Branża spożywcza Lebensmittelbranche

l Co się kryje za kontrofertą? / Was verbirgt sich hinter einem Gegenangebot? l Modernizacja Poczty Polskiej / Modernisierung der Polnischen Post www.ahk.pl Cena 28 zł (w tym 8% VAT) 10-11/2012 Branża spożywcza Lebensmittelbranche

wstęp / vorwort Jesienne inspiracje Herbstliche Inspirationen Jesienny numer Wiadomości Gospodarczych poświęciliśmy branży spożywczej. Sektorowi, który nikomu z nas nie jest obcy. Zakupy dokonywane osobiście, czy za pośrednictwem portali internetowych, wybór produktów spośród szerokiej gamy wyrobów ekologicznych i zdrowej żywności czy też specjalności tradycyjnych i regionalnych takie dylematy ma większość z nas. Również sektor spożywczy ewoluuje i szuka nowych rozwiązań i pomysłów, aby zachęcić konsumentów do zakupów. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się oferta produktów funkcjonalnych. Niezwykle korzystnym wydaje się być połączenie przyjemnego z pożytecznym, smakowanie potraw i równoczesne poprawianie stanu zdrowia i samopoczucia. Również w kwestii indywidualnego podejścia do klienta f irmy zmieniają swoje dotychczasowe nastawienie. Proponowane są produkty w urozmaiconych rozmiarach i o zróżnicowanym składzie. Dużym zainteresowaniem cieszą się produkty sezonowe. Jakie inne interesujące trendy można zaobserwować na rynku produktów spożywczych dowiedzą się Państwo z naszego raportu. W części After Hours informujemy o zaletach i wadach wynikających z przyjęcia przez cenionego pracownika kontroferty dotychczasowego pracodawcy. Zachęcamy również do lektury podsumowania konferencji na temat morskiej energetyki wiatrowej, która odbyła się 12 września w Sopocie. Temat konferencji jest niezwykle aktualny i wpisuje się w europejskie i światowe trendy na rzecz ochrony środowiska i wykorzystywania naturalnych źródeł energii. Jesienne wieczory są coraz krótsze, więc po lekturze naszego dwumiesięcznika, zapraszam na stronę internetową Izby: www.ahk.pl, gdzie przedstawiamy naszą pełną ofertę spotkań i konferencji. Liczę, na Państwa udział! Die Herbstausgabe der Wirtschaftsnachrichten haben wir der Lebensmittelbranche gewidmet. Dieser Sektor ist sicherlich niemandem von uns fremd. Es ist gleich, ob wir persönlich oder online einkaufen: die Auswahl von Produkten aus dem breiten Sortiment ökologischer Erzeugnisse, gesunder Lebensmittel oder auch traditioneller und regionaler Spezialitäten ist ein Dilemma, vor dem die meisten von uns stehen. Auch der Lebensmittelsektor entwickelt sich und sucht nach neuen Lösungen und Ideen, um die Verbraucher zum Einkaufen zu bewegen. Eines immer größeren Interesses erfreut sich das Angebot an funktionellen Produkten. Sehr vorteilhaft erscheint eine Verbindung des Angenehmen mit dem Nützlichen, nämlich der Genuss und die gleichzeitige Verbesserung von Gesundheit und Wohlbefinden. Die Unternehmen versuchen auch immer individueller auf den Kunden einzugehen. Angeboten werden Erzeugnisse in unterschiedlichen Größen und mit verschiedener Zusammensetzung. Sehr beliebt sind auch saisonale Produkte. Welche anderen interessanten Trends man im Lebensmittelbereich beobachten kann, erfahren Sie aus unserem Bericht. Im After Hours Teil informieren wir Sie über die Vor- und Nachteile der Annahme eines Gegenangebots des bisherigen Arbeitgebers durch einen geschätzten Arbeitnehmer. Wir empfehlen Ihnen auch die Zusammenfassung der Konferenz zum Thema Offshore-Windenergie, die am 12. September in Sopot stattfand. Das Konferenzthema ist brandaktuell und fügt sich in europäische und weltweite Trends im Bereich Umweltschutz und Nutzung natürlicher Energiequellen ein. Die Herbstabende werden immer kürzer. Deshalb lade ich Sie nach der Lektüre unserer Zweimonatsschrift zu einem Besuch der Kammer- Website www.ahk.pl ein, auf der wir unser vollständiges Veranstaltungsund Konferenzangebot vorstellen. Ich rechne fest mit Ihrer Teilnahme!

Bestleistungen im Rechnungswesen Das Outsourcing Ihres Rechnungswesens entlastet Ihre Ressourcen, führt zu planbaren Kosten und garantiert Transparenz und Sicherheit. Wir bieten Ihnen schlüsselfertige Lösungen im Bereich Buchhaltung und Personalabrechnung, welche exakt auf Ihre Bedürfnisse zugeschnitten sind. Was uns auszeichnet: Wir bieten Ihnen mit unseren eservices u.a.: 1 2 3 4 5 6 7 8 Hochqualifiziertes Personal mit Fremdsprachenkenntnissen Einsatz von modernster Hard- und Software Klare interne Abläufe durch Prozessorientierung mit QM Bereitstellung interaktiver Dienstleistungen (One-Shop) Strategische Partnerschaften und Kooperationen Schnelle Reaktionszeiten und pünktliches Reporting Flexibel abrufbare, innovative Dienstleistungen Transparente und nachvollziehbare Abrechnungen Live-Daten Zugang Online-Zugriff auf Ihre aktuellen Geschäftsdaten direkt von Ihrem Arbeitsplatz z.b. mit MS Excel Mandantenportal Monatsberichte, GuV, Bilanz, BWA und sonstige Reports sind zwei- oder dreisprachig online 24/7 abrufbar Cloud-Lösungen Wir buchen auf dem System MS Dynamics NAV 2009 und Sie können die Module (Warenwirtschaft, Verkauf u.a.) für Ihre Erfordernisse, mit Hilfe unserer Hosting Solutions mitbenutzen Einbindung Ihrer IT Resourcen Wir buchen im Finance-Modul in Ihrem System (z.b. SAP) auf Ihrem Server in DE oder in PL Ihre Ansprechpartner: Wrocław ul. Szwedzka 5 55-040 Bielany Wrocławskie Tel.: +48 (71) 388 13 00 Poznań ul. Wyspiańskiego 43 60-751 Poznań Tel.: +48 (61) 668 34 00 Warszawa ul. Postępu 15c 02-676 Warszawa Tel.: +48 (22) 336 77 00 www.facebook.com/getsix www.linkedin.com/company/getsix-sp.-z-o.o. Claus Frank E-mail: wroclaw@getsix.pl Roy Heynlein E-mail: poznan@getsix.pl Ortwin Jentsch E-mail: warszawa@getsix.pl www.getsix.de www.polen-buchhaltung.de getsix passion for business getsix passion for business getsix passion for business getsix passion for business getsix passi

spis treści / inhalt RAPORT WI / RAPPORT WI 6 GOSPODARKA / WIRTSCHAFT 60 AKTUALNOśCI / AKTUELL 66 PRAWO / RECHT 78 AFTER HOURS / AFTER HOURS 82 LIFESTYLE / LIFESTYLE 86 KALEJDOSKOP / KALEIDOSKOP 90 INFO / INFO 91 Poczta Polska zmierza ku nowoczesności Die Polnische Post will moderner werden 78 60 Health claims czyli oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności also gesundheitsbezogene Angaben über Lebensmittel 6 Polacy chętnie próbują nowości Polen kosten gerne Neuheiten 16 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stanisław Kalemba: Modernizacja i bezpieczeństwo Minister für Landwirtschaft und ländliche Entwicklung, Stanisław Kalemba: Modernisierung und Sicherheit 20 GMO nie, dziękuję! Wywiad z Ilse Aigner, Federalną Minister Polityki Żywnościowej, Rolnictwa i Ochrony Konsumentów GMO nein, danke! Interview mit dem Bundesministerin für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz, Ilse Aigner 82 Co się kryje za kontrofertą? Was verbirgt sich hinter einem Gegenangebot? Wydawca / Herausgeber Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa Deutsch-Polnische Industrie- und Handelskammer 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 14 Tel.: +48/22/53 10 500 Fax: +48/22/53 10 600 www.ahk.pl Dyrektor Generalny / Hauptgeschäftsführer Michael Kern Redaktor Naczelna / Chefredakteurin Agnieszka Ozubko +48/22/53 10 547, e-mail: aozubko@ahk.pl Redakcja / Redaktion Cecylia Kosmalska Prenumerata / Abonnement Cecylia Kosmalska +48/22/53 10 522, e-mail: ckosmalska@ahk.pl Reklama / Anzeigen Danuta Kwasek +48/22/53 10 521, e-mail: dkwasek@ahk.pl Tłumaczenie / übersetzung Logostrada Korekta/Korrektur Cecylia Kosmalska Zdjęcia / Fotos Archiwum/Archiv, Photocase, istockphoto Opracowanie graficzne, produkcja Bearbeitung, Herstellung Agencja TT, 00-310 Warszawa, ul. Bednarska 7/1 e-mail: info@tt.pl, www.tt.pl Druk / Druck Imprima, e-mail: office@imprima.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i nie zwraca materiałów nie zamówionych. Nie odpowiada również za komentarze autorów. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Die Redaktion übernimmt keine Verantwortung für den Inhalt der Annoncen. Beiträge, die nicht bestellt wurden, werden nicht zurückgeschickt. Die Redaktion trägt keine Verantwortung für Kommentare von Autoren. Wir behalten uns vor, die Beiträge zu kürzen, zu adjustieren und die Überschriften zu verändern. AHK Polska posiada certyfikat jakości: Die AHK Polen besitzt das Qualitätszertifikat: on for business getsix W i 1 0-1 1 / 1 2 3

AKTUALNOŚCI / AKTUELL Nowe połączenie airberlin z Warszawy do Berlina Neue airberlin-verbindung von Warschau nach Berlin Aż trzy razy dziennie (w dni powszednie) będzie można polecieć liniami airberlin z Warszawy do Berlina Tegel. W sobotę będzie jeden rejs, a w niedzielę dwa. Tym samym Warszawa dołączy do Krakowa i Gdańska w polskiej siatce połączeń niemieckiego przewoźnika. Pierwszy rejs planowany jest na 23 marca 2013. Już od 2009 r. airberlin lata non stop z Berlina do Krakowa. Punktualnie wraz ze startem letniego rozkładu lotów 2013 airberlin podwyższy liczbę codziennych lotów do Krakowa nawet do trzech lotów non stop. Airberlin od lata 2012 r. do dwóch razy dziennie łączy Gdańsk i Berlin lotem non stop. Dreimal täglich wird man werktags mit airberlin von Warschau nach Berlin- Tegel fliegen können. Samstags wird es einen Flug und sonntags zwei Flüge geben. Somit wird Warschau nach Krakau und Danzig in das polnische Verbindungsnetz der deutschen Airline aufgenommen. Der erste Flug soll am 23. März 2013 stattfinden. Schon seit 2009 fliegt airberlin nonstop von Berlin nach Krakau. Pünktlich mit Einführung des Sommerflugplans 2013 wird airberlin die Zahl der täglichen Nonstopflüge nach Krakau auf drei erhöhen. Seit diesem Sommer bietet airberlin bis zu zwei Nonstopflüge täglich auf der Strecke Danzig-Berlin an. BASF wyróżniona za zrównoważony wzrost BASF für nachhaltige Entwicklung gewürdigt Firma BASF ponownie znalazła się we wrześniu na międzynarodowej liście Dow Jones Sustainability Index (DJSI World). Firma została doceniona za zaangażowanie n a r z e c z z r ów n o w a ż o n e g o rozwoju w obszarach takich, jak strategia klimatyczna, zagrożenia i zarządzanie kryzysowe oraz rozwój kapitału ludzkiego. DJSI World jest jednym z najbardziej uznanych wskaźników zrównoważonego rozwoju, składa się z najlepszych 10 procent spośród 2500 f irm notowanych na Dow Jones Global Index. Die Firma BASF wurde im September erneut in den internationalen Dow Jones Sustainability World Index (DJSI World) aufgenommen. Damit wurde ihr Engagement für eine nachhaltige Entwicklung in den Bereichen Klimastrategie, Risiko- und Krisenmanagement s o w i e P e r s o n a l e n t w i c k l u n g gewürdigt. Der DJSI World ist einer der anerkanntesten Nachhaltigkeitsindizes und umfasst die führenden 10 Prozent der 2.500 größten Unternehmen, die im Dow Jones Global Index geführt werden. S Y L W E T K I / P E R S O N A L I E N Z dniem 1 października br. do kancelarii Salans dołączył Igor Ostrowski obejmując funkcję partnera kierującego Zespołem Prawa Własności Intelektualnej, Telekomunikacji, Mediów i Nowoczesnych Technologii w Polsce i Europie Środkowej. Przez ostatnie trzy lata zajmował stanowisko Igor Ostrowski Partner w kancelarii Salans Partner der Kanzlei Salans wiceministra w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji oraz był członkiem Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów. Specjalizuje się w prawie telekomunikacyjnym, mediów elektronicznych i nowoczesnych technologii. Posiada ponad 15 lat doświadczenia w doradztwie prawnym dla podmiotów z tego sektora. Jest jedynym polskim członkiem Multistakeholder Advisory Group przy Internet Governance Forum agendzie ONZ zajmującej się kwestiami funkcjonowania, ładu i rozwoju Internetu na świecie. Igor Ostrowski jest radcą prawnym, ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Am 01. Oktober schloss sich Igor Ostrowski der Kanzlei Salans an. Als Partner zeichnet er für den Bereich Intellektuelle Eigentumsrechte, Telekommunikation, Medien und Moderne Technologien in Polen und Mitteleuropa verantwortlich. In den letzten drei Jahren war er stellvertretender Minister im Ministerium für Verwaltung und Digitalisierung und Mitglied des Strategischen Beraterstabes des polnischen Premierministers. Spezialisiert hat sich Ostrowski auf das Recht in der Telekommunikation, den elektronischen Medien und den modernen Technologien. Er verfügt über 15 Jahre Erfahrung in der Rechtsberatung für Unternehmen aus diesen Branchen. Er ist das einzige polnische Mitglied der Multistakeholder Advisory Group am Internet Governance Forum einem UN-Forum, das sich mit Fragen der Funktion, Ordnung und Entwicklung des Internets weltweit beschäftigt. Igor Ostrowski ist Rechtsberater, er schloss sein Studium am Fachbereich für Recht und Verwaltung der Universität Warschau ab. 4 W i 1 0-1 1 / 1 2

AKTUALNOŚCI / AKTUELL Będzie jeden Deutsche Bank Es wird eine Deutsche Bank geben S Y L W E T K I / P E R S O N A L I E N Zarząd Deutsche Bank AG we Frankfurcie podjął decyzję o połączeniu działających w Polsce banków Deutsche Bank Polska SA oraz Deutsche Bank PBC SA W efekcie utworzony zostanie silny bank uniwersalny, obsługujący na polskim rynku wszystkie segmenty klientów oraz oferujący przekrojową gamę rozwiązań f inansowych opartych o najlepsze praktyki, wiedzę oraz wykorzystujący synergie obu organizacji. Podjęta decyzja w pełni odzwierciedla globalną strategię Grupy Deutsche Bank, obejmującą rozwój modelu biznesowego bankowości uniwersalnej, a także uproszczenie i ujednolicenie struktur. Zgodnie z założeniami projektu Bank będzie dążyć do tego, żeby zakończyć proces integracji w okresie około 18 miesięcy. Der Vorstand der Deutschen Bank AG in Frankfurt hat beschlossen, die beiden in Polen tätigen Banken, die Deutsche Bank Polska SA und die Deutsche Bank PBC SA, zusammenzuschließen. Dadurch wird eine starke Universalbank geschaffen, die auf dem polnischen Markt alle Kundensegmente betreut sowie eine umfassende Palette von Finanzlösungen anbietet, welche auf der besten Branchenpraxis und dem Fachwissen beider Organisationen beruhen und von Synergieeffekten profitieren. Der gefasste Beschluss spiegelt vollauf die globale Strategie der Deutschen Bank wider, die als Geschäftsmodell eine Universalbank sowie auch eine Vereinfachung und Vereinheitlichung der Strukturen vorsieht. Gemäß dem Projektkonzept wird die Bank anstreben, den Integrationsprozess innerhalb von etwa 18 Monaten abzuschließen. Pesa podpisała rekordowy kontrakt z Deutsche Bahn Pesa erhält Rekordauftrag von der Deutschen Bahn Niels Kowollik Nowy prezes Mercedes-Benz Polska Neuer Vorsitzender der Mercedes-Benz Polska Z dniem 1 sierpnia br. Niels Kowollik objął stanowisko prezesa Mercedes-Benz Polska. Z marką Mercedes-Benz związał się w 1992 roku. Po kursach podyplomowych z zakresu handlu i zarządzania w branży motoryzacyjnej został sprzedawcą samochodów osobowych w salonie firmowym Mercedes- Benz w Berlinie. Szybko awansował na stanowisko managerskie. W 2000 r. został dyrektorem sprzedaży salonu i serwisu firmowego Mercedes- Benz w Magdeburgu, a w 2005 jego prezesem. Od 2007 r. zarządzał salonem i serwisem firmowym Mercedes-Benz w Kassel. Jest absolwentem Uniwersytetu w Lipsku, gdzie studiował dziennikarstwo i teorię sportu. Karierę zawodową rozpoczął jako dziennikarz sportowy w radiu, m.in. Antenne Brandenburg i ORB Potsdam. Am 01. August übernahm Niels Kowollik den Vorsitzendenposten der Mercedes-Benz Polska. Mit Mercedes ist er seit 1992 verbunden. Nach Aufbaustudienkursen im Bereich Handel und Verwaltung in der Autobranche wurde er Verkäufer für Personenkraftwagen in der Mercedes-Benz-Niederlassung Berlin. Schnell stieg er in Führungspositionen auf. Im Jahr 2000 wurde er Verkaufsdirektor der Mercedes-Benz-Niederlassung Magdeburg, 2005 übernahm er dort die Leitung. Seit 2007 stand er der Mercedes-Benz-Niederlassung in Kassel vor. Er ist Absolvent der Universität Leipzig, wo er Journalistik und Sporttheorie studierte. Seine berufliche Laufbahn begann er als Sportreporter im Radio u.a. bei Antenne Brandenburg und ORB Potsdam. Kontrakt na dostawę szynobusów o napędzie spalinowym podpisały z Deutsche Bahn zakłady Pesy. Kontrakt o minimalnej wartości około 1,5 mld zł, jest największym w historii bydgoskiej firmy. Nieoficjalnie wiadomo, że jeśli strona niemiecka zdecyduje się na zakup całego taboru przewidzianego umową, to z Bydgoszczy do Niemiec trafi prawie 500 dwuczłonowych szynobusów wartości około 5 mld zł. P.B. Pesa hat mit der Deutschen Bahn einen Vertrag über die Lieferung von Schienenbussen mit Verbrennungsmotor abgeschlossen. Der Vertrag mit einem Mindestwert von etwa 1,5 Mrd. PLN ist der größte in der Geschichte des Unternehmens aus Bydgoszcz. Nach inoffiziellen Angaben werden bis zu 500 Schienenbusse mit Beiwagen im Wert von rund 5 Mrd. PLN von Bydgoszcz nach Deutschland geliefert, falls sich die Deutsche Bahn zum Kauf aller im Vertrag vorgesehenen Schienenfahrzeuge entschließt. P.B. W i 1 0-1 1 / 1 2 5

Polacy chętnie próbują nowości Polen kosten gerne Neuheiten

W Polsce zmieniają się nawyki żywieniowe. Coraz popularniejsze są potrawy dające się szybko przyrządzić, przy czym jednocześnie przykłada się wagę do zdrowych, lżejszych pokarmów. Naturalne Beatrice Repetzki Germany Trade and Invest www.gtai.de produkty z własnego kraju przeżywają come back, a produkty ekologiczne stopniowo się rozpowszechniają, choć nadal nie ma ich dużo. Ponadto rośnie popularność musli, mieszanki studenckiej, makaronu, przetworów mlecznych, napojów energetycznych, potraw egzotycznych itp. Żywność z Polski jest także poszukiwana za granicą. Die Essgewohnheiten verändern sich in Polen. Im Kommen sind schnell zuzubereitende Speisen, wobei gleichzeitig auf gesunde, leichtere Kost Wert gelegt wird. Naturbelassene Erzeugnisse aus dem eigenen Land erleben ein Come Back, und Öko-Produkte verbreiten sich allmählich, wenn auch von niedrigem Niveau aus. Zunehmend beliebt sind außerdem Müsli, Studentenfutter, Nudeln, Milchprodukte, Energy Drinks, exotische Speisen u.v.m. Lebensmittel aus Polen sind auch im Ausland gefragt.

RAPORT WI / RAPPORT WI B e i d e r A u s w a h l d e r Nahrungsmittel schauen die Verbraucher jedoch genau auf den Preis, der für 94 Prozent von ihnen von großer Bedeutung ist. Gleichzeitig legen zwei Drittel der Konsumenten Wert auf die Marke und Qualität (jeweils 66 Prozent), wobei Produkte aus dem eigenen Land als naturbelassen und gesund geschätzt werden. Regionale Spezialitäten und Öko-Produkte erf reuen sich einer wachsenden Beliebtheit. Daher spielt für 71 Prozent der polnischen Konsumenten die Herkunft der Nahrungsmittel eine wichtige Rolle. Das ermittelte Eurobarometer in einer Umfrage unter über 26.500 Personen aus allen 27 EU-Mitgliedsländern Mitte 2012. Wybierając produkty spożywcze, konsumenci zwracają jednak baczną uwagę na cenę, która dla 94 procent z nich ma duże znaczenie. Jednocześnie dwie trzecie z nich przykłada wagę do marki i jakości (po 66 procent), przy czym produkty z własnego kraju są cenione jako naturalne i zdrowe. Regionalne specjały i produkty ekologiczne cieszą się coraz większą popularnością. Dlatego dla 71 procent polskich konsumentów pochodzenie produktów spożywczych odgrywa ważną rolę. Ustalił to Eurobarometr w połowie 2012 roku, ankietując przeszło 26500 osób ze wszystkich 27 państw członkowskich UE. Według prognoz ekspertów żywność zdrożeje w Polsce w 2012 roku o cztery do pięciu procent, podczas gdy ogólny wskaźnik inf lacji ma spaść do poziomu poniżej czterech procent. Ostatnie susze w dużych krajach w Europie sprawiły, że coraz trudniej jest o wiele surowców rolnych. Jednocześnie także wśród polskich konsumentów wzrasta świadomość bezpiecznej i zdrowej żywności. Coraz częściej pozwalają sobie na nią przede wszystkim mieszkańcy dużych miast, w wieku od 30 do 40 lat, często stosunkowo dobrze usytuowani, kupując ją również dla swoich dzieci. Agencja badań rynku Inquiry w swojej analizie Żywność ekologiczna w Polsce 2011 szacuje wartość polskiego rynku produktów ekologicznych w 2011 roku na 375 mln złotych. Po tym jak w 2011 roku wzrósł on już o jedną czwartą, w roku 2012 ma wzrosnąć o dalszych mniej więcej 20 procent. W roku 2015 jego wartość może już osiągnąć 700 mln zł. Koniunktura na produkty ekologiczne Już osiem procent Polaków kupuje żywność ekologiczną przynajmniej raz w t ygodniu. Ustaliła to warszawska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego. Według reprezentującej ją Sylwii Żakowskiej- Biemans 11 procent Polaków robi to co najmniej raz w miesiącu. Najpopularniejsze są jajka, owoce i warzywa, pieczywo i wędliny. Mimo tej tendencji wzrostowej produkty ekologiczne pozostają w Polsce nadal raczej artykułami niszowymi. W Niemczech z kolei rynek ten osiągnął już wartość około 6 mld euro. W polskiej produkcji ekologicznej owoce i warzywa mają udział wynoszący jedną trzecią (32,4 procent), a kolejne miejsca zajmują zboża (19,4 procent), kawa i herbata (6,0 procent), mięso Lebensmittel verteuern sich in Polen 2012 laut Prognosen von Experten um vier bis fünf Prozent, während die allgemeine Inf lationsrate auf unter vier Prozent fallen soll. Die jüngsten Dürreperioden in großen Ländern verknappen viele agrarische Rohstoffe. Gleichzeitig wächst auch unter polnischen Konsumenten das Bewusstsein für sichere und gesunde Nahrungsmittel. Solche leisten sich zunehmend vor allem Großstadtbewohner im Alter von 30 bis 40 Jahren, die oft vergleichsweise gut situiert sind, auch gerade für ihre Kinder. Der Marktforscher Inquiry veranschlagt den Wert des polnischen Marktes für Öko- Produkte 2011 in seiner Analyse Zywnosc ekologiczna w Polsce 2011 auf 375 Mio. Zloty (ca. 91 Mio. Euro). Nachdem er sich 2011 bereits um ein Viertel erhöht hatte, soll er 2012 um etwa 20 Prozent weiter steigen. Im Jahr 2015 könnte der Wert bereits 700 Mio. Zl erreichen. 8 W i 1 0-1 1 / 1 2

RAPORT WI / RAPPORT WI (5,1 procent), mleko (2,7 procent) i inne (34,4 procent). Są to dane Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS; www.ijhars.gov.pl) za rok 2010. Na przetworzoną i zapakowaną żywność ekologiczną Polacy wydają na razie bardzo mało pieniędzy. Według Agnieszki Górnickiej, prezes agencji Inquiry, nadal opłaca się przede wszystkim inwestować w ekologiczne produkty mięsne i wędliniarskie, ponieważ w Polsce są one wytwarzane jeszcze na niewielką skalę. Wzrasta również popyt na ekologiczne jaja kurze. Prawie trzysta ekologicznych gospodarstw rolnych nadal zaopatruje głównie zagranicę, przede wszystkim Niemcy. Ogólnie rzecz biorąc Polska jest ważnym producentem żywności i napojów, które także za granicą cieszą się dużą popularnością. Dlatego rozszerza się i odnawia moce produkcyjne. Polski przemysł spożywczy należy do branż, w które nieustannie intensywnie się inwestuje. Według Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w roku 2011 nastąpił wzrost produkcji o 6,5 procent do 4,7 mld zł (bez napojów i wyrobów tytoniowych). Jej zakres jest szeroki i sięga od przetworów mlecznych po dania gotowe. Szwajcarski koncern Nestle inwestuje w 2012 roku ponad 100 mln zł w zwiększenie swoich mocy produkcyjnych w Polsce, w tym ok. 60 mln zł w fabrykę słodyczy w Kargowej oraz po 17 mln zł w zakład wytwarzający żywność dla dzieci w Rzeszowie (Gerber) i zakład produktów kulinarnych w Kaliszu (Winiary). Od momentu przystąpienia Polski do UE w 2004 roku eksport produktów rolnych i żywności potroił się. W roku 2012 ma on osiągnąć wartość od 15,5 mld do 16,0 mld euro. Eksport osiągnął w roku 2011 wartość 15,1 mld euro, z czego 11,8 mld euro przypadło na UE. Głównym odbiorcą były Niemcy 22 procent, przed Wielką Brytanią (8 procent), Republiką Czeską (7 procent), Holandią (6 procent), Włochami (6 procent) itd. W ubiegłych latach w większości kategorii produkcja żywności wykazywała tendencję wzrostową. Wyjątek stanowiło masło. Rano na polskich stołach coraz częściej można znaleźć płatki śniadaniowe i musli w coraz to nowych wariantach. Uważa się je za zdrowe i służące sprawności fizycznej. Popularne są płatki w małych opakowaniach, zawierających tylko jedną porcję, które firma FoodCare wprowadziła w 2007 roku pod marką Fitella, a które obecnie oferują również inni producenci. Zdecydowanie największym oferentem płatków śniadaniowych i musli jest Nestle/CPP Toruń- Pacific, z dużą przewagą nad Maspex (marka Lubella ), Sante i innymi. Roczna konsumpcja płatków zbożowych na osobę przekracza w Polsce jeden kilogram i będzie zapewne jeszcze wzrastać. Popularność mieszanek zbożowych i orzechowych Na tej tendencji skorzystać chce także czołowy polski oferent orzechów i suszonych owoców Bakalland, do którego asortymentu od października 2009 roku należy również musli. Producenci orzechów, ziaren, owoców kandyzowanych i suszonych oraz podobnych p r o d u k t ó w r o z s z e r z a j ą swoją ofertę. Z tego względu Öko-Produkte im Kommen Bereits acht Prozent der Polen kaufen Öko-Nahrungsmittel mindestens einmal pro Woche. Das ermittelte die Warschauer H a u p t h o c h s c h u l e f ü r Agrarwirtschaft, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego. Laut deren Vertreterin Sylwia Zakowska- Biemans tun dies 11 Prozent der Polen mindestens einmal im Monat. Die Beliebtheitsskala führen dabei an Eier, Obst und Gemüse, Backwaren und Wurst. Trotz dieses Wachstumstrends bleiben Öko-Produkte in Polen weiter eher Nischenartikel. In Deutschland etwa hat dieser Markt einen Wert von bereits rund 6 Mrd. Euro. An der polnischen ökologischen Erzeugung haben Obst und Gemüse einen Anteil von einem Drittel (32,4 Prozent), gefolgt von Getreide (19,4 Prozent), Kaffee und Tee (6,0 Prozent), Fleisch (5,1 Prozent), Milch (2,7 Prozent) und übrigen (34,4 Prozent). Diese Zahlen nennt das Prüfungsamt f ü r d i e H a n d e l s q u a l i t ä t von Agrarerzeugnissen und Nahrungsmitteln, Inspekcja Jakosci Handlowej Artykulow Rolno-Spozywczych (IJHARS; www.ijhars.gov.pl), für das Jahr 2010. Für verarbeitete und verpackte Öko-Nahrungsmittel geben die Polen erst sehr wenig Geld aus. Laut der Vorsitzenden von Inquiry, Agnieszka Gornicka, lohnt es sich vor allem noch, in Öko-Fleisch und Wurstwaren zu investieren, da solche Produkte in Polen erst in Produkcja wybranych produktów spożywczych (ilość w tonach, o ile nie podano inaczej) Produktion ausgewählter Nahrungsmittel (Menge in t, sofern nicht anders angegeben) 2009 2010 2011 Wędliny / Wurstwaren 755 700 729 400 780 000 Tłuszcze zwierzęce jadalne, topione / Tierische Speisefette, geschmolzen 82 828 89 479 102 656 Konserwy rybne / Fischkonserven 44 960 49 976 53 089 Mrożone warzywa / Gefrorenes Gemüse 486 100 528 600 566 800 Rafinowany olej jadalny z rzepaku i rzepiku 534 000 474 900 490 300 Margaryna / mieszanki nisko tłuszczowe (nie płynne) Raffiniertes Speiseöl aus Raps und Rübsen 363 000 389 800 397 300 Masło / Butter 179 629 175 387 171 407 Sery i twarogi / Käse und Quark 717 273 731 086 754 192 Jogurt, w 1000 hl / Joghurt, in 1.000 hl 4 396 4 862 4 849 Pasza do hodowli zwierząt, w 1000 t / Futter für die Tierzucht, in 1.000 t 7 287 7 906 7 715 Źródło: Główny Urząd Statystyczny (GUS), produkcja przemysłowa Quelle: Statistisches Hauptamt GUS: Industrieproduktion Struktura produkcji rolniczej w 2011 roku (w procentach) Struktur der landwirtschaftlichen Erzeugung 2011 (in Prozent) Zwierzęta hodowane na ubój / Schlachtvieh 31,5 Mleko / Milch 17,4 Zboże / Getreide 15,0 Owoce / Obst 7,6 Inne / Übrige 28,5 Źródło: Główny Urząd Statystyczny (GUS), produkcja przemysłowa Quelle: Statistisches Hauptamt GUS: Industrieproduktion W i 1 0-1 1 / 1 2 9

w p r z y s z ł o ś c i należy się liczyć z k o l e j n y m i i n w e s t y c j a m i. Obecnie spożycie n a m i e s z k a ń c a w y n o s i w t e j kategorii 1,8 kg rocznie, a takie dające się dobrze p r z e c h o w y w a ć, p o ż y w n e i p r a k t y c z n e produkty są coraz bardziej popularne j a k o d r o b n e przekąski. Drugim co do wielkości o f e r e n t e m j e s t Helio, a tuż za nim Atlanta Poland, która w przyszłości pragnie skupiać się na produktach o wysokim stopniu p r z e t w o r z e n i a. Z n a w c y b r a n ż y s z a c uj ą w a r to ś ć r ynku orzechów, owoców suszonych i t p. n a 1,1 m l d złotych. M a k a r o n, j a k o praktyczna potrawa, staje się w Polsce coraz bardziej popularnym p o d s t a w o w y m p r o d u k t e m żywnościowym, na bazie którego łatwo i szybko można zrobić obiad. W 2011 roku spożycie wynosiło ponad 4,5 kg na osobę. Zwiększa się różnorodność gatunków i form, rośnie popularność produktów pełnoziarnistych, a opakowania są projektowane na nowo. Mimo rosnącej sprzedaży niektórzy producenci krajowi zanotowali jednak w 2011 roku straty z powodu wysokich cen surowców. Po tym jak w 2011 roku mocno poszły w górę ceny pszenicy, w 2012 roku doszedł do tego drastyczny wzrost cen jaj. Kurze farmy musiały bowiem zainwestować w większe klatki. Mimo to f rancuska f irma Stefano Toselli i belgijska spółka Ter Beke inwestują około 80 mln zł w swoje wspólne przedsięwzięcie The Pasta Food Company. Korzystając ze zautomatyzowanych linii produkcyjnych, od połowy 2013 roku f irma ta ma wytwarzać w Opolu mrożoną lasagne b o l o g n e s e i i n n e d a n i a makaronowe w porcjowanych dla konsumentów, przyjaznych dla środowiska, atrakcyjnych i praktycznych opakowaniach. Liderem rynku, zarówno pod względem wartości jak i ilości, jest jednak grupa spożywcza Maspex ze swoją znaną marką makaronów Lubella. Do 2013 roku rozbuduje ona fabrykę makaronów w Lublinie. Podravka Polska dopiero od 2010 roku sprzedaje produkty makaronowe, które oferuje w innowacyjnych opakowaniach. Również f irma Makarony Polskie (udział w rynku 20,6%) zmodyfikowała w 2011 roku opakowanie swojej marki Sorenti. Inni producenci makaronów w Polsce to Goliard i Barilla Poland. Sieć handlu detalicznego Kuchnie Świata (www. kuchnieswiata.com.pl) oferuje ponadto makaron ryżowy. Sieć ta, będąca również czołowym polskim importerem r yb i owoców morza, specjalizuje się w kuchni azjatyckiej i przyciąga n o w y c h k l i e n tów s w y m egzotycznym asortymentem. Jednocześnie przybywa lokali ofer ujących sushi. Rynek gastronomiczny wprawdzie rośnie, ma jednak w Polsce wciąż stosunkowo niewielkie znaczenie. geringem Maße hergestellt würden. Auch der wachsenden Nachfrage nach Öko-Eiern sollte entsprochen werden. Noch beliefern die fast 300 Öko-Agrarbetriebe hauptsächlich das Ausland, vor allem Deutschland. Polen ist auch generell ein bedeutender Hersteller von Nahrungsmitteln und Getränken, die sich ebenfalls im Ausland einer großen Beliebtheit erfreuen. Daher werden die Produktionskapazitäten noch erweitert und erneuert. Die polnische Nahrungsmittelindustrie gehört zu den Branchen, in die konstant kräftig investiert wird. Das Statistische Hauptamt GUS meldet für 2011 eine Steigerung um 6,5 Prozent auf 4,7 Mrd. Zl (ohne Getränke und Tabakwaren). Das Spektrum ist dabei breit und reicht von Milchprodukten bis zu Fertiggerichten. Der schweizerische Nestle- Konzern investiert 2012 über 100 Mio. Zl in die Erweiterung seiner Kapazitäten in Polen, darunter rund 60 Mio. Zl in seine Süßwarenfabrik in Kargowa sowie je 17 Mio. Zl in sein Werk für Kindernahrung in Rzeszow (Gerber) und dasjenige für kulinarische Produkte in Kalisz (Winiary). Seit Polens Beitritt zur EU 2004 verdreifachte sich der Export des Landes von Agrarerzeugnissen und Nahrungsmitteln, der 2012 einen Wert von 15,5 Mrd. bis 16,0 Mrd. Euro erreichen soll. Von den Ausfuhren 2011 im Wert von 15,1 Mrd. Euro gingen solche für 11,8 Mrd. Euro in die EU. Hauptabnehmer war mit 22 Prozent Deutschland vor Großbritannien (8 Prozent), der Tschechischen Republik (7 Prozent), den Niederlanden (6 Prozent), Italien (6 Prozent) und anderen. So weist die Produktion von Nahrungsmitteln in den vergangenen Jahren in den meisten Kategorien einen steigenden Trend auf. Eine Ausnahme bildet Butter. Auf polnischen Tischen sind morgens immer häuf iger Frühstücksf locken und Müsli in immer neuen Variationen zu finden, die als gesund und der Fitness dienend gelten. Beliebt sind die kleinen Packungen davon mit nur einer Portion, 10 W i 1 0-1 1 / 1 2

Popyt na przetwory mleczne wysokiej jakości Wartość polskiego r ynku produktów mleczarskich przekracza 14 mld złotych i ma nadal rosnąć. Branża mleczarska ciągle się konsoliduje; lider rynku SM Mlekovita pragnie połączyć się ze spółdzielnią mleczarską Resmlecz z Rzeszowa. Branża cier pi z powodu spadających cen na jej produkty, zwłaszcza na masło i mleko w proszku. Według f irmy Nielsen popyt na sery żółte wzrósł w 2011 roku o 9 procent do prawie 1,7 mld zł (ilościowo + 7 procent), a na twarogi o 11 procent do niespełna 2,2 mld zł. Coraz bardziej popularne stają się wysokiej jakości produkty premium i ser owczy. Także za granicą istnieje popyt na polskie produkty mleczarskie; ich eksport zwiększył się według FAMMU/ FAPA w 2011 roku o 15 procent do 1,36 mld euro przy imporcie wynoszącym zaledwie 474,3 mln euro (+23 procent). Produkcja przetworzonego, płynnego mleka wzrosła w 2009 roku do 27,0 mln hl, w 2010 roku wzrosła ponownie do 27,4 mln hl, a w 2011 roku do 27,5 mln hl. Mleko zajmuje drugie miejsce wśród produktów rolnych. Napoje energetyczne dodają skrzydeł Przeznaczone właściwie dla wyczynowych sportowców, napoje izotoniczne są w Polsce bardzo popularne. Popularność ta ma się utrzymać także w 2012 roku. Współwłaściciel drugiego co do wielkości oferenta napojów dla sportowców w Polsce, firmy Oshee Polska z Krakowa (www. oshee.eu), Dominik Doliński stwierdza, że obroty jego firmy wzrosły w 2011 roku o prawie 50 procent. W roku 2012 oczekuje on podobnie wysokiego wzrostu, jak powiedział gazecie Rzeczpospolita. Udział rynkowy Oshee w Polsce wynosi ok. 30 procent. Firma dąży również do działalności zagranicznej; od 2011 roku realizuje współfinansowany przez UE projekt w ramach programu funduszy regionalnych Paszport do Eksportu. die die Firma FoodCare 2007 mit ihrer Müsli-Marke Fitella einführte, und die inzwischen auch andere Hersteller anbieten. Mit Abstand größter Anbieter von Frühstücksflocken und Müsli ist Nestle/CPP Torun Pacific weit ab gefolgt von Maspex (Marke Lubella ), Sante und anderen. Der jährliche Pro-Kopf-Verbrauch von Getreideflocken übersteigt in Polen ein Kilogram und hat noch Wachstumspotenzial. Getreide- und Nussmischungen beliebt Davon prof itieren will auch d e r f ü h r e n d e p o l n i s c h e Anbieter von Nüssen und Trockenfrüchten Bakalland, zu dessen Sortiment seit Oktober 2009 auch Müsli gehört. Die Hersteller von Nüssen, Körnern, Kandis- und Trockenfrüchten sowie ähnlichen Produkten erweitern ihr Warenangebot. Künftig ist daher mit weiteren Investitionsprojekten zu rechnen. Der Pro-Kopf-Verbrauch davon beträgt derzeit 1,8 kg pro Jahr, und solche haltbaren, nahrhaften und praktischen Erzeugnisse sind als kleine Zwischenmahlzeit zunehmend beliebt. Zweitgrößter Anbieter ist Helio dicht gefolgt von Atlanta Poland, die sich künftig auf Produkte mit einem höheren Verarbeitungsgrad k o n z e n t r i e r e n w i l l. D e n Wert des Marktes für Nüsse, Trockenf rüchte und andere veranschlagen Branchenkenner 2011 auf 1,1 Mrd. Zloty. N u d e l n a l s p r a k t i s c h e Speise werden in Polen zu einem immer beliebteren Gr undnahr ungsmittel, aus dem sich einfach und schnell ein Mittagessen herstellen lässt. Der Pro-Kopf-Verbrauch lag 2011 bei über 4,5 kg. Die Sorten- und Formenvielfalt s t e i g t, Vo l l k o r np r o d u k t e s i n d i m K o m m e n, u n d Ver packungen werden neu gestaltet. Trotz steigender Verkäufe verzeichneten jedoch einige inländische Hersteller 2011 aufgr und der hohen R o h s to f f p r e i s e V e r l u s t e. Nachdem bereits 2011 die Preise für Weizen stark angezogen waren, kam 2012 eine drastische Verteuerung von Eiern hinzu. Denn die Hühnerfarmen mussten in größere Käfige investieren. Dennoch investieren die französische Firma Stefano Toselli und die belgische Gesellschaft Ter Beke rund 80 Mio. Zl in ihr Joint Venture The Pasta Food Company. Diese soll ab Mitte 2013 in Opole (Oppeln) mit automatisierten Produktionslinien gef rorene Lasagne Bolognese und andere Nudelgerichte in für die Verbraucher portionierten, umweltfreundlichen, ansprechenden und praktischen Verpackungen herstellen. S o w o h l w e r t - a l s a u c h mengenmäßiger Marktführer ist jedoch die Nahrungsmittelgruppe Maspex mit ihrer bekannten Nudelmarke Lubella. Sie baut bis 2013 ihre Nudelfabrik in Lublin aus. Podravka Polska vertreibt erst seit 2010 Nudelprodukte, die sie in innovativen Verpackungen anbietet. Auch die Firma Makarony Polskie (Marktanteil 20,6 Prozent) passte 2011 die Verpackung ihrer Marke Sorenti an. Weitere Produzenten sind Goliard und Barilla Poland. In der Einzelhandelskette Kuchnie Swiata (Küchen der Welt, www. kuchnieswiata.com.pl) werden außerdem Reisnudeln angeboten. Die vor wiegend asiatischen Spezialitäten dieser Kette, die außerdem Polens führender Fischund Meeresf rüchteimporteur W i 1 0-1 1 / 1 2 11

Firma badań rynku Nielsen potwierdza tę ewolucję. Według jej obliczeń w roku 2011 wśród napojów bezalkoholowych najbardziej wzrósł popyt na produkty izotoniczne o 36 procent. Da się to wytłumaczyć również ich coraz większym wyborem w rozmaitych cenach. Obecnie także duże sieci handlowe oferują takie napoje pod ich własną marką. Pier wsza weszła z takimi produktami na rynek Coca Cola, ist, locken mit ihrer exotischen Auswahl neue Kunden an. Gleichzeitig verbreiten sich Sushi- Lokale. Der Außerhausmarkt wächst zwar, hat aber in Polen immer noch eine vergleichsweise geringe Bedeutung. Hochwertige Milchprodukte gefragt Der Wert des polnischen Marktes für Molkereiprodukte übersteigt 14 Mrd. Zl und soll noch weiter wachsen. Die Molkereibranche konsolidiert sich weiter; Marktführer SM Mlekovita will sich nun noch mit der Molkereigenossenschaft Resmlecz aus Rzeszow zusammen schließen. Die Sparte leidet unter den sinkenden Preisen für ihre Produkte, insbesondere für Butter und Milchpulver. Die Nachfrage nach gelben Käsesorten stieg 2011 laut Nielsen um 9 Prozent auf fast 1,7 Mrd. Zl (mengenmäßig +7 Prozent) und die nach Quark um 11 Prozent auf knapp 2,2 Mrd. Zl. Immer beliebter werden hochwertige Premium-Produkte und Schafskäse. Auch im Ausland sind polnische Molkereiprodukte gefragt; der Export davon erhöhte sich laut FAMMU/FAPA 2011 um 15 Prozent auf 1,36 Mrd. Euro bei Importen davon von lediglich 474,3 Mio. Euro (+23 Prozent). Der Output an verarbeiteter, flüssiger Milch wuchs 2009 kräftig 12 W i 1 0-1 1 / 1 2

RAPORT WI / RAPPORT WI oferując marki Powerade i Isostar. Konkurencją jest również polska firma FoodCare z Zabierzowa na północny zachód od Krakowa, której sukces zapewniła marka 4Move (www.foodcare.pl i www.gellwe.pl). Według firmy Nielsen wartość rynku napojów izotonicznych wzrosła w 2011 roku o niespełna 9 procent. Według tego źródła wzrost sprzedaży wśród napojów bezalkoholowych zanotowały również napoje energetyczne (+5,2 procent) i mrożona herbata (+4,6 procent). Na oba te niszowe produkty przypada jednak udział w rynku wynoszący tylko ok. 5 procent. Dane firmy Nielsen wykazują, że łącznie popyt na napoje bezalkoholowe spadł w 2011 o 3,2 procent do niespełna 5,7 mld l. Pod względem wartości odpowiadało to spadkowi o 1,3 procent do niespełna 11,2 mld zł. Badaniem objęte są sklepy detaliczne i stacje benzynowe. Ważnym producentem soków itp. jest grupa Maspex, która chce jeszcze rozszerzyć swój asortyment i wprowadzić na rynek nowe produkty. Niedawno rozpoczęła sprzedaż napojów swojej marki Tymbark na bazie zielonej herbaty i owoców, wody Kubuś dla dzieci oraz energetycznej wody marki Tiger, T-water. W styczniu 2012 roku największy udział w rynku napojów energetycznych miały napoje marki Tiger 10,4 procent, a tuż za nimi plasował się Black producenta FoodCare (9,5 procent), do którego należała wcześniej marka Tiger. Na Red Bull przy padło 5,8 procent, na Burn 5,2 procent, a na pozostałe marki napojów energetycznych 69,1 procent. W roku 2011 konsumpcja napojów energetycznych wzrosła pod względem ilości, przy jednoczesnym spadku obrotów. Pozwala to wysnuć wniosek, że rynek zalało więcej produktów po niższych cenach. Dlatego oferenci napojów markowych pragną reklamować swoje napoje energetyczne na większą skalę. Firma FoodCare oferuje również markę N-gine. Polacy stopniowo zwiększają swoje wydatki na dietetyczne środki spożywcze i napoje. Według Euromonitor International rynek takich zdrowotnych i leczniczych produktów ma wzrosnąć w 2012 roku o mniej więcej 3 procent do ponad 1,2 mld euro, a do 2015 roku do prawie 1,34 mld euro. Mimo to wartość ta jest w skali europejskiej raczej niewielka; na przykład w Wielkiej Brytanii rynek ten jest wart 5,7 mld euro. W Polsce takie środki spożywcze są jeszcze za mało znane; według badania towarzystwa On Board Public Relations i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego 69 procent ankietowanych osób podało, że jeszcze się z nimi nie zetknęło. Ten udział może się jednak w przyszłości zmniejszyć w miarę rozwijania się oferty dietetycznych środków spożywczych. I tak w okresie od kwietnia do grudnia 2011 roku producent wody mineralnej Ustronianka, dzięki swej funkcjonalnej, wzbogacanej jodem wodzie, osiągnął gwałtowny wzrost sprzedaży o 198 procent w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Woda ta weszła na r ynek dopiero w drugim kwartale 2010. Natomiast w pierwszym kwartale 2012 roku Ustronianka zaczęła oferować kolejny, nowy zdrowotny napój zawierający magnez. Wydatki na przetworzoną i zapakowaną żywność ekologiczną na mieszkańca (w zł) Pro-Kopf-Ausgaben für verarbeitete und verpackte Öko-Nahrungsmittel (in Zl) 6,6 7,0 7,3 7,7 8,0 2011 2012* 2013* 2014* 2015* *prognoza / Prognose Źródło / Quelle: Euromonitor International auf 27,0 Mio. hl, stieg 2010 weiter auf 27,4 Mio. hl und 2011 auf 27,5 Mio. hl. Milch belegt unter den Agrarerzeugnissen den zweiten Platz. Energy Drinks für neuen Elan Eigentlich für Ausdauersportler bestimmte isotonische Getränke erleben in Polen einen regelrechten Boom, der auch 2012 anhalten soll. Der Mitinhaber des zweitgrößten Anbieters von Getränken für Sportler in Polen, Oshee Polska aus Krakow (Krakau, www.oshee. eu), Dominik Dolinski, stellt ein Umsatzwachstum seiner Firma um fast 50 Prozent 2011 fest. Für 2012 erwartet er eine ähnlich hohe Steigerung, wie er gegenüber der Tageszeitung Rzeczpospolita sagte. Der Marktanteil von Oshee in Polen liegt bei etwa 30 Prozent. Die Firma strebt auch ins Ausland; seit 2011 führt sie ein von der EU co-finanziertes Projekt im Rahmen des Programms Pass zum Export der Regionalfonds durch. Der Marktforscher Nielsen bestätigt diese Entwicklung. Laut seinen Berechnungen wuchs 2011 unter den nicht-alkoholischen Getränken die Nachf rage nach isotonischen Produkten mengenmäßig mit +36 Prozent am stärksten. Das ist auch auf die immer größere Auswahl davon zu Polski rynek gastronomiczny (w mld euro) Polnischer Gastronomiemarkt (in Mrd. Euro) 6,87 6,75 7,00 7,43 2009 2010 2011 2012* *prognoza / Prognose Źródło / Quelle: Euromonitor International unterschiedlichen Preisen zurück zu führen. Solche Getränke werden mittlerweile auch von großen Handelsketten unter dem eigenen Label angeboten. Zuerst damit auf den Markt getreten war Coca Cola mit den Marken Powerade und Isostar. Damit konkurriert auch die polnische Firma FoodCare aus Zabierzow, nordwestlich von Krakau, erfolgreich mit ihrer Marke 4Move (www.foodcare.pl und www.gellwe.pl). Wertmäßig wuchs der Markt für isotonische Getränke 2011 laut Nielsen um knapp 9 Prozent. Z u w ä c h s e v e r z e i c h n e t e n demnach unter den nichtalkoholischen Getränken auch Energy Drinks (+5,2 Prozent) und Eistee (+4,6 Prozent). Auf diese beiden Nischenprodukte entfällt jedoch ein Marktanteil von nur etwa 5 Prozent. Insgesamt aber ging die Nachfrage nach nichtalkoholischen Getränken laut Nielsen 2011 um 3,2 Prozent auf knapp 5,7 Mrd. l zurück. Wertmäßig entsprach das einer Senkung um 1,3 Prozent auf knapp 11,2 Mrd. Zl. Der Marktforscher untersucht Einzelhandelsgeschäfte und Tankstellen. Ein bedeutender Hersteller von Säften und anderen ist die Maspex- Gruppe, die ihr Sortiment noch W i 1 0-1 1 / 1 2 13

RAPORT WI / RAPPORT WI Między innymi dzięki takim nowościom i rosnącej świadomości zdrowia konsumpcja wody w Polsce ma w 2012 roku znowu wzrosnąć. Lider rynku Żywiec Zdrój za realistyczny uważa wzrost od czterech do pięciu procent. Chce się on teraz skoncentrować na promocji sprzedaży gazowanej wody mineralnej pod nową marką Żywioł. Woda gazowana ma w rynku wody udział około 30 procent, a jej sprzedaż rozwijała się dotychczas słabiej niż sprzedaż wody niegazowanej. Przedstawione trendy na polskim r ynku żywności mogą się w przyszłości jeszcze nasilić. Wysokie szanse na zbyt mają zatem oferenci takich produktów i nowości, którzy zapewniają dobrą jakość po przystępnej cenie. Sprzedaż napojów bezalkoholowych (wartość w mld zł; ilość w mld l) Verkäufe von nicht-alkoholischen Getränken (Wert in Mrd. Zl; Menge in Mrd. l) wartość / Wert Ilość / Menge 2010 2011 2010 2011 Łącznie Insgesamt 11,32 11,17 5,85 5,67 Woda mineralna Mineralwasser 2,76 2,80 2,59 2,54 Napoje gazowane Sprudelgetränke 3,64 3,68 1,72 1,70 Soki, nektary itp. Säfte, Nektare und ähnliche 3,30 3,10 1,22 1,07 Źródło / Quelle: Marktforscher Nielsen Sprzedaż napojów energetycznych (wartość w mln zł; ilość w mln l) Verkäufe von Energy Drinks (Wert in Mio. Zl; Menge in Mio. l) Źródło / Quelle: Marktforscher Nielsen wartość / Wert Ilość / Menge 2010 2011 2010 2011 693,4 672,0 93,4 98,3 erweitern und neue Produkte auf den Markt bringen will. Kürzlich begann sie erstmals mit Verkäufen von Getränken ihrer Marke Tymbark auf der Basis von grünem Tee und Obst, des funktionellen Wassers Kubus für Kinder sowie des energiespendenden Wassers der Marke Tiger, T-water. Unter den Energiegetränken hatten solche der Marke Tiger mit 10,4 Prozent im Januar 2012 den größten Marktanteil, dicht gefolgt von Black des Herstellers FoodCare (9,5 Prozent), dem die Marke Tiger zuvor gehört hatte. Auf Red Bull entfielen 5,8 Prozent, auf Burn 5,2 Prozent und auf die übrigen Energiemarken 69,1 Prozent. Im Jahr 2011 stieg der mengenmäßige Verbrauch von Energy Drinks bei einem gleichzeitigen Umsatzrückgang. Das lässt darauf schließen, dass mehr preisgünstige Produkte den Markt überschwemmten. Die Markenanbieter wollen ihre Energiegetränke daher verstärkt bewerben. FoodCare bietet auch die Marke N-gine an. Die Polen erhöhen allmählich ihre Ausgaben für funktionelle Nahrungsmittel und Getränke. Laut Euromonitor International soll der Markt für solche der Gesundheit förderlichen und heilenden Produkte 2012 um annähernd drei Prozent auf über 1,2 Mrd. Euro steigen, um sich bis 2015 auf knapp 1,34 Mrd. Euro weiter zu erhöhen. Dennoch bleibt dieser Wert im europäischen Vergleich eher gering; in Großbritannien etwa beträgt dieser Markt 5,7 Mrd. Euro. Solche Nahrungsmittel sind in Polen noch zu wenig bekannt; laut einer Untersuchung der Gesellschaft On Board Public Relations und des Landesinstituts für Öffentliche Gesundheit (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego) gaben 69 Prozent der befragten Personen an, damit noch nicht in Berührung gekommen zu sein. Dieser Anteil dürfte sich aber künftig mit dem steigenden Angebot an funktionellen Nahrungsmitteln verringern. So verzeichnete der Hersteller von Mineralwasser Ustronianka mit seinem funktionellen, mit Jod angereicherten Wasser in der Zeitspanne April bis Dezember 2011 einen spr unghaften V e r k a u f s a n s t i e g u m 19 8 Prozent gegenüber der gleichen Vorjahresperiode. Es war erst im 2. Quartal 2010 auf den Markt gekommen. Noch im 1. Quartal 2012 begann Ustronianka daher damit, ein weiteres neues, gesundheitsförderndes Getränk anzubieten, das Magnesium enthält. Unter anderem dank solcher Neuheiten und des steigenden Gesundheitsbewusstseins soll sich der Wasserverbrauch in Polen 2012 wieder erhöhen. Marktführer Zywiec Zdroj hält ein Wachstum um vier bis fünf Prozent für realistisch. Er will sich nun auf die Absatzförderung von mit Kohlensäure versetztem Mineralwasser konzentrieren, dem er den neuen Markennamen Zywiol (Element) gibt. Sprudel hält am Wassermarkt einen Anteil von rund 30 Prozent, und die Verkäufe davon entwickelten sich bislang schwächer als die von stillem Wasser. Die aufgezeigten Trends auf dem polnischen Nahrungsmittelmarkt dürften sich künftig noch verstärken. Gute Zulieferchancen haben daher Anbieter solcher Produkte und weiterer Neuheiten, die eine gute Qualität für einen erschwinglichen Preis offerieren. 14 W i 1 0-1 1 / 1 2

Modernizacja i bezpieczeństwo Modernisierung und Sicherheit Unijna polityka rolna wspiera modernizację rolnictwa i zwiększa bezpieczeństwo artykułów spożywczych. Polskie produkty świętują coraz większe sukcesy i wchodzą na coraz nowsze rynki. Skala i zakres tych zmian jest ogromna podkreśla w rozmowie z Wi Stanisław Kalemba, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jakie są mocne strony Polski w eksporcie towarów rolnych i spożywczych? Czy rozwój jakiejś branży sektora spożywczego można określić jako szczególnie dynamiczny? Nasze produkty rolno-spożywcze, niezmiennie od wielu lat, bardzo dobrze sprzedają się zagranicą. Z pewnością sprzyjają temu zmiany jakie zaszły w ciągu ostatnich 20 lat w gospodarstwach rolnych i w przetwórstwie. Bardzo dobrze wykorzystane fundusze przedakcesyjne, jak i te po akcesji przyczyniły się w decydującym stopniu do modernizacji samych gospodarstw, jak i zakładów przetwórczych, zwłaszcza w branży mięsnej i mleczarskiej. Skala i zakres tych zmian jest ogromna. Dzięki temu zakłady te należą do jednych z najnowocześniejszych. Konkurencja na między narodowych rynkach jest bardzo ostra. Struktura towarowa zmienia się na przestrzeni lat. Staliśmy się m.in. największym w Europie producentem pieczarek. Bardzo dobrze poradziła sobie też branża drobiarska. Jak plasuje się polska produkcja rolna i spożywcza na rynkach światowych? Czy poszukujemy nowych rynków zbytu dla polskich produktów? Osiągamy bardzo dobre wyniki w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi. Od lat systematycznie rośnie wartość naszego eksportu, a co bardzo ważne rośnie też dodatnie saldo tej wymiany. Za rok ubiegły wartość eksportu wyniosła 15,2 mld euro, a dodatnie saldo to 2,6 mld euro. Dane za I półrocze br. wskazują, że dodatnie saldo może Wo liegen die Stärken Polens bei der Ausfuhr von Agrarund Lebensmittelprodukten? Lässt sich die Entwicklung einer bestimmten Branche des Nahrungsmittelsektors als besonders dynamisch bezeichnen? Unsere Agrar- und Lebensmittelgüter verkaufen sich seit vielen Jahren sehr gut im Ausland. Mit Sicherheit tragen dazu die Veränderungen bei, die sich in den letzten 20 Jahren in den landwirtschaftlichen B e t r i e b e n u n d i n d e r Verarbeitung vollzogen haben. Durch die sehr gute Ausnutzung d e r H e r a n f ü h r u n g s f o n d s sowie der Bezuschussung im Rahmen der EU-Mitgliedschaft wurde die Modernisierung der landwirtschaftlichen Betriebe u n d d e r V e r a r b e i t u n g s - unternehmen, insbesondere im Fleisch- und Milchsektor, wesentlich vorangetrieben. Der Masstab und Umfang dieser Veränderungen ist immens. Dank dieser Mittel gehören diese Betriebe zu den modernsten Unternehmen. Der Wettbewerb auf den internationalen Märkten ist sehr hart. Die Warenstruktur ändert sich jedoch im Laufe der Zeit. Wir entwickelten uns u.a. zum größten Hersteller von Champignons in Europa. Aber auch in der Gef lügelbranche ist der Entwicklungsstand sehr hoch. Welche Stellung hat die polnische Erzeugung von Agrar- und Lebensmittelgütern a u f d e n W e l t m ä r k t e n? E r s c h l i e ß e n w i r n e u e Absatzmärkte für polnische Produkte? W i r e r z i e l e n s e h r g u t e Ergebnisse im Außenhandel mit 16 W i 1 0-1 1 / 1 2

Die EU-Agrarpolitik unterstützt die Modernisierung der Landwirtschaft und steigert die Sicherheit der Nahrungsmittel. Polnische Produkte werden immer erfolgreicher und zwar auf immer mehr Märkten. Der Maßstab und Umfang dieser Veränderungen sind immens unterstreicht im Gespräch mit der Wi Stanisław Kalemba, Minister für Landwirtschaft und ländliche Entwicklung. osiągnąć w tym roku jeszcze większą wartość 2,8-2,9 mld euro. Nieznacznie zmniejszył się udział państw UE, ale i tak jest on bardzo wysoki, gdyż trzy czwarte naszego eksportu rolno-spożywczego przypada na te właśnie kraje. Największym naszym partnerem handlowym pozostaje nasz najbliższy sąsiad, Niemcy, gdzie trafia 22,7 procent całego naszego eksportu w ujęciu wartościowym. Biorąc pod uwagę, że około jedna czwarta wartości naszej produkcji rolnej jest eksportowana musimy stale poszukiwać nowych rynków zbytu dywersyfikując kierunki dostaw. Rolą ministerstwa i podległych mu służb jest uzgadnianie warunków fitosanitarnych i weterynaryjnych dla poszczególnych towarów i rynków. Jak te możliwości zostaną wykorzystane zależy już Agrar- und Lebensmittelgütern. Seit einigen Jahren wird ein wertmäßiger Anstieg unserer Ausfuhr verzeichnet. Wichtig ist hierbei der positive Saldo dieses Warenumsatzes. Im vergangenen Jahr belief sich der Wert der Ausfuhren auf 15,2 Mrd. Euro, wobei ein positiver Saldo von 2,6 Mrd. Euro erzielt wurde. Die Zahlen für das erste Halbjahr dieses Jahres zeigen, dass der Saldo im lfd. Jahr im Bereich von 2,8 2,9 Mrd. Euro liegen dürfte. Dreiviertel unserer Ausfuhren von Agrar- und Lebensmittelgütern entfallen auf die EU-Mitgliedstaaten, obwohl sich deren Anteil geringfügig verringert hat. Deutschland als unser nächster Nachbar ist unser wichtigster H a n d e l s p a r t n e r m i t 22,7 Prozent am gesamten Wert des polnischen Exports. In Anbetracht dessen, dass rund ein Viertel des Wertes unserer Agrarproduktion exportiert wird, müssen wir ständig neue Absatzmärkte erschließen, um die Bestimmungsländer zu diversif izieren. Zur Aufgabe des Ministeriums und der ihm untergeordneten Stellen gehört die Abstimmung der phytosanitären und veterinären Bedingungen für die einzelnen Güter und Märkte. Von den Erzeugern und Exporteuren h ä n g t e s a b, w i e d i e s e Möglichkeiten ausgenutzt w e r d e n. D i e E r g e b n i s s e des Außenhandels für das vergangene Jahr zeigen, dass wir uns auf neuen Märkten immer erfolgreicher etablieren. Gegenüber 2010 wurde bei den wichtigsten Handelspartnern der größte Anstieg beim Handel mit Südkorea verzeichnet, dessen Wert sich mehr als vervierfachte. Zurückzuführen ist diese Dynamik vor allem auf die steigende Nachf rage nach polnischem Schweinef leisch. Aus gleichem Grund nahmen auch die Ausfuhren nach Weißrussland um 58 Prozent zu. Die Aufhebung der Barrieren bei Rindf leisch in der Türkei ermöglichte eine Steigerung d e s E x p o r t w e r t e s u m 3 6 Prozent. Ein deutlicher Anstieg des Exports konnte auch in den Irak, in die Vereinigten Arabischen Emirate sowie nach Hongkong, Japan, Österreich, B u l g a r i e n u n d R u m ä n i e n verzeichnet werden. Welche Trends sind derzeit im Nahrungsmittelsektor zu beobachten? Die Entwicklung im Fleischsektor ist unterschiedlich. W i 1 0-1 1 / 1 2 17

RAPORT WI / RAPPORT WI jednak od samych producentów i eksporterów. Wyniki handlu zagranicznego za rok ubiegły pokazują, że coraz śmielej wchodzimy na nowe rynki. W porównaniu do 2010 roku, wśród ważniejszych partnerów handlowych, największy, bo aż ponad czterokrotny wzrost eksportu odnotowany został w handlu z Koreą Południową, głównie za sprawą wzrostu eksportu mięsa wieprzowego. Taka sama była przyczyna 58-procentowego wzrostu eksportu na rynek białoruski. Zniesienie barier dot yczących mięsa wołowego w Turcji spowodowało wzrost eksportu do tego kraju o 36 procent. Wyraźnie zauważalny wzrost eksportu nastąpił również do Iraku, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Hongkongu, Japonii, Austrii, Bułgarii oraz Rumunii. Jakie są obecnie trendy w branży spożywczej? Zróżnicowana sytuacja panuje w branży mięsnej. Proszę zwrócić uwagę, że przez ostatnie osiem lat nastąpił dziesięciokrotny wzrost eksportu naszego drobiu. Jest też korzystna tendencja w odniesieniu do rynku wołowiny. Nasze mięso cechuje wysoka jakość, dotyczy to zarówno samego mięsa jak i jego przetworów. Dlatego też za najważniejszy cel stawiam sobie przede wszystkim podtrzymanie naszej dobrej pozycji eksportowej, zarówno na rynku unijnym, jak i rynkach krajów trzecich. Z odmienną sytuacją mamy natomiast do czynienia na rynku wieprzowiny. Niestety, chociaż mamy wspaniałe tradycje związane z tym rodzajem mięsa, to aktualnie utrzymuje się ujemne saldo w handlu zagranicznym. Nie najgorzej radzi sobie branża piekarnicza i mleczarska. Jak radzi sobie Polska z regulacjami europejskimi d o t y c z ą c y m i b r a n ż y spożywczej? Czy i jaki wpływ mają one na rynek producentów spożywczych? Regulacje dotyczące warunków produkcji, oznaczeń i wymogów ekologicznych oczywiście wpływają na kształtowanie się kosztów produkcji. Jednak nasze zakłady dzięki procesom modernizacyjnym są dobrze dostosowane do tych rosnących wymagań. Uważam, że te rosnące wymagania w stosunku do rolników, jak i producentów muszą się także odnosić do produktów i towarów wprowadzanych na wspólnotowy rynek z krajów trzecich. Trudno bowiem mówić o równych warunkach konkurencji, gdy jedni mają coraz wyższe koszty produkcji z tego względu, a drudzy tych kosztów w ogóle nie ponoszą. Nie mniej jednak wiele z tych regulacji dobrze służy poprawie bezpieczeństwa żywnościowego, a zwłaszcza w dziedzinie jakości żywności. Jak polska branża spożywcza radzi sobie z kryzysem? Jak zawsze kr yzys bardzo ostro uwy pukla wszelkie słabości. Dziś widać wyraźnie, że oprócz nowoczesnych zakładów przetwórczych niezbędne jest dostosowanie się do wymogów rynkowych. Brakuje nam korzyści skali, tzn. jest bardzo niski stopień skonsolidowania. Dotyczy to zarówno producentów, jak i przetwórców. W dobie globalizacji gospodarki nie da się uniknąć procesów koncentracji. Dużo mamy jeszcze do zrobienia w zakresie poprawy zarządzania. Widać, że te problemy zostały już zauważone przez samych przedsiębiorców. Powoli tworzą Es ist darauf hinzuweisen, dass innerhalb der letzten acht Jahre ein Anstieg des Exports unseres Gef lügels um das Zehnfache erfolgte. Ein vorteilhafter Trend ist auch in Bezug auf den Rindf leischmarkt zu beobachten. Unser Fleisch h a t e i n e h o h e Q u a l i t ä t, sowohl das Fleisch als auch die Fleischprodukte. Deshalb ist das wichtigste Ziel für mich, unseren guten Platz beim Export zu halten, was sich sowohl auf die EU-Mitgliedstaaten als auch auf Märkte von Drittstaaten bezieht. Im Schweinef leischsektor ist jedoch die Entwicklung anders. Trotz ausgezeichneter Traditionen in der Produktion dieser Fleischsorte ist der Saldo des Außenhandels mit diesem F l e i s c h d e r z e i t w e i t e r h i n negativ. Als gut ist die Entwicklung im Bäckerei- und Milchsektor zu bewerten. Wie kommt Polen mit den europäischen Regelungen zum Nahrungsgütermarkt zurecht? Haben diese Regelungen Einfluss auf den Markt der Erzeuger von Lebensmitteln, und wenn ja, welchen? Die Regelungen bezüglich der Produktionsanforderungen, K e n n z e i c h n u n g s o w i e ökologische Anforderungen w i r k e n s i c h n a t ü r l i c h a u f d i e E n t w i c k l u n g d e r Produktionskosten aus. Unsere Betriebe sind jedoch dank der Modernisierungsprozesse gut an die steigenden Anforderungen angepasst. Ich bin allerdings der Ansicht, d a s s s i c h d i e s t e i g e n d e n Anforderungen an Landwirte und Erzeuger auch auf die E r z e u g n i s s e u n d Wa r e n beziehen müssen, die aus Drittstaaten auf den EU-Markt eingeführt werden. Es ist nämlich schwer von gleichen W e t t b e w e r b s b e d i n g u n g e n zu sprechen, wenn einige Erzeuger mit den sich aus diesen Regelungen ergebenden höheren Herstellungskosten belastet werden, während Andere diese Kosten überhaupt nicht tragen müssen. Nichtsdestotrotz verbessern viele dieser Regelungen die Nahr ungsmittelsicherheit, insbesondere in Bezug auf deren Qualität. K o m m t d e r p o l n i s c h e Nahrungs mittelsektor sicher durch die Krise? B e i e i n e r K r i s e k o m m e n immer alle Schwächen zum Vorschein. Heute ist deutlich sichtbar, dass eine Anpassung an die Marktanforder ungen erforderlich ist. Durch die g e r i n g e K o n s o l i d i e r u n g p r o f i t i e r e n w i r n i c h t vo n S k a l e n e f f e k t e n. D i e s bezieht sich sowohl auf die Erzeuger als auch auf die Verarbeiter. Im Zeitalter der Globalisierung der Wirtschaft ist eine Marktkonsolidation unver meidbar. Erheblicher H a n d l u n g s b e d a r f b e s t e h t auch bei der Verbesser ung d e s M a n a g e m e n t s. E s i s t e r k e n n b a r, d a s s d i e Unternehmer diese Probleme bereits identif iziert haben. Allmählich entwickeln sich s t a r k e Un t e r n e h m e n, d i e tatsächlich größenbedingte Vorteile erkennen, sowohl in Bezug auf den Binnenmarkt als auch auf die Weltmärkte. Ich bin überzeugt davon, dass sich diese Prozesse in Kürze beschleunigen werden. Wäre es nicht angebracht, angesichts der sich ausweitenden Wirtschaftskrise und des damit einhergehenden 18 W i 1 0-1 1 / 1 2