Warszawa, dnia kwietnia 2008 r. MINISTER INFRASTRUKTURY GT1-0780/684/4/08 Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w nawiązaniu do pisma Wicemarszałka Sejmu RP Pana Krzysztofa Putry z dnia 20 lutego 2008 roku znak: SPS-023-1083/08 w sprawie przekazania Ministrowi Infrastruktury interpelacji posła na Sejm RP Pana Jarosława Wałęsy dotyczącej lokalizacji budowy terminalu gazowego, pragnę przedstawić następujące stanowisko w powyższej sprawie. Z uwagi na fakt, iż interpelacja poselska obejmuje swoim zakresem właściwość merytoryczną ministrów właściwych ds. gospodarki, środowiska oraz Skarbu Państwa w powyższej sprawie zwróciłem się do ww. ministrów o pomoc w udzieleniu odpowiedzi na postawione w interpelacji pytania. Na podstawie uzyskanego materiału przedstawiam poniżej odpowiedzi na pytania posła na Sejm RP Pana Jarosława Wałęsy: Ad 1. Czy przy wyborze lokalizacji analizowano znaczenie podziemnych zbiorników gazu, które będą budowane w Mechelinkach nad Zatoką Gdańską? Wybór lokalizacji terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego ( terminal LNG ) przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. ( PGNiG S.A. ) oparty został m.in. o szczegółowe analizy: prawne, techniczne, środowiskowe, geotechniczne, nawigacyjne, finansowe oraz analizy dotyczące połączenia z Krajową Siecią Przesyłową. Istotnym elementem tych analiz była kwestia współpracy terminalu LNG z podziemnymi magazynami gazu, w tym także budową podziemnego magazynu gazu Kosakowo ( PMG
Kosakowo ) w rejonie Mechelinek, jak również innych podziemnych magazynów gazu: PMG Mogilno i PMG Wierzchowice. Projekt budowy PMG Kosakowo o projektowanej pojemności czynnej 250 mln m 3 (po rozbudowie w roku 2020) w ocenie Konsorcjum (PwC Polska sp. z o.o., PricewaterhouseCoopers LLP London, ILF Consulting Engineers sp. z o.o., ILF GmbH, Radzikowski Szubielska i Wspólnicy sp.k. - Chadbourne & Parke LLP) wykonującego Studium wykonalności i założeń techniczno ekonomicznych importu LNG do Polski nie ma bezpośredniego wpływu na lokalizację przedsięwzięcia budowy terminalu LNG, z uwagi m.in. na fakt,że: terminal LNG będzie posiadać własne zbiorniki na LNG (wynika to z procesu technologicznego). Zakładana wielkość tych zbiorników to 320.000m 3 LNG. Wielkość ta odpowiada ok. 190 mln. m 3 gazu ziemnego (po regazyfikacji). Jest to wielkość porównywalna do planowanej pojemności PMG Kosakowo. podstawowy cel budowy PMG Kosakowo, jakim jest zapewnienie rezerw strategicznych dla regionu pomorskiego. Biorąc pod uwagę plany rozbudowy systemu przesyłowego, w tym zwłaszcza budowę magistrali północnej mającej połączyć aglomeracje Szczecina i Trójmiasta współpraca terminala i PMG Kosakowo będzie możliwa, a zależeć będzie od wielkości strumieni przesyłanego gazu i sposobu sterowania strumieniami gazu w systemie przesyłowym. Korzystniejsze będą w takiej sytuacji warunki pracy systemu przesyłowego, gdyż latem (podczas występowania mniejszego zapotrzebowania odbiorców) gaz w głównej mierze będzie mógł być przesyłany dla potrzeb zatłaczania PMG, a zimą (podczas zwiększonego zapotrzebowania) będzie przesyłany dla pokrycia potrzeb odbiorców). W rzeczywistości samo miejsce lokalizacji terminala będzie mieć mniejsze znaczenie z uwagi na dużą dyspozycyjność przesyłową magistrali. Należy wziąć pod uwagę, że aglomeracja Trójmiasta po zakończeniu budowy gazociągu Włocławek-Gdynia będzie mieć zabezpieczone dostawy paliwa gazowego uwzględniające potencjalny rozwój, a budowa PMG Kosakowo zwiększy tylko stopień bezpieczeństwa dostaw gazu do odbiorców i poprawi warunki pracy systemu przesyłowego w tym rejonie. Gaz na potrzeby odbiorców może być przesyłany z centralnej części Polski, gdzie zlokalizowane są duże systemowe źródła gazu. Zwracamy przy tym również uwagę na fakt, iż przy lokalizacji terminala LNG w rejonie Świnoujścia, podobny efekt wynikający z możliwości współpracy terminala LNG 2
z podziemnym magazynem gazu jak w przypadku lokalizacji tych obiektów w rejonie Trójmiasta, jest możliwy do uzyskania w przypadku podjęcia decyzji o budowie magazynu w strukturach geologicznych zlokalizowanych w okolicy Goleniowa. Ad 2. Czy w Gdańsku występują problemy własnościowe dla terenów pod budowę gazoportu? Na etapie oceny lokalizacji dla terminalu LNG rozważane działki w Porcie Północnym, wydzierżawione były przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. ( ZMPG S.A. ) odpowiednio na okresy 25 i 30 lat na rzecz spółek Rudoport S.A. (własność Mittal Steel Poland S.A.) oraz Europort INC Poland sp. z o.o. ( Europort - własność Lakeamber Holdings z Irlandii oraz Dessaport International Corporation INC z Kanady). Przedmiotem dzierżawy był również pirs rozładunkowy. Pomimo, iż wg ZMPG S.A. umowa dzierżawy ze spółką Europort została wypowiedziana, działania przedstawicieli Europortu wskazywały, iż roszczą sobie prawo do dzierżawionego terenu i nadal uważają się za jego pełnoprawnego dzierżawcę (pismo z dn. 13.10.2006r. do ZMPG S.A., pismo z dn. 13.11.2006r. do PGNiG S.A.). ZMPG S.A. nie był skłonny do poniesienia jakichkolwiek kosztów dotyczących rozwiązania wskazanych umów dzierżawy oraz ewentualnego zwrotu nakładów inwestycyjnych poniesionych przez dotychczasowych dzierżawców przedmiotowych terenów. Jednocześnie wskazał, iż to PGNiG S.A. będzie musiało pokryć wszelkie inne koszty, które mogą wyniknąć w trakcie realizowania inwestycji, tj. m.in.: koszty związane z doprowadzeniem pirsu przeładunkowego do uzyskania pełnej zdolności eksploatacyjnej, koszty wykonania prac hydrotechnicznych związanych z przygotowaniem toru wschodniego i rozbudowy istniejącego falochronu, koszty dostosowania infrastruktury komunikacyjnej, koszty związane z ewentualnymi utrudnieniami lub ograniczeniami w działalności innych podmiotów, z którymi ZMPG S.A. zawarł wcześniej umowy (potencjalne odszkodowania były niemożliwe do oszacowania). Istotną przesłanką w zakresie pozyskania terenów pod terminal LNG w Porcie Północnym była również kwestia konieczności ubiegania się o nie przez PGNiG S.A. w trybie przetargu publicznego, co niosło za sobą ryzyko niedotrzymania terminów budowy terminalu oraz zwiększenia kosztów inwestycji. 3
Ad 3. O ile różnią się koszty inwestycji w infrastrukturę systemu gazowniczego przy wyborze jednej lub drugiej lokalizacji? Budowa terminalu LNG na wybrzeżu Morza Bałtyckiego powoduje konieczność rozbudowy systemu gazowego niezależnie od wyboru lokalizacji (Gdańsk Świnoujście). Wybudowanie nowego punktu wejścia do systemu przesyłowego w Świnoujściu (terminal LNG) spowoduje zrównoważenie dostaw gazu ziemnego do kraju oraz optymalne wykorzystanie systemu przesyłowego po jego rozbudowie. Należy podkreślić, iż w rejonie północno-zachodniej Polski występują braki przepustowości i rozbudowa systemu w tamtym rejonie jest niezbędna. Gaz z terminalu LNG z uwagi na planowaną ilość zaopatrywać będzie cały region Polski północno-zachodniej. W ramach prac nad Studium, zostały przeprowadzone wielowariantowe analizy dotyczące przyłączenia terminalu LNG do sieci przesyłowej, biorąc pod uwagę m.in. warunki techniczne, czas i koszt realizacji zadania oraz dostępność terenu. Konsorcjum wykonujące Studium podkreśliło, że budowa przyłącza nie ma decydującego wpływu na ostateczny koszt inwestycji. Pragniemy w tym zakresie podkreślić, że OGP Gaz-System S.A. jako podmiot odpowiedzialny za przyłączenie terminalu LNG do sieci przesyłowej, jak również jej rozbudowę nie zgłaszał zastrzeżeń do wybranej lokalizacji. Biorąc pod uwagę obecną strukturę systemu przesyłowego regazyfikowany gaz w rejonie Świnoujścia może być od razu wyprowadzony w trzech kierunkach rozpływu, natomiast w przypadku lokalizacji takiego źródła gazu w rejonie Trójmiasta możliwe obecnie jest tylko wyprowadzenie gazu w jednym kierunku tj. w kierunku Włocławka. Ad 4. Czy przy podejmowaniu decyzji analizowano możliwości większego wykorzystania gazu w Trójmieście np. elektrociepłowniach w Gdańsku i Gdyni? Przygotowując analizy zapotrzebowania na gaz ziemny Konsorcjum przygotowujące Studium bazowało na: Prognozie Komisji Europejskiej - European Energy and Transport Trends to 2030, European Commission, Prognozie Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej Perspektywy do 2030r., Prognozach zawartych w Polityce Energetycznej Polski do 2025r., 4
Prognozach Agencji Rynku Energii Analiza i prognoza cen gazu ziemnego oraz zapotrzebowania na wybrane nośniki energii w Polsce do roku 2025. Wyżej wymienione dokumenty pokazują, iż podstawowym surowcem energetycznym dla sektora elektroenergetycznego i ciepłowniczego w Polsce jest węgiel, który pozostaje konkurencyjny w stosunku do gazu ziemnego. Niemniej prognozy zapotrzebowania na gaz ziemny uwzględniały między innymi możliwość rozbudowy elektrowni szczytowych (po roku 2015). Analizy wykonane przez Konsorcjum wykazały wyższe zużycie gazu w regionie Świnoujścia. Ad 5. Czy decyzja o budowie gazoportu w Świnoujściu podjęta była po analizie studium wykonanym w 2006 roku pod kierownictwem PWC? Decyzja o budowie terminalu LNG w Świnoujściu podjęta została na podstawie Studium wykonalności i założeń techniczno ekonomicznych importu LNG do Polski wykonanego przez Konsorcjum (PwC Polska sp. z o.o., PricewaterhouseCoopers LLP London, ILF Consulting Engineers sp. z o.o., ILF GmbH, Radzikowski Szubielska i Wspólnicy sp.k. - Chadbourne & Parke LLP). Dokument ten uwzględniał i weryfikował wszelkie dotychczas wykonane analizy między innymi takie jak: minimalizacja ryzyka nawigacyjnego, bezpieczeństwo funkcjonowania obecnego Portu Północnego (zwiększone ryzyko wystąpienia lawinowej awarii przemysłowej i jednocześnie zwiększone ryzyko ataku terrorystycznego w przypadku lokalizowania w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów przemysłowych o strategicznym znaczeniu i wysokim ryzyku zagrożenia Naftoport i terminal LPG), utrudnienia w transporcie drogą morską dużych statków torem pomiędzy Bornholmem, a Szwecją do Gdańska z uwagi na zagęszczenie ruchu, negatywny wpływ na ruch statków wewnątrz portu. Wybór lokalizacji gdańskiej pociągał za sobą ryzyka i skutki ekonomiczne bardzo trudne do przewidzenia, które zostały wstępnie oszacowane przez ZMPG S.A. przynajmniej na ok. 180.000.000 zł. Dodatkowo PGNiG S.A. obciążany byłby kwotą 10-13 mln zł rocznie za wynikłe utrudnienia w poruszaniu się statków w porcie (koszty, które winien ponieść PGNiG S.A. miały być oszacowane po ostatecznej decyzji lokalizacyjnej, co jest nie do przyjęcia z punktu widzenia ryzyk i oceny ekonomicznej przedsięwzięcia przez inwestora). 5
Ad 6. Czy studium wykonalności jest ogólnie dostępne, w celu przeanalizowania, czy objęte tajemnicą handlową? Studium wykonalności i założeń techniczno ekonomicznych importu LNG do Polski wykonane przez Konsorcjum stanowi tajemnicę handlową PGNiG S.A. Ad 7. Czy istnieją analizy ekonomiczne potwierdzające, że elektrownia Dolna Odra będzie pobierała w przyszłości gaz w znaczących ilościach? W przeszłości Zespół Elektrowni Dolna Odra S.A. kilkukrotnie sygnalizował zainteresowanie wykorzystaniem gazu ziemnego jako paliwa. Identyczne zainteresowanie wyrażali potencjalni inwestorzy, np. Endesa w czasie przerwanego procesu prywatyzacyjnego. Ad 8. Czy budowa gazoportu w Świnoujściu ingeruje w obszary objęte programem NATURA 2000? Zgodnie z publicznie dostępnymi informacjami Ministerstwa Środowiska teren budowy terminalu LNG, jak również część portowa znajdują się poza granicami obszaru ochronnego NATURA 2000. Ewentualny wpływ inwestycji liniowej, jaką jest przyłączenie terminalu LNG do sieci przesyłowej, zostanie poddany ocenie w ramach raportu o oddziaływaniu LNG i to on będzie decydował o wariancie przebiegu gazociągu przyłączeniowego. Z wyrazami szacunku Z upoważnienia MINISTERA INFRASTRUKTURY Anna Wypych-Namiotko Podsekretarz Stanu 6