujących z instytucjami wsparcia biznesu w regionie zachodniopomorskim 127 Podsumowanie 129 Zusammenarbeit zwischen Industrieunternehmen und Wirtschaftsförderungin stitutionen (Business Support Organisations) in der Woiwodschaft Westpommern in Jahren 2009-2011 131 Bibliografia 131 Spis tabel 132 Informacja o autorze 132 1 Artykuł jest efektem prac w ramach stażu naukowego w przedsiębiorstwie Związek Portów i Przystani Jachtowych - Lokalna Organizacja Turystyczna Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego zorganizowanego przez Politechnikę Poznańską, Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości, w ramach projektu Staże i szkolenia droga do komercjalizacji wiedzy, współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6 S t r o n a
Piotr Dzikowski Rozdział XII Wpływ koniunktury gospodarczej na zachowania innowacyjne przedsiębiorstw przemysłu spożywczego i sektora niskiej techniki w zachodniej Polsce w latach 2009-2012 133 Streszczenie 133 Wstęp 133 12.1. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw niskiej techniki 134 12.2. Próba badawcza i metodyka badania 135 12.3.Wpływ koniunktury na działalność innowacyjną 136 Wnioski 140 Innovation activities of enterprises low technology 140 Bibliografia 141 Spis tabel 141 Informacja o autorze 141 Marek Tomaszewski Rozdział XIII Źródła informacji o innowacjach a kooperacja innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych 142 Wstęp 142 13.1. Metodyczne aspekty prowadzonych badań 143 13.2. Współpraca przedsiębiorstw z pozostałymi uczestnikami sieci dostaw 145 13.3. Współpraca przedsiębiorstw z jednostkami ze sfery B+R 146 Zakończenie 148 Bibliografia 149 Spis tabel 149 Informacja o autorze 149 Wykaz Bibliografii 150 7 S t r o n a