Centrum Edukacji Nauczycieli Biblioteka Pedagogiczna w Koszalinie Adres: ul. J. Piłsudskiego 62 75-525 Koszalin tel./fax (094) 345-45-05, (094) 347-43-07 e-mail: sekretariat@bibliotekacen.pl http://www.bibliotekacen.pl Zestawienie bibliograficzne nr 1038/11 Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania Zestawienie bibliograficzne opracowane na podstawie wydawnictw zwartych oraz artykułów z czasopism dostępnych w Bibliotece Pedagogicznej CEN w Koszalinie W zestawieniu tym ujęto materiały, które omawiają pojęcie indywidualizacji procesu edukacyjnego i nauczania zróżnicowanego rozumianego jako uwzględnianie w systemie dydaktyczno-wychowawczym różnic indywidualnych między uczniami i stosowanie takich zabiegów pedagogicznych, które (przy uwzględnieniu owych różnic) sprzyjają maksymalnemu rozwojowi osobowości uczących się (Lewowicki, 1977). W celu poszerzenia i uszczegółowienia tego zagadnienia proponujemy sięgnąć po literaturę z zakresu pracy z uczniem zdolnym i uczniem słabym, logopedii, zajęć socjoterapeutycznych i psychoedukacyjnych dla dzieci z zaburzeniami komunikacji społecznej oraz na temat gimnastyki korekcyjnej dla dzieci z wadami postawy. wybór i oprac. Zyta May, Mariola Nabereźna Koszalin 2011
Wydawnictwa zwarte 1. ADAMEK, Irena Podstawy edukacji wczesnoszkolnej / Irena Adamek. Kraków, 1997. S. 178-180: Indywidualne różnice między dziećmi i dobór praktyki korzystnej rozwojowo Sygn. 212520, 212521, czyt. 212519 2. KRUSZEWSKI, Krzysztof Indywidualizacja kształcenia / Krzysztof Kruszewski // W: Sztuka nauczania. [Cz. 1], Czynności nauczyciela / pod red. Krzysztofa Kruszewskiego. - Wwa, 1992. S. 242-253 Sygn. 201306/Cz.1, 201308/Cz.1, 201310/Cz.1, 201312/Cz.1, 201316/Cz.1, 201318/Cz.1, 201320/Cz.1, 201322/Cz.1, 201324/Cz.1 3. KRUSZEWSKI, Krzysztof Indywidualizacja kształcenia / Krzysztof Kruszewski // W: Sztuka nauczania : podręcznik akademicki. [T. 1], Czynności nauczyciela / red. nauk. Krzysztof Kruszewski. - Wyd. 7 zm., 1 dodr. - Wwa, 2005. S. 128-140 Sygn. 222922/T.1, 223265/T.1, 223266/T.1, 223267/T.1, 223268/T.1, czyt. 222921/T.1 4. KUJAWIŃSKI, Jerzy Indywidualizacja w problemowym nauczaniu uspołeczniającym w szkole podstawowej / Jerzy Kujawiński. Poznań, 1978 Sygn. 162280, czyt. 115521 5. KUJAWIŃSKI, Jerzy Indywidualizacja w procesie dydaktyczno-wychowawczym w niższych klasach szkoły podstawowej / Jerzy Kujawiński // W: Rola nauczania początkowego w edukacji szkolnej : materiały z sesji / red. Jerzy Kujawiński. - Poznań, 1978. S. 32-52 Sygn. 122629, 122630 6. KUJAWIŃSKI, Jerzy Indywidualizowane nauczanie problemowo-grupowe w szkole podstawowej / Jerzy Kujawiński. Poznań, 1978 Sygn. 116606, 116607, 116608, 116609, 116610, 116611, 116612, 116613, czyt. 116202 7. KULIGOWSKA, Krystyna Problemy indywidualizacji nauczania / Krystyna Kuligowska. - Wwa, 1975 Sygn. 87857-87866, czyt. 86242 8. LEWOWICKI Tadeusz: Indywidualizacja kształcenia : dydaktyka różnicowa. Wwa, 1977 Sygn. 113253, 113254, 113255, 113256, 116124, 116125, 193530, czyt. 113249 9. LEWOWICKI, Tadeusz Indywidualizacja w kształceniu / Tadeusz Lewowicki // W: Encyklopedia pedagogiczna / red. Wojciech Pomykało. - Wwa, 1993. - S. : 251-256 Sygn. u.p. 202669, u.p. 202670, u.p. 202671, u.p. 202672, czyt. 202668 2
10. LEWOWICKI, Tadeusz Kształcenie uczniów zdolnych / Tadeusz Lewowicki. - Wwa, 1986. S. 131-159: Różnicowanie poziomu trudności Sygn. 175506, 175507, 175508, czyt. 175505 11. LEWOWICKI, Tadeusz Psychologiczne różnice indywidualne a osiągnięcia uczniów / Tadeusz Lewowicki. Wwa, 1977 Sygn. 109218, 93321, 93322, 93323, 93324, 93325, 93326, 93327, 93328, 93329, czyt. 93320 12. PETLAK, Erich Rola nauczyciela we współczesnej szkole / Erich Petlak. - Wwa, cop. 2008. S. 84-95: Nauczanie zróżnicowane Sygn. 229304, czyt. 229303 13. PIASTA, Wiesława Różnicowanie kształcenia wczesnoszkolnego / Wiesława Piasta, Bolesław Potyrała, Ksenia Wasylkowska. Wrocław, 1982 Sygn. 155716, czyt. 154650 14. SAJDAK, Anna Edukacja kreatywna / Anna Sajdak. Kraków, 2008. S. 236-241: Możliwości indywidualizacji kształcenia Sygn. 228152, 228153, czyt. 228151 15. SAJDAK, Anna Edukacja kreatywna / Anna Sajdak. Kraków, 2008. S. 241-256: Indywidualizacja w praktyce edukacyjnej Sygn. 228152, 228153, czyt. 228151 17. SAJDAK, Anna Indywidualizacja w nauczaniu / Anna Sajdak // W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 2 [G-Ł] / red. Ewa Różycka. Wwa, 2003. S. 298-306 Sygn. czyt. 220831/T.2 18. STARKOWSKA, Krystyna Indywidualizacja w problemowo-grupowym nauczaniu matematyki w klasach I-II szkoły podstawowej / Krystyna Starkowska // W: Rola nauczania początkowego w edukacji szkolnej : materiały z sesji / red. Jerzy Kujawiński. - Poznań, 1978. S. 78-81 Sygn. 122629, 122630 19. STUCKI, Edmund Stymulowanie rozwoju zdolności specjalnych w edukacji wczesnoszkolnej / Edmund Stucki // W: Prace Komisji Pedagogiki i Psychologii T. 13: Edukacja i rozwój dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wwa; Poznań, 1989. S. 106-165 Sygn. 194598, 194599, czyt. 194597 3
20. WIĘCKOWSKI, Ryszard Elementy systemu nauczania początkowego / Ryszard Więckowski. Wyd. 2. Wwa, 1979. S. 187-206: Organizacja pracy zróżnicowanej uczniów Sygn. 135609, 135610, 135611, 135612, 135613, czyt. 135598 21. WIĘCKOWSKI, Ryszard Nauczanie zróżnicowane / Ryszard Więckowski. Wwa, 1975 Sygn. 90314, 90315, 90316, 90317, 90318, 90319, 90320, 90321, 90322, 90323, 90324, 90325, 90326 22. WIĘCKOWSKI, Ryszard Pedagogika wczesnoszkolna / Ryszard Więckowski. Wwa, 1993. S. 235-241: Nauczanie zróżnicowane, jego istota, sposoby urzeczywistniania Sygn. 202775, 202776, 202777, 202778, 202779, 202780, 202781, 202782, 202783, czyt. 202774 23. WIĘCKOWSKI, Ryszard Problem indywidualizacji w nauczaniu / Ryszard Więckowski. Wrocław, 1973 Sygn. 73452, 73453, 75454, 74455, czyt. 74453 Artykuły z czasopism 1. ARCISZEWSKA, Ewa Indywidualizacja nauki czytania / Ewa Arciszewska // Wychowanie w Przedszkolu. - 1998, nr 4, s. 303-305 2. BERDYSZAK, Ewa Praca z uczniem słabym / Ewa Berdyszak, Bożena Sacharska // Gazeta Szkolna : aktualności. - 2001, nr 8, s. 15 3. BRZEZIŃSKA, Anna Swoboda czy przymus w wychowaniu : styl pracy nauczyciela a rozwój indywidualności dziecka / Anna Brzezińska // Wychowanie w Przedszkolu. - 1990, nr 8, s. 387-394 4. BRZEZIŃSKA, Anna W obronie indywidualizmu w wychowaniu / Anna Brzezińska // Życie Szkoły. - 1990, nr 4, s. 142-148 5. BUKAŁA, Barbara Indywidualizacja procesu nauczania / Barbara Bukała // Biologia w Szkole. - 1999, nr 1, s. 35-36 6. DITTFELD, Bożena Niepowtarzalny klimat indywidualizacji / Bożena Dittfeld // Wychowanie w Przedszkolu. - 1999, nr 7, s. 499-501 4
7. GAWLINA, Bernard Indywidualizacja wymagań wobec uczniów i jej konsekwencje metodyczne / Bernard Gawlina // Przegląd Oświatowo-Wychowawczy. - 1989, nr 2, s. 5-10 8. HAREWSKI, Grzegorz Potrzeba indywidualizacji na zajęciach wychowania fizycznego / Grzegorz Harewski // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 1997, nr 4, s. 167-168 9. HOFMAN, Agata Indywidualizacja procesu nauczania a akwizycja drugiego języka u najmłodszych / Agata Hofman // Języki Obce w Szkole. - 2007, nr 4, s. 45-49 10. HOFMAN, Agata Teoria Jeana Piageta a indywidualizacja procesu nauczania dzieci w wieku przedszkolnym : na przykładzie języka angielskiego jako języka drugiego / Agata Hofman // Języki Obce w Szkole. - 2007, nr 3, s. 46-52 11. KULIGOWSKA, Krystyna Z problematyki indywidualizacji kształcenia / Krystyna Kuligowska // Nauczyciel i Wychowanie. - 1981, nr 6, s. 35-47 12. LACHOWICZ, Wiesław Indywidualizacja nauczania w reformie szkolnictwa / Wiesław Lachowicz // Lider. - 2003, nr 4, s. 26-27 13. MARCINIAK, Wanda O potrzebie indywidualizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej / Wanda Marciniak // Chowanna. 1976, z. 4 s. 511-516 14. MARZEC, Anna Stosować zasadę indywidualizacji : rozmowy z młodym nauczycielem / Anna Marzec // Głos Nauczycielski. - 1984, nr 44, s. 9 15. MUSZKIETA, Radosław Indywidualizacja w zajęciach wychowania fizycznego / Radosław Muszkieta // Życie Szkoły. - 1997, nr 2, s. 80-83 16. PAPASZ, Alina Indywidualizacja oddziaływań wychowawczych a cechy temperamentalne ucznia / Alina Papasz // Edukacja. - 1986, nr 3, s. 39-46 17. PRZYSIĘŻNA, Bogumiła Indywidualizacja w lekcji wychowania fizycznego / Bogumiła Przysiężna // Lider. - 1993, nr 9, s. 21-23 18. ROSA, Alicja Jak indywidualizować kształcenie polonistyczne / Alicja Rosa // Język Polski w Szkole dla klas IV-VIII. - 1996/1997, nr 5, s. 7-17 5
19. ROSA, Alicja Problemy nauczania zindywidualizowanego w systemie klasowo-lekcyjnym / Alicja Rosa // Przegląd Oświatowo-Wychowawczy. - 1979, nr 3/4, s. 89-98 20. ROSA, Alicja Zindywidualizowany tok lektury / Alicja Rosa // Polonistyka. - 1997, nr 5, s. 293-298 21. RUSINEK, Stanisław Indywidualizacja pracy dydaktycznej a zbiorowy charakter nauczania szkolnego / Stanisław Rusinek // Problemy Oświaty na Wsi. - 1989, nr 2, s. 87-89 22. RZĘSIKOWSKI, Stanisław O potrzebie indywidualizacji w kształceniu humanistycznym / Stanisław Rzęsikowski // Przegląd Oświatowo-Wychowawczy. - 1989, nr 2, s. 18-23 23. STRÓŻYŃSKI, Klemens Mięso dydaktyczne / Klemens Stróżyński // Dyrektor Szkoły. - 2005, nr 7/8, s. 89-92 Prosopagnozja, projekcja i płeć jako czynniki, które powinny być brane pod uwagę w procesie indywidualizacji kształcenia i wychowania. 24. SZAŁACH, Stefan Synergia w zindywidualizowanym kształceniu / Stefan Szałach // Zeszyty Naukowe Koszalińskiej Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych. - 2008, z. 2, s. [99]-104 25. UNGEHEUER, Bernadeta Indywidualizowanie pracy uczniów / Bernadeta Ungeheuer // Gazeta Szkolna : aktualności. - 2003, nr 28, s. 10-11 26. WALEWSKA, Aleksandra Nauka przychodzi łatwiej, gdy wykonujemy coś samodzielnie : o indywidualnej pracy z uczniem / Aleksandra Walewska // Języki Obce w Szkole. - 2006, nr 3, s. 79-85 27. WIĘCKOWSKI, Ryszard Edukacja zindywidualizowana / Ryszard Więckowski // Życie Szkoły. - 1996, nr 5, s. 259-263 28. WIĘCKOWSKI, Ryszard Wychowawcze aspekty indywidualizacji nauczania początkowego / Ryszard Więckowski // Zbiorcza Szkoła Gminna. - 1981, nr 1, s. 47-49 29. WŁODARSKI, Ziemowit Różnice indywidualne między uczniami a zbiorowy charakter nauczania szkolnego / Ziemowit Włodarski // Psychologia Wychowawcza. - 1979, nr 1, s. 68-80 30. WŁODARSKI, Ziemowit Skoro każdy uczeń jest inny : indywidualizacja w nauczaniu / Ziemowit Włodarski // Głos Nauczycielski. - 1979, nr 5, s. 8 6
31. WÓJCIK, Katarzyna Indywidualizacja procesu nauczania a teoria inteligencji wielorakich / Katarzyna Wójcik // Wszystko dla Szkoły. - 2008, nr 12, s. 16-17 7