Wyagania na poszczególne oceny z fizyki. To reove this notice, visit: 1. ODDZIAŁYWANIA dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra odrónia pojcia: ciało fizyczne i klasyfikuje fizyk jako nauk wyjania, co to s wielkoci fizyczne substancja oraz podaje odpowiednie przykłady przyrodnicz podaje przykłady powiza fizyki z i podaje ich przykłady inne ni oawiane na lekcji odrónia pojcia: wielko fizyczna ycie codzienny planuje dowiadczenie lub poiar i jednostka danej wielko- wyienia podstawowe etody projektuje tabele do zapisania wy- ci badawcze stosowane w naukach ników poiaru dokonuje prostego poiaru (np. przyrodniczych wyjania, co to jest niepewno długoci ołówka, czasu) posługuje si sybolai długoci, poiarowa oraz cyfry znaczce zapisuje wynik poiaru w tabeli asy, czasu, siły i ich jednostkai uzasadnia, dlaczego wynik redni z uwzgldnienie jednostki w Układzie SI zaokrgla si do najniejszej działki wybiera właciwe przyrzdy poiarowe przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci przyrzdu poiarowego (np. do poiaru długoci, (przedrostki: ikro-, i-li-, centy-); przelicza jednostki czabliony (z dokładnoci do 2.3 liczb zapisuje wynik poiaru jako przy- czasu, siły) su (sekunda, inuta, godzina) znaczcych) szacuje rzd wielkoci spodziewa- wskazuje czynniki istotne i nieistot- charakteryzuje etodologi nauk przyrodniczych, wyjania rónice idzy obserwacj a dowiadczenie (eksperyente) podaje przykłady laboratoriów i narzdzi współczesnych fizyków szacuje niepewno poiarow dokonanego poiaru, np. długoci, siły krytycznie ocenia wyniki poiarów przewiduje skutki rónego rodzaju oddziaływa podaje przykłady rodzajów i skutków oddziaływa (bezporednich i
dokonuje celowej obserwacji nego wyniku poiaru, np. długoci, ne dla wyniku poiaru lub dowiadczenia lekcji na odległo) inne ni o reove poznane this notice, na visit: w zjawisk i procesów fizycznych siły wyodrbnia zjawisko fizyczne z wykonuje scheatyczny rysunek okrela czynniki powodujce degra- wskazuje czynniki istotne kontekstu wyienia i odrónia rodzaje oddziaływa obrazujcy poiar, np. długoci, siłdacj rodowiska przyrodniczego i wyienia sposoby zapobiegania tej i nieistotne dla wyniku poiaru siły grawitacji działajcej na zawiecyjne, (echaniczne, grawita- wyjania, w jaki degradacji szone na sprynie obciniki elektrostatyczne, agnetyczne) poiar kilka razy, a nastpnie z selekcjonuje inforacje uzyskane z szacuje rzd wielkoci spodziewa- uzyskanych wyników oblicza red- rónych ródeł, np. na lekcji, z podnego wyniku poiaru, np. długopoiar podaje przykłady oddziaływa ni zachodzcych w yciu codzien-nyków oblicza warto redni kilku wynircznika, z literatury popularnonaukowej, Internetu ci, siły grawitacji działajcej na zawieszone na sprynie obciniki poiaru (np. długoci, czasu, opisuje róne rodzaje oddziaływa sporzdza wykres zalenoci war- podaje przykłady skutków oddziaływa siły) wyjania, na czy polega wzaje- w yciu codzienny opisuje przebieg i wynik dowiadno oddziaływa zawieszone na sprynie obciniki obserwuje i porównuje skutki czenia, posługujc si jzykie fi-zyki, wykazuje od ich liczby na podstawie wyni- wyjania rol uytych przy- (deonstruje) wzajeno ków poiarów zapisanych w rónego rodzaju oddziaływa podaje przykłady sił i rozpoznaje oddziaływa (oznacza wielkoci i skale na je w rónych sytuacjach praktycznycukład dowiadczalny w badaniu np. łajcej na dane ciało podaje przykłady proporcjonalno- wskazuje i nazywa ródło siły dzia- osiach) dokonuje poiaru wartoci siły za oddziaływa ciał, zalenoci wska-zania siłoierza od liczby odwanirównania i opisu oddziaływa ciał dana na lekcji posługuje si pojcie siły do po- ci prostej inny ni zaleno ba- pooc siłoierza ków planuje dowiadczenie zwizane z stosuje jednostk siły w Układzie odrónia zjawisko fizyczne od badaniai cech sił i wybiera wła- SI (1 N) do zapisu wartoci siły procesu fizycznego oraz podaje odpowiednie przykłady ciwe narzdzia poiaru odrónia sił wypadkow i sił równowac bada dowiadczalnie wzajeno i działania siły zaley od jej wartoci, skutki rónego rodzaju oddziaływa kierunku i zwrotu wykazuje na przykładach, e od-działywania s wzajene wektorów porównuje siły na podstawie ich saej prostej i siły równowacej inn sił wyienia i rozrónia skutki oddzia-ływa (statyczne i dynaiczne) skalarne (liczbowe) od wektorowych wyjania, czy róni si wielkoci odrónia oddziaływania bezpored-nie i na odległo badaniai planuje dowiadczenie zwizane z posługuje si pojcie siły do grawitacji działajcej na zawieszone
okrelania wielkoci oddziaływa (jako ich iar) przedstawia sił graficznie (rysuje wektor siły) odrónia wielkoci skalarne (liczbowe) od wektorowych i podaje odpowiednie przykłady zapisuje dane i wyniki poiarów w forie tabeli analizuje wyniki, forułuje wniosek z dokonanych obserwacji i poiarów opisuje zaleno wskazania siłoierza od liczby zaczepionych obciników wypadkow i sił równowac za pooc siłoierza podaje przykłady sił wypadkowych i równowacych si z ycia codziennego znajduje graficznie wypadkow dwóch sił działajcych wzdłu saej prostej oraz sił równowac inn sił na sprynie obciniki od liczby tych obciników dobiera przyrzdy i buduje zestaw dowiadczalny posługuje si pojcie niepewnoci poiarowej rozpoznaje proporcjonalno prost na podstawie wartoci siły grawitacji działajcej na zawieszone na sprynie obciniki od ich liczby lub wyników poiarów (danych) zapisanych w tabeli oraz posługuje si proporcjonalno- ci prost To reove this notice, visit: wykres zalenoci wartoci siły grawitacji działajcej na zawieszone na sprynie obciniki od ich liczby na podstawie wyników poiarów zapisanych w tabeli opisuje sytuacje, w których na ciało
działaj siły równowace si, i przedstawia je graficznie To reove this notice, visit: 2. WŁACIWOCI I BUDOWA MATERII dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra odrónia trzy stany skupienia substancji (w szczególnoci wody) podaje przykłady ciał stałych, cieczy i gazów podaje przykłady zjawiska dyfuzji w przyrodzie i w yciu codzienny przeprowadza dowiadczenia zwizane z badanie oddziaływa idzyczsteczkowych oraz opisuje wyniki obserwacji i wyciga wnioski odrónia siły spójnoci i siły przylegania oraz podaje odpowiednie przykłady ich wystpowania i wykorzystywania na podstawie widocznego enisku danej cieczy w cienkiej rurce okre- la, czy wiksze s siły przylegania, czy siły spójnoci wskazuje przykłady zjawisk wiadczce wyienia podstawowe załoenia o czsteczkowej budowie a- terii teorii kinetyczno-czsteczkowej deonstruje dowiadczalnie i opisuje zjawiska rozpuszczania i dyfuzji wyjania, na czy polega dyfuzja i od czego zaley jej szybko wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady zjawisk opisywanych za pooc oddziaływa idzyczsteczkowych (sił spójnoci i przylegania) wykorzystuje pojcia sił spójnoci i przylegania do opisu enisków opisuje zjawisko napicia powierzchniowego na wybrany przykładzie wyienia sposoby zniejszania napicia powierzchniowego wody i wskazuje ich wykorzystanie w co- budowy aterii i wykorzystuje je do wyjanienia zjawiska dyfuzji opisuje zjawisko dyfuzji w ciałach stałych wyjania na przykładach, czy róni si siły spójnoci od sił przylegania oraz kiedy tworzy si enisk wklsły, a kiedy enisk wypukły opisuje znaczenie wystpowania napicia powierzchniowego wody w przyrodzie na wybrany przykładzie projektuje dowiadczenia wykazujce właciwoci ciał stałych, cieczy i gazów wyjania na przykładach, kiedy ciało wykazuje własnoci spry- wyjania zjawisko ziany objto- ci cieczy w wyniku ieszania si, opierajc si na dowiadczeniu odelowy wyjania, dlaczego krople wody tworz si i przyjuj kształt kulisty teoretycznie uzasadnia przewidywane wyniki dowiadcze zwizanych z badanie właciwoci ciał stałych, cieczy i gazów wyjania, e podział na ciała spr- yste, plastyczne i kruche jest podziałe nieostry odrónia rodzaje wag i wyjania, czy one si róni wykorzystuje wzór na ciar ciała do rozwizywania złoonych zada obliczeniowych wykorzystuje wzór na gsto do
bada dowiadczalnie i wyodrbnia z kontekstu zjawisko napicia powierzchniowego podaje przykłady wystpowania napicia powierzchniowego wody podaje przykłady ciał stałych: plastycznych, sprystych i kruchych odrónia przewodniki ciepła i izolatory cieplne oraz przewodniki prdu elektrycznego i izolatory elektryczne okrela właciwoci cieczy i gazów wskazuje stan skupienia substancji na podstawie opisu jej właciwoci posługuje si pojcie asy ciała i wskazuje jej jednostk w Układzie SI rozrónia pojcia asy i ciaru ciała rozrónia wielkoci dane i szukane posługuje si pojcie gstoci ciała i podaje jej jednostk w Układzie SI wyznacza objto dowolnego ciała za pooc cylindra iarowego ierzy: długo, as i objto cieczy, zapisuje wyniki poiarów w tabeli, opisuje przebieg do- wiadczenia, wyjania rol uytych przyrzdów dzienny yciu człowieka bada dowiadczalnie (wykonuje przedstawione dowiadczenia) wła- ciwoci ciał stałych, cieczy i gazów, opisuje wyniki obserwacji i wyciga wnioski posługuje si pojciai: powierzchnia swobodna cieczy i elektrolity przy opisywaniu właciwoci cieczy porównuje właciwoci ciał stałych, cieczy i gazów oawia budow kryształów na przykładzie soli kuchennej analizuje rónice w budowie ikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów planuje dowiadczenie zwizane z wyznaczenie asy ciała za pooc wagi laboratoryjnej przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci (przedrostki: ikro-, ili-, kilo-, ega-), przelicza jednostki asy i ciaru ierzy as. wyznacza as ciała za pooc wagi laboratoryjnej, zapisuje wyniki poiaru w tabeli, oblicza redni zapisuje wynik poiaru asy i obliczenia siły cikoci jako przybliony (z dokładnoci do 2.3 cyfr znaczcych) oblicza warto siły cikoci działajcej na ciało o znanej asie ste, kiedy plastyczne, a kiedy. kruche, i jak teperatura wpływa na te własnoci wyjania równice w budowie ciał krystalicznych i ciał bezpostaciowych oraz czy róni si onokryształ od polikryształu szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku wyznaczania asy danego ciała za pooc szalkowej wagi laboratoryjnej posługuje si pojcie niepewnoci poiarowej rozpoznaje zaleno proporcjonaln na podstawie wyników poiarów zapisanych w tabeli lub na podstawie sporzdzonego wykresu zalenoci wartoci siły grawitacji działajcej na zawieszone na spr- ynie obciniki od ich łcznej asy oraz posługuje si proporcjonalnoci prost wykorzystuje wzór na ciar ciała do rozwizywania prostych zada obliczeniowych wyjania, dlaczego ciała zbudowane z rónych substancji róni si gstoci na podstawie wyników poiarów wyznacza gsto cieczy i ciał stałych, krytycznie ocenia wyniki poiarów, dowiadczenia lub oblicze rozwizywania nietypowych Tty zada w obliczeniowych o reove this notice, a visit:
przelicza jednostki gstoci (take posługuje si tabelai wielkoci asy i objtoci) fizycznych do okrelenia (odczytu) planuje dowiadczenia zwizane z gstoci substancji wyznaczenie gstoci ciał stałych (o regularnych i nieregularnych kształtach) oraz cieczy wyznacza gsto substancji, z jakiej wykonano przediot w kształcie prostopadłocianu, walca lub kuli za pooc wagi i linijki stosuje do oblicze zwizek idzy as, gstoci i objtoci ciał stałych oraz cieczy, rozrónia wielko- ci dane i szukane, zapisuje wynik obliczenia jako przybliony (z dokładnoci do 2.3 liczb znaczcych) To reove this notice, visit: 3. ELEMENTY HYDROSTATYKI I AEROSTATYKI dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra posługuje si pojcie parcia (siły okrela, czy jest parcie i wskazuje interpretuje cinienie o wartoci 1 planuje i przeprowadza dowiadczenie zwizane z badanie parcia i nacisku na podłoe), podaje przykłady z ycia codziennego obrazu- wyjania pojcie cienienia, wskazu- rozwizuje złoone zadania z wyko- cinienia (forułuje pytania badaw- jego jednostk w Układzie SI paskal (1 Pa) jce działanie siły nacisku jc przykłady z ycia codziennego rzystanie wzoru na cinienie cze, stawi hipotezy, proponuje sposób ich weryfikacji, teoretycznie bada, od czego zaley cinienie, wykorzystuje zaleno idzy posługuje si proporcjonalnoci opisuje przebieg i wynik dowiad- cienienie, parcie i pole po- prost (zaleno cienienia hydrosta- uzasadnia przewidywany wynik do-
czenia, wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ do- wiadczalny posługuje si pojcie cinienia i podaje jego jednostk w Układzie SI odrónia wielkoci fizyczne: parcie i cinienie odrónia pojcia: cinienie hydrostatyczne i cinienie atosferyczne deonstruje zasad naczy połczonych, wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ do- wiadczalny, forułuje wniosek deonstruje dowiadczenie obrazujce, e cinienie wywierane z wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady zjawisk opisywa- zewntrz jest przekazywane w gazach i w cieczach jednakowo we nych za pooc praw i zalenoci wszystkich kierunkach, analizuje wynik dowiadczenia oraz forułuje prawo Pascala posługuje si pojcie siły wyporu oraz dokonuje poiaru jej wartoci za pooc siłoierza (dla ciała wykonanego z jednorodnej substancji o gstoci wikszej od gstoci wody) wskazuje przykłady wystpowania siły wyporu w yciu codzienny forułuje tre prawa Archiedesa dla cieczy i gazów wierzchni do rozwizania prostych tycznego od wysokoci słupa cieczy wiadczenia, analizuje Tu o reove wyniki this i notice, wy- visit: zada obliczeniowych i gstoci cieczy) ciga wnioski z dowiadczenia, w ww.foxitsoftware.co kry- /shopping posługuje si pojciai cienienia wyjania, dlaczego pozio cieczy w tycznie ocenia wyniki dowiadczenia) hydrostatycznego i cinienia atosferycznego, wskazuje przykłady kowy wyjania na przykładach znaczenie naczyniach połczonych jest jedna- zjawisk opisywanych za ich pooc wykorzystuje zasad naczy połczonych do opisu działania wiey nia atosferycznego w przyrodzie cinienia hydrostatycznego i cinie- bada, od czego zaley cinienie hydrostatyczne, opisuje przebieg cinie i luzy (innych urzdze - oraz w yciu codzienny dowiadczenia, wykonuje schea- wyaganie wykraczajce) tyczny rysunek obrazujcy układ wyienia nazwy przyrzdów słucych dowiadczalny, forułuje wniosek, do poiaru cienienia e cinienie w cieczy zwiksza si wykorzystuje prawo Pascala do cinienie jest jednakowe i nie zaley wraz z głbokoci i zaley od rodzaju (gstoci) cieczy opisu zasady działania prasy hydraulicznej i haulca hydraulicznego od kształtu naczynia projektuje i wykonuje odel naczy połczonych wskazuje przykłady zastosowania wykazuje dowiadczalnie, od czego naczy połczonych zaley siła wyporu i e jej warto posługuje si inforacjai pocho- jest równa ciarowi wypartej cieczy wyienia cechy siły wyporu, ilustruje graficznie sił wyporu dotyczcych cinie hydrostatycznego i atosferycznego stwierdza, e w naczyniu z ciecz jednorodn we wszystkich iejscach na tej saej głbokoci ci- wykorzystuje prawa i zalenoci dotyczce cinienia w cieczach oraz gazach do rozwizania prostych zada obliczeniowych, rozrónia wielkoci dane i szukane, przelicza wyjania na podstawie prawa Archiedesa, kiedy ciało tonie, kiedy pływa czciowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie w niej zanurzone nienie jest jednakowe i nie zaley wykorzystuje zaleno opisujc od kształtu naczynia warto siły wyporu do rozwizywania podaje przykłady zastosowania prostych zada obliczenio- prawa Pascala wych, rozrónia wielkoci dane i szukane, przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci, szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartoci obliczanych wielkoci fizycznych, za- Edited with the trial version of uzasadnia, dlaczego w naczyniu z ciecz jednorodn we wszystkich iejscach na tej saej głbokoci dzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych, w Internecie) dotyczcych cinienia hydrostatycznego i atosferycznego oraz wykorzystywania w przyrodzie i w yciu codzienny zasady naczy połczonych i prawa Pascala rozwizuje złoone zadania dotyczce cinienia w cieczach i gazach przedstawia graficznie wszystkie siły działajce na ciało, które pływa w cieczy, tkwi w niej zanurzone lub tonie planuje i wykonuje dowiadczenia zwizane z badanie siły wyporu oraz warunków pływania ciał:
wielokrotnoci i podwielokrotnoci, szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku i na tej podstawie ocenia wynik oblicze bada dowiadczalnie warunki pływania ciał według przedstawionego opisu, opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego dowiadczenia, wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ dowiadczalny podaje warunki pływania ciał: kiedy ciało tonie, kiedy pływa czciowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie zanurzone w cieczy wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady zjawisk opisywanych za pooc prawa Archiedesa i przykłady praktycznego wykorzystania prawa Archiedesa oblicza i porównuje warto siły wyporu dla ciał zanurzonych w cieczy lub gazie pisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliony (z dokładnoci do 2.3 liczb znaczcych) posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych, z Internetu) dotyczcych prawa Archiedesa i pływania ciał Edited with the trial version of przewiduje wyniki T io teoretycznie reove this notice, je visit: www.foxitsoftware.co uzasadnia, adnia, wyciga wnioski z do- /shopping wiadcze, krytycznie ocenia wyniki wykorzystuje wzór na sił wyporu oraz warunki pływania ciał do rozwizywania zada złoonych i nietypowych 4. KINEMATYKA dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady ruchu wyjania na przykładach, kiedy ciało wyjania, na czy polega wzgldno ruchów, podaje jest w spoczynku, a kiedy w ruchu przykłady projektuje dowiadczenie obrazujce wzgldno ruchu, teoretycznie
odrónia pojcia: tor, droga i wykorzystuje je do opisu ruchu odrónia ruch prostoliniowy od ruchu krzywoliniowego, podaje przykłady wykorzystuje wielkoci fizyczne: droga, prdko, czas do opisu ru- posługuje si jednostk drogi w chu jednostajnego prostoliniowego, Układzie SI, przelicza jednostki dro- analizuje wykres zalenoci połoczywistoci wskazuje w otaczajcej rzegi enia ciała od czasu i odczytuje z przykłady tego ruchu przeprowadza przedstawione do- wykresu przebyt odległo posługuje si pojcie prdkoci wiadczenie zwizane z wyznacze-nie sporzdza wykresy zalenoci drogi do opisu ruchu, interpretuje warto prdkoci jako drog przebyt przez poruszajce si ciało w jednostce czasu, np. 1 s prdkoci ruchu pcherzyka powietrza w zaknitej rurce wypełnionej wod: ierzy czas, zapisuje wyniki poiaru w tabeli, opisuje i prdkoci od czasu dla ruchu jednostajnego prostoliniowego na podstawie danych z tabeli (oznacza wielkoci i skale na osiach) posługuje si jednostk prdkoci przebieg i wynik dowiadczenia, po-sługuje planuje dowiadczenie zwizane z w Układzie SI, przelicza jednostki si pojcie niepewnoci wyznaczenie prdkoci prze- prdkoci (przelicza wielokrotno- ci i podwielokrotnoci) odczytuje dane z tabeli oraz prdko i przebyt odległo z wy- poiarowej, zapisuje wynik obliczenia jako przybliony (z dokładnoci do 2.3 liczb znaczcych) i wyciga wnioski z otrzyanych wyników ieszczania si (np. w czasie ar- kresów zalenoci drogi i prdko- ci od czasu w ruchu jednostajny prostoliniowy wykorzystuje wielkoci fizyczne: droga, prdko, czas do opisu ruchu niejednostajnego prostolinio- wzglde ciał przyjtych za układy odniesienia ierzy długo drogi (dokonuje kilkakrotnego poiaru, oblicza red-ni i podaje wynik do 2.3 cyfr znaczenia i wyjania na przykładzie posługuje si pojcie przeieszczcych, krytycznie ocenia wynik) układów odniesienia i przykłady wzgldnoci ruchu we Wszech- wiecie rónic idzy drog a przeieszczenie szu, biegu, jazdy rowere), szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku, wskazuje czynniki istotne i nieistotne, wyznacza prdko, krytycznie ocenia wyniki dowiadczenia na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu rozpoznaje, e w ruchu jednostajny prostoliniowy droga jest wprost proporcjonal-na do czasu oraz posługuje si pro- rozwizuje zadania z zastosowaporcjonalnoci prost nie zalenoci idzy drog, prdkoci i czase w ruchu jednostajny prostoliniowy wego, wskazuje w otaczajcej na podstawie opisu słownego rysuje rzeczywistoci przykłady tego ruchu i odrónia go od ruchu jedno- od czasu w ruchu jednostajny pro- wykresy zalenoci drogi i prdkoci analizuje wykres zalenoci prdstajnego prostoliniowego stoliniowy koci od czasu, odczytuje dane z tego wykresu, wskazuje wielkoci wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady ruchu jednostajjc na podstawie danych z tabeli lub rozpoznaje zaleno rozpoznaje zaleno rosnc i ale- aksyaln i inialn proporcjonal- Edited with the trial version of uzasadnia adnia przewidywane T o reove this wyniki, notice, visit: w analizuje je i wyciga ww.foxitsoftware.co wnioski rysuje wykres zalenoci połoenia ciała od czasu wyjania, dlaczego w ruchu prostoliniowy kierunki i zwroty prdko- ci oraz przeieszczenia s zgodne posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych) dotyczcych sposobów poiaru czasu sporzdza wykres zalenoci prdkoci od czasu na podstawie danych w tabeli (oznacza wielkoci i skale na osiach, zaznacza punkty i rysuje wykres) oraz analizuje te dane i wykres, forułuje wnioski planuje dowiadczenie zwizane z badanie ruchu jednostajnie ziennego (forułuje pytania badawcze, stawia hipotezy oraz proponuje sposób ich weryfikacji, przewiduje wyniki i uzasadnia je teoretycznie, wskazujc czynniki istotne i nieistotne), dokonuje poiarów, analizuje wyniki i wyciga wnioski, krytycznie ocenia wyniki poiarów, posługujc si pojcie niepewnoci poiarowej sporzdza wykres zalenoci drogi od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszony prostoliniowy na /shopping
nie przyspieszonego prostoliniowego posługuje si pojcie przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie ziennego na podstawie wykresu zalenoci połoenia ciała od czasu w ruchu prostoliniowy oraz wskazuje wielkoci aksyaln i inialn wykorzystuje wielkoci fizyczne: odczytuje prdko i przyspieszenie z wykresów zalenoci prdkoci droga, prdko, czas do rozwizywania prostych zada obliczenio-wych na podstawie danych liczbowych oraz przyspieszenia od cza- su w ruchu jednostajnie przyspieszony prostoliniowy zwizanych z ruche jedno- stajny prostoliniowy, rozrónia wielkoci dane i szukane lub na podstawie wykresu wyjania, e w ruchu jednostajnie przyspieszony prostoliniowy prdko wyodrbnia ruch jednostajny odrónia prdkoci redni i chwilow jest wprost proporcjonalna do cza- prostoliniowy i ruch jednostajnie w ruch niejednostajny su, a droga. wprost proporcjonalna przyspieszony prostoliniowy z wykorzystuje pojcie prdkoci do kwadratu czasu (wskazuje przykłady) kontekstu redniej do rozwizywania prostych zada obliczeniowych, rozrónia na podstawie wartoci przyspiesze- wielkoci dane i szukane, przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci, przelicza jednostki czasu przeprowadza przedstawione do- wiadczenie zwizane z badanie ruchu kulki swobodnie staczajcej odczytuje przebyt odległo z si po etalowych prtach (ierzy: wykresu zalenoci drogi od czasu czas, drog, zapisuje wyniki poiaru w ruchu jednostajnie przyspieszony w tabeli i zaokrgla je), opisuje prostoliniowy przebieg i wynik dowiadczenia, ob-licza wartoci redniej prdkoci w rozwizania prostych zada obli- wykorzystuje wzory: s = i a = do kolejnych sekundach ruchu, wyciga czeniowych, rozrónia wielkoci wnioski z otrzyanych wyników dane i szukane, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przyblio- rozpoznaje zaleno rosnc na podstawie danych z tabeli lub na ny (z dokładnoci do 2.3 liczb podstawie wykresu (zalenoci drogi znaczcych) od kwadratu czasu lub prdkoci od analizuje wykresy zalenoci drogi, czasu w ruchu jednostajnie przyspie- prdkoci i przyspieszenia od czasu n na podstawie wyników poiarów zapisanych w tabeli lub na pod- wyjania, dlaczego ruchu jedno- podstawie danych z tabeli w stawie sporzdzonego wykresu zalenoci drogi od kwadratu czasu oraz posługuje si proporcjonalno- ci prost nia okrela, o ile zienia si warto prdkoci w jednostkowy czasie, interpretuje jednostk przyspieszenia w Układzie SI, przelicza jednostki przyspieszenia Edited with the trial version of Ttabeli o reove this notice, visit: ww.foxitsoftware.co/shopping stajnie przyspieszony prostoliniowy kierunki i zwroty prdko- ci oraz przyspieszenia s zgodne rozwizuje złoone zadania z zastosowanie wzorów: s = i a = sporzdza wykresy zalenoci drogi, prdkoci i przyspieszenia od czasu rozwizuje zadania złoone, wykorzystujc zaleno drogi i prdko- ci od czasu dla ruchu jednostajnego prostoliniowego i ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego
szony) oraz wskazuje wielkoci aksyaln i inialn okrela warto przyspieszenia jako przyrost wartoci przyspieszenia w jednostce czasu rysuje wykresy zalenoci prdkoci i przyspieszenia od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszony prostoliniowy na podstawie opisu słownego porównuje ruch jednostajny prostoliniowy i ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy (wskazuje podobiestwa i rónice) wykorzystuje prdko i przyspieszenie do rozwizania prostych zada obliczeniowych, rozrónia wielkoci dane i szukane dla ruchu prostoliniowego (jednostajnego i jednostajnie ziennego) rozwizuje typowe zadania dotyczce ruchu jednostajnego prostoliniowego i ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego To reove this notice, visit: PSO II Ogólne zasady oceniania i wyagania ogólne opisano w Ksice nauczyciela do podrcznika Spotkania z fizyk, cz 2. Szczegółowe wyagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. DYNAMIKA treci nadprograowe dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra dokonuje poiaru siły za pooc wyjania pojcie siły wypadkowej, szacuje rzd wielkoci spodziewane- wyznacza kierunek i zwrot wypad-
siłoierza jednostk w układzie SI odrónia statyczne i dynaiczne saej prostej skutki oddziaływa, podaje przykła- podaje cechy wypadkowych sił dzia- przewiduje i nazywa skutki opisa- poznane na lekcji dy skutków oddziaływa w yciu łajcych wzdłu tej saej prostej codzienny bada dowiadczalnie dynaiczne poiarowej skutki oddziaływa ciał zapisuje wynik poiaru jako przy-zaley tarcie, i obrazujce sposoby przedstawia i analizuje siły działaj- posługuje si pojciai: tarcia, bliony (z dokładnoci do 2 3 cyfr zniejszania lub zwikszania tarcia oporu powietrza przelicza wielokrotnoci i podwie- wnioskuje na podstawie obserwacji, ne, wskazuje odpowiednie przykłady lokrotnoci (przedrostki: ili-, centy-e, kilo-, ega-); przelicza jednostki ziana prdkoci ciała oe nastpiwprawiany w ruch (lub poruszajcy niezrównowaonej siły od wartoci czasu (sekunda, inuta, godzina) rozpoznaje zaleno rosnc i ciałai alejc na podstawie danych z opisuje przebieg i wynik dowiad-bezwładnoci ciała, opisuje przebieg i duje wyniki dowiadczenia, wskazuje tabeli; wskazuje wielko aksyalczenia (badanie dynaicznych skut-wynik przeprowadzonego dowiad- czynniki istotne i nieistotne, szacuje na i inialn rozrónia siły akcji i siły reakcji podaje przykłady posługuje si sybole siły i jej wyznacza dowiadczalnie wypadko- przedstawia graficznie wypadkow nych prostych w dwóch sił działajcych wzdłu tej sił działajcych wzdłu tej saej pro- przewiduje i wyjania skutki oddzia- znaczcych) wskutek jego oddziaływania z innyi si) go wyniku poiaru siły stej nych oddziaływa ków oddziaływa, badanie, od czego czenia, wyciga wniosek i wykonuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku zaley tarcie, badanie zalenoci war-scheatyczny rysunek obrazujcy poiaru czasu i siły) oraz zwizane z toci przyspieszenia ruchu ciała pod układ dowiadczalny działanie niezrównowaonej siły od przeprowadza dowiadczenia zwi- wykorzystuje wiedz naukow do kowej sił działajcych Tc o reove wzdłu this notice, rów- ływa na przykładach innych ni wyjania na przykładach, kiedy tar- posługuje si pojcie niepewnoci planuje i przeprowadza dowiadczecie i inne opory ruchu s poyteczne, nia zwizane z badanie, od czego a kiedy niepodane Edited with the trial version of w- visit: ce na opadajcego spadochroniarza rozrónia tarcie statyczne i kinetycz- planuje dowiadczenia zwizane z badanie zalenoci wartoci przy- rysuje siły działajce na klocek spieszenia ruchu ciała pod działanie działajcej siły i asy ciała (.in. wykazuje dowiadczalnie istnienie forułuje pytania badawcze i przewi- badanie swobodnego spadania ciał
wartoci działajcej siły i asy ciała, zane z badanie zalenoci wartoci przedstawienia i uzasadnienia rónic badanie swobodnego spadania ciał, przyspieszenia ruchu ciała pod działa- ciaru ciała w rónych punktach kuli badanie sił akcji i reakcji), wyciga nie niezrównowaonej siły od war- zieskiej wnioski, wyjania rol uytych przy-toci działajcej siły i asy ciała rozwizuje złoone zadania oblicze- rzdów i wykonuje scheatyczny (.in. wybiera właciwe narzdzia niowe, stosujc do oblicze zwizek rysunek obrazujcy układ dowiad-poiaru; ierzy: czas, długo i sił idzy as ciała, przyspieszenie i czalny opisuje wpływ oporów ruchu na w forie tabeli, analizuje wyniki, odczytuje dane z wykresu prdkoci poruszajce si ciała wyienia sposoby zniejszania lub badanie swobodnego spadania ciał zwikszania tarcia forułuje I zasad dynaiki Newto-poiarowych, posługuje si pojcie stuje wiedz naukow do przedstawie- na opisuje zachowanie si ciał na pod-chowanie si ciał na podstawie II odrzutu w przyrodzie i w technice stawie I zasady dynaiki Newtona zasady dynaiki Newtona posługuje si pojcie przyspieszenia rozwizuje uiarkowanie trudne zastosowanie zasady zachowania do opisu ruchu prostoliniowego jedno-zadania obliczeniowe, stosujc do pdu stajnie przyspieszonego oraz pojcia-oblicze zwizek idzy as ciała, i siły cikoci i przyspieszenia przyspieszenie i siła oraz posługujc zieskiego grawitacji, zapisuje wyniki poiarów siła oraz wzór na przyspieszenie i wyciga wnioski) oraz zwizane z od czasu wskazuje przyczyny niepewnoci poszukuje, selekcjonuje i wykorzy- niepewnoci poiarowej opisuje zania przykładów wykorzystania zasady si pojcie przyspieszenia rozpoznaje zaleno proporcjonaln planuje i przeprowadza dowiadcze- na podstawie wyników poiarów nie wykazujce istnienie sił akcji i deonstruje zjawisko odrzutu Edited with the trial version of T o reove this notice, nic visit: rozwizuj zadania obliczeniowe z
zapisanych w tabeli, posługuje sireakcji; zapisuje wyniki poiarów, proporcjonalnoci prost analizuje je i wyciga wniosek forułuje tre II zasady dynaiki opisuje wzajene oddziaływanie Newtona; definiuje jednostki siły w ciał, posługujc si III zasad dynaiki Newtona układzie SI (1 N) rozwizuje proste zadania oblicze-niowe, stosujc do oblicze zwizek stosowanie w technice opisuje zjawisko odrzutu i jego za- idzy as ciała, przyspieszenie i posługuje si pojcie pdu i jego siła; rozrónia wielkoci dane i szuka-jednostkne forułuje tre zasady zachowa- w układzie SI podaje przykłady sił akcji i sił reakcjinia pdu forułuje tre III zasady dynaiki stosuje zasad zachowania pdu w Newtona prostych przykładach To reove this notice, visit: 2. PRACA, MOC, ENERGIA dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra posługuje si pojcie energii, podaje przykłady rónych jej for odrónia prac w sensie fizyczny od pracy w jzyku potoczny, posługuje si pojciai pracy i wyjania na przykładach, kiedy planuje dowiadczenie zwizane z ocy oraz ich jednostkai w układzie SI działania na ciało siły praca jest powodujcej przeieszczenie obci- io badanie zalenoci wartoci siły interpretuje oc urzdzenia o war- równa zeru nika na sprynie od wartoci jego
wskazuje w otoczeniu przykłady wykonania pracy echanicznej rozrónia pojcia: praca i oc porównuje oc rónych urzdze posługuje si pojcie energii echanicznej, wyjania na przykładach, kiedy ciało a energi echaniczn posługuje si pojcie energii potencjalnej grawitacji (cikoci) posługuje si pojcie energii kinetycznej, wskazuje przykłady ciał ajcych energi kinetyczn, odrónia energi kinetyczn od innych for energii podaje przykłady przeian energii (przekształcania i przekazywania) wyienia rodzaje aszyn prostych, wskazuje odpowiednie przykłady bada dowiadczalnie, kiedy blok nieruchoy jest w równowadze toci 1 W opisuje przebieg i wynik dowiadczenia (wyznaczenie pracy), wyjania ci spodziewanego wyniku poiaru przeieszczenia, eszczenia, szacuje T o reove rzd this wielko- notice, visit: w rozpoznaje zaleno proporcjonaln (rosnc) na podstawie danych rol uytych przyrzdów i wykonuje siły grawitacji działajcej na obcinik, wybiera właciwe narzdzia po- z tabeli lub na podstawie wykresu, scheatyczny rysunek obrazujcy wskazuje wielko aksyaln i układ dowiadczalny iaru; ierzy: długo i sił grawitacji inialn, posługuje si proporcjonalnoci prost wyników poiarów zapisanych w rozwizuje złoone zadania obli- sporzdza wykres na podstawie zapisuje wynik poiaru lub obliczenia jako przybliony (z dokładno- osiach), odczytuje dane z wykresu wykorzystujc geoetryczn interpre- tabeli (oznaczenie wielkoci i skali na czeniowe dotyczce pracy i ocy, ci do 2 3 cyfr znaczcych), posługuje si pojcie niepewnoci podzcyi z analizy przeczytanych posługuje si pojcie energii po- posługuje si inforacjai pochotacj pracy iarowej tekstów (w ty popularnonaukowych, tencjalnej sprystoci rozwizuje proste zadania obliczeniowe dotyczce pracy echanicznej nych urzdze oraz ycia i dorobku roste energii i prc oraz zaleno z Internetu), dotyczcych ocy ró- wykorzystuje zwizek idzy przy- i ocy, rozrónia wielkoci dane i Jaesa Prescotta Joule a opisujc energi potencjaln cikoszukane, przelicza wielokrotnoci i opisuje zwizek pracy wykonanej ci i zaleno opisujc energi kinetyczn do rozwizywania zada zło- podwielokrotnoci (przedrostki: ili- podczas podnoszenia ciała na okrelon wysoko (ziany wysokoci) ze onych i nietypowych, szacuje rzd, centy-, kilo-, ega-), szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku i na zian energii potencjalnej ciała wielkoci spodziewanego wyniku i tej podstawie ocenia wynik oblicze stosuje zaleno idzy energi ocenia na tej podstawie wartoci obliczanych wielkoci fizycznych, zapisu- planuje i wykonuje dowiadczenia kinetyczn ciała, jego as i prdkozwizane z badanie, od czego zale- ci do porównania energii kinetyczje wynik obliczenia fizycznego jako
opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego (prostego) dowiadczenia, wyjania rol uytych przyrzdów i wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy prosty układ do- wiadczalny T o reove this notice, 3 visit: y energia potencjalna cikoci, nej ciał przybliony (z dokładnoci dnoci do 2 3 w przewiduje wyniki i teoretycznie je opisuje zwizek pracy wykonanej cyfr znaczcych) uzasadnia, wyciga wnioski z do- podczas ziany prdkoci ciała ze posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych wiadcze zian energii kinetycznej ciała stosuje zaleno idzy energi forułuje zasad zachowania energii tekstów (w ty popularnonaukowych, potencjaln cikoci, as i wysokoci, na której ciało si znajduje, cie układu izolowanego go wykorzystania wzajenej zaiany echanicznej, posługujc si poj- z Internetu), dotyczcych praktyczne- do porównywania energii potencjalnej ciał energii echanicznej do rozwizywa- wykorzystuje zasad zachowania wykorzystuje zasad zachowania energii potencjalnej i kinetycznej wykorzystuje zwizek idzy przyroste energii i prac i zalenoci rozrónia wielkoci dane i szukane, nia złoonych zada, np. dotyczcych nia prostych zada obliczeniowych, energii echanicznej do rozwizywa- opisujc energi potencjaln ciko- przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci, szacuje rzd wielkoci pionowo przeian energii ciała rzuconego ci oraz zwizek idzy przyroste energii kinetycznej i prac do rozwizywania prostych zada obliczenik obliczenia fizycznego jako przy- działania dwigni jednostronnej, blo- spodziewanego wyniku, zapisuje wy- wyjania i deonstruje zasad niowych bliony (z dokładnoci do 2 3 cyfr ku ruchoego i równi pochyłej, forułuje warunki równowagi i wskazu- bada dowiadczalnie, od czego znaczcych) zaley energia kinetyczna ciała, planuje dowiadczenie zwizane z je przykłady wykorzystania przewiduje wyniki i teoretycznie je wyznaczenie asy ciała za pooc projektuje i wykonuje odel uzasadnia, wykonuje poiary, wyciga wnioski, wykonuje schea-ciwe narzdzia poiaru, przewiduje posługuje si pojcie sprawno- dwigni dwustronnej: wybiera wła- aszyny prostej tyczny rysunek obrazujcy układ wyniki i teoretycznie je uzasadnia, ci urzdze (aszyn), rozwizuje
dowiadczalny opisuje na przykładach przeiany energii, stosujc zasad zachowania energii posługuje si pojcie energii echanicznej jako suy energii kinetycznej i potencjalnej stosuje zasad zachowania energii echanicznej do opisu jej przeian, np. analizujc przeiany energii podczas swobodnego spadania ciała bada dowiadczalnie, kiedy dwignia dwustronna jest w równowadze: wykonuje poiary, wyciga wniosek, wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ dowiadczalny forułuje warunek równowagi dwigni dwustronnej wyjania zasad działania dwigni dwustronnej, wykonujc odpowiedni scheatyczny rysunek wyznacza as ciała za pooc szacuje rzd wielkoci spodziewanego zadania a z zastosowanie an T o reove wzoru this notice, na visit: wyniku poiaru asy danego ciała wyjania zasad działania bloku nieruchoego i kołowrotu, wykonuje odpowiedni scheatyczny rysunek wykorzystuje warunek równowagi dwigni dwustronnej do rozwizywania zada złoonych i nietypowych wskazuje aszyny proste w rónych urzdzeniach, posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych, z Internetu), dotyczcych praktycznego wykorzystania dwigni dwustronnych jako eleentów konstrukcyjnych rónych narzdzi i jako czci aszyn sprawno
dwigni dwustronnej, innego ciała o znanej asie i linijki: ierzy długo, zapisuje wyniki poiarów stosuje warunek równowagi dwigni dwustronnej do bloku nieruchoego i kołowrotu wykorzystuje warunek równowagi dwigni dwustronnej do rozwizywania prostych zada obliczeniowych To reove this notice, visit: 3. TERMODYNAMIKA dopuszczajca dostateczna dobra bardzo dobra wykorzystuje pojcie energii i posługuje si pojciai pracy, wskazuje inne ni poznane na lekcji przedstawia zasad działania wyienia róne fory energii ciepła i energii wewntrznej, podaje przykłady z ycia codziennego, w silnika wysokoprnego, deonstruje wskazuje w otoczeniu przykłady ich jednostki w układzie SI których wykonywaniu pracy towarzyszy to na odelu tego silnika, opisuje ziany energii wewntrznej spowodowane opisuje wyniki obserwacji i do- efekt cieplny działanie innych silników cieplnych i wykonanie pracy wiadcze zwizanych ze zian planuje i przeprowadza dowiad- podaje przykłady ich zastosowania rozrónia pojcia: ciepło i teperatura energii wewntrznej spowodowan czenie zwizane z badanie ziany posługuje si inforacjai pocho- wykonanie pracy lub przekaza- energii wewntrznej spowodowanej dzcyi z analizy przeczytanych
planuje poiar teperatury, wybiera właciwy teroetr, ierzy nie ciepła, wyciga wnioski analizuje jakociowo ziany ener- wykonanie pracy lub przepływe ciepła, wskazuje czynniki istotne i tekstów (w ty popularnonauko- Tpo o reove this notice, visit: wych), dotyczcych historii udosko- teperatur gii wewntrznej spowodowane wy- nieistotne dla wyniku dowiadczenia nalania (ewolucji) silników cieplnych wskazuje w otoczeniu przykłady konanie pracy i przepływe cie- wyjania zwizek idzy energia i tzw. perpetuu obile (R) oraz na ziany energii wewntrznej spowo- pła kinetyczn czsteczek a teperatur teat wykorzystania (w przyrodzie i dowanej przekazanie (wyian) wyjania, czy róni si ciepło i odrónia skale teperatur: Celsju- w yciu codzienny) przewodnictwa ciepła, podaje warunek przepływu teperatura sza i Kelvina, posługuje si nii cieplnego (przewodników i izolato- ciepła wyjania przepływ ciepła w zjawi- wykorzystuje zwizki Ew = W i rów ciepła), zjawiska konwekcji (np. rozrónia przewodniki ciepła i sku przewodnictwa cieplnego oraz Ew = Q oraz I zasad terodyna- prdy konwekcyjne) oraz proienio- izolatory, wskazuje przykłady ich rol izolacji cieplnej iki do rozwizywania prostych wania słonecznego (np. kolektory wykorzystania w yciu codzienny forułuje I zasad terodynaiki zada zwizanych ze zian energii słoneczne) odczytuje dane z tabeli po- wyienia sposoby przekazywania wewntrznej opisuje zjawisko anoalnej roz- równuje przyrosty długoci ciał energii wewntrznej, podaje przy- opisuje ruch cieczy i gazów w zja- szerzalnoci wody stałych wykonanych z rónych sub- kłady wisku konwekcji wyjania znaczenie zjawiska stancji i przyrosty objtoci rónych planuje i przeprowadza do- wyjania, dlaczego ciała zwik- anoalnej rozszerzalnoci wody w cieczy przy jednakowy wzrocie wiadczenia zwizane z badanie szaj objto ze wzroste tepera- przyrodzie teperatury zjawiska tury projektuje i przeprowadza do- wyienia teroetr cieczowy rozszerzalnoci cieplnej ciał stałych, opisuje znaczenie zjawiska roz- wiadczenia prowadzce do wyzna- jako przykład praktycznego zasto- cieczy i gazów, opisuje wyniki ob- szerzalnoci cieplnej ciał w przyro- czenia ciepła właciwego danej sub- sowania zjawiska rozszerzalnoci serwacji i wyciga wnioski dzie i technice stancji, opisuje dowiadczenie Joule a cieplnej cieczy na podstawie obserwacji i wyni- przedstawia budow i zasad wykorzystuje wzory na ciepło wła- opisuje przebieg i wynik dowiad- ków dowiadcze opisuje ziany działania rónych rodzajów tero- ciwe i bilans cieplny do rozwi-
czenia, wyjania rol uytych przyrzdów, posługuje si proporcjonal- objtoci ciał stałych, cieczy i gazów pod wpływe ogrzewania etrów planuje dowiadczenie zwizane z zywania a złoonych T zada o reove this oblicze- notice, visit: niowych noci prost rozrónia rozszerzalno linio- badanie zalenoci iloci ciepła wyjania, co dzieje si z energi posługuje si tabelai wielkoci w ciał stałych i rozszerzalno ob- potrzebnego do ogrzania ciała od pobieran (lub oddawan) przez ie- fizycznych w celu odszukania ciepła jtociow przyrostu teperatury i asy ogrze- szanin substancji w stanie stały i właciwego, porównuje wartoci wyjania na przykładach, w ja- wanego ciała oraz z wyznaczenie ciekły (np. wody i lodu) podczas ciepła właciwego rónych substan- ki celu stosuje si przerwy dylata- ciepła właciwego wody za pooc topnienia (lub krzepnicia) w stałej cji cyjne czajnika elektrycznego lub grzałki o teperaturze, analizuje ziany ener- rozrónia zjawiska: topnienia, R rozrónia rodzaje teroetrów, znanej ocy (przy załoeniu braku gii wewntrznej krzepnicia, parowania, skraplania, wskazuje przykłady ich zastosowa- strat), wybiera właciwe narzdzia wykorzystuje wzór na ciepło wrzenia, subliacji, resubliacji, nia poiaru, wskazuje czynniki istotne i przeiany fazowej do rozwizywania wskazuje przykłady tych zjawisk w przeprowadza dowiadczenie nieistotne dla wyniku dowiadczenia, zada obliczeniowych wyagajcych otoczeniu zwizane z badanie zalenoci szacuje rzd wielkoci spodziewane- zastosowania bilansu cieplnego wyznacza teperatur topnienia i iloci ciepła potrzebnego do ogrza- go wyniku wrzenia wybranej substancji; ierzy nia wody od przyrostu teperatury i analizuje dane w tabeli porównuje czas, as i teperatur, zapisuje asy ogrzewanej wody, wyznacza wartoci ciepła właciwego wybra- wyniki poiarów w forie tabeli ciepło właciwe wody za pooc nych substancji, interpretuje te war- jako przyblione czajnika elektrycznego lub grzałki o toci, w szczególnoci dla wody analizuje tabele teperatury top- znanej ocy (przy załoeniu braku wykorzystuje zaleno Q = c nienia i wrzenia substancji, posługu- strat), odczytuje oc czajnika lub T je si tabelai wielkoci fizycznych grzałki, ierzy czas, as w forie do rozwizywania prostych zada w celu odszukania ciepła topnienia i tabeli obliczeniowych, rozrónia wielkoci
ciepła parowania, porównuje te wartoci dla rónych substancji zapisuje wynik poiaru lub obliczenia jako przybliony (z dokład- dane i szukane, przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci To reove this notice, visit: noci do 2 3 cyfr znaczcych), wyszukuje inforacje dotyczce posługuje si niepewnoci poia- wykorzystania w przyrodzie duej row wartoci ciepła właciwego wody posługuje si pojcie ciepła wła- (zwizek z kliate) i korzysta z ciwego, interpretuje jego jednostk nich w układzie SI planuje dowiadczenie zwizane z posługuje si kaloryetre, badanie zjawisk topnienia, krzep- przedstawia jego budow, wskazuje nicia, parowania i skraplania, wybie- analogi do terosu i wyjania rol ra właciwe narzdzia poiaru, izolacji cieplnej wskazuje czynniki istotne i nieistotne opisuje na przykładach zjawiska dla wyniku dowiadczenia, szacuje topnienia, krzepnicia, parowania rzd wielkoci spodziewanego wyni- (wrzenia), skraplania, subliacji i ku poiaru resubliacji sporzdza wykres zalenoci tepe- opisuje przebieg i wynik dowiad- ratury od czasu ogrzewania (ozibia- czenia, wyjania rol uytych przy- nia) dla zjawisk: topnienia, krzepni- rzdów, posługuje si pojcie nie- cia, na podstawie danych z tabeli pewnoci poiarowej (oznaczenie wielkoci i skali na posługuje si pojciai: ciepło osiach); odczytuje dane z wykresu topnienia i ciepło krzepnicia oraz posługuje si inforacjai pocho-
ciepło parowania i ciepło skraplania, interpretuje ich jednostki w układzie SI rozwizuje proste zadania obliczeniowe zwizane ze zianai stanu skupienia ciał, rozrónia wielkoci dane i szukane, przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci, podaje wynik obliczenia jako przybliony dzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych), dotyczcych zian stanu skupienia wody w przyrodzie (zwizek z kliate) Edited with the trial version of To reove this notice, visit: PSO III Ogólne zasady oceniania i wyagania ogólne opisano w ksice nauczyciela do podrcznika Spotkania z fizyk, cz 3. Szczegółowe wyagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. ELEKTROSTATYKA treci nadprograowe Stopie dopuszczajcy Stopie dostateczny Stopie dobry Stopie bardzo dobry wskazuje w otaczajcej rzeczywi- planuje dowiadczenie zwizane z wyodrbnia z kontekstu zjawisko opisuje budow i działanie aszyny stoci przykłady elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk opisuje sposób elektryzowania ciał przez tarcie oraz własnoci ciał na- badanie właciwoci ciał naelektryzowanych przez tarcie i dotyk oraz wzajeny oddziaływanie ciał naładowanych elektryzowania ciał przez tarcie, wskazuje czynniki istotne i nieistot- wyszukuje i selekcjonuje inforacje ne dla wyniku dowiadczenia wskazuje sposoby sprawdzenia, czy elektrostatycznej dotyczce ewolucji pogldów na teat budowy atou
elektryzowanych w ten sposób wyienia rodzaje ładunków elektrycznych i odpowiednio je oznacza rónoiienne posługuje si sybole ładunku elektrycznego i jego jednostk w układzie SI opisuje przebieg i wynik przepro- scheatyczny rysunek obrazujcy szacuje rzd wielkoci spodziewa- wadzonego dowiadczenia zwizanego z badanie wzajenego od- opisuje jakociowo oddziaływanie działywania ciał naładowanych, wyciga wnioski i wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ opisuje budow atou dowiadczalny forułuje jakociowe prawo planuje dowiadczenie zwizane z Couloba odrónia przewodniki od izolatorów, podaje odpowiednie przykłady podaje tre zasady zachowania ładunku elektrycznego bada elektryzowanie ciał przez deonstruje zjawiska elektryzowania przez tarcie oraz wzajenego oddziaływania ciał naładowanych rozrónia ładunki jednoiienne i opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego dowiadczenia zwizanego z badanie elektryzowania ciał uytych przyrzdów i wykonuje układ dowiadczalny ładunków jednoiiennych i rónoiiennych odrónia kation od anionu badanie wzajenego oddziaływa- rozwizuje proste zadania obli- nia ciał naładowanych, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku dowiadczenia bada dowiadczalnie, od czego zale- y siła oddziaływania ciał naładociało jest naelektryzowane i jak jest projektuje i przeprowadza Tze o reove this notice, do- visit: naładowane posługuje si pojcie ładunku ładunku elektronu (ładunku eleentarnego) i ujeny nego wyniku i na tej podstawie oce- wskazuje w otaczajcej rzeczywi- nia wartoci obliczanych wielkoci fizycznych podaje tre prawa Couloba wyjania znaczenie pojcia pola elektrostatycznego, wyienia rodza- opisuje wpływ elektryzowania je pól elektrostatycznych czeniowe z zastosowanie prawa Couloba porównuje sposoby elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk (wyjania, e oba polegaj na przepływie elek- wiadczenia przedstawiajce kształt linii pola elektrostatycznego elektrycznego jako wielokrotnoci rozwizuje złoone zadania obliczeniowe z zastosowanie prawa Couloba przez tarcie i dotyk, wyjania rol wyjania, jak powstaj jony dodatni przeprowadza dowiadczenie wykazujce, e przewodnik ona naelektryzowa stoci przykłady elektryzowania ciał przez indukcj posługuje si pojcie dipola elektrycznego ciał na organiz człowieka Edited with the trial version of
dotyk za pooc elektroskopu wanych tronów, i analizuje kierunek przepływu elektronów) stosuje jakociowe prawo Couloba w prostych zadaniach, posługujc si bada dowiadczalnie elektryzowanie ciał przez indukcj proporcjonalnoci prost wyszukuje i selekcjonuje inforacje opisuje elektryzowanie ciał przez dotyczce ycia i dorobku Couloba indukcj, stosujc zasad zachowania ładunku elektrycznego i prawo uzasadnia podział na przewodniki i izolatory na podstawie ich budowy Couloba wewntrznej posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych wskazuje przykłady wykorzystania przewodników i izolatorów w yciu tekstów (w ty popularnonaukowych), dotyczcych.in. wystpo- codzienny opisuje sposoby elektryzowania ciał wania i wykorzystania zjawiska przez tarcie i dotyk elektryzowania ciał, wykorzystania stosuje zasad zachowania ładunku przewodników i izolatorów, powstawania pioruna i działania pioru- elektrycznego wyjania, na czy polega zobojtnienie i nochronu uzieienie Edited with the trial version of To reove this notice, visit:
2. PRD ELEKTRYCZNY A; B4-, Stopie dopuszczajcy Stopie dostateczny Stopie dobry Stopie bardzo dobry posługuje si (intuicyjnie) pojcie napicia elektrycznego i jego jednostk w układzie SI podaje warunki przepływu prdu elektrycznego w obwodzie elektryczny posługuje si pojcie natenia prdu elektrycznego i jego jednostk w układzie SI wyienia przyrzdy słuce do poiaru napicia i natenia prdu elektrycznego rozrónia sposoby łczenia eleentów obwodu elektrycznego: szeregowy i równoległy stosuje zasad zachowania ładunku elektrycznego opisuje przebieg i wynik przepro- opisuje przepływ prdu w przewodnikach jako ruch elektronów swobodnych, analizuje kierunek przepływu elektronów wyodrbnia zjawisko przepływu prdu elektrycznego z kontekstu buduje proste obwody elektryczne podaje definicj natenia prdu elektrycznego inforuje, kiedy natenie prdu wynosi 1 A wyjania, czy jest obwód elektryczny, wskazuje: ródło energii elektrycznej, przewody, odbiornik energii elektrycznej, gał i wzeł rysuje scheaty prostych obwodów elektrycznych (wyagana jest planuje dowiadczenie zwizane z budow prostego obwodu elektrycznego rozwizuje proste zadania rachunkowe, stosujc do oblicze zwizek idzy natenie prdu, wielko- ci ładunku elektrycznego i czase; szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku, a na tej podstawie ocenia wartoci obliczanych wielkoci fizycznych planuje dowiadczenie zwizane z budow prostych obwodów elektrycznych oraz poiare natenia prdu i napicia elektrycznego, wybiera właciwe narzdzia poiaru, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku dowiadczenia, sza- rozwizuje złoone zadania rachunkowe z wykorzystanie wzoru na natenie prdu elektrycznego posługuje si pojcie potencjału elektrycznego jako ilorazu energii potencjalnej ładunku i wartoci tego ładunku wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje inforacje, np. o zwierztach, które potrafi wytwarza napicie elektryczne, o dorobku G.R. Kirchhoffa planuje dowiadczenie zwizane z badanie przepływu prdu elektrycznego przez ciecze wyjania, na czy polega dysocjacja jonowa i dlaczego w do- wiadczeniu wzrost stenia Edited with the trial version of To reove this notice, visit:
wadzonego dowiadczenia, wyja- nia rol uytych przyrzdów i wy- znajoo syboli eleentów: ogniwa, arówki, wyłcznika, wol- cuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku poiaru roztworu oru soli powoduje janiejsze wiecenie eniearówki T d o reove this niejsze notice, visit: konuje scheatyczny rysunek ob- toierza, aperoierza) ierzy natenie prdu elektrycz- wyjania działanie ogniwa Volty razujcy układ dowiadczalny buduje według scheatu proste nego, włczajc aperoierz do opisuje przepływ prdu elek- odczytuje dane z tabeli; zapisuje obwody obwodu szeregowo, oraz napicie, trycznego przez gazy dane w forie tabeli elektryczne włczajc woltoierz do obwodu planuje dowiadczenie zwizane z rozpoznaje zaleno rosnc oraz forułuje I prawo Kirchhoffa równolegle; podaje wyniki z do- wyznaczanie oporu elektrycznego proporcjonalno prost na pod- rozwizuje proste zadania oblicze- kładnoci do 2 3 cyfr znaczcych; opornika za pooc woltoierza i stawie danych z tabeli lub na pod- niowe z wykorzystanie I prawa przelicza podwielokrotnoci (przed- aperoierza, wskazuje czynniki stawie wykresu; posługuje si pro- Kirchhoffa (gdy do wzła dochodz rostki ikro-, ili-) istotne i nieistotne dla wyniku do- porcjonalnoci prost trzy przewody) rozwizuje złoone zadania obli- wiadczenia przelicza podwielokrotnoci i wie- rozrónia ogniwo, baterii i aku- czeniowe z wykorzystanie I prawa bada zaleno oporu elektryczne- lokrotnoci (przedrostki ili-, kilo- ulator Kirchhoffa (gdy do wzła dochodzi go od długoci przewodnika, pola ); przelicza jednostki czasu (sekun- wyznacza opór elektryczny opor- wicej przewodów ni trzy) jego przekroju poprzecznego i ate- da, inuta, godzina) nika lub arówki za pooc wolto- deonstruje przepływ prdu riału, z jakiego jest on zbudowany wyienia fory energii, na jakie ierza i aperoierza elektrycznego przez ciecze rozwizuje złoone zadania ra- zaieniana forułuje prawo Oha opisuje przebieg i wynik do- chunkowe z wykorzystanie prawa jest energia elektryczna we wskaza- posługuje si pojcie oporu elek- wiadczenia zwizanego z badanie Oha i zalenoci idzy opore nych urzdzeniach, np. uywanych trycznego i jego jednostk w ukła- przepływ prdu elektrycznego przez przewodnika a jego długoci i po- w gospodarstwie doowy dzie SI ciecze le przekroju poprzecznego posługuje si pojciai pracy i sporzdza wykres zalenoci nat- podaje warunki przepływu pr- deonstruje zaian energii elek- ocy prdu elektrycznego enia prdu od przyłoonego napi- du elektrycznego przez ciecze, wy- trycznej na prac echaniczn
wskazuje niebezpieczestwa zwizane z uytkowanie doowej in- cia na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkoci i skali na ienia noniki prdu elektrycznego w elektrolicie posługuje si pojcie Toj o reove this spraw- notice, visit: noci odbiornika energii elektrycz- stalacji elektrycznej osiach); odczytuje dane z wykresu buduje proste ródło energii nej, oblicza sprawno silniczka stosuje prawo Oha w prostych elektrycznej (ogniwo Volty lub in- prdu stałego obwodach elektrycznych ne) rozwizuj złoone zadania obli- posługuje si tabelai wielkoci wyienia i opisuje cheiczne czeniowe z wykorzystanie wzo- fizycznych w celu wyszukania opo- ródła energii elektrycznej rów na prac i oc prdu elektrycz- ru właciwego posługuje si pojcie niepewno- nego; szacuje rzd wielkoci spo- rozwizuje proste zadania oblicze- ci poiarowej dziewanego wyniku, a na tej pod- niowe z wykorzystanie prawa wyjania, od czego zaley opór stawie ocenia wartoci obliczanych Oha elektryczny wielkoci fizycznych podaje przykłady urzdze, w któ- posługuje si pojcie oporu wła- buduje według scheatu obwody rych energia elektryczna jest zaie- ciwego złoone z oporników połczonych niana na inne rodzaje energii; wy- wyienia rodzaje oporników szeregowo lub równolegle ienia te fory energii szacuje rzd wielkoci spodziewa- wyznacza opór zastpczy dwóch oblicza prac i oc prdu elek- nego wyniku, a na tej podstawie oporników połczonych równolegle trycznego (w jednostkach układu SI) ocenia wartoci obliczanych wielko- oblicza opór zastpczy układu przelicza energi elektryczn ci fizycznych oporników, w który wystpuj podan w kilowatogodzinach na przedstawia sposoby wytwarzania połczenia szeregowe i równoległe dule i odwrotnie energii elektrycznej i ich znaczenie wyznacza oc arówki (zasilanej dla ochrony rodowiska przyrodni- z baterii) za pooc woltoierza i czego
aperoierza rozwizuj proste zadania obliczeniowe z wykorzystanie wzorów na prac i oc prdu elektrycznego R oblicza opór zastpczy dwóch oporników połczonych szeregowo lub równolegle rozwizujc zadania obliczeniowe, rozrónia wielkoci dane i szukane, przelicza podwielokrotnoci i wielokrotnoci (przedrostki ikro-, ili-, kilo-, ega-), zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybli- ony (z dokładnoci do 2 3 cyfr znaczcych) opisuje zasady bezpiecznego uytkowania doowej instalacji elektrycznej wyjania rol bezpiecznika w doowej instalacji elektrycznej, wyienia rodzaje bezpieczników opisuje zaian energii elektrycznej na energi (prac) echaniczn planuje dowiadczenie zwizane z wyznaczanie ocy arówki (zasilanej z baterii) za pooc woltoierza i aperoierza posługujc si pojciai natenia i pracy prdu elektrycznego, wyja- nia, kiedy idzy dwoa punktai obwodu elektrycznego panuje napicie 1 V posługuje si pojcie oporu zastpczego wyznacza opór zastpczy dwóch oporników połczonych szeregowo oblicza opór zastpczy wikszej liczby oporników połczonych szeregowo lub równolegle opisuje wpływ prdu elektrycznego na organizy ywe Edited with the trial version of To reove this notice, visit:
PSO IV Ogólne zasady oceniania i wyagania ogólne opisano w ksice nauczyciela do podrcznika Spotkania z fizyk, cz 4. To reove this notice, visit: Szczegółowe wyagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. DRGANIA I FALE treci nadprograowe Stopie dopuszczajcy Stopie dostateczny Stopie dobry Stopie bardzo dobry wskazuje w otaczajcej rzeczywistoci przykłady ruchu drgajcego opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego dowiadczenia, wyja- nia rol uytych przyrzdów i wykonuje scheatyczny rysunek obrazujcy układ dowiadczalny stosuje do oblicze zwizek okresu z czstotliwoci drga, rozrónia wielkoci dane i szukane, szacuje zapisuje dane w forie tabeli rzd wielkoci spodziewanego posługuje si pojciai: aplituda wyniku, a na tej podstawie ocenia wartoci obliczanych wielkoci fizycznych, drga, okres, czstotliwo do opisu drga, wskazuje połoenie równowagi drgajcego ciała przelicza wielokrotnoci i podwielokrotnoci (przedrostki ikro-, odczytuje aplitud i okres z wy- wskazuje połoenie równowagi oraz ili-, centy-), przelicza jednostki kresu x(t) dla drgajcego ciała czasu (sekunda, inuta, godzina), opisuje echaniz przekazywania zapisuje wynik poiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliony (z dokładnoci do 2 3 cyfr znaczcych) wyodrbnia ruch falowy (fale wyodrbnia ruch drgajcy z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku dowiadczenia wyznacza okres i czstotliwo drga ciarka zawieszonego na sprynie oraz okres i czstotliwo drga wahadła ateatycznego, ierzy: czas i długo, posługuje si pojcie niepewnoci poiarowej drga z jednego punktu orodka do drugiego w przypadku fal na napitej linie planuje dowiadczenie zwizane z badanie ruchu falowego echaniczne) z kontekstu, wska- posługuje si pojciai: aplituda, planuje dowiadczenie zwizane z badanie ruchu drgajcego, w szczególnoci z wyznaczanie okresu i czstotliwoci drga ci- arka zawieszonego na sprynie oraz okresu i czstotliwoci drga wahadła ateatycznego opisuje ruch ciarka na sprynie i ruch wahadła ateatycznego analizuje przeiany energii w ruchu ciarka na sprynie i w ruchu wahadła ateatycznego odrónia fale podłune od fal poprzecznych, wskazujc przykłady deonstruje i opisuje zjawisko rezonansu echanicznego wyszukuje i selekcjonuje inforacje dotyczce fal echanicznych, np. skutków działania fal na orzu lub oceanie lub skutków rezonansu echanicznego opisuje echaniz przekazywania drga z jednego punktu posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych i internetu) dotyczcyi pracy zegarów wahadłowych, w szczególnoci wykorzystania w nich zalenoci czstotliwoci drga od długoci wahadła i zjawiska izochronizu opisuje echaniz rozchodzenia si fal podłunych i poprzecznych deonstruje i opisuje zjawiska: odbicia, załaania, dyfrakcji i interferencji fal, podaje przykłady wystpowania tych zjawisk w przyrodzie posługuje si pojcie barwy dwiku deonstruje i opisuje zjawisko rezonansu akustycznego, podaje przykłady skutków tego zjawiska deonstruje drgania elektryczne wyjania wpływ fal elektroa-
zuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku dowiadczenia deonstruje wytwarzanie fal na sznurze i na powierzchni wody wyodrbnia fale dwikowe z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku do- wiadczenia odczytuje dane z tabeli (diagrau) rozpoznaje zaleno rosnc i alejc na podstawie wykresu x(t) dla drgajcego ciała i wykresów rónych fal dwikowych, wskazuje wielko aksyaln i inialn nazywa rodzaje fal elektroagnetycznych jednostki czasu (sekunda, posługuje si pojciai: aplituda, inuta, godzina), zapisuje wynik poiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliony (z dokładnoci do 2 3 cyfr znaczcych) wyodrbnia ruch falowy (fale echaniczne) z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku dowiadczenia deonstruje wytwarzanie fal na sznurze i na powierzchni wody wyodrbnia fale dwikowe z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku do- wiadczenia odczytuje dane z tabeli (diagrau) rozpoznaje zaleno rosnc i okres i czstotliwo, prdko i długo fali do opisu fal haronicznych (echanicznych) stosuje do oblicze zwizki idzy okrese, czstotliwoci, prdko- ci i długoci fali, rozrónia wielkoci dane i szukane, szacuje rzd wielkoci spodziewanego wyniku, a na tej podstawie ocenia wartoci obliczanych wielkoci fizycznych, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliony (z dokładnoci do 2 3 cyfr znaczcych) opisuje echaniz wytwarzania dwiku w instruentach uzycznych, głonikach itp. okres i czstotliwo, prdko i długo fali do opisu fal dwikowych wytwarza dwik o wikszej i niejszej czstotliwoci ni czstotliwo danego dwiku za pooc dowolnego drgajcego przediotu lub instruentu uzycznego posługuje si pojciai: wysoko i głono dwiku, podaje wielkoci fizyczne, od których zale wysoko i głono dwiku wykazuje na przykładach, e w yciu człowieka dwiki spełniaj róne role i aj rónoraki charakter orodka do drugiego w przypadku fal dwikowych w powietrzu planuje dowiadczenie zwizane z badanie cech fal dwikowych, w szczególnoci z badanie zalenoci wysokoci i głonoci dwiku od czstotliwoci i aplitudy drga ródła tego dwiku przedstawia skutki oddziaływania hałasu i drga na organiz człowieka oraz sposoby ich łagodzenia rozrónia zjawiska echa i pogłosu opisuje zjawisko powstawania fal elektroagnetycznych posługuje si inforacjai pochodzcyi z analizy przeczytanych tekstów (w ty popularnonaukowych),.in. dotyczcych dwików, infradwików i ultradwików oraz wykorzystywania fal elektroagnetycznych w rónych dziedzinach ycia, a take zagroe dla człowieka stwarzanych przez niektóre fale elektroagnetyczne Edited with the trial version of gnetycznych o bardzo T o reove duej this cz- notice, visit: w stotliwoci (np. proieniowania ww.foxitsoftware.co /shopping nadfioletowego i rentgenowskiego) na organiz człowieka rozwizuje złoone zadania obliczeniowe z zastosowanie zalenoci i wzorów dotyczcych drga i fal