WSTĘP DO ANALIZY TECHNICZNEJ RYNKÓW FINANSOWYCH Analiza Techniczna jest podejściem inwestycyjnym bazującym na wykresach instrumentów, którego celem jest określenie w którym kierunku podąży rynek, a co za tym idzie dokonanie zyskownej transakcji na rachunku inwestora. Zwolennicy Analizy Technicznej nie zwracają uwagi na publikacje makroekonomiczne, analizowanie raportów itp., uważają, iż wykres danego instrumentu, który powstaje podczas ruchu ceny, sam w sobie może byd źródłem informacji na temat przyszłych zmian kursu. Analiza Techniczna swoją popularnośd wśród inwestorów indywidualnych zyskała zarówno dzięki swojej prostocie, wysokiej skuteczności zastosowania oraz uniwersalności. Początkowo techniki bazujące na wykresie instrumentu stosowane były na rynku akcji, z biegiem czasu jednak metoda ta zyskała uznanie wśród inwestorów na rynku walutowym, towarowym, oraz instrumentów pochodnych. Podstawowe założenia Analizy Technicznej: 1) Rynek dyskontuje wszystko Wszystkie czynniki mające wpływ na cenę rynkową mają w niej odbicie. Wystarczy zatem skupid się na zbadaniu samej ceny. 2) Ceny podlegają trendom Trend wskazuje silniejszą tendencję do kontynuacji swego biegu w dotychczasowym kierunku aniżeli do jego zmiany.
3) Historia się powtarza Zakładamy, że formacje, kształty, które w przeszłości poprzedzały określone zachowanie rynku, podobnie będą oddziaływad w przyszłości. Podstawowe pojęcia analizy trendu Wsparcie: poziom odbicia ceny przy spadkach (dołek) Opór: poziom odbicia ceny przy wzrostach (szczyt) Trend wzrostowy: coraz wyżej położone dołki i szczyty Trend spadkowy: coraz niżej położone dołki i szczyty Trend boczny (konsolidacja): dołki i szczyty na zbliżonych poziomach układają się horyzontalnie
Narzędzia pomiaru trendu Zgodnie z definicją trendu, wykazuje on większą tendencję do kontynuacji, niż do zmiany biegu. Jedne z najbardziej znanych przysłów inwestorskich mówią Nie walcz z trendem oraz Trend is Your Friend. Przysłowia te zgodnie wskazują na istotnośd trendu podczas inwestycji oraz sugerują aby grad zgodnie z nim, nie starad się za wszelką cenę łapad dołków i szczytów a inwestowad zgodnie z dominującą obecnie na rynku siłą, którą często widad na wykresie na pierwszy rzut oka. Nie zawsze jednak rozpoznanie trendu jest sprawą prostą, poniżej przedstawione zostaną metody pozwalające pomóc w określeniu, czy inwestor może uznad, że trend jest wciąż kontynuowany, czy może jednak pojawiają się oznaki świadczące o możliwości jego zmiany i tym samym sugerujące zamknięcie lub odwrócenie pozycji. Wsparcie i opór Lokalne dołki oraz szczyty służą do wyznaczenia poziomów wsparcia i oporu. Układ dołków i szczytów na wykresie służy do wyznaczenia trendu dominującego, który uznaje się za kontynuowany do momentu pierwszego załamania, które występuje gdy: Dla trendu wzrostowego cena wybija wsparcie Złamanie zasady coraz wyżej ułożonych dołków po przebiciu przez cenę ostatniego wsparcia, wybicie poziomu powinno byd trwałe, najlepiej na zamknięciu świecy.
Dla trendu spadkowego gdy cena wybija opór Złamanie zasady coraz niżej ułożonych szczytów po przebiciu przez cenę ostatniego oporu, wybicie poziomu powinno byd trwałe, najlepiej na zamknięciu świecy. Linie trendu
Kolejnym narzędziem pomocnym w ocenie dominującego trendu są linie trendu. Do ich wyznaczenia potrzebne są minimum dwa punkty styczne. Potwierdzeniem wiarygodności linii jest trzeci punkt. Linia trendu wzrostowego wyznaczana jest w oparciu o coraz wyżej położone dołki. I oraz II dołek służy do wstępnego narysowania linii trendu, III dołek będący punktem stycznym potwierdza rzetelnośd linii trendu. Linia trendu wzrostowego na rynku GBP/USD Po Trzech pierwszych punktach stycznych cena może jeszcze kilkukrotnie odbid się od linii, tym samym wzmacniając jej istotnośd z punktu widzenia Analizy technicznej. Przełamanie linii trendu jest sygnałem odwrócenia tendencji zwyżkowej, nierzadko rynek próbuje ponownie zaatakowad linię trendu, która w poniższym przykładzie po przełamaniu działa jako opór.
Linia trendu spadkowego wyznaczana jest w oparciu o coraz niżej położone szczyty. I oraz II szczyt służą do wstępnego narysowania linii trendu, III szczyt będący punktem stycznym potwierdza rzetelnośd linii trendu. Linia trendu spadkowego na rynku GBP/USD Formacje Cenowe
Cena instrumentu pozostawia ślad tworząc wykres, który z kolei tworzy kształty mogące zapowiadad kontynuację lub odwrócenie trendu. Na podstawie tych właśnie kształtów inwestorzy posługujący się analizą techniczną mogą przewidzied po której stronie stoi większe prawdopodobieostwo: kontynuacji czy odwrócenia dotychczasowego trendu. Formacje kontynuacji trendu Formacje odwrócenia trendu Trójkąt - symetryczny - zwyżkujący - zniżkujący Flaga Głowa z ramionami (RGR) Odwrócony RGR Podwójne dno Podwójny szczyt Prostokąt
FORMACJE KONTYNUACJI Trójkąt symetryczny Występuje zarówno w przypadku trendów wzrostowych jak i spadkowych, jest jedną z najczęściej spotykanych formacji cenowej w analizie technicznej, gdzie obie linie ograniczające formację schodzą się ku sobie ze względu na zawężające oscylacje ceny. Popularny ze względu na wysoką skutecznośd w przypadku utworzenia się formacji i wybicia zgodnie z ruchem poprzedzającym tworzenie formacji. Rynkowy przykład trójkąta symetrycznego: K Wybicie z formacji sygnałem kupna w punkcie K, potencjalny ruch odpowiadający impulsowi poprzedzającemu tworzenie trójkąta
Trójkąt zniżkujący Występuje w trendzie wzrostowym. Trójkąt zniżkujący w przeciwieostwie do symetrycznego posiada poziomą dolną podstawę formacji, górna linia natomiast zniżkuje ku dolnej, ze względu na zawężające się oscylacje. Widad zatem, iż w tej sytuacji rynek mocno broni pewnego poziomu ceny (w trendzie wzrostowym dolna linia trójkąta) po czym następuje dynamiczne odbicie zgodnie z ruchem poprzedzającym tworzenie się formacji, jest to sygnał do zajęcia pozycji długiej. Rynkowy przykład trójkąta zniżkującego: K Trójkąt zniżkujący jest przystankiem przed kontynuacją wzrostów, sygnałem kupna wybicie z formacji w punkcie K. Trójkąt zwyżkujący Ten rodzaj formacji kontynuacji trendu jest charakterystyczny dla trendu spadkowego, metodologia zastosowania taka sama jak w przypadku poprzedniego przykładu z trójkątem zniżkującym, z tym że w tej sytuacji generowany jest sygnał sprzedaży.
Rynkowy przykład trójkąta zwyżkującego: S Trójkąt zwyżkujący jest przystankiem przed kontynuacją wzrostów, sygnałem sprzedaży wybicie z formacji w punkcie S. Flaga Formacja flagi, jest drugim po trójkątach najczęściej spotykanym kształtem tworzonym przez cenę na wykresie i zapowiadającą kontynuację ruchu poprzedzającego powstanie formacji. W tej sytuacji przystanek przed kolejnym dynamicznym ruchem rynku jest ograniczony przez dwie równolegle zniżkujące lub zwyżkujące linie, wybicie jest sygnałem kupna.
Rynkowy przykład formacji flagi: K Flaga w trendzie wzrostowym, sygnał kontynuacji trendu wzrostowego po wybiciu w punkcie K. Rynkowy przykład formacji flagi: S Flaga w trendzie spadkowym, sygnał kontynuacji trendu spadkowego po wybiciu w punkcie S.
Prostokąt Prostokąt jako ostatnia z formacji kontynuacji trendu powstaje gdy przystanek po fazie wzrostów lub spadków na rynku jest ograniczony przez dwie poziomo ułożone linie, wyznaczone jako wsparcie i opór. Czas trwania takiej formacji jest różny, jednak zazwyczaj trend boczny wewnątrz formacji i tym samym niezdecydowanie na rynku utrzymuje się dłużej niż dla porównania w formacji trójkąta. K Rynkowy przykład formacji prostokąta: Prostokąt w trendzie wzrostowym, wybicie z formacji w punkcie K sygnałem do kupna.
Rynkowy przykład formacji prostokąta: S Prostokąt w trendzie spadkowym, sygnał sprzedaży po wybiciu z formacji w punkcie S. FORMACJE ODWRÓCENIA Głowa z Ramionami (RGR) Formacja Głowy z Ramionami nazywana także RGR, uznawana jest za najbardziej skuteczną formację cenową wskazującą na duże prawdopodobieostwo odwrócenia trendu. Ze względu na jej wysoką skutecznośd, należy zaznaczyd, iż na rynku spotykana jest rzadko, nie mniej jednak gdy już ukaże się inwestorowi warto rozważyd dokonanie transakcji na jej podstawie.
Rynkowy przykład formacji RGR: S RGR odwraca trend wzrostowy na spadkowy. Sygnałem sprzedaży jest przebicie linii szyi (czerwona pozioma). Rynkowy przykład odwróconego RGR: K Odwrócony RGR odwraca trend spadkowy na wzrostowy. Sygnałem kupna jest przebicie linii szyi.
Podwójne dno Formacja podwójnego dna jest często spotykanym kształtem na wykresach, w sytuacjach odwrócenia trendu spadkowego na trend wzrostowy. Formacja powstaje, kiedy sprzedający dwukrotnie przeprowadzają atak na pewien poziom ceny, popyt natomiast dwukrotnie udanie broni wsparcia i docelowo dochodzi do wzrostów i tym samym odwrócenia tendencji spadkowej rynku na wzrostową. Rynkowy przykład podwójnego dna: Cena dwukrotnie odbija się od zbliżonego poziomu, po czym następuje dynamiczny wzrost i odwrócenie trendu na wzrostowy. Potwierdzenie formacji po wybiciu czerwonej linii (opór). Podwójny szczyt Formacja podwójnego szczytu jest często spotykanym kształtem na wykresach, w sytuacjach odwrócenia trendu wzrostowego na spadkowy. Formacja powstaje, kiedy kupujący dwukrotnie przeprowadzają atak na pewien poziom ceny, podaż natomiast dwukrotnie udanie broni oporu i docelowo dochodzi do spadków, tym samym odwrócenia tendencji wzrostowej na spadkową.
Rynkowy przykład podwójnego szczytu: Cena dwukrotnie odbija się od zbliżonego poziomu, po czym następuje dynamiczny spadek i odwrócenie trendu na spadkowy. Potwierdzenie formacji po wybiciu czerwonej linii (wsparcie). Wskaźniki i Oscylatory Wskaźniki i oscylatory to narzędzia wspomagające zarówno w identyfikacji panującego trendu jak i generujące sygnały kupna lub sprzedaży. Ukazują często wykupienie rynku będące pomocną wskazówką odnośnie możliwej zmiany trendu ze wzrostowego na spadkowy, podobnie w sytuacji odwrotnej kiedy ukazują, że rynek jest mocno wyprzedany sugerując nadchodzącą zmianę trendu ze spadkowego na wzrostowy. Ta grupa narzędzi mająca za zadanie wspomóc inwestora podczas procesu zawierania transakcji, jest wynikiem odpowiedniego wzoru matematycznego, różnego dla różnych wskaźników i oscylatorów, warto zatem pamiętad, że ich wskazania wynikają z ruchu ceny na wykresie. Platforma NOBLE Markets posiada domyślnie ponad 30 wskaźników i oscylatorów które z powodzeniem można wykorzystywad podczas inwestycji na różnego rodzaju rynkach. Dodatkowo przydatną funkcjonalnością jest możliwośd zarówno tworzenia własnych narzędzi jak i implementowania gotowych rozwiązao z zewnątrz.
Najpopularniejsze wskaźniki i oscylatory dostępne w systemie NOBLE MARKETS: Moving Average Bollinger Bands MACD RSI Moving Average (średnie kroczące) Średnie kroczące uznawane są za najczęściej stosowany wskaźnik w analizie technicznej przez inwestorów oraz jeden z pierwszych na którym bazuje budowa wielu kolejnych narzędzi z tej grupy. Popularnośd średnich kroczących wynika z prostoty ich budowy, oraz wielu zastosowao np. identyfikacja trendu, wyznaczanie wspard / oporów, czy generowanie sygnałów transakcyjnych. Możemy wyróżnid 2 najczęściej stosowane rodzaje średnich kroczących: Proste Średnie Kroczące (Simple Moving Average) SMA: każdy okres ma taką samą wagę, jeżeli zatem wybieramy 50-okresową średnią kroczącą, taką samą wagę dla obecnego wskazania średniej ma wartośd świecy na wykresie sprzed 50 okresów jak i bieżąca świeca. Wykładnicze Średnie Kroczące (Exponential Moving Average) EMA: niektórzy inwestorzy uważają, że prosta średnia krocząca jest zbyt wolna w swych wskazaniach podczas punktów zwrotnych na rynku, wybierają zatem średnią wykładniczą. Zasadnicza różnica polega na określaniu większych dla ostatnich okresów, co pozwala na szybszą reakcję podczas dynamicznych zmian na rynku. Zatem dla 50-okresowej średniej EMA wartośd bieżącej świecy jest znacznie większa niż świecy sprzed 50 okresów.
Różnica pomiędzy 50- okresową SMA (niebieska) i EMA (zielona): Zastosowanie średnich kroczących w analizie technicznej Identyfikowanie trendu dominującego Jedną z najprostszych metod pozwalających na zidentyfikowanie trendu głównego jest skorzystanie z pomocy średniej kroczącej. W sytuacji gdy średnia krocząca zwyżkuje, inwestor uznaje, iż na rynku dominuje popyt, tym samym rozpatruje jedynie transakcje kupna. Natomiast gdy do głosu dochodzi podaż i średnia krocząca jest w fazie zniżkującej, możliwe do otwarcia są wg strategii inwestora jedynie pozycje krótkie. Do wyznaczania trendu stosuje się zazwyczaj dłuższe średnie: 100 lub 200 okresowe. EMA 100-okresowa wskazująca trend wzrostowy zmieniający się następnie w spadkowy:
Wskazywanie wspard oraz oporów EMA 100-okresowa na rynku GBP/USD (wykres tygodniowy) bardzo skutecznie wskazywała w ostatnich latach istotne poziomy cenowe wsparcia i oporu przy których rynek osiągał lokalne szczyty i dołki. Generowanie sygnałów transakcyjnych Najczęstsze wykorzystanie średnich kroczących polega na uruchomieniu dwóch lub większej ich liczby na jednym wykresie i obserwowanie sytuacji gdy dochodzi do przecięcia się średnich. Momenty te uznawane są za sygnały transakcyjne generowane przez średnie, naturalnie jedna ze średnich posiada krótszy a druga dłuższy okres w ustawieniach, sygnał powstaje gdy krótsza średnia przecina dłuższą. Sygnał kupna: krótsza średnia krocząca przecina od dołu dłuższą średnią Sygnał sprzedaży: krótsza średnia krocząca przecina od góry dłuższą średnią Często spotykane ustawienia średnich do generowania sygnałów transakcyjnych: 5 i 15 okresów 7 i 25 okresów
Przykład sygnałów kupna (K) i sprzedaży (S) generowanych przez ustawienie dwóch średnich: 5 (czerwona) i 15 (niebieska) okresowych. Bollinger Bands (wstęgi Bollingera) Opracowane zostały przez Johna Bollingera, metodologia inwestowania polega na obserwacji zachowao ceny w okolicy górnej lub dolnej wstęgi, które to wskazują na wykupienie / wyprzedanie rynku. Wstęgi są oddalone zwyczajowo o dwa odchylenia standardowe od określonej w ustawieniach średniej kroczącej. Najlepiej sprawdzają się do wyłapywania dołków korekt w trendzie wzrostowym lub spadkowym, kiedy cena dociera do wstęgi, po czym powraca do trendu dominującego. Standardowe ustawienia: 20-okresowa średnia, wstęgi oddalone o 2 odchylenia.
Wykorzystanie wstęg Bollingera do rozpoznawania dołków w trendzie wzrostowym: Korekty w trendzie wzrostowym często osiągają swoje dno po przetestowaniu dolnej wstęgi Bollingera. Wykorzystanie wstęg Bollingera do rozpoznawania szczytów w trendzie spadkowym: Korekty w trendzie spadkowym często osiągają swoje maksimum po przetestowaniu górnej wstęgi Bollingera.
MACD (wskaźnik zbieżności / rozbieżności średnich kroczących) Wskaźnik MACD przedstawiony jest w postaci dwóch linii, które w momencie przecięcia generują sygnał kupna lub sprzedaży. Popularny wśród inwestorów rynku akcji, z powodzeniem także wykorzystywany na rynkach walutowych czy towarowych. Wartości wskaźnika MACD przedzielone są linią zero, najskuteczniejsze sygnały kupna oraz sprzedaży rozpatrywany są, gdy inwestor zwraca uwagę na moment przecięcia się dwóch linii powyżej lub poniżej tej linii. Dla sygnałów sprzedaży (S) rozpatrywane są sytuacje, gdy linie przecinają się będąc powyżej poziomu 0, dla sygnałów kupna (K) sytuacje, gdy przecięcie następuje poniżej poziomu 0. Standardowe ustawienia wskaźnika MACD: 12, 26, 9. Wskaźnik MACD jest ceniony wśród inwestorów przez wysokiej jakości sygnały:
RSI (wskaźnik siły względnej) Wskaźnik siły względnej porównuje ruchy zwyżkujące i zniżkujące cen zamknięcia w danym okresie czasu. Twórca wskaźnika sugeruje okres czternastodniowy jako najbardziej odpowiedni, można jednak często spotkad się także z ustawieniami 21 oraz 9-okresowymi. RSI jest typowym przykładem oscylatora, jego wartości oscylują bowiem pomiędzy dwoma liniami, linia wykupienia która zlokalizowana jest na poziomie 70, oraz linią wyprzedania na poziomie 30. Sytuacje kiedy wartości RSI wchodzą powyżej górnej granicy lub poniżej dolnej uznaje się za silne wskazanie przewartościowania lub niedowartościowania rynku. Inwestorzy zatem posługujący się tym popularnym oscylatorem szukają okazji inwestycyjnych do zajęcia pozycji krótkiej w sytuacji, gdy oscylator po wejściu w strefę > 70 zawraca w kierunku południowym dając tym samym sygnał sprzedaży (S). Z kolei inwestorzy oczekujący wzrostów, dla potwierdzenia zajęcia pozycji czekają na moment, kiedy oscylator po zejściu < 30, zawraca w kierunku północnym co daje sygnał kupna (K).
Masz pytania? Prosimy o kontakt z Działem Sprzedaży pod numerem telefonu: 22 212 54 35 lub pod adresem: sales@noblemarkets.pl