2. PRZECIWDZIAŁANIE POWAŻNYM AWARIOM Roman Gulbierz, Maria Wiśniewska (Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie) 2.1. Wykonywanie ustawowych zadań Inspekcji z zakresu poważnych awarii WIOŚ realizował w 2003 r. zadania kontrolne w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom w kontekście aktualnych uregulowań prawnych wynikających z ustaw i rozporządzeń wykonawczych w zakresie ochrony środowiska, zgodnie z kierunkami i poleceniami określonymi przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, a także biorąc pod uwagę specyfikę i priorytety województwa. Uwzględniając obowiązujące przepisy sporządzony został przy ścisłej współpracy z PSP wykaz zakładów dużego ryzyka (ZDR) i zakładów zwiększonego ryzyka (ZZR) obejmujący według stanu na 31 grudnia 2003 r. 22 zakłady, w tym 12 ZDR i 10 ZZR. Lista ta była na bieżąco weryfikowana i przekazywana do GIOŚ. Do zadań WIOŚ należało w szczególności inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz ograniczenia ich skutków dla ludzi i Ważnym elementem działalności były kontrole prewencyjne prowadzone wspólnie z właściwymi organami PSP w zakładach zaliczonych do kategorii dużego i zwiększonego ryzyka pod kątem zarządzania zakładem gwarantujących ochronę ludzi i środowiska oraz wdrożenia systemu bezpieczeństwa stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania i organizacji zakładu. Stałym nadzorem inspekcyjnym z ustaloną ustawową częstotliwością objęto 12 ZDR i 10 ZZR ze szczególnym uwzględnieniem programów zapobiegania awariom (PZA) i raportów o bezpieczeństwie (ROB). Kontrolą objęto również podmioty z listy potencjalnych sprawców awarii oraz zakłady wskazane przez GIOŚ pod kątem wymagań określonych w ustawach ekologicznych. Ww. obowiązki realizowano zgodnie z przyjętymi wspólnie z PSP kwartalnymi planami kontroli. W stosunku do zakładów naruszających przepisy prawne wydawano zarządzenia pokontrolne, a następnie zapewniono bieżący nadzór nad ich realizacją. Do podstawowych zadań WIOŚ, określonych ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2002, Nr 112, poz. 982 z późn. zm.) oraz ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późn. Działania ratownicze przy wypadku drogowym związane z przewozem gazu propan-butan fot. Archiwum KW PSP w Lublinie zm.), poza bieżącą działalnością inspekcyjną należą działania w przypadku wystąpienia poważnych awarii. W 2003 r. na terenie województwa lubelskiego miało miejsce 10 lokalnych zagrożeń o charakterze poważnych awarii. Zgodnie z ustawowym obowiązkiem, WIOŚ współdziałał w akcji zwalczania poważnych awarii z organami właściwymi do jej prowadzenia oraz sprawował nadzór nad usuwaniem ich skutków. W każdym przypadku WIOŚ współdziałał z Wojewódzkim i Powiatowymi Komendantami PSP w zakresie należącym do właściwości Inspekcji i realizował następujące działania w ramach prowadzonych stałych dyżurów domowych zespołów interwencyjnych: przeprowadzał kontrole u sprawców i badania skażonego środowiska, wydawał zarządzenia pokontrolne zobowiązujące sprawcę zanieczyszczenia do wykonania niezbędnych badań lub czynności zabezpieczających, występował do Starosty na podstawie art. 102 ust. 4 pkt. 1 ustawy POŚ w sprawie wydania decyzji dot. wykonania rekultywacji skażonego terenu, informował o podejmowanych działaniach Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, służby wojewody lub starosty, PSP i inne organy administracji publicznej, prowadził rejestr poważnych awarii. Istotną rolę w działaniach inspekcyjnych zarówno w zakresie planowych działań kontrolnych, jak również w przypadku wystąpienia poważnej awarii spełniała współpraca z innymi instytucjami kontrolnymi, organami ścigania oraz organami administracji publicznej: PSP, PIS, IH, Nadzór Budowlany, Urząd Dozoru Technicznego, Prokuratura, Policja. Ponadto WIOŚ realizował na bieżąco inne zadania polecone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska: 159
prowadzenie wojewódzkiego rejestru ZDR i ZZR, sporządzenie 11 opinii do raportów o bezpieczeństwie w ZDR pod kątem spełnienia wymagań określonych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku (Dz. U. Nr 104, poz. 970) prowadzenie i systematyczna aktualizacja bazy informatycznej potencjalnych sprawców zagrożeń, zrealizowanie cyklu kontrolnego w zakresie gospodarki chemikaliami w oparciu o zapisy ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84), przy czym naczelną strategią było przeciwdziałanie szkodliwemu ich wpływowi na środowisko, przeprowadzenie kontroli producentów i importerów dokonujących obrotu substancjami kontrolowanymi, podlegających przepisom ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz.U. Nr 52, poz. 537 z późn. zm.); kontrole te miały na celu ustalenie czy stosowane urządzenia produkcyjne i magazynowe są eksploatowane w sposób zgodny z przepisami ochrony środowiska, zapobiegający uwalnianiu się tych substancji do środowiska, podjęcie działań kontrolnych w stacjach paliw, w których Inspekcja Handlowa zakwestionowała partie paliw jako nie kwalifikujące się do obrotu. Celem kontroli WIOŚ było ustalenie sposobu postępowania właścicieli stacji z zakwestionowanym podczas kontroli Inspekcji Handlowej paliwem, wydawanie zaświadczeń stwierdzających, że obiekty budowlane i urządzenia techniczne spełniają wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska w związku z przepisami ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz.U. Nr 117, poz.1007 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. Nr 67, poz. 679 z późn. zm.), uwzględnienie w planach kontroli hurtowni i sklepów zajmujących się dystrybucją i sprzedażą środków ochrony roślin, przeprowadzenie ćwiczeń łączności alarmowej 9 września 2003 r. pomiędzy województwem lubelskim, a obwodem wołyńskim na Ukrainie, w związku z wystąpieniem zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi rzeki Ługi prawobrzeżnego dopływu rzeki Bug, wdrażanie do działalności WIOŚ znowelizowanych we wrześniu 2003 r. Szczegółowych zasad postępowania inspektorów IOŚ w przypadku wystąpienia poważnej awarii oraz zasady ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej, udział w inicjatywach podejmowanych przez GIOŚ poświęconych szkoleniu w ramach warsztatów dot. stanu realizacji Dyrektywy SEVESO II o przeciwdziałaniu zagrożeniom poważnymi awariami przemysłowymi. Działania kontrolno-rozpoznawcze w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom oraz interwencyjne związane z wystąpieniem poważnej awarii realizowano na podstawie kwartalnych, uzgodnionych z PSP planów kontroli, zgłaszanych meldunków o zdarzeniach z udziałem substancji niebezpiecznych oraz interwencji. W 2003 r. realizowano zasadę kontroli zakładów zaliczonych do obiektów o dużym ryzyku z częstotliwością 1 2 razy w roku oraz zakładów o zwiększonym ryzyku raz na dwa lata. Na terenie województwa lubelskiego funkcjonuje 76 zakładów zarejestrowanych w bazie potencjalnych sprawców awarii. Na liście tej znalazły się przede wszystkim bazy przeładunkowo-magazynowe i terminale paliw płynnych i gazów sprężonych, zlokalizowane głównie w strefie przygranicznej, zakłady branży rolno-spożywczej oraz zajmujące się produkcją, przetwarzaniem i dystrybucją substancji i materiałów chemicznych (Z.A. Puławy S.A. w Puławach, VITA POLI- MERS POLAND Sp. z o.o. w Lublinie). Z ogólnej liczby przeprowadzonych 158 (77 z PSP) kontroli, 64 wykonano w zakładach ujętych w bazie potencjalnych sprawców poważnych awarii, w tym 50 kontroli z PSP, interwencyjnych 10, z ustawy o substancjach i preparatach chemicznych 12, w zakresie transportu materiałów niebezpiecznych 7. Kontrolami zostały objęte przede wszystkim zakłady z listy ZDR i ZZR, z wykazu potencjalnych sprawców poważnych awarii, a także inne mniejsze, często niedoinwestowane jednostki i podmioty (np. stacje paliw, instalacje amoniakalne, hurtownie materiałów chemicznych i środków ochrony roślin) zlokalizowane w aglomeracjach miejskich lub poza ich granicami, stanowiące potencjalne źródło zanieczyszczenia Kontrole w zakładach prowadzono pod kątem wypełniania wymogów prawa, dotyczących tworzenia w zakładach wewnętrznego systemu zarządzania bezpieczeństwem, postępowania w przypadku powstania awarii przemysłowej, opracowania i aktualizacji raportów bezpieczeństwa, a także posiadanych środków do zapobiegania i zwalczania poważnych awarii, w ramach własnych zakładowych systemów przeciwdziałania poważnym awariom. W wyniku przeprowadzonych kontroli zobowiązano zakłady do realizacji zadań ustalonych w 89 zarządzeniach pokontrolnych, zawierających 213 obowiązków. Objęte kontrolami WIOŚ i PSP zakłady wdrożyły szereg zaleceń oraz rozwiązań technicznych i organizacyjnych w zakresie przeciwdziałania i zwalczania skutków poważnych awarii. 160 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2003 ROKU
Wydane przez WIOŚ zalecenia dotyczyły głównie braku: dokumentów wymaganych art. 251, 252, 253, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.), uzupełnienia programów zapobiegania awariom o informacje przedstawiające system zarządzania zakładem gwarantujący ochronę ludzi i środowiska oraz aktualizacji PZA uwzględniającej znowelizowane procedury dotyczące przeciwdziałania poważnym awariom, instalacji zabezpieczających środowisko przed skażeniem produktami naftowymi, zabezpieczenia i uszczelnienia stanowisk przeładunku niebezpiecznych materiałów chemicznych, wykonania przeglądu technicznego i doprowadzenia do pełnej sprawności instalacji wentylacyjnej w pomieszczeniach magazynowych niebezpiecznych materiałów chemicznych, wyposażenia magazynów chemicznych w neutralizatory do usuwania skutków awarii, zapewnienia właściwego, zgodnego z wymogami ochrony środowiska składowania roztworów asfaltowych, uregulowania stanu prawnego w zakresie gospodarki odpadami, wyposażenia obiektów w instalację monitorującą stan środowiska, wyposażenia instalacji amoniakalnych w system detekcji informujący o zwiększonych stężeniach amoniaku, przekazania do unieszkodliwienia, zgodnie z wymogami ochrony środowiska nagromadzonego przepracowanego oleju sprężarkowego. Większość zakładów wywiązała się z nałożonych obowiązków. WIOŚ w ramach wspólnych z PSP przedsięwzięć prowadzi systematyczny nadzór nad pełną ich realizacją w ramach kontroli sprawdzających. 2.2. Występowanie przypadków poważnych awarii W 2003 r. do WIOŚ wpłynęło ogółem 25 zgłoszeń o zdarzeniach mających znamiona poważnych awarii, z których 10 po konsultacjach z GIOŚ zarejestrowano jako zdarzenia o charakterze poważnych awarii z udziałem substancji niebezpiecznych (tabela 1). Analizując zaistniałe w 2003 r. zdarzenia należy stwierdzić, że ich ilość utrzymuje się na podobnym poziomie jak w latach poprzednich, natomiast miały one odmienny charakter w porównaniu do 2002 r. Dwa zdarzenia tragiczne w skutkach dotyczyły śmiertelnego zatrucia gazami 7 osób podczas prac konserwacyjnych zbiornika oczyszczalni ścieków i szamba. Nadal istotnym źródłem poważnych awarii jest transport drogowy, głównie materiałów niebezpiecznych (kwasu azotowego, gazów sprężonych LPG i wodoru), powodujących zagrożenie wybuchem i zniszczenie Do poważnych zagrożeń należy również zaliczyć zanieczyszczenie wód rzeki Huczwy oraz granicznej rzeki Bug. W obu przypadkach WIOŚ prowadził działania inspekcyjno-badawcze przy udziale Prokuratury Rejonowej w Hrubieszowie. 2.3. Udział w pracach Zespołów Reagowania Kryzysowego (ZRK) Obok realizacji ustawowych zadań, ważnym celem w 2003 r. było uczestnictwo Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w pracach WZRK, powołanego Zarządzeniem Nr 169 Wojewody Lubelskiego z dnia 12 listopada 2003 r. w sprawie określenia składu WZRK i jego funkcjonowania, mającego na celu zapobieganie i likwidację skutków poważnych klęsk żywiołowych i awarii. Następnie, pismem z dnia 19 listopada 2003 r., do udziału w pracach poszczególnych zespołów zostało zgłoszonych 3 pracowników WIOŚ. Na szczeblu powiatowym ww. zadania w ramach swoich kompetencji, określonych przepisami prawa, realizowały Powiatowe Zespoły Reagowania Kryzysowego. W pracach tych zespołów brali udział również przedstawiciele WIOŚ. W kwietniu 2003 r. odbyło się posiedzenie WZRK z udziałem Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, którego głównym tematem było przedstawienie informacji na temat zagrożeń terroryzmem oraz możliwości przeciwdziałania im, a także zadania postawione przed poszczególnymi służbami odpowiedzialnymi za sprawy bezpieczeństwa. Tematyka posiedzeń Powiatowych ZRK, w których brali udział przedstawiciele WIOŚ, dotyczyła przyjętej taktyki działań ratowniczych związanych z wystąpieniem awarii z udziałem amoniaku, kolizji z autocysterną przewożącą olej napędowy, symulowanego pożaru i towarzyszących temu zjawisku zagrożeń w obiekcie ciepłowni, działań ochronno-porządkowych Policji w wypadku rażącego zakłócenia porządku publicznego w trakcie imprezy masowej, wypracowywania propozycji działań ratowniczych oraz sił i środków będących w dyspozycji organów samorządowych. Odbyły się również ćwiczenia zgrywające PZRK na terenie miast: Biała Podlaska i Chełm. 2.4. Współpraca z innymi organami kontroli W akcjach zwalczania poważnych awarii WIOŚ współdziała z PSP oraz innymi organami właściwymi do prowadzenia kontroli, organami administracji rządowej, samorządowej, Policją, WSSE, IH, 161
Tabela 1. Zdarzenia o charakterze poważnych awarii z udziałem substancji niebezpiecznych w 2003 r. /S 'DWDDZDULL 0LHMV RZR ü 5RG]DM]GDU]HQLD %DGDQLDLSRPLDU\ yánlhznd 3R yj 5DG]\r 3RGODVNL +UXELHV]yZ 'XEL D 'RURKXVN.RU]HQLyZ 3LRWURZL H :LHONLH +RURGáR 2U KyZHN N:áRGDZ\ $ZDU\MQ\Z\ LHNNJDPRQLDNXZWUDN LHRSUy QLDQLD LQVWDOD MLDPRQLDNDOQHM] ]\QQLND KáRGQL ]HJRZOLNZLGRZDQHM 260 :\ LHNQLHZLHONLHMLOR LQDGWOHQNXZRGRUXRVW HQLX ]QLHV] ]HOQHJR]DZRUXLSRNU\Z\JyUQHMSU]HZUy RQHM ZZ\QLNX]GDU]HQLDGURJRZHJRDXWR \VWHUQ\SU]HZR i HM 0J+ 2 :U]X HQLHGRNRQWHQHUDQD PLH LSRMHPQLND]UW LiZLOR L RNGP UW LLZ\GRVWDQLHVL MHMQD KRGQLNSRG ]DV ]DáDGXQNXNRQWHQHUD=HEUDQDSU]H]363UW ü]rvwdád SU]HND]DQDGRXW\OL]D ML QL LHU\ERNNJZU]H H+X ]ZLHQDRG LQNX NP±MDNRSUDZGRSRGREQHJRVSUDZ ZVND]DQR3yNLP 6S]RRZ+UXELHV]RZLH±QDGDOSURZDG]RQHMHVWGR KRG]HQLH :\ LHNGP ROHMXRSDáRZHJR]XV]NRG]RQHJRZ D VSXVWRZHJRDXWR \VWHUQ\QDMH]GQL LGRURZXSU]\GURG]H %LDáD3RGODVND±/XEOLQ2OHM]HEUDQRSU]\SRPR \ URGNyZ SLDQRWZyU ]\ KLRGWáXV] ]DMi \ K :\ LHNJD]X/3*]XV]NRG]RQHJR]DZRUXEH]SLH ]HrVWZD \VWHUQ\NROHMRZHMSR KRG]i HM]8NUDLQ\&\VWHUQ SU]HWUDQVSRUWRZDQRGRWHUPLQDOXSU]HáDGXQNRZHJR6SyáNL 3ROVNL*D]LMHM]DZDUWR üsu]hsrpsrzdqrgr]elruqlnd PDJD]\QRZHJR PLHUWHOQH]DWUX LHRVyEJD]DPLPHWDQHPLVLDUNRZRGRUHP ZWUDN LHZ KRG]HQLDGRV]DPEDQDSRVHVMLSU\ZDWQHM 2VRE\WHQLHPLDá\ DGQ\ K]DEH]SLH ]HrDV]DPERQLHE\áR SU]HZLHWU]RQH =DQLH ]\V] ]HQLHJUXQWXQDWHUHQLHSRER ]DLURZX SU]\GUR QHJRGURJLZRMHZyG]NLHMQURUD] ] LSROD XSUDZQHJRNZDVHPD]RWRZ\PZLOR LRNP ZZ\QLNX MHJRZ\ LHNX]XV]NRG]RQHJR]DZRUXSDOHWRSRMHPQLND SU]HZR RQHJRVDPR KRGHP L DURZ\P QL LHU\EZJUDQL ]QHMU]H H%XJ±áDZL DPDUWZ\ KU\E Sá\Qi D DáiV]HURNR LiU]HNLZRGOHJáR LRNNPSRQL HM XM LDSUDZREU]H QHJRGRSá\ZXU]àXJL6SUDZ DQLHXVWDORQ\ ±SRVW SRZDQLHSURNXUDWRUVNLHXPRU]RQHZGQLX PLHUWHOQH]DWUX LHVLDUNRZRGRUHPWU]H KSUD RZQLNyZ VSH MDOLVW\ ]QHMEU\JDG\ZWUDN LH ]\V] ]HQLD]ELRUQLND R ]\V] ]DOQL LHNyZJDUEDUQLÄ32/(6,( 6$ 3RPLDU\VW HrDPRQLDNX 3REyULEDGDQLDSUyEHN LHNyZLZRG\]U]HNL NRQWURODSUD \R ]\V] ]DOQL 3U]HSURZDG]HQLHNRQWUROL ZILUPLHZáD L LHOD DXWR \VWHUQ\ 3REyULEDGDQLDSUyEHN JOHE\SRZLHWU]DRUD]ZRG\ ]SREOLVNLHMVWXGQLNRSDQHM 3REyULEDGDQLDSUyEHNZRG\ ]U]HNL TDT, Wojewódzkim i Powiatowymi Urzędami Nadzoru Budowlanego. Stosowane formy współpracy z ww. instytucjami i jednostkami kontrolnymi sprowadzają się do : prowadzenia wspólnej działalności interwencyjnej, udziału w ramach współdziałania z organami administracji samorządowej, w kontrolach i oględzinach oraz spotkaniach konsultacyjnych poświęconych ocenie zakresu i sposobu rekultywacji środowiska skażonego substancjami chemicznymi, wspólnego załatwiania skarg, wniosków i meldunków o zanieczyszczeniu środowiska, wspólnych kontroli, badań i pomiarów stanu środowiska, wzajemnej wymiany dokumentacji i informacji dotyczącej poważnych awarii. Stosowane formy współpracy z PSP to głównie: bieżące weryfikowanie wykazu ZDR i ZZR, ocena raportów o bezpieczeństwie, wspólne kontrole zakładów w tym ZDR i ZZR, wzajemne przekazywanie materiałów pokontrolnych, przekazywanie informacji o obiektach zaliczonych do ZDR lub ZZR oraz rozpoznanych źródłach zagrożeń, wzajemne natychmiastowe przekazywanie informacji alarmowej o zdarzeniach mających znamiona poważnej awarii, wspólne ustalanie procedur postępowania w trakcie prowadzonych kontroli w zakładach, a także w miejscach wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, aktualizacja i wzajemna wymiana Systemu informowania, powiadamiania i podejmowania działań alarmowych w sytuacji wystąpienia poważnych awarii przemysłowych, udział pracowników WIOŚ w organizowanych przez PSP szkoleniach ćwiczeniach zgrywających służb ratowniczych i innych współdziałających w akcjach zwalczania skutków poważnych awarii. W ramach współdziałania z Policją, PSP i Transportowym Dozorem Technicznym, WIOŚ uczestniczył w 7 kontrolach przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych, głównie paliw płynnych, chemikalii 162 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2003 ROKU
i gazów sprężonych. Należy stwierdzić wyraźną poprawę przestrzegania obowiązujących przepisów w zakresie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. 2.5. Wnioski 1. Zadaniem priorytetowym w skali województwa jest kontrola obiektów należących do grupy dużego ryzyka (12 ZDR) i zwiększonego ryzyka (10 ZZR) w rozumieniu przepisów ustawy POŚ, a także kontrola zgodności z wymogami dyrektywy SEVESO II. 2. W 2003 r. realizowano działania prewencyjne i interwencyjne w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom we współdziałaniu z PSP i innymi organami administracji publicznej w oparciu o znowelizowane w 2003 r. Szczegółowe zasady postępowania inspektorów IOŚ w przypadku wystąpienia poważnych awarii oraz zasady ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej i Instrukcję przeprowadzania kontroli oraz podejmowania działań pokontrolnych przez służby IOŚ. 3. Wyniki kontroli wykorzystano do weryfikacji rejestru potencjalnych sprawców poważnych awarii oraz sporządzenia listy podmiotów o dużym i zwiększonym ryzyku, zgodnie z rozporządzeniem z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku, albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz.U. Nr 58, poz. 535). 4. W świetle przepisów prawa ekologicznego głównym celem działań WIOŚ w 2004 r. będzie wymuszanie na przedsiębiorcach realizacji zadań zapobiegających poważnym awariom poprzez wdrażanie systemu bezpieczeństwa stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania i organizacji pracy. 5. W planie pracy na 2004 r. przewidziane są kontrole instalacji i podmiotów należących do grupy podwyższonego i dużego ryzyka, których działalność w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu substancji niebezpiecznych stwarzają potencjalne zagrożenie powstania poważnej awarii przemysłowej. 6. Realizowanie zadań dotyczących przeciwdziałania poważnym awariom na podstawie szczegółowych zapisów zawartych w PZA, ROB, WPOR, wyznaczających kierunki działań mających na celu zapobieganie i likwidację skutków poważnych awarii celem ochrony zdrowia i życia ludzi oraz 163