Konferencja, 20-21 listopada 2014 roku, Ustroń, hotel Wilga Rola regionalnej polityki społecznej w integracji społecznej mieszkańców województwa śląskiego Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wsparcie rodziny i dziecka: od pracy z rodziną do organizacji społeczności. Wyzwania regionalnej polityki społecznej Ustroń, 20-21.11.2014 r.
Inwestycje społeczne Nowa generacja polityk społecznych - traktowanie transferów materialnych i niematerialnych jako tzw. inwestycji społecznych ; koncentracja działań na obszarach kształcenia i prewencji, w których inwestycje są gwarancją efektów gospodarczych; beneficjenci większa zdolność do przejmowania odpowiedzialności za własny los (autonomia i samorozwój); A. Giddens (1999:104): inwestowanie w ludzki kapitał, gdzie się tylko da. ( ) Państwo opiekuńcze powinno zostać zastąpione przez państwo inwestycji społecznych, działające w kontekście pozytywnych zabezpieczeń społecznych, do których wnoszą wkład zarówno same jednostki, jak i organizacje obywatelskie.
Wsparcie rodzin i dzieci: od kosztu do inwestycji społecznej Zalecenie KE z dnia 20 lutego 2013 Inwestowanie w dzieci: przerwanie cyklu marginalizacji (2013/112/UE): - Wspierać inwestycje w dzieci i rodziny, co zapewni ciągłość polityki i planowanie długoterminowe ; - rozwiązać problem ubóstwa z poszanowaniem praw dziecka z właściwą równowagą pomiędzy powszechnymi i selektywnymi programami; - ewaluacja programów polityki społecznej.
Wsparcie rodzin i dzieci: od kosztu do inwestycji społecznej Innocenti Report Card 12 Dzieci recesji. Wpływ kryzysu gospodarczego na warunki i jakość życia dzieci w krajach wysokorozwiniętych (2014): - 76,5 mln dzieci żyje w ubóstwie w krajach najbardziej zamożnych (od roku 2008 wzrost o 2,6 mln); - w UE od 2008 r. o 1 mln wzrósł wskaźnik NEET (7,5 mln), - obecność dziecka w gospodarstwie domowym zwiększa ryzyko ubóstwa z 7 do 11%; - nierównomierne reakcje krajów.
Magiczny trójkąt Innowacja (działania fakultatywne i kilkuletnia perspektywa oceny skutków działań). Inwestycje społeczne (wydatki jako nakłady na osiągnięcie zrównoważonego wzrostu). Aktywizacja (usługi i świadczenia prowadzące do trwałego usamodzielnienia lub minimalizacji pomocy; aktywizacja podmiotów polityki społecznej).
Efekt odwrócenia Inwestycje społeczne - odczarowanie wydatków na cele społeczne; poza kadencyjnością polityki społecznej, ale: zagrożenie ekonomizacją polityki społecznej (inwestowanie w to co ma szansę zwrotu) creaming, tj. obejmowanie programami aktywizującymi tylko tych odbiorców, którzy rokują osiągnięcie zakładanych rezultatów
Efekt odwrócenia Innowacja zmiana merytoryczna lub organizacyjna, ale: unikać postawy kopisty (tzn. cel utrafia środki ), który wdraża bezrefleksyjnie nowe rozwiązania grzech rodzin zastępczych.
Efekt odwrócenia Aktywizacja - zmotywowanie do trwałej zmiany stylu życia ale: trudność zachowania równowagi między podejściem skoncentrowanym na rynku pracy i zdolności zatrudnienia a szerszą orientacją na świat życia adresatów prekariat?
Praca (socjalna) z rodziną dla kogo? rodziny specjalnej troski, wobec których podejmowane są (w ramach pomocy społecznej) działania interwencyjno-ratownicze; rodziny wieloproblemowe, charakteryzuje: niewydolność w realizacji licznych funkcji społecznych, prowadząca do deprywacji potrzeb osób zależnych; rodziny wykluczone, brak możliwości uczestniczenia w życiu społecznym, a co najistotniejsze, brak umiejętności pełnienia ról społecznych i zagrożenie dziedziczeniem statusu osoby wykluczonej w następnych pokoleniach; rodziny uzależnione od pomocy społecznej, rodziny roszczeniowe, to rodziny, które nie są w stanie samodzielnie radzić sobie z życiem codziennym w akceptowany społecznie sposób; rodziny patologiczne, najczęściej używane w żargonie zawodowym określenie rodzin, w których nawarstwiły się różnorodne trudności i w których dzieci są przez rodziców socjalizowane do norm nieakceptowanych społecznie (Racław, Trawkowska 2013). oraz rodziny biedy aktywnej
Praca (socjalna) z rodziną czyli jaka? 2000-2011: I reforma bez pomysłu na pracę z rodziną; ruch oddolny; 2011: II reforma i wzmocnienie nurtu pracy terapeutyczno-opiekuńczej, aktywizacja. Zakłócenia: - rozbieżność etapów: 1. przygotowania rodziny do przyjęcia usługi 2. transferu usługi 3. rozwoju lokalnego systemu wsparcia; - konieczność mobilizowania sił środowiska praca ze społecznością.
Wymiary prace ze społecznością (Twelvetrees 2014:23) Rozwój społeczności Samopomoc lub świadczenie usług Ogólna praca ze społecznością Nastawienie na proces Umożliwienie lub ułatwienie działań Praca ze społecznością jako cel sam w sobie Praca bez wynagrodzenia Planowanie społeczności Wywieranie wpływu Wyspecjalizowana praca ze społecznością Nastawienie na rezultat Organizowanie działań Praca ze społecznością w ramach innych działań Praca za wynagrodzeniem
Zalecenia Inwestowanie w dzieci... (2013) Cel główny: walka z ubóstwem i wykluczeniem 3 filary: (1) Dostęp do odpowiednich zasobów. (2) Dostęp do tanich i dobrych usług. (3) Prawo dzieci do udziału w różnych zajęciach. Innocenti Report Card 12 (2014) Cel główny: ochrona dobra najwyższego dzieci 3 postulaty (1) Zobowiązanie eliminacji ubóstwa dzieci w krajach rozwiniętych. (2) Ratowanie, zapobieganie i dawanie nadziei. (3) Opracowanie lepszych danych dla celów świadomych debat publicznych.
Wyzwania Ubóstwo dzieci i jego skutki Dzieci Wielkiej Recesji ; Stracone generacje NEET (PL z 9% do 12%). Migracje i ich konsekwencje dla rodzin.
Dziękuję za uwagę m.raclaw@uw.edu.pl