Wnioski uogólnione z ewaluacji i kontroli EWALUACJA Wnioski: Analiza wyników ewaluacji wskazuje, że: 1. Szkoły uzyskują pozytywne efekty podejmowanych działań wychowawczych i profilaktycznych, w tym wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa uczniów, jednak pojawiają się sygnały niewłaściwych zachowań dotyczących relacji rówieśniczych. 2. Nauczyciele w ograniczonym stopniu wykorzystują wyniki badań zewnętrznych do wprowadzania zmian i organizowania procesu dydaktycznowychowawczego w celu poprawy wyników uzyskiwanych na egzaminie zewnętrznym oraz doskonalenia jakości pracy. 3. Prowadzone w szkołach diagnozy potrzeb i możliwości uczniów nie zawsze przekładają się na indywidualizację pracy na lekcji w odniesieniu do każdego ucznia. 4. Nauczyciele w ograniczonym zakresie umożliwiają uczniom uczenie się od siebie oraz wpływanie na sposób organizacji zajęć i przebieg procesu uczenia się. 1. Zidentyfikowane podczas ewaluacji problemy wskazują na potrzebę planowania i wdrażania działań nauczycieli w oparciu o wnioski z prowadzonych analiz osiągnięć uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualizacji oraz wpływu uczniów na organizację i przebieg procesu nauczania. 2. Ważne także jest podejmowanie przez szkoły i placówki zintensyfikowanych działań wychowawczo-profilaktycznych we współpracy z instytucjami działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa uczniów. 3. Należy zwrócić uwagę na monitorowanie wyników badań edukacyjnych prowadzonych przez podmioty i instytucje zewnętrzne oraz ich wykorzystywanie przez szkoły i placówki w celu podnoszenia jakości kształcenia i osiągania wysokich wyników na egzaminie zewnętrznym. KONTROLE PLANOWE I. Prawidłowość organizacji i funkcjonowania biblioteki szkolnej.
Biblioteki szkolne w wielu szkołach podejmują wiele ciekawych działań mających na celu upowszechnianie czytelnictwa oraz rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. W niektórych kontrolowanych szkołach obserwuje się bardzo niski wymiar pracy biblioteki szkolnej. Należy podjąć wspólne działania z organami prowadzącymi zmierzające do utworzenia biblioteki szkolnej w każdej szkole. W ramach wspomagania dyrektorów warto zwrócić im uwagę na potrzebę zdobywania przez nauczycieli kwalifikacji w zakresie biblioteki. Należy zwrócić większą uwagę na zapisy zawarte w statutach szkół. II. Realizacja kształcenia dualnego w ramach praktycznej nauki zawodu. Statuty szkół w sposób niewystarczający regulują poszczególne obszary pracy szkoły. Nie wszystkie umowy z młodocianymi są sporządzane w sposób prawidłowy. Sposób organizacji praktycznej nauki zawodu przez niektórych pracodawców jest nieprawidłowy. Warto podjąć działania pozwalające na zbliżenie pracodawców ze szkołami kształcącymi w zawodach w celu usprawnienia przepływu informacji między nimi. Pozwoliłoby to na wspólne wypracowanie dokumentów oraz narzędzi pomocnych np. w ocenie warunków, jakie stwarza pracodawca swoim uczniom. W ramach wspomagania dyrektorów należy zwrócić ich uwagę na wnikliwe analizowanie poprawności umów zawieranych pomiędzy pracodawcą a pracownikami młodocianymi oraz wzmożenie nadzoru nad organizacją zajęć praktycznych, co zapobiegnie ich niewłaściwej realizacji. Należy zwrócić większą uwagę na zapisy zawarte w statutach szkół. KONTROLE DORAŹNE I. Kontrola w zakresie zapewnienia w szkołach i placówkach bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki
We wszystkich szkołach podstawowych i gimnazjach zapewniono opiekę świetlicową wszystkim uczniom, których rodzice zgłosili taką potrzebę, We wszystkich kontrolowanych szkołach i placówkach w przypadku zaistnienia wypadku jest każdorazowo i niezwłocznie zapewniana pomoc osobie poszkodowanej, Dyrektorzy dokonują co najmniej raz w roku kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły/placówki, nie wszyscy (6 przypadków) określają w protokołach z kontroli kierunki poprawy tych warunków. W statutach szkół i placówek należy określić warunki pobytu w szkole zapewniające uczniom bezpieczeństwo, Dyrektorzy szkół bezwzględnie powinni zadbać o zabezpieczenie szlaków komunikacyjnych, oznaczenie planów ewakuacji i dróg ewakuacyjnych, W szkołach i placówkach należy rejestrować każdy wypadek, Należy zadbać o prawidłową liczbę uczniów na zajęciach świetlicowych i liczbę dzieci w oddziale przedszkolnym. II. Kontrola w zakresie realizacji programów wychowawczych Przyczynami modyfikacji programów wychowawczych są: wyniki diagnoz, ewaluacje programów wychowawczego i profilaktyki, priorytety Ministra Edukacji Narodowej i Kuratora Oświaty, W szkołach powołano zespoły wychowawcze, w skład których najczęściej wchodzą: pedagog, psycholog, doradca zawodowy, wychowawcy poszczególnych oddziałów, Działalność wychowawcza szkoły realizowana jest podczas: obowiązkowych zajęć edukacyjnych, zajęć rozwijających zainteresowania, religii, wychowania do życia w rodzinie, godzin z wychowawcą, imprez i uroczystości szkolnych, Działalność wychowawcza szkoły odbywa się w formach: interaktywnych wykładów, warsztatów, treningów, projektów, debat, szkoleń, spektakli, spotów, kampanii społecznych, happeningów, pikników edukacyjnych, konkursów, wycieczek, wolontariatu, Działania wychowawcze szkoły uwzględniają m.in.: wychowanie patriotyczne
i obywatelskie, edukację regionalną, uczestnictwo uczniów w obchodach świąt i uroczystości, przeciwdziałanie agresji, kształtowanie kultury osobistej, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych, orientację zawodową, wolontariat. Należy dokonywać corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym czynników chroniących oraz czynników ryzyka, Należy określić w statucie szkoły cele i zadania uwzględniające program wychowawczy, W działalności wychowawczej szkoły koniecznym jest doskonalenie umiejętności nauczycieli, wychowawców i rodziców w zakresie wzmacniania ich kompetencji wychowawczych, Dyrektorzy szkół powinni przestrzegać kompetencji rady rodziców w zakresie uchwalania programu wychowawczego szkoły. III. Kontrola w zakresie realizacji udzielania uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej Zajęcia rozwijające uzdolnienia organizowane są dla uczniów szczególnie uzdolnionych oraz prowadzone przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy, Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla uczniów mających trudności w nauce, polegają w szczególności na spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i specjalistyczne są organizowane dla uczniów z zaburzeniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się, Zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym są organizowane dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne. Należy pamiętać, że godzina zajęć rozwijających uzdolnienia i zajęć dydaktyczno-wyrównawczych trwa 45 minut, a godzina zajęć specjalistycznych (korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych i socjoterapeutycznych) 60 minut,
Dzienniki zajęć z zakresu udzielanej uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej powinny być prowadzone w sposób umożliwiający odczytanie zawartych w nich danych; zasadne jest prowadzenie 1 dziennika dla 1 grupy, Dyrektor szkoły powinien niezwłocznie informować pisemnie (w sposób przyjęty w szkole) rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia o ustalonych formach, okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy są organizowane, Dyrektorzy szkół powinni podjąć działania polegające na wzmocnieniu nadzoru nad dokumentacją prowadzoną przez nauczycieli i specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej. IV. Kontrola w zakresie realizacji przestrzegania przez nauczycieli zasad oceniania i klasyfikowania uczniów Wnioski: We wszystkich badanych szkołach statut określa szczegółowe zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów oraz sposób ustalania ocen bieżących i śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, a także śródrocznych ocen klasyfikacyjnych zachowania, W większości szkół statut określa sposób uzasadniania ocen ustalonych przez nauczycieli, zasady udostępniania uczniom i ich rodzicom sprawdzonych i ocenionych prac pisemnych uczniów oraz dokumentacji oceniania ucznia, Nie zawsze wychowawcy ustalają śródroczne klasyfikacyjne oceny zachowania po zasięgnięciu opinii nauczycieli, ocenianego ucznia oraz uczniów danego oddziału, Wszystkie podjęte uchwały zawierały: podstawę prawną jej wydania, oznaczenie rodzaju aktu, numer kolejny uchwały, nazwę organu podejmującego uchwałę, datę podjęcia uchwały oraz termin jej wejścia w życie, określenie podmiotu uchwały, jej treść oraz podmiot upoważniony do jej wykonania. Należy zwrócić większą uwagę na zapisy statutowe dotyczące oceniania, w szczególności w kontekście zbliżającego się czasu opracowywania statutów szkół, Nauczyciele powinni przyjąć właściwy sposób ustalania oceny zachowania, Nauczyciele powinni uzasadniać ustalone oceny i udostępniać uczniom i ich rodzicom sprawdzone i ocenione prace pisemne uczniów oraz dokumentację oceniania ucznia.
Wnioski z kontroli planowych i doraźnych: 1. Analiza wyników kontroli planowych i doraźnych wskazuje na potrzebę udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach i orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. 2. Należy we wszystkich szkołach i placówkach zapewnić wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa uczniów. 3. Istotnym jest organizowanie zgodnie z przepisami prawa biblioteki szkolnej oraz zatrudnianie nauczycieli do pracy w bibliotece zgodnie z kwalifikacjami. 4. Ważne jest przy ustalaniu działań z zakresu nadzoru pedagogicznego kontrolowanie zapisów statutowych szkół dotyczących w szczególności oceniania oraz przestrzegania przez dyrektorów szkół i placówek kompetencji stanowiących rady rodziców.