PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Fakultet dla osób uczestniczących w wykonywaniu procedur na zwierzętach 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Laboratorium Badań Środowiskowych, Katedra i Zakład Toksykologii, Wydział Farmaceutyczny UM 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Dojazd 30, 60-631 Poznań Tel. /Fax: 61 847 20 81 Strona WWW: www.toksykologia.ump.edu.pl E-mail: eflorek@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki Laboratorium Badań Środowiskowych: 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E indeksie z dostępem do platformy WISUS 6. Osoba odpowiedzialna za zajęcia fakultatywne z dostępem do platformy WISUS do list studentów Nazwisko i imię: Tel. kontaktowy: 61 847 20 81 E-mail: eflorek@ump.edu.pl Osoba zastępująca: - Tel. kontaktowy: - E-mail: - 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: VI Semestr: 11 lub 12
8. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt ECTS: 2 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Laboratorium Badań Środowiskowych, Katedra i Zakład Toksykologii Semestr zimowy/letni/ liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 20 10 Razem: 30 9. Cel nauczania przedmiotu Zasadniczy cel kształcenia stanowi promowanie najwyższego poziomu badań naukowych z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych, a w szczególności: podnoszenie wiedzy o ich hodowli, utrzymaniu, dobrostanie i użytkowaniu na cele eksperymentalne i edukacyjne. W realizacji tego zamierzenia niezbędna jest wiedza na temat przestrzegania zasad humanitarnego traktowania zwierząt użytkowanych w badaniach naukowych, zaleceń dotyczących ich eutanazji, respektowania zasad etycznych i odpowiedzialności naukowej. Szczególnego znaczenia nabiera także znajomość przepisów prawa polskiego dotyczącego zwierząt doświadczalnych i osób przeprowadzających doświadczenia na zwierzętach, Komisji Etycznych ds. Doświadczeń na Zwierzętach oraz dokumentacji niezbędnej do wykonywania doświadczeń. 10. SYLABUS Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: A.W1 B.W30. B.W34. C.W25. WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) zna mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim; zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi; zna zasady prowadzenia badań naukowych, obserwacyjnych i doświadczalnych oraz badań in vitro służących rozwojowi medycyny; zna nazewnictwo patomorfologiczne; Zaliczenia pisemne (testowe). Współpraca prowadzący wykłady i ćwiczenia - student.
C.W26. C.W42. C.W43. D.W13. D.W14. G.W9. zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek; zna podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii ogólnej; zna grupy leków, których nadużywanie może prowadzić do zatruć; zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych; zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej; zna regulacje dotyczące eksperymentu medycznego oraz prowadzenia innych badań medycznych. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) posługuje się w mowie i w piśmie A.U5. mianownictwem anatomicznym, histologicznym oraz embriologicznym; B.U7. B.U10. B.U12. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy; obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów; dobiera odpowiedni test statystyczny, przeprowadza podstawowe analizy statystyczne oraz posługuje się odpowiednimi metodami przedstawiania wyników; interpretuje wyniki metaanalizy, a także przeprowadza analizę prawdopodobieństwa przeżycia; Zaliczenia pisemne (testowe). Współpraca prowadzący wykłady i ćwiczenia - student. C.U13. C.U19. D.U13. wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne; interpretuje wyniki badań toksykologicznych; posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) 11.Tematyka poszczególnych ćwiczeń i seminariów
Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Wykład 7. Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Metody i procedury obchodzenia się ze zwierzętami przeznaczonymi do wykorzystania w procedurach dostosowane do danego gatunku. Znieczulenie i metody uśmierzania bólu. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ze zwierzętami przeznaczonymi do wykorzystania w procedurach. Normy utrzymywania zwierząt doświadczalnych (środowisko, klatki, pasze) i wzbogacanie ich środowiska. Codzienna opieka nad zwierzętami. Wykłady- Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Podstawy anatomii i fizjologii zwierząt przeznaczonych do wykorzystania w procedurach. Argumenty za i przeciw wykorzystaniu zwierząt do celów naukowych lub edukacyjnych. Zasady etyczne postępowania ze zwierzętami. Przygotowanie zwierząt do procedury. Podstawowe rodzaje zachowania zwierząt. Rozpoznawanie właściwych dla poszczególnych gatunków zwierząt przeznaczonych do wykorzystania w procedurach oznak dystresu, bólu i cierpienia. Wpływ środków anestetycznych i przeciwbólowych na wynik doświadczenia. Metody uśmiercania zwierząt, stosowanie wczesnego i humanitarnego zakończenia procedury. Obowiązujące przepisy krajowe w zakresie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych. Komisje etyczne do spraw doświadczeń na zwierzętach. Wniosek do LKE. Hodowla zwierząt przeznaczonych do wykorzystania w procedurach z uwzględnieniem biologii gatunku oraz genetyki. Osoba odpowiedzialna dr hab. Przemysław Mikołajczak prof. UM Mgr Marta Napierała Osoba odpowiedzialna dr hab. Przemysław Mikołajczak prof. UM Mgr Adam Plewiński 12. Organizacja zajęć:
Zajęcia fakultatywne odbywają się : (proszę wpisać dni tygodnia oraz rozpisać dokładnie godziny w każdym dniu zajęć) Zajęcia fakultatywne odbywają się: Semestr zimowy: 9.01.2017-9.02.2017; godz. 16.30-20.15 I termin: Poniedziałki 5 spotkań, środa 1 spotkanie 9.01., 16.01., 18.01.; 23.01; 30.01., 6.02. II termin: Czwartki 5 spotkań, środa 1 spotkanie 12.01., 19.01., 25.01., 26.01., 2.02., 9.02. Semestr letni: 2.03.2017-6.04.2017; godz. 16.30-20.15 I termin: Poniedziałki 5 spotkań, środa 1 spotkanie 6.03., 13.03., 15.03., 20.03., 27.03., 3.04. II termin: Czwartki 6 spotkań 2.03., 9.03., 16.03., 23.03., 30.03., 6.04. REGULAMIN ZAJĘĆ: Studenci są zobowiązani do aktywnego udziału we wszystkich zajęciach. Odrabianie zajęć (w przypadku nieobecności spowodowanej ważną przyczyną) po uzgodnieniu z Koordynatorem fakultetu. Podstawą zaliczenia przedmiotu jest obecność i aktywny udział we wszystkich zajęciach oraz zaliczenie egzaminu pisemnego. PROGRAM ZAJĘĆ: Zgodnie z podanymi powyżej tematami wykładów oraz ćwiczeń. PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne: podstawowa znajomość podstaw anatomii i fizjologii zwierząt laboratoryjnych, świadomość etycznego postępowania w pracy ze zwierzętami wykorzystywanymi jako model badawczy. Przygotowanie do zajęć: wiedza dotycząca codziennej opieki nad zwierzętami laboratoryjnymi wraz z normami związanymi z ich przetrzymywaniem, znajomość przepisów prawnych regulujących ochronę zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. Wymagania końcowe: znajomość zagadnień omawianych podczas wykładów i ćwiczeń. 13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie kryterium zaliczenia Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zdanie pomyślnie (od 51%) pisemnego egzaminu (testowy). 14. Literatura: Zalecana literatura: 1. Szarek J., Szweda M., (red): Zwierzęta laboratoryjne. Patologia i użytkowanie. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013 2. Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016 3. Buer H., Palzer A.: Techniki pracy ze zwierzętami użytkowymi. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2016 Literatura uzupełniająca: 1. Dyrektywa parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. 2. Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych. 3. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 4 listopada 2015 r. w sprawie informacji dotyczących zwierząt wykorzystywanych w procedurach (Dz. U. poz. 1934). 4. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie wykazu zwierząt z rzędu naczelnych niestanowiących potomstwa zwierząt z rzędu naczelnych hodowanych w niewoli (Dz. U. poz. 619). 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb