Agata Wnuk-Elbadry Program Jouer le français - zajęcia teatralne w języku francuskim Bydgoszcz 2015
Charakterystyka programu Program został opracowany w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla gimnazjów z uwzględnieniem jej wymagań. Nawiązuje również do standardów zaproponowanych w ESOKJ, który określa poziom biegłości językowej według sześciostopniowej skali. Uczniowie uczestniczący w zajęciach posługują się językiem francuskim na poziomie A1 A2. Celem nadrzędnym zajęć jest przygotowanie przedstawienia teatralnego w języku francuskim, które zaprezentowane będzie społeczności szkolnej w ramach obchodów Europejskiego Dnia Języków Obcych. W miarę możliwości uczniowie będą mogli także przedstawić efekty swojej pracy na wybranym konkursie teatralnym. Inscenizacja może być adaptacją sztuki lub własnym utworem napisanym indywidualnie lub zespołowo przez członków grupy teatralnej. Zajęcia realizowane będą w Gimnazjum nr 17 w Bydgoszczy w okresie kwiecień czerwiec 2015 r., w wymiarze 12 godzin sześć spotkań po dwie godziny lekcyjne, raz w tygodniu. Program przewidziany jest do realizacji z grupą 10 uczniów. Charakterystyka uczestników Niniejszy program adresowany jest do uczniów klas I-III gimnazjum, którzy zainteresowani są rozwijaniem znajomości języka francuskiego oraz pogłębieniem wiedzy na temat literatury i sztuki francuskiej. Cechują ich również zdolności artystyczno-językowe pozwalające swobodne wypowiadanie się w języku obcym na scenie. Zakłada się, że uczestnicy posiadają umiejętność pracy w grupie, są kreatywni i odporni na stres związany z występem scenicznym dla szerokiego grona publiczności. Powinni również wykazywać się dobrą pamięcią i koncentracją. Warunki realizacji programu Sala powinna posiadać dobrą akustykę i być przystosowana do pracy w różnych formach, zarówno indywidualnej, jak i grupowej. Wskazane jest wyposażenie jej w odtwarzacz CD, słowniki bilingwalne, dokumenty autentyczne w postaci książek, tekstów, nagrań, rzutnik i laptop ze stałym łączem internetowym. Uczniowie powinni mieć zapewnioną swobodę poruszania się, tak, aby możliwa była praca metodą dramy.
Cele ogólne Cele ogólne programu wynikają z założeń podstawy programowej kształcenia ogólnego i obejmują: rozwój kompetencji językowych, umożliwiających skuteczne porozumiewanie się w języku obcym, kształtowanie umiejętności pracy zespołowej i współdziałania w grupie, wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości językowe, rozwój umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy i wykorzystania jej w sposób twórczy, zapoznanie z kulturą krajów francuskojęzycznych w obszarze literatury i sztuki, rozwój umiejętności rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, rozwój strategii uczenia się. Szczegółowe cele językowe Ponieważ uczniowie przygotowują przedstawienie główny nacisk położony będzie na kształtowanie takich umiejętności jak: poprawna wymowa i intonacja, właściwa dykcji, wyrażanie emocji, gra aktorska i ruch sceniczny. Program umożliwia jednocześnie rozwój kompetencji komunikacyjnej w zakresie posługiwania się językiem obcym poprzez wzbogacenie zasobu środków językowych w zakresie: człowiek i kultura oraz rozwijanie następujących sprawności i umiejętności : rozumienie tekstu słuchanego (proste, typowe wypowiedzi, instrukcje, polecenia), rozumienie tekstu pisanego (tekst narracyjny), tworzenie wypowiedzi ustnej (proste, krótkie wypowiedzi, opisywanie osób i przedmiotów, opisywanie swoich upodobań i zainteresowań), reagowanie na wypowiedź ustną (udzielanie informacji o sobie, pytanie o dane rozmówcy, wyrażanie swojej opinii, proponowanie, akceptowanie, odrzucanie propozycji, wyrażanie emocji), dokonywanie samooceny.
Treści Podczas nauki na zajęciach rozwijane będą głównie sprawności w zakresie mówienia i czytania, stąd duże znaczenie będzie miało rozwijanie kompetencji fonetycznej. Niemniej, przyjęta spiralna metoda prezentacji treści, pozwala uczniom na utrwalenie i poszerzenie zdobytej wcześniej wiedzy oraz umiejętności. Jako kryterium doboru treści przyjęto także główny cel realizacji omawianych zajęć, przygotowanie przedstawienia, stąd wśród proponowanych zagadnień znalazły się tematy związane z przygotowaniem do wystąpienia publicznego. Poniżej przedstawiono wykaz treści nauczania. Zajęcia Treści 1 Wybór tematu i rodzaju przedstawienia. Wyrażanie swojej opinii. Słownictwo związane z kulturą: dziedziny kultury, nazwy zawodów i czynności związanych z teatrem. Sławni twórcy francuscy i ich dzieła. 2 Poznanie się członków zespołu teatralnego. Prezentacja siebie wypowiedź ustna na podstawie fragmentu filmu. Pytanie o zainteresowania i upodobania innych uczestników oraz sposoby spędzania wolnego czasu. 3 Analiza tekstu i przydział ról. Proponowanie, akceptowanie i odrzucanie propozycji. Rozwijanie umiejętności poprawnego czytania i interpretowania tekstu literackiego. Praca ze słownikiem. 4 Omówienie zasad poprawnej wymowy, akcentu i intonacji. Ćwiczenia fonetyczne z wykorzystaniem nagrań audio i Internetu. Metody zapamiętywania tekstu i ćwiczenia usprawniające pamięć. 5 Recytacja tekstu. Omówienie scenografii: opis miejsca, kolory, przyimki. Ruch sceniczny i wyrażanie emocji: nazwy uczuć, czasowniki związane z ruchem, polecenia. Praca metodą dramy. 6 Przygotowanie przedstawienia. Praca metodą dramy. Ćwiczenia na koncentrację. Sposoby radzenia sobie ze stresem związanym z wystąpieniem publicznym. Udzielanie rady. Dokonanie samooceny.
Sposoby realizacji programu W proponowanym programie wymagane jest aktywne uczestnictwo uczniów w zajęciach. Nauczyciel powinien pełnić rolę organizatora procesu uczenia się dając tym samym uczniom możliwość twórczego działania. Praca metodą projektu, pozwoli uczniom tworzącym grupę teatralną na poznawanie zasad pracy zespołowej i rozwijanie kompetencji socjalnej. Aktywizujące metody nauczania, np. elementy Total Physical Response (TPR metoda reagowania całym ciałem, nauczanie przez ruch) umożliwią integrację różnych sprawności angażując nie tylko wiedzę, ale również zmysły i emocje. Na zajęciach, które objęte zostaną programem mogą być stosowane różne metody i techniki pracy, takie jak: praca z tekstem, praca z nagraniem, praca z materiałem audiowizualnym, imitacja, burza mózgów, ćwiczenia aktywizujące, ćwiczenia na koncentrację, elementy TPR, rozumienie ze słuchu, czytanie ze zrozumieniem, wypowiedź ustna, interakcja ustna, drama. Sprawdzenie osiągnięć Niewątpliwym sukcesem uczniów będzie udany występ przed społecznością szkolną, a w przypadku konkursu, zajęcie wysokiej lokaty. Równie ważnym osiągnięciem będzie rozwinięcie umiejętności skutecznego komunikowania się w języku francuskim i twórczego wykorzystania zdobytej wiedzy. W tym celu nauczyciel oceni postępy według kryterium osiągnięcia określonego celu w zależności od charakteru ocenianej sprawności: recytacja z pamięci określonego fragmentu tekstu, poprawne przeczytanie tekstu, umiejętność reagowania na polecenia, swoboda wypowiadania się na zadany temat, znajomość słownictwa. Ocenie podlegać będzie również terminowość wykonania przydzielonych zadań i aktywność na zajęciach. Na koniec zajęć uczniowie wypełnią arkusze samooceny.
Bibliografia Abry, Dominique ; Chalaron, Marie-Laure (2011) : Les 500 exercices de phonétique. Hachette : Paris De Bouter, Patrick (2014) : Rencontre... Rencontres. Sketches à lire, à dire, à jouer. PUG : Grenoble Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Fraszka Edukacyjna : Warszawa Hinglais, Sylvaine ; Liberman, Myrtha (2002) : Pièces et dialogues pour jouer la langue française. Retz : Paris Komorowska, Hanna (1999) : Metodyka nauczania języków obcych. WSiP : Warszawa Kwolek Józefa; Janowska Iwona (2005) : Techniques de classe. Flaire : Kraków Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Siréjols, Evelyne (2008) : Vocabulaire en dialogues. Clé International : Paris Tagliante, Christine (2006) : La classe de langue. Clé International : Paris Tibert, Simone (2004) : Le français avec... des jeux et des activités. ELI : Italie