STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE CHRZANOWSKIM w maju 2008 roku POZIOM BEZROBOCIA I STOPA BEZROBOCIA Tendencja spadkowa w kształtowaniu się poziomu bezrobocia w powiecie chrzanowskim jest zauwaŝalna z roku na rok. PoniŜszy wykres przestawia jak kształtowała się liczba osób bezrobotnych z terenu powiatu chrzanowskiego od roku 2006. Wykres 1. Liczba bezrobotnych w powiecie chrzanowskim w latach 2006-2008 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok 2006 Rok 2007 Rok 2008 Według danych na koniec maja 2008 roku stan bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie ukształtował się na poziomie 4588 osób. W porównaniu do kwietnia 2008 r. liczba zarejestrowanych zmniejszyła się o 318 osób tj. 6,5 %, zaś w porównaniu do maja 2007 r. zmniejszyła się aŝ o 20,4% (o 1176 osób). W strukturze bezrobotnych według miejsca zamieszkania dominują osoby z terenu gminy Chrzanów (2106 osób, tj. 46% ogółu). Tabela 1. Bezrobotni według gmin stan na koniec maja 2008r. Wyszczególnienie powiat gminy Chrzanów Trzebinia LibiąŜ Alwernia Babice bezrobotni ogółem 4588 2106 1155 662 370 295 w tym kobiety 2938 1337 730 444 217 210 1
Wykres 2. Liczba osób bezrobotnych wg gmin stan na koniec maja w 2007r. i 2008r. Babice 295 359 powiat gminy 370 Alwernia 542 662 LibiąŜ 922 1155 Trzebinia 1421 2106 Chrzanów 2520 4588 5764 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 Rok 2008 Rok 2007 W maju 2008r. wskaźnik stopy bezrobocia liczony dla powiatu chrzanowskiego osiągnął poziom 11,4% co w porównaniu do maja 2007r. oznacza spadek o 2,6 punktu procentowego. Tabela 2. Stopa bezrobocia Wyszczególnienie powiat chrzanowski Małopolska kraj 2007 14% 9,9% 13% Maj 2008 11,4% 8,2% 10% Stopa bezrobocia liczona dla województwa małopolskiego w maju 2008 r. wyniosła 8,2% natomiast liczona dla kraju 10%. Zmiany stopy bezrobocia od roku 2006 przedstawia poniŝszy wykres. Wykres 3. Zmiany stopy bezrobocia w latach 2006 2008 25 20 19,7 18 17,4 16,9 15 14,1 15,7 12 15,1 11,6 13,3 11,4 10 11,4 10 8,8 8,2 5 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V 2006 2007 2008 województwo powiat chrzanowski kraj 2
PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA Stan bezrobotnych zaleŝy od dwóch czynników: napływu, czyli liczby osób rejestrujących się jako bezrobotne w danym okresie, oraz odpływu, czyli liczby osób trącących status bezrobotnego w tym samym okresie. Jeśli napływ przewyŝsza odpływ, stan bezrobotnych wzrasta. Od początku roku 2008 do PUP w Chrzanowie w celu rejestracji zgłosiło się 2862 osoby 8,9 % mniej niŝ przed rokiem (wówczas napływ wyniósł 3143 osoby). Wśród bezrobotnych nowo zarejestrowanych 586 osób zarejestrowały się po raz pierwszy, a po raz kolejny zarejestrowało się 2276 osób. Spośród ogólnej liczby rejestrujących się 3318 osoby poprzednio pracowały, natomiast 1270 osób nie posiadało staŝu pracy. Największy udział wśród nowo rejestrujących się od początku roku 2008 mieli bezrobotni mieszkańcy gminy Chrzanów (1235 osób, tj. 43,2% ogólnego napływu). Status bezrobotnego od początku roku 2008 utraciły natomiast 3676 osób, z czego 38,8% (1426 osób) na skutek podjęcia zatrudnienia oraz 34,3% (1260 osób) w wyniku nie potwierdzenia gotowości do pracy. Największy udział wśród osób, które od początku br. utraciły status bezrobotnego równieŝ mają mieszkańcy gminy Chrzanów (1504 osoby, tj. 41% ogółu). W odniesieniu do liczby osób bezrobotnych figurujących na koniec maja 2008 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie, wzrosła w stosunku do analogicznego miesiąca roku poprzedniego, zarówno dynamika napływu jak i odpływu bezrobotnych. Wzrosła takŝe dynamika podjęć pracy. ZauwaŜa się natomiast procentowy spadek liczby osób nie zgłaszających się. Ilość wyrejestrowań w poszczególnych miesiącach wiąŝe się ściśle z porą roku. Zgodnie z coroczną tendencją najkorzystniej wypadają miesiące wiosenne i letnie, gdzie liczba osób wyłączonych z ewidencji jest najwyŝsza. Najmniej wyłączeń przypada na miesiące zimowe (styczeń i luty), co jest spowodowane brakiem nowych inwestycji i tzw. martwym sezonem w rolnictwie, budownictwie czy gastronomii. Wykres 4. Bilans bezrobocia w latach 2006-2008 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 I II III IV V VI VII NAPŁYW ODPŁYW VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII 2006 2007 2008 VIII IX X XI XII I II III IV V 3
Reasumując moŝna uznać, iŝ podstawową cechą bezrobocia w Polsce jest zjawisko sezonowości, polegające na wzmoŝonych rejestracjach w pewnych okresach i spadku liczby rejestrujących się bezrobotnych w innych okresach. Miesiące wiosenne są okresami spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Ta sytuacja wynika między innymi z rozpoczynania prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie, a takŝe rozpoczynania się sezonu turystycznego. Tradycyjnie, zwiększone rejestracje bezrobotnych przypadają w miesiącach rozpoczynających i kończących rok. STRUKTURA BEZROBOCIA W maju 2008r. w odniesieniu do roku 2007 odnotowano spadek stanu osobowego niemal kaŝdej grupy składającej się na strukturę bezrobocia. Szczególnie istotny spadek nastąpił wśród kobiet (o 20,9%), długotrwale bezrobotnych (o 30,3%), bez kwalifikacji zawodowych (o 16,7%) oraz młodzieŝy do 25 roku Ŝycia (o 17,3%). Wykres 5. Wybrane elementy struktury bezrobotnych (w liczbach bezwzględnych) kobiety 2938 3716 2008 2007 z prawem do zasiłku 471 506 do 25 roku Ŝycia 1013 1225 długotrwale bezrobotni 2593 3719 powyŝej 50 roku Ŝycia 865 955 bez kwalifikacji zawodowych 1288 1547 niepełnosprawni 149 116 0 1000 2000 3000 4000 Wraz ze zmianami ilościowymi w maju 2008 r. zmianie uległ takŝe udział poszczególnych grup bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych: kobiety w liczbie 2938 osób stanowiły 64 % ogółu (przed rokiem 64,5%), pobierający zasiłek dla bezrobotnych w liczbie 471 osób stanowili 10,3% ogółu (przed rokiem 8,8%), młodzieŝ do 25 roku Ŝycia w liczbie 1013 osób stanowiła 22,1% ogółu (przed rokiem 21,3%), osoby długotrwale bezrobotne (2593 osoby) to 56,5% ogółu (przed rokiem 64,5%), bezrobotni powyŝej 50 roku Ŝycia (865 osób) to 18,8% ogółu (przed rokiem 16,6%), 4
osoby bez kwalifikacji zawodowych w liczbie 1288 osób stanowiły 28,1% ogółu (przed rokiem 26,8%), osoby niepełnosprawne w liczbie 149 osób stanowiły 3,2% ogółu (przed rokiem 2,1%). Negatywnym zjawiskiem jest nadal utrzymujący się wysoki udział wśród bezrobotnych ogółem osób długotrwale bezrobotnych czyli pozostających w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania staŝu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy. Osoby te stanowią aŝ 56,5% (2593 osoby) ogółu zarejestrowanych - mniej niŝ w roku ubiegłym kiedy to osoby długotrwale bezrobotne stanowiły 64,5 % ogółu bezrobotnych. Wysoki udział wśród osób bezrobotnych ogółem moŝna zaobserwować takŝe wśród kobiet. Zarejestrowane kobiety stanowiły na koniec maja 2008 r. aŝ 64% ogółu bezrobotnych i 68,8% kobiet długotrwale bezrobotnych (1783 osoby). Główną przyczyną wysokiego bezrobocia wśród kobiet jest brak doświadczenia zawodowego wśród 1322 osób bez staŝu pracy aŝ 948 osób to kobiety. Innym problemem są kwalifikacje zawodowe. Bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych oznacza się bezrobotnego nie posiadającego kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu. Pomimo, iŝ kobiety posiadające dyplom wyŝszej uczelni stanowiły na koniec I kwartału 2008 r. 73,4% ogółu wszystkich bezrobotnych z tym wykształceniem, 30,3% kobiet nie posiadało kwalifikacji zawodowych, w tym aŝ 68,2% kobiet deklarowało, iŝ posiada wykształcenie gimnazjalne i poniŝej. Na koniec maja 2008 r. liczba osób bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych wyniosła 1288 osób, w tym 69,3% stanowiły kobiety (892 osoby). POŚREDNICTWO PRACY Od początku roku 2008 do PUP w Chrzanowie zgłoszonych zostało 1491 ofert pracy więcej o 124 oferty niŝ przed rokiem (wówczas PUP dysponował 1367 ofertami pracy). Pośrednicy pracy odbyli w tym okresie 87 wizyt u pracodawców i pozyskali z tego tytułu 130 ofert pracy. Spośród wszystkich 1426 osób, które od stycznia br. utraciły status bezrobotnego na skutek podjęcia zatrudnienia, 91,6% (1306 osób) stanowią osoby podejmujące zatrudnienie niesubsydiowane. Ponadto na prace interwencyjne skierowano 33 osoby. Doświadczenie zawodowe zdobędzie równieŝ dzięki skierowaniu na staŝ 216 osób oraz na przygotowanie zawodowe 82 osoby. 5
Wykres 6. Oferty pracy i podjęcia pracy 1610 Rok 2007 Rok 2008 podejmujący pracę 1426 1367 oferty pracy 1491 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 1600 1650 PODSUMOWANIE Jak przekonuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, bezrobocie spada ze względu na zwiększając się sukcesywnie tempo wyłączeń z ewidencji. Wyłączenia spowodowane są podejmowaniem pracy przez bezrobotnych tej stałej jak i czasowej. Pomaga pogoda sprzyjająca pracom sezonowym np. przy zbiorach truskawek oraz w budownictwie, leśnictwie i rolnictwie. W maju 2008r. stan bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie ukształtował się na poziomie 4588 osób. W porównaniu do kwietnia 2008 r. liczba zarejestrowanych w PUP zmniejszyła się o 318 osób tj. 6,5 %, zaś w porównaniu do maja 2007 r. zmniejszyła się aŝ o 20,4% (o 1176 osób). Spadek zanotowano w szczególności w odniesieniu do kobiet, bezrobotnych z prawem do zasiłku, młodzieŝy do 25 roku Ŝycia, długotrwale bezrobotnych oraz bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych. W maju br. stopa bezrobocia w powiecie chrzanowskim ukształtowała się na poziomie 11,4 % ludności aktywnej zawodowo. Stopa w powiecie nadal przewyŝsza zarówno średnią wojewódzką (8,2%), jak i krajową (10%). W maju 2008 r. w PUP zarejestrowanych było 1013 bezrobotnych do 25 roku Ŝycia, 865 bezrobotnych powyŝej 50 roku Ŝycia oraz 2593 długotrwale bezrobotnych. Osoby te określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jako będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, stanowiły odpowiednio 22,1%, 18,8% oraz 56,5% w stosunku do bezrobotnych ogółem. 6
WyŜsza niŝ w roku ubiegłym była liczba oferowanych przez zakłady miejsc pracy. W dyspozycji PUP w maju br. pozostawało 1491 propozycji zatrudnienia (w 2007 r. 1367 ofert). NiŜsza o 11,4 % była natomiast liczba podejmujących pracę (w 2008 r. 1426 osób, w 2007 r. 1610 osób). Opracowanie: Katarzyna Bocheniak Chrzanów, czerwiec 2008 7