Częstochowaznikające miasto AKTYWNOŚC OBYWATELSKA Karol Wałachowski- redakcja Krzysztof Jankowski Łukasz Lizoń Michał Róg Częstochowa, czerwiec 2014 r.
I. UWAGI WPROWADZAJĄCE Kapitał społeczny obok kapitałów ludzkiego oraz gospodarczego jest kluczowym czynnikiem determinującym funkcjonowanie oraz rozwój ośrodków miejskich. Miasto jest tworzone poprzez swoich mieszkańców; to dzięki ich kreatywności, przedsiębiorczości, czy zaangażowaniu może ulegać zmianom. Aktywność obywatelska to składnik kapitału ludzkiego, który określa stopień zaangażowania mieszkańców w zarządzanie miastem. To właśnie mieszkańcy powinni być najważniejszym ogniwem w procesie podejmowania decyzji. Posiadają oni najwięcej informacji na temat swoich potrzeb, na temat swojego otoczenia, co pozwala na podejmowanie jak najbardziej efektywnych rozstrzygnięć. Idea miast nowoczesnych - smart city - zakłada współdecydowanie jak najszerszych grup mieszkańców miast, zarówno grup zorganizowanych, jak i jednostek. Zmiany w sposobie zarządzania miastem pokazują, że na zawsze odeszliśmy od centralnego zarządzania. Nowo powstające instrumentarium (budżet partycypacyjny, zwiększająca się rola rad dzielnic) jednoznacznie wskazują, że w najbliższych latach mieszkańcy będą mieli coraz więcej do powiedzenia, jeśli chodzi o funkcjonowanie ich miasta. Jak wygląda poziom aktywności obywatelskiej w Częstochowie? Czy mieszkańcy już teraz są gotowi wziąć odpowiedzialność za miasto i w aktywny sposób wspierać działania administracji i polityków samorządowych? Czy sektor publiczny aktywnie wspiera ich inicjatywy? Głęboko wierzymy, że to właśnie działania mieszkańców będą miały fundamentalne znaczenie dla pozytywnych zmian w Częstochowie. 2
II. METODOLOGIA BADAŃ Punktem wyjścia do analizy aktywności obywatelskiej powinno być zainteresowanie mieszkańców ich otoczeniem. To właśnie od stopnia ich wiedzy oraz potencjalnego zaangażowania uzależnione powinno być wykorzystywanie narzędzi współdecydowania. Aby zmierzyć zainteresowanie postanowiliśmy zbadać czytelnictwo prasy lokalnej. Fakt, czy mieszkańcy wybierają gazety o tematyce ogólnokrajowej, czy lokalnej świadczy o zainteresowaniu sprawami swojego miasta. W przeciwieństwie do mediów internetowych, czy radia, czytelnictwo gazet ma charakter stricte lokalny, z powodu zasięgu ich wydawania czytelnikami mogą być praktycznie tylko mieszkańcy danego miasta. Systematyka dotycząca narzędzi, jakie posiadają mieszkańcy aby oddziaływać na miasto została sklasyfikowana ze względu na potrzebny stopień zaangażowania. Pierwszym poziomem zaangażowania społecznego jest uczestnictwo w wyborach samorządowych. Stanowi ono przejaw aktywności mieszkańców, pokazuje, czy mieszkańcy są gotowi, aby wybierać swoich przedstawicieli oraz idące za nimi wizje miasta. Następnym poziomem aktywności jest uczestnictwo w podejmowaniu decyzji dotyczących swojego najbliższego otoczenia oraz konkretnych spraw. Przy podejmowaniu określonych decyzji, miasto powinno brać pod uwagę argumenty wszystkich zainteresowanych stron, w tym urzędników, mieszkańców, organizacji społecznych. Uczestnictwo w dyskusji i szukanie kompromisu, który będzie najbardziej efektywny dla społeczności jest istotnym przejawem zaangażowania mieszkańców w życie miasta. Narzędziem idealnym dla aktywistów miejskich powinny być rady dzielnic. W założeniu są to miejsca, które dają możliwość oddziaływania na wszelkie decyzje podejmowane na danym terenie oraz kreowanie nowych pomysłów, wdrażanie strategii etc. Uczestnictwo w radach dzielnic, jest według nas, wysokim poziomem zaangażowania, czyniącym daną osobę miejskim aktywistą zatroskanym o los swojego najbliższego otoczenia. W ostatnich latach istotnym elementem funkcjonowania polskiej administracji stały się organizacje pozarządowe. Dzięki swojej elastyczności są w stanie kreować nowe pomysły, zwracać uwagę na istotne problemy i rozwiązywać je. Organizacje pozarządowe obecnie realizują wiele usług publicznych, zleconych im przez sektor publicznych m.in. dotyczących kultury, edukacji, czy aktywizacji na rynku pracy. Działalność organizacji pozarządowych może być stawiana na równi z funkcjonowaniem administracji, gdyż, jak pokazują ostatnie lata, ich aktywność ma ogromny wpływ na kreowanie polityk miejskich. Zwieńczeniem raportu są rekomendację dla miasta w sferze aktywności obywatelskiej. 3
II. MEDIA LOKALNE Powtarzanym jak mantra hasłem grup politycznych od prawicy do lewicy, od liberałów do socjalistów jest zwiększanie roli demokracji bezpośredniej i współrządzenie obywateli w ich wspólnym dobru - Państwie. Zarówno na poziomie centralnym jak i na poziomie lokalnym szeroko omawiane jest różnego rodzaju instrumentarium współdecydowania obywateli oraz ich potencjalnej efektywności. To właśnie zaangażowanie w sprawy swojego lokalnego podwórka powinno decydować o wielkości roli mieszkańców w współzarządzaniu miastem. Jednym ze sposobów kwantyfikacji zjawiska jakim jest zainteresowanie sprawami lokalnymi jest korzystanie z mediów lokalnych. Fakt, czy mieszkańcy miasta wybierają prasę ogólnopolską, czy lokalną, jakie serwisy internetowe czytają, czy wreszcie słuchają lokalnych stacji radiowych świadczy o woli pozyskiwania informacji i wiedzy o problemach swoich społeczności. Bez tej wiedzy nie jest możliwe podejmowanie działań i decydowanie o sprawach miejskich. Do rozważań przyjęto porównanie czytelnictwa gazet lokalnych w trzech miastach podobnych do siebie pod względem zarówno funkcjonalnym, jak i geograficznym: w Częstochowie, Gliwicach oraz Katowicach. Dla zwiększenia poprawności badań z gazet lokalnych wyeliminowaliśmy tytuły, gdzie lokalny jest tylko dodatek (np. Gazeta Wyborcza), a reszta gazety dotyczy tematyki ogólnokrajowej. Badanym okresem czasu jest jeden tydzień, w razie gdy gazeta wydawana jest kilka razy w tygodniu, liczymy każde wydanie. Tytuły tygodników wraz z nakładami podane są w Aneksie I. Rysunek 1- Ilość wydawanych gazet lokalnych w wybranych miastach Źródło- Opracowanie własne na podstawie stron internetowych wybranych do badań gazet. 4
Rysunek 2- ilość wydawanych gazet przypadająca na 100 mieszkańców Źródło- Opracowanie własne na podstawie stron internetowych wybranych do badań gazet, Bank Danych Lokalnych GUS. Zarówno dane w ujęciu nominalnym, jak i w przeliczeniu na 100 mieszkańców ukazują ogromne dysproporcje w ilości sprzedawanej prasy lokalnej w porównywanych miastach. Czytelnictwo gazet lokalnych w Gliwicach, w porównaniu do Częstochowy, jest większe o około 50%, w Katowicach jest to już nawet 100%. Na ten wskaźnik oprócz zaangażowania w sprawy lokalne wpływ mogą mieć zewnętrzne zjawiska, nie dotyczące aktywności w życia swojej lokalnej wspólnoty obywateli np. większy rynek zbytu gazet z Katowic i Gliwic, które mogą być kupowane także przez sąsiednie ośrodki (znacznie większe niż powiat częstochowski). Kolejnym czynnikiem mogącym mieć wpływ na ten wynik jest sama zawartość gazet. Z powodów przewagi w zasobach tytuły z Gliwic i Katowic mogą być ciekawsze, sprzedawane w lepszej formie, co przekłada się na zainteresowanie mieszkańców. Niski wynik Częstochowy można tłumaczyć także niższym niż w porównywanych miastach wykształceniem mieszkańców. Nie ulega jednak wątpliwości, że ten wskaźnik wskazuje na niższe zainteresowanie sprawami lokalnymi, co w konsekwencji przekładać może się na nieświadome wybory. 5
III. WYBORY LOKALNE Podstawowym narzędziem kształtowania polityki miejskiej przez mieszkańców miasta jest wybór swoich przedstawicieli do rad miejskich oraz na funkcje prezydenta miasta. Poprzez swoje wybory mieszkańcy decydują się na pewną wizję miasta i programy reprezentowane przez kandydatów. Czy mieszkańcy Częstochowy chcą decydować o kształcie polityki miasta? Rysunek 3- Frekwencja w wyborach do rad miasta Źródło- Opracowanie własne na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej Porównanie frekwencji w wyborach samorządowych sytuuje Częstochowę w samym środku stawki miast powiatowych województwa śląskiego. Nasze miasto znajduje się tylko za dużo mniejszymi od siebie ośrodkami, większe pozostawiając w tyle. Wpływ na to może mieć fakt, iż wybory samorządowe w Polsce są wysoce spersonalizowane. Wyższą frekwencję w mniejszych miastach można tłumaczyć bezpośrednim kontaktem kandydatów z wyborcami, co sprzyja udziałowi w wyborach. Porównanie do większych miast w województwie plasuje Częstochowę w czołówce klasyfikacji. Częstochowianie chętnie biorą udział w wyborach i chcą podejmować decyzję na temat kształtowania wizji miasta. Stanowi to bardzo podatny grunt pod późniejsze zaangażowanie mieszkańców w działania związane z miastem. 6
IV. RADY DZIELNIC IV.1. Kompetencje Rad Dzielnic Rady Dzielnic są jednostkami pomocniczymi miasta; formą umożliwiającą bezpośredni udział mieszkańców w współdecydowaniu o swoim mieście. Formalnie o ich istnieniu zdecydowała uchwała Rady Miasta wprowadzająca podział Częstochowy na 20 dzielnic. Było to w wielu wypadkach podyktowane istniejącą już aktywnością obywatelską w danych regionach miasta. Przed wyborami samorządowymi w 1990 r. aktywne były dzielnicowe Komitety Obywatelskie. Rady Dzielnic stały się więc najbliższymi mieszkańcom platformami integracji. Członkowie Rad Dzielnic pełnią swoje funkcje społecznie nie otrzymują diet ani wynagrodzenia. Uchwała Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. 1 w sprawie utworzenia dzielnic oraz nadania im statutów nadaje radom dzielnic następujące kompetencje: podejmowanie uchwał i zajmowanie stanowisk we wszystkich sprawach dotyczących dzielnicy i jej mieszkańców; współpraca z Radą Miasta Częstochowy, a szczególnie z radnymi z danego okręgu wyborczego; współpraca z Policją, Strażą Miejską oraz Strażą Pożarną w zakresie utrzymania porządku, ładu i bezpieczeństwa; współpraca z placówkami oświaty, kultury oraz służby zdrowia; współpraca z organizacjami pozarządowymi na terenie dzielnicy. Bardzo małe kompetencje oraz brak jakichkolwiek funduszy na spełnienie swoich zadań nasuwają pytanie o sensowność dalszej działalności instytucji rad dzielnic. Analizując obecną moc sprawczą tych jednostek możemy tylko dojść do wniosku, że jest znikoma. Rady dzielnic w obecnej formie wydają się być zatem fasadowym podmiotem władzy publicznej w Częstochowie. Potencjał aktywnych mieszkańców chcących zaangażować się w zarządzanie miastem jest marnowany brakiem możliwości. Koniecznością wydają się stanowcze reformy funkcjonowania Rad Dzielnic. Dalsze ich istnienie w obecnym kształcie mija się z celem. Nie można dopuścić do sytuacji, w której brak działania dzielnic wydaje się dużo lepszym rozwiązaniem niż obecne pozorowane działania. Lepszym rozwiązaniem wydaje się stanowcze wzmocnienie rad dzielnic oraz nadanie im nowych kompetencji. Tak jak w innych miastach, Rady Dzielnic powinny zgodnie z zasadą subsydiarności przejmować niektóre kompetencje miasta i posiadać własny budżet na realizacje swoich pomysłów. Dałoby to radnym dużą podmiotowość i pozwoliłoby na realizowanie swoich pomysłów. 1 UCHWAŁA Nr 318/XXVIII/2004 Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Dzielnic oraz nadania im Statutów. 7
Rysunek 4- Gęstość zaludnienia dzielnic administracyjnych Częstochowy Źródło: Strona Urzędu Miasta Częstochowy Dzielnice Częstochowy są bardzo zróżnicowane pod względem zarówno obszaru jak i liczby ludności. Najmniejsza dzielnica ma obszar niecałego kilometra kwadratowego, zaś największa ponad 20. Jeżeli chodzi zaś o liczbę ludności, to najmniej liczną dzielnicę zamieszkuje ok. 2 tysiące mieszkańców, a najliczniejszą prawie 30 tysięcy. 2 Tak duża asymetria zarówno jeśli chodzi o powierzchnie, jak i liczbę mieszkańców uniemożliwia efektywne zarządzanie radami dzielnic. Stosowane metody aktywizacji mieszkańców jak i dokonywania wyborów muszą być odmienne w różnych dzielnicach, co przy takich samych statutach prowadzi do dysfunkcji. 2 Algorytm podziału środków (pol.). Urząd Miasta Częstochowy, 2014-04-30. 8
IV.2. Wybory do rad dzielnic Obecnie wybory odbywają się podczas zebrań wyborczych w dzielnicach, organizowanych do roku po wyborach samorządowych. Są one ważne pod warunkiem, że pojawi się na nich ponad dwa razy tyle osób, ilu członków liczy sobie rada dzielnicy, co w praktyce oznacza, że 15-osobowy skład rady można ustalić już w obecności 31 uczestników zebrania. Taka forma wyboru pozostawia wiele do życzenia. Z powodu słabych możliwości promocyjnych oraz uciążliwości głosowania mieszkańcy bardzo rzadko decydują się na aktywne uczestnictwo, co w konsekwencji powoduje wybór rady przez kilkudziesięciu mieszkańców, którzy w żaden sposób nie są reprezentatywni dla całej, często kilkudziesięciotysięcznej, dzielnicy. Nie dziwi więc bardzo niska frekwencja wyborów, w większości przypadków sięgająca kilkudziesięciu osób. Rekordowe były odbyte w 2011 roku wybory w dzielnicy Lisiniec, gdzie w głosowaniu brało udział ok. 300 mieszkańców. Sposób wyboru i funkcjonowanie Rad Dzielnic to kolejny, istotny punkt, który wymaga zmiany. Przy obecnej ordynacji wyborczej wiele osób dostających się do Rady jest wybieranych z przypadku. Przy tak niskiej frekwencji określenie Rady jako organu przedstawicielskiego jest co najmniej używane na wyrost. Rekomendowaną zmianą jest pójście za przykładem większych miast, np. Warszawy, czy Krakowa, gdzie wybory do Rad Dzielnic odbywają się w tym samym czasie, co wybory samorządowe. Jest to działanie wysoce pro frekwencyjne i na pewno nada tej instytucji dużo większą wagę. 9
V. KONSULTACJE SPOŁECZNE Konsultacje społeczne są jednym z najważniejszych narzędzi demokracji bezpośredniej. Polegają one na wyrażeniu przez członków zbiorowości opinii w przedstawionej, istotnej z punktu widzenia zbiorowości sprawie. To właśnie indywidualni mieszkańcy mają najwięcej informacji na temat otaczających ich spraw i są w stanie podejmować wespół z innymi zainteresowanymi stronami najbardziej efektywne decyzje. Podstawą prawną do przeprowadzenia konsultacji społecznych jest ustawa o samorządzie gminnym 3 oraz uchwała rady miasta 4. Zgodnie z tymi aktami prawnymi inicjatywę przeprowadzenia konsultacji posiada: Prezydent Miasta Częstochowy, Radni Miasta Częstochowy w liczbie co najmniej 5, 10 członków rad dzielnic, mieszkańcy miasta w liczbie co najmniej 100, osób posiadający czynne prawo wyborcze. Niezależnie od tematu konsultacji miejscem, w którym się odbywają jest centrum miasta - Ratusz Miejski, lub lokal przy ulicy Racławickiej. Jest to dogodna lokalizacja z powodu łatwego dojazdu dla omawiania spraw w charakterze ogólnomiejskim. Jednak w przypadku spraw o charakterze stricte dotyczącym danej dzielnicy dobrą praktyką jest organizowanie konsultacji w miejscu wystąpienia problemu. W 2013 r. w Częstochowie odbyło się 13 konsultacji społecznych 5 Tematyka konsultacji za rok 2013 nie była zbyt zróżnicowana. Najczęstszym ich tematem było wyłożenie lub ponowne wyłożenie do publicznego wglądu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, co jest koniecznością ustawową. Na 13 konsultacji aż 9 dotyczyło planu zagospodarowania przestrzennego. W pozostałych 4 tematyka dotyczyła organizacji ruchu kołowego w III Alei oraz projektu planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla miasta Częstochowy. Dla porównania w Katowicach mieliśmy do czynienia z około 300 konsultacjami społecznymi. Do tej pory inicjatorami konsultacji byli radni miejscy oraz prezydent. Tak rzadkie wykorzystywanie tej instytucji przez inne podmioty budzi zdziwienie. Naturalną konsekwencją zarządzania miastem powinno być wykorzystywanie wiedzy i informacji innych liczących się w mieście podmiotów. 3 Ustawa z 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. 4 Uchwała Nr 715/LXII/2010 Rady Miasta Częstochowy z dnia 28.06.2010. 5 Dane z działu Zakończone konsultacje ze strony Urzędu Miasta Częstochowa www.konsultacje.czestochowa.pl) 10
Brak zainteresowania konsultacjami przez mieszkańców i słaba frekwencja może wynikać z monotematyczności spotkań. W mieście rok rocznie podejmowana jest duża liczba istotnych decyzji, np. dotyczących dużych inwestycji, dzielnic, planów rozwojowych danych obszarów etc. W większości przypadków są to zjawiska budzące duże emocje i powinny być omawiane przez szersze grono niż obecnie rządzący miastem. 11
VI. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE To organizacje pozarządowe stanowią miejsca, w których aktywni obywatele spotykają się i razem rozwiązują dane problemy społeczne. Działają one z dobrowolnej inicjatywy swoich członków na rzecz wybranego interesu publicznego. W przeciwieństwie do przedsiębiorstw ich celem istnienia nie jest zysk, a dobro publiczne. Trzeci sektor zaczyna odgrywać w Polsce coraz większą rolę, systematycznie przejmując niektóre funkcje sektora publicznego. VI. 1. Ilość organizacji pozarządowych Punktem wyjścia ukazującym aktywność obywatelską jest liczba organizacji społecznych w mieście. Wskaźnik ten agreguje organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje), organizacje traktowane jako organizacje pozarządowe (spółdzielnie, wspólnoty parafialne) oraz organizacje nieformalne. Dla porównania obecnego stanu w Częstochowie najbardziej adekwatne wydaje się dokonanie zestawienia z miastami podobnymi zarówno geograficznie, jak i gospodarczo - Gliwicami i Katowicami. Rysunek 5- ilość stowarzyszeń i organizacji społecznych w wybranych miastach w latach 1995-2014. Źródło-opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Znacznie rosnąca liczba organizacji pozarządowych zdecydowanie wskazuje na coraz większe znaczenie trzeciego sektora w Częstochowie. Pomijając lata 2001-2002 wzrost liczby organizacji jest równomierny. Uzależniona od aktywności mieszkańców liczba organizacji społecznych nie w pełni jednak odzwierciedla rzeczywistą aktywność mieszkańców. Wiele organizacji powoływanych jest do jednorazowych inicjatyw i po ich zakończeniu nie zostaje wykreślona z rejestrów. Tak samo dzieje się w przypadku zaprzestania działalności. Jednak stale zwiększająca się liczba NGO pokazuje, że wśród tych organizacji następuje zastępowalność pokoleniowa, a organizacje działające już od długiego czasu wzmacniają się poprawiając swoją pozycję zarówno instytucjonalną, jak i wizerunkową, co w dalszej konsekwencji pozwala im na działanie w większej skali. 12
Rysunek 6- ilość stowarzyszeń i organizacji społecznych przypadających na 1000 mieszkańców w wybranych miastach za rok 2013. Źródło- opracowanie własne na podstawie danych GUS. Podobnie do tempa wzrostu liczby organizacji społecznych kształtuje się ich liczba przypadająca na 1000 mieszkańców. Nieco więcej organizacji w Katowicach wytłumaczyć można statusem miasta wojewódzkiego; prawdopodobnie duże organizacje działające w skali ogólnopolskiej wybierają na swoje siedziby właśnie miasta wojewódzkie. VI. 2. Budżety organizacji Istotną rolę w życiu organizacji pozarządowych odgrywają ich fundusze. Pomimo tego, że organizacje te nie działają dla zysku, a główną wartość dodaną tworzą poprzez wolontaryjną pracę ich członków, to zwykle budżety NGO świadczą o rozmachu ich działalności. Każda działalność pro publico bono wymaga wsparcia instytucjonalnego w postaci miejsca, w którym można prowadzić działalność, obsługi administracyjnej, kupna niezbędnych materiałów etc. Dlatego też za wskaźnik określający siłę organizacji pozarządowych można przyjąć ich budżety. 13
Rysunek 7 wysokość budżetów organizacji pozarządowych w Częstochowie w 2014 roku. Źródło- Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy na lata 2014-2020 Rysunek 8- wysokość budżetów organizacji pozarządowych w Polsce w 2011 roku. "Polskie organizacje pozarządowe 2012", Stowarzyszenie Klon/Jawor Porównując budżety organizacji pozarządowych w Częstochowie oraz w całej Polsce możemy dostrzec, że w porównaniu z resztą kraju nasze miasto może pochwalić się bardzo dużą liczbą organizacji o wysokich budżetach powyżej 100 tysięcy złotych oraz stosunkowo niską liczbą NGO o średnich budżetach. Pokazuje to znaczną siłę organizacji pozarządowych w mieście i ich duży potencjał do wykonywania usług zleconych przez sektor publiczny. Organizacje pozarządowe z racji swojej specjalizacji, zaangażowania członków i specyficznej wiedzy 14
w wielu obszarach mogą odciążać administracje publiczną w jej zadaniach dotyczących np. edukacji, czy pomocy społecznej. Oprócz budżetów organizacji dobrymi wskaźnikami poziomu profesjonalizacji NGO wydają się być także: liczba zatrudnionych na stałe pracowników, czy liczba wolontariuszy. To właśnie ludzie tworzą organizację i są jej najważniejszym ogniwem, jednak z powodu braku danych na poziomie gminy w niniejszym raporcie nie badamy tych wskaźników. VI. 3. Współpraca urzędu miasta i organizacji pozarządowych Rysunek 9- Zlecanie realizacji zadań publicznych organizacjom pozarządowym w Częstochowie Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Liczba konkursów ofert 16 15 15 Liczba złożonych ofert b.d. 601 554 Liczba udzielonych dotacji ogółem 405 464 428 Liczba udzielonych dotacji w trybie małych zleceń 1 13 34 Wartość dofinansowania 7 924 302 9 596 459,52 11 572 513,39 Liczba wspartych podmiotów 187 188 174 Źródło- Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy na lata 2014-2020 Od 2010 roku współpraca miasta Częstochowy z organizacjami pozarządowymi ulega ciągłej poprawie. Na uwagę zasługuje drastycznie zwiększająca się liczba dotacji w trybie małych zleceń, szczególnie korzystna dla mniejszych organizacji. Zastanawia zmniejszająca się liczba wspartych podmiotów oraz składanych ofert; przy ciągle zwiększającej się liczbie organizacji pozarządowych naturalną tendencją powinno być właśnie więcej wniosków. Przyczyn tego zjawisko należy upatrywać w zmianie sposobu finansowania tych organizacji, łatwiejszego uzyskiwania funduszy z jednostek zewnętrznych od Miasta np. funduszy ministerialnych, czy z innych organizacji pozarządowych. Kluczowym wskaźnikiem pokazującym to, w jakim stopniu miasto wykorzystuje organizacje pozarządowe do swoich zadań jest ogólna wartość dofinansowania dla tych organizacji. Przez trzy lata wartość dofinansowania wzrosła niemal o 1/3 co jest bardzo optymistycznym trendem. Jednakże przy obecnej bazie organizacji społecznych w mieście kwota ta powinna być o wiele większa, tak jak i liczba zlecanych zadań. Dla porównania w 2012 r. w Katowicach organizacjom pozarządowym na prowadzone przez nich działania przyznano kwotę 20,5 mln zł 6. 6 Program współpracy miasta Katowice z organizacjami pozarządowymi za rok 2012. 15
VII. REKOMENDACJE 1. Zwiększenie roli dzielnic, nadanie im szerszych kompetencji oraz idących za nimi większych środków finansowych. 2. Zmiana ordynacji wyborczej do Rad Dzielnic- przeprowadzenie wyborów wraz z wyborami samorządowymi. 3. Przeformułowanie obszarów Rad Dzielnic, dostosowanie je do kryteriów ludnościowego oraz obszaru, zmniejszenie różnic pomiędzy dzielnicami. 4. Szersze wykorzystanie konsultacji społecznych do podejmowania istotnych decyzji w mieście. 5. Urozmaicenie tematów konsultacji społecznych, położenie nacisku na tematy najbardziej problematyczne. 6. Dostosowanie lokalizacji konsultacji zależnie od wybranego tematu. 7. Większe wykorzystanie potencjału organizacji pozarządowych, zwiększenie stopnia outsourcingu usług miasta przez NGO. 16
Aneks I. Tytuły gazet użyte do badań wraz z nakładem. Badany stan dotyczył stycznia 2014 roku. Z badań wyeliminowaliśmy gazety ogólnopolskie posiadające dodatki lokalne oraz gazety typowo reklamowe, nie posiadające zbyt wielkiej wartości jeśli chodzi o informacje na temat spraw lokalnych. Częstochowa: Życie Częstochowy i Powiatu - 12 000 egzemplarzy, wydawany 2 razy w tygodniu. 7 dni - 8000 egzemplarzy, tygodnik Gazeta Częstochowska - 10 000 egzemplarzy, tygodnik Dziennik Zachodni - Częstochowa 3800 egzemplarzy, tygodnik Gliwice: Nowiny Gliwickie - 10 000 egzemplarzy, tygodnik Dzisiaj w Gliwicach - 25 000 egzemplarzy, tygodnik Gazeta Miejska Gliwice 8600 egzemplarzy, tygodnik Dziennik Zachodni - Gliwice nasze miasto - 10 700 egzemplarzy, tygodnik Katowice: Dziennik Zachodni - kocham Katowice - 24 000 egzemplarzy, tygodnik Nasze Miasto Katowice - 50 000 egzemplarzy, 2 razy w tygodniu 17