Przedmiotowy System Oceniania z podstaw przedsiębiorczości I. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania 1. Wspieranie uczniów poprzez diagnozowanie ich osiągnięć w odniesieniu do wymagań edukacyjnych zawartych w podstawie programowej i programie nauczania. 2. Dostarczanie uczniom, rodzicom oraz nauczającemu informacji o postępach w uczeniu się, jak też o problemach związanych z przyswajaniem wiedzy, nabywaniem umiejętności i kształtowaniem postaw. 3. Uzyskanie informacji zwrotnej dla nauczyciela w celu doskonalenia, jakości pracy edukacyjnej. II. Zasady oceniania 1. PSO ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. 2. Ocena ma dostarczyć uczniom, rodzicom i nauczycielowi rzetelnej informacji o specjalnych uzdolnieniach, postępach i trudnościach ucznia. 3. Każda ocena jest jawna i opatrzona ustnym komentarzem nauczyciela. 4. Komentarz zawiera wskazówki dla ucznia, w jaki sposób może on podnieść swoje osiągnięcia edukacyjne. 5. Wymagania edukacyjne formułowane są na bazie programu. 6. Stosuje się dwa poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy 7. Wymagania ponadpodstawowe zawierają w sobie wymagania podstawowe. Aby zaliczyć poziom ponadpodstawowy należy najpierw zaliczyć poziom podstawowy. 9. Skala punktowa w przypadku sprawdzianów pisemnych i kartkówek. OSSP poziom Licealny i LP: ocena dopuszczająca-40%-55% ocena dostateczna-56%-70% ocena dobra-71%-85% ocena bardzo dobra-86%-98 ocena celująca 99-100% 10. Dla ocen cząstkowych stosuje się 6 stopniową skalę ocen. 11. Prace klasowe zapowiadane są z dwutygodniowym wyprzedzeniem, ich termin zaznaczany jest w dzienniku lekcyjnym. 12. Nie planuje się prac klasowych w dniach, w którym jest już zaznaczona praca klasowa z innego przedmiotu. 13. Nie planuje się pracy klasowej w tygodniu, w którym już zaplanowano dwie prace klasowe z innych przedmiotów. W miarę możliwości unika się planowania prac klasowych w dniach następujących po uroczystościach i imprezach szkolnych lub pozaszkolnych absorbujących młodzież w znacznym stopniu. Uczeń może poprawić pracę klasową, jednorazowo w ciągu dwóch tygodni. Każda praca klasowa jest każdorazowo omawiana. 14. Ocena z poprawy - wyższa zostaje wpisana obok oceny z pracy klasowej. 15. Uczeń, który z różnych względów, nie był obecny w szkole w czasie pracy klasowej może, zaliczyć ją w ciągu dwóch tygodni po powrocie, w czasie konsultacji z przedmiotu. 16. Ocenione prace klasowe przechowywane są przez jeden rok. Uczeń, oraz rodzice mają prawo wglądu do prac. 17. Uczeń prowadzi zeszyt przedmiotowy. 18. Uczeń do odpowiedzi ustnych przychodzi z zeszytem przedmiotowym. Daje to możliwość sprawdzenia poprawności merytorycznej notatek. 19. Uczeń zobowiązany jest do posiadania podręcznika, oraz przynoszenia ich na lekcje. Brak podręcznika może być uznany za brak przygotowania do niektórych lekcji.
III. IV. 20. Dwukrotnie, w ciągu semestru uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez potrzeby podawania przyczyn oraz ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji. Fakty te zostaną odnotowane. Przy wymiarze dwóch godzin tygodniowo dwa razy w semestrze. 21. Wyżej wymienione zasady nie dotyczą nieprzygotowania wywołanego długotrwała chorobą lub innymi uzasadnionymi przyczynami. 22. Uczeń, który z własnej inicjatywy zgłosił się do odpowiedzi ustnej nie otrzymuje w razie niepowodzenia oceny niedostatecznej. 23. Uczeń, który ma pewne trudności z przyswojeniem i zrozumieniem wiedzy może uczestniczyć w konsultacjach przedmiotowych. 24. Konsultacje odbywają się w wyznaczonym terminie, grupowo, indywidualnie lub formie mieszanej, w zależności od potrzeb. 25. W przypadku uczniów z potwierdzonymi przez poradnie dysfunkcjami i wadami rozwojowymi nauczyciel prowadzący może obniżyć wymagania w stosunku do ucznia lub dostosować do niego odpowiednie metody zajęć. 26. Ocena z przedmiotu jest jawna, dlatego uczeń informowany jest na bieżąco o uzyskanych wynikach. 27. Warunki i tryb uzyskania oceny klasyfikacyjnej wyższej niż przewidywana roczna określa Statut Szkoły. Podwyższenie oceny odbywa się w formie pisemnej i obejmuje materiał z danego semestru. 28.Zasady przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego określa Statut Szkoły. Egzamin przeprowadzany jest w formie pisemnej i ustnej. Punktacja odpowiada punktacji określonej dla innych prac w PSO. Proporcje punktacji: części ustnej (40%) i pisemnej (60%) 30.Egzamin poprawkowy przeprowadzany jest w formie pisemnej i ustnej. Punktacja pracy odpowiada punktacji określonej dla innych prac w PSO. Proporcje punktacji: części ustnej (40%) i pisemnej (60%) 31. Szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminów zwiera Statut Szkoły i Regulamin Egzaminów. 32. Ocena roczna na wniosek rodzica, opiekuna lub pełnoletniego ucznia musi być pisemnie uzasadniona. 33. Uczeń, który został promowany warunkowo, powinien zaliczyć treści edukacyjne klasy programowo niższej przed klasyfikacją śródroczną. Zaliczenie w formie ustnej i pisemnej. Niezrealizowanie zaliczenia w terminie wpływa na ocenę śródroczną. PRZEDMIOT OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. Postęp w zakresie kształtowania postawy przedsiębiorczej. 2. Stopień opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu obowiązującego programu. 3. Korzystania z różnych źródeł informacji. 4. Aktywność na lekcji. 5. Posługiwanie się fachowym językiem ekonomicznym. 6. Umiejętność pracy w zespole. 7. Trafna samoocena i autoprezentacja. 8. Opracowanie projektów, wykonywanie ćwiczeń inscenizacyjnych. 9. Posługiwanie się podstawowymi aktami prawnymi regulującymi gospodarkę. 10. Umiejętność posługiwania się danymi statystycznymi oraz odczytywanie i interpretacja wskaźników ekonomicznych 11. Umiejętność sporządzania podstawowej dokumentacji dla potrzeb poszukiwania pracy. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE 1. Wypowiedzi ustne
- wypowiedzi z bieżących lekcji - pełna wypowiedź z poznanego zakresu materiału - dłuższe wypowiedzi powtórzeniowe - referaty 2. Wypowiedzi pisemne - odpowiedź na pytania - rozwiązanie zadań - wykonanie ćwiczeń 3. Zadania praktyczne. 4. Różne przejawy aktywności, w tym rozumienie tekstów i instrukcji, uczestniczenie w dyskusjach, praca indywidualna i w zespole 5. Umiejętność gromadzenia i selekcji informacji z różnych źródeł. 6. Umiejętności komunikacyjne, w tym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych. V. METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ 1. Sprawdziany bieżące, obejmujące zakres tematyczny 1 3 kolejnych lekcji ( 10 15 min. ). 2. Sprawdziany umiejętności z poszczególnych działów ( 30 40 min. ) 3. Ocena pisemnych prac domowych. 4. Ocena odpowiedzi ustnych, przygotowanych i spontanicznych 5. Ocena prac praktycznych. VI. Minimalna ilość ocen cząstkowych w semestrze -3: w tym minimum jedna ocena z pracy klasowej. VII. WYMAGANIA EDUKACYJNE - OGÓLNE: 1. Na ocenę dostateczną (poziom podstawowy) uczeń powinien: znać podstawowe pojęcia z zakresu przedmiotu, brać udział w pracach nad projektem, uczestniczyć w ćwiczeniach ogólnoklasowych i zadaniach grupowych, znać podstawowe zagadnienia rynku pracy, umieć redagować podstawowe dokumenty potrzebne przy aktywnym poszukiwaniu pracy, 2. Na ocenę wyższą niż dostateczną (poziom ponadpodstawowy) uczeń powinien: posiadać wiedzę i umiejętności na ocenę dostateczną, umieć wykorzystywać informacje zawarte w materiałach i notatkach zebranych na lekcjach oraz w pracach w grupach i elastycznie łączyć je z pojęciami z przedmiotu, uczestniczyć i wykazywać co najmniej umiarkowaną aktywność na ćwiczeniach, znać zasady i sposoby aktywnego poszukiwania pracy, potrafić interpretować i uzasadniać zagadnienia wskazane w wymaganiach rozwiązywać przykłady dotyczące zagadnień wymienionych w wymaganiach umieć redagować w sposób poprawny dokumenty potrzebne przy aktywnym poszukiwaniu pracy, znać warunki przystąpienia Polski do UE. W procesie tworzenia i wdrażania PSO ewaluacja pozwala nauczycielowi na zebranie informacji czy przyjęte kryteria oceniania funkcjonują we właściwy sposób i czy nie są tylko mrzonką twórcy systemu oderwaną od rzeczywistości oraz oczekiwań uczniów, rodziców i wymagań stawianych przez WSO. Ponadto pozwala dokonywać zmian w celu poprawiania efektywności i jakości systemu oceniania. VIII. SPOSOBY DOKUMENTOWANIA I ANALIZY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Osiągnięcia ucznia odnotowywane są w formie ocen w dziennikach lekcyjnych, z zaznaczeniem jakiej metody sprawdzenia osiągnięć dana ocena dotyczy.
Kryteria oceniania na poszczególne oceny 1. Człowiek istota ekonomiczna - wyjaśnia pojęcie potrzeby, kosztu alternatywnego, zasobów, przedsiębiorczości - określa motywy aktywności człowieka - charakteryzuje swoje zasoby - wymienia czynniki produkcji - rozróżnia czynniki produkcji - wyznacza swoje cele - dokonuje trafnej samooceny - charakteryzuje potrzeby - wyznacza koszt alternatywny podejmowanych decyzji - charakteryzuje czynniki produkcji - analizuje czynniki sprzyjające realizacji celów - interpretuje krzywą możliwości produkcyjnych - hierarchizuje potrzeby Bardzo dobry - wykorzystuje piramidę Maslowa do analizy potrzeb człowieka - dobiera czynniki produkcji wykorzystywane do produkcji określonych dóbr 2. Gospodarka rynkowa - definiuje pojęcie systemu ekonomicznego - wymienia systemy ekonomiczne - wymienia filary wolnej przedsiębiorczości - wymienia zasadnicze cechy gospodarki rynkowej i centralnie planowanej - wyjaśnia przyczyny transformacji ustrojowej - określa korzyści i wymagania, jakie stwarza gospodarka rynkowa - ocenia system gospodarki rynkowej i centralnie planowanej - wyjaśnia wpływ filarów wolnej przedsiębiorczości na gospodarkę rynkową - wyjaśnia jaki wpływ na efektywność gospodarowania ma system ekonomiczny Bardzo dobry - ocenia korzyści i koszty transformacji ustrojowej - porównuje systemy ekonomiczne wybranych krajów 3. Rynek popyt, podaż i cena - definiuje pojęcia: rynek, popyt, podaż, cena, dobra substytucyjne, komplementarne - wymienia czynniki wpływające na podaż, popyt, cenę - wymienia rodzaje rynków - rozróżnia struktury rynkowe - wyjaśnia prawo popytu i podaży - wykreśla krzywą popytu i podaży - opisuje mechanizm ustalania ceny - charakteryzuje struktury rynkowe - wyjaśnia pojęcie elastyczności cenowej podaży i popytu - wyznacza punkt równowagi rynkowej
- analizuje konsekwencje braku równowagi na rynku - wyjaśnia pojęcie użyteczności krańcowej - ocenia struktury rynkowe - oblicza i określa elastyczność cenową popytu i podaży - uzasadnia konieczność wspierania konkurencji i walki z monopolem 4. Budżet domowy: - określa pojęcie budżetu domowego - wymienia źródła dochodów i wydatków budżetu domowego - wyjaśnia pojęcie deficytu - uzasadnia potrzebę planowania budżetu domowego - klasyfikuje dochody i wydatki budżetu domowego - analizuje strukturę wydatków gospodarstw domowych - analizuje sposoby likwidacji deficytu budżetu domowego - charakteryzuje wydatki budżetu domowego - zaplanuje budżet domowy - wskaże związek między wysokością dochodów a strukturą wydatków - analizuje prawo Engla - ocenia budżet domowy 5. Konsument i jego prawa - definiuje pojęcie konsumenta, reklamy, reklamacji, rękojmi - wymienia prawa konsumenta - wymienia warunki udanych zakupów - wskazuje funkcje reklamy - wyjaśnia rolę konsumenta na rynku - uzasadnia potrzebę ochrony konsumenta - charakteryzuje funkcje reklamy - wyjaśnia jak należy korzystać z reklamy - rozróżnia strategie reklamowe - wyjaśnia prawa konsumenta - charakteryzuje działalność instytucji chroniących konsumenta - wskazuje procedury związane z egzekwowaniem praw konsumenckich - analizuje zachowania konsumentów w sytuacjach konfliktowych - stosuje podstawowe zasady negocjacji - ocenia reklamy 6. Oszczędności, kredyty, inwestycje - wyjaśnia znaczenie oszczędzania - wymienia formy oszczędzania i inwestowania - wyjaśnia pojęcie kredytu - wymienia wady i zalety kredytu - określa tryb przyznawania kredytu
- wymienia rodzaje kredytów - określa pojęcie procentu składanego - obliczy dochód z lokaty - sklasyfikuje kredyty wg różnych kryteriów - porówna oferty lokat - oszacuje koszty kredytu - porówna oferty kredytowe - sklasyfikuje sposoby zabezpieczenia zwrotności kredytów - zanalizuje sposoby badania sytuacji finansowej kredytobiorcy - ocenia wpływ kredytu na funkcjonowanie firmy - oszacuje zysk i ryzyko planowanej inwestycji 7. Ubezpieczenia - wyjaśnia sens ekonomiczny ubezpieczeń - wymienia rodzaje ubezpieczeń - zna filary ubezpieczeń emerytalnych - sklasyfikuje ubezpieczenia - wyjaśni funkcjonowanie systemy ubezpieczeń emerytalnych w Polsce - uzasadni konieczność ponoszenia odpowiedzialności za swoje warunki życia na emeryturze - ocenić korzyści różnych rodzajów ubezpieczeń - zanalizuje oferty ubezpieczenia emerytalnego - scharakteryzuje zasady ubezpieczeń społecznych - oceni oferty firm ubezpieczeniowych - dokona wyboru optymalnej dla siebie formy ubezpieczenia 8. Giełda papierów wartościowych - zdefiniuje pojęcie giełdy, akcji, obligacji - wymieni rodzaje giełd - wyjaśni pojęcie rynku pierwotnego i wtórnego - wymieni rodzaje akcji - scharakteryzuje rodzaje giełd - określi znaczenie giełd w gospodarce rynkowej - scharakteryzuje rodzaje akcji - wyjaśni rolę maklera giełdowego - określi zasady inwestowania na giełdzie - odczytać informacje zawarte w cedule giełdowej - wyjaśni potrzebę ryzyka w działalności gospodarczej - scharakteryzuje indeksy giełdowe - przeprowadzi analizę zysku i ryzyka związanego z inwestowaniem na giełdzie 9. Przedsiębiorstwo w gospodarce - definiuje pojęcie działalności gospodarczej, przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy
- wymienia formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw i źródła finansowania - określa cechy małych i średnich przedsiębiorstw - definiuje pojęcie etyki w biznesie - określa cechy wspólne przedsiębiorstw - charakteryzuje formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw i źródła finansowania - omawia wady i zalety małych i średnich przedsiębiorstw - podaje przykłady etycznego postępowania w biznesie - wskazuje przyczyny niepowodzeń małych i średnich firm - rozróżnia różne cechy form organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw - charakteryzuje źródła finansowania przedsiębiorstw - omawia przykłady zachowań nieetycznych w stosunkach: przedsiębiorstwo-państwo, samorząd terytorialny, dostawcy, odbiorcy, pracownicy - uzasadnia od czego zależy wybór formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstw - dobiera formy organizacyjno-prawne do prowadzenia wybranych działalności 10. Organizacja i zarządzanie firmą - zdefiniuje pojęcie organizacji pracy, zarządzania - określi cele właściwej organizacji pracy - określi zasady organizacji pracy zespołu - wymieni funkcje zarządzania - wskaże style kierowania - omówi podstawowe zasady pracy w zespole - wyjaśni rolę kierownika grupy - rozróżni style kierowania - wskaże rolę informacji w zarządzaniu - wyjaśni funkcje zarządzania - uzasadni znaczenie pracy grupowej dla prawidłowego funkcjonowania firmy - dobierze styl kierowania w firmie - scharakteryzuje przepływ informacji w firmie - uzasadni potrzebę bycia odpowiedzialnym za przyjęte zadania - dokona oceny efektywności różnych stylów zarządzania 11. Gospodarowanie w firmie - wyjaśni pojęcia: koszt, produkcja, wydajność, utarg, zysk - wymieni klasyfikację kosztów - wymieni składniki majątku firmy - wskaże podstawowe rozliczenia firmy - określa wpływ zmian wielkości produkcji na kształtowanie się kosztów - rozróżnia składniki majątku firmy - wskazuje dokumenty podatkowe i ZUS-owskie jakie powinna prowadzić firma - określa zasady rozliczeń finansowych firmy - obliczy wynik finansowy firmy na podstawie prostych przykładów - sporządzi prosty bilans
- zanalizuje czynniki wpływające na wydajność pracy - scharakteryzuje formy opodatkowania firm - sklasyfikuje koszty - dokona analizy rentowności - zinterpretuje krzywą kosztów przeciętnych i krańcowych 12. Jak założyć firmę? - wymienia etapy uruchomiania działalności gospodarczej - definiuje pojęcie biznesplanu - określa funkcje biznesplanu - wymienia elementy biznesplanu - omówi procedurę uruchomiania działalności gospodarczej - motywuje potrzebę sporządzania biznesplanu - wskaże instytucje wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa - charakteryzuje poszczególne elementy biznesplanu - określi dokumenty niezbędne przy rejestracji firmy - znajdzie w Internecie informacje o instytucjach wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa - uzasadni decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej - sporządzi prosty biznesplan - dokona analizy opłacalności prostego przedsięwzięcia gospodarczego 13. Rynek pracy - zdefiniuje pojęcie rynku pracy, popytu, podaży - wymieni czynniki wpływające na popyt na pracę i podaż pracy - zna podstawowe prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy - wymieni formy zatrudnienia - opracuje własne CV i list motywacyjny - wskaże przyczyny rozwiązania umowy o pracę - omówi specyfikę lokalnego rynku pracy - scharakteryzuje rodzaje umów z pracodawcą - dokona autoprezentacji - określi podstawowe zasady nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy - zna zasady przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej - rozumie konieczność planowania własnej kariery zawodowej - wskaże źródła informacji dotyczących rynku pracy - planuje swoją drogę edukacyjną i zawodową - omówi czynniki wpływające na popyt na pracę oraz wpływające na podaż pracy - diagnozuje możliwości i warunki podejmowania pracy w UE - oceni różne formy zatrudnienia - uzasadni swój wybór drogi edukacyjnej i zawodowej 14. Bezrobocie - wyjaśni pojęcie bezrobocia - wymieni rodzaje bezrobocia
- wymieni przyczyny i skutki bezrobocia - zna metody aktywnego poszukiwania pracy - scharakteryzuje rodzaje bezrobocia - wskaże formy pomocy osobom bezrobotnym - określi instytucje wspierające osoby poszukujące pracy i pozostające bez pracy - wskaże w jaki sposób osoby bezrobotne mogą ubiegać się o pomoc - opisze konsekwencje pozostawania bez pracy - wymieni metody przeciwdziałania bezrobociu - obliczy i zinterpretuje stopę bezrobocia - zaplanuje osobistą aktywność w celu przeciwdziałaniu własnemu bezrobociu 15. Rola państwa - wymieni cele państwa w gospodarce - wymieni funkcje państwa - przedstawi poglądy liberałów, etatystów i eurokratów na rolę państwa w gospodarce - omówi rolę państwa w warunkach gospodarki rynkowej - wskaże ograniczenia i możliwości realizacji celów państwa - określi zakres ingerencji państwa w losy człowieka - uzasadnia pozytywne i negatywne konsekwencje wpływania państwa na gospodarkę 16. Dobrobyt - wyjaśni pojęcie dobrobytu - wymieni podstawowe mierniki wzrostu gospodarczego - wymieni czynniki sprzyjające wzrostowi gospodarczemu - omówi obieg okrężny w gospodarce - scharakteryzuje mierniki wzrostu gospodarczego: PKB, PNB, PNN - porówna ich wartości dla różnych państw - wyjaśni różnicę między dochodem realnym i nominalnym - oceni wzrost gospodarczy w wybranych krajach - rozróżni PKB i PNB - zna różnicę między dochodem narodowym per capita obliczonym wg kursu walutowego a wyznaczonym przy wykorzystaniu parytetu 17. Pieniądz i instytucje finansowe - wyjaśni pojęcie pieniądza - rozróżnia formy pieniądza - wymienia cechy i funkcje pieniądza - definiuje pojęcie inflacji - wymienia rodzaje inflacji - wymienia rodzaje banków w polskim systemie bankowym - opisuje cechy i funkcje pieniądza
- wyjaśnia wpływ inflacji na gospodarkę - charakteryzuje system bankowy w Polsce - rozróżnia bankowe i nie bankowe instytucje finansowe - wyjaśnia na czym polega kreacja pieniądza - opisze i rozpozna narzędzia polityki monetarnej państwa - objaśni formy pieniądza - analizuje skutki inflacji - rozumie wpływ polityki monetarnej na życie gospodarcze kraju - omówi znaczenie wprowadzenia euro 18. Budżet i polityka gospodarcza - określi pojęcie budżetu państwa, deficytu budżetowego, długu publicznego - podaje przykłady dochodów i wydatków budżetu państwa - definiuje pojęcie podatków - wymienia rodzaje podatków - określa źródła dochodów i wydatków budżetu państwa - określa źródła dochodów i wydatków budżetów samorządu terytorialnego - wskazuje źródła pokrycia deficytu budżetu państwa - rozumie wpływ polityki fiskalnej na życie gospodarcze kraju - wie jak ubiegać się o fundusze strukturalne UE 19. Gospodarka globalna - zdefiniować pojęcie handlu zagranicznego, importu, eksportu, globalizacji - wymieni korzyści wynikające z handlu zagranicznego - określi korzyści integracji gospodarczej - określi sposoby oddziaływania państwa na handel zagraniczny - wyjaśni cechy rynku wewnętrznego UE - omówi korzyści i zagrożenia wynikające z globalizacji - omówi wpływ międzynarodowych organizacji gospodarczych na rozwój handlu - scharakteryzuje międzynarodowe instytucje finansowe - wyjaśni korzyści i zagrożenia wynikające ze współpracy międzynarodowej - rozróżni przewagę komparatywną od absolutnej - zanalizuje bilans handlowy Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie jest w stanie wykonać elementarnych zadań o niewielkim stopniu trudności, tj. - nie zapamiętał nawet podstawowych pojęć i klasyfikacji - nie odróżnia podstawowych pojęć - posiada duże braki wiedzy - nie rokuje ich usunięcia nawet przy pomocy nauczyciela - braki uniemożliwiają edukację na wyższym poziomie Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza wymagania na ocenę bardzo dobrą - posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza zakres materiału programowego
- samodzielnie zdobywa potrzebne wiadomości - systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji - proponuje rozwiązania problemów teoretycznych i praktycznych - odnosi sukcesy w konkursach, olimpiadach, w których wymagana jest wiedza i umiejętności z przedmiotu