Łódź, 26 lipca 2016 r. WOJEWODA ŁÓDZKI PNK-I.4131.484.2016 Sejmik Województwa Łódzkiego ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE Na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486) stwierdzam nieważność uchwały Nr XXV/327/16 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 21 czerwca 2016 r. w sprawie odwołania z funkcji Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. U z a s a d n i e n i e W dniu 21 czerwca 2016 r. Sejmik Województwa Łódzkiego podjął uchwałę nr XXV/327/16 w sprawie odwołania z funkcji Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska, na mocy której Andrzej Górczyński odwołany został z funkcji Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska.
Powyższa uchwała podjęta została na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa oraz 19a ust. 1 i 3 Statutu Województwa Łódzkiego. Analiza uchwały oraz przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazały, iż została ona podjęta z istotnym naruszeniem prawa. Stosownie do treści art. 21 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa, sejmik województwa obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego sejmiku w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Zgodnie z dyspozycją ww. przepisu do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał. Sejmik Województwa Łódzkiego powinien obradować z uchwalonym na podstawie art. 18 pkt 21 tej samej ustawy (zgodnie z którym, do wyłącznej właściwości sejmiku województwa należy uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa) Regulaminem Sejmiku Województwa Łódzkiego będącym załącznikiem do uchwały nr LII/940/14 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 30 września 2014 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu Sejmiku Województwa Łódzkiego. 18 ust. 3 Regulaminu również obliguje do dołączenia do zawiadomienia o zwołaniu sesji projektów uchwał oraz innych materiałów. Unormowania dotyczące obowiązku dostarczenia radnym przed sesją uchwał, które mają być procedowane, mają na celu umożliwienie radnym zapoznanie się z porządkiem obrad i merytoryczne przygotowanie się do debaty przed ich głosowaniem. Przedmiotowa uchwała została podjęta na sesji zwołanej na dzień 21 czerwca 2016 r. W przekazanym radnym porządku obrad wraz z projektami uchwał, brak było projektu uchwały w przedmiocie odwołania Andrzeja Górczyńskiego z funkcji Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Biorąc powyższe pod uwagę, kontrola zgodności z prawem przedmiotowej uchwały, objęła w pierwszym rzędzie kontrolę trybu jej podjęcia. Przepis art. 21 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa oraz 24 ust. 4 Regulaminu przewiduje możliwość zmiany porządku obrad ale nie zwalnia on z obowiązku doręczenia radnym jeszcze przed rozpoczęciem sesji projektów uchwał także tych, które mają być dopiero wprowadzone do porządku obrad. Ma to na celu zapobieżenie sytuacjom, w których radni byliby zaskakiwani wnioskiem o zmianę porządku obrad. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 6 listopada 2007 r., sygn. akt III SA/Kr 784/07 stwierdził, iż obowiązek dostarczenia radnym projektu uchwały przed sesją, na której ma być przedmiotem głosowania, nie tylko zapewnia wszystkim radnym możliwość merytorycznego przygotowania się do zajęcia stanowiska w sprawie, ale co równie istotne chroni mniejszość radnych, którzy powiadomieni o treści projektu, którego nie akceptują mogą podjąć starania o pozyskanie poparcia dodatkowej liczby radnych. Oba cele są wyraźnie zagrożone w przypadku, gdy zgłoszenie projektu i głosowanie nad nim następuje na tym samym posiedzeniu. Udając się na posiedzenie rady każdy radny powinien dysponować porządkiem
obrad oraz projektami uchwał. W ocenie Sądu przepisy prawa pozwalają na wprowadzanie zmian w porządku obrad, ale nie zwalniają one, z obowiązku doręczenia radnym jeszcze przed rozpoczęciem sesji projektów uchwał także tych, które mają być dopiero wprowadzone do porządku obrad. W świetle zebranego materiału dowodowego jakim w szczególności jest przedłożony przez Przewodniczącego Sejmiku Województwa Łódzkiego wyciąg z projektu protokołu z XXV Sesji Semiku Województwa Łódzkiego, która odbyła się w dniu 21 czerwca 2016 r. wynika, iż Sejmik Województwa Łódzkiego bezwzględną większością głosów dokonał zmiany porządku obrad rozszerzając go o pkt 10.5 dotyczący odwołania z funkcji Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Pana Andrzeja Górczyńskiego. Z zapisów zawartych w projekcie protokołu wynika, iż nie tylko przed sesją ale jeszcze w momencie głosowania nad zmianą porządku obrad radni nie dysponowali projektem uchwały. Zastrzeżenia do takiego stanu rzeczy zgłaszał radny Sejmiku Piotr Adamczyk, zwracając się jeszcze przed głosowaniem nad zmianą porządku obrad do Przewodniczącego cyt. Panie Przewodniczący, mam pytanie, bo rozumiem, że ta uchwała tak ad hoc została stworzona, my jej nie mamy jak również z wnioskiem formalnym, cyt. Panie Przewodniczący, wniosek formalny o opinię prawną czy możemy głosować bez projektu. Po czym jak wynika z zapisu w projekcie protokołu głos zabiera Przewodniczący Sejmiku cyt. zarządzam głosowanie nad zmianą porządku obrad dotyczącą tego punktu. W świetle przywołanych zapisów w projekcie protokołu jest poza jakimkolwiek sporem, iż w momencie głosowania nad zmianą porządku obrad radni nie dysponowali projektem uchwały. Zgodnie z postanowieniem 28 ust. 8 pkt 17 Regulaminu, wniosek radnego o przedstawienie opinii prawnej jest wnioskiem formalnym i co za tym idzie stosownie do treści 28 ust. 9 Regulaminu, Przewodniczący Sejmiku miał obowiązek poddać go pod głosowanie po wysłuchaniu wnioskodawcy oraz ewentualnie jednego głosu przeciwnego. Nie przegłosowanie wniosku formalnego radnego jest niezgodne z ww. przepisami i dobitnie wskazuje, że naruszone zostały zasady procedowania nad przedmiotową uchwałą. Ponadto jak wynika z treści projektu protokołu, po wznowieniu obrad po przerwie radny Dariusz Szpakowski złożył wniosek o ponowną zmianę porządku obrad dot. odwołania przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska cyt. na bieżący moment (tj. pkt 7). Ponowne głosowanie zmiany porządku obrad, dot. punktu porządku obrad, który był już wcześniej ustalony w drodze głosowania jest w istocie reasumpcją głosowania. Należy podkreślić, iż reasumpcja głosowania nad tym samym projektem uchwały czy wnioskiem na tej samej sesji jest niedopuszczalna. Reasumpcja głosowania dopuszczalna jest jedynie w razie zaistnienia istotnych i nie dających się usunąć wątpliwości co do przebiegu pierwotnego głosowania, obliczenia jego wyników lub wprowadzenia w błąd radnych co do głosowania. W tym przypadku nie zaistniały takie przesłanki.
Mimo, zgłoszenia się do dyskusji radnych Andrzeja Górczyńskiego oraz Piotra Adamczyka, nie zostali oni dopuszczeni do głosu. Jak wynika z protokołu ponowne głosowanie zostało przeprowadzone w sposób niezgodny z zasadami prowadzenia obrad rady/sejmiku, tzn. w sposób, który doprowadził do sytuacji, w której radni mieli prawo nie wiedzieć nad czym głosują. Świadczą o tym następujące elementy: 1) słowa wypowiedziane przez Przewodniczącego obrad, który nie wyartykułował wyraźnie głosowanego wniosku i wypowiadając bezpośrednio przed głosowaniem cyt. Szanowni Państwo, zgodnie z regulaminem, ze statutem i z ustawą o samorządzie wniosek formalny poddaje pod głosowanie. Kto z Pań i Panów Radnych jest za wnioskiem formalnym, aby zakończyć jeden temat i przejść do porządku obrad. Komisja dzisiaj w odpowiednim czasie dokończy swoje obrady. 2) wyniki głosowania wyświetlono na tle cyt. Pkt 7. Informacja na temat Ocena zasobów pomocy społecznej na 2015 r. dla województwa łódzkiego ( ) ; 3) udział w głosowaniu wzięło tylko 18 radnych sejmiku przy obecności 32 radnych. Kolejne błędy popełniono przy procesowaniu nad projektem uchwały. Zgodnie z postanowieniem 30 ust. 1 Regulaminu w sprawach dotyczących projektów uchwał, które są oczywiste lub nie wywołały kontrowersji w pracach komisji może być złożony wniosek o głosowanie bez dyskusji. Należy zauważyć, jak wynika z projektu protokołu, w przypadku projektu uchwały dotyczącej odwołania Przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska nie został złożony wniosek o głosowanie bez dyskusji, co oznacza, że przed głosowaniem nad procedowaną uchwałą taka dyskusja powinna się odbyć. Przewodniczący obrad przechodząc bezpośrednio do przegłosowania uchwały naruszył tym samym 28 Regulaminu poprzez: 1) uniemożliwienie przeprowadzenia dyskusji nad projektem uchwały, której jak wynika z nagrania z sesji udostępnionego na stronach internetowych Urzędu Marszałkowskiego radni się domagali; 2) nie udzielenia głosu przedstawicielowi komisji opiniującej projekt uchwały; 3) nie udzielenia głosu reprezentantom klubów radnych oraz pozostałym dyskutantom wg kolejności zgłoszeń. Znamiennym jest również, że w głosowaniu wzięło udział tylko 17 radnych. Przedstawiony w projekcie protokołu przebieg procedowania Sejmiku Województwa Łódzkiego w przedmiocie odwołania z funkcji przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska, wskazuje iż pośpiech oraz błędy proceduralne popełnione przez Przewodniczącego Sejmiku Województwa Łódzkiego jakie towarzyszyły w procedowaniu nad tą uchwałą, skutkowały również naruszeniem w sposób istotny 4 ust. 1 Regulaminu Sejmiku Województwa Łódzkiego, zgodnie z którym Przewodniczący organizuje pracę sejmiku w taki sposób, by umożliwić radnym jak najlepsze wykonywanie mandatu. Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądowym przyjmuje się,
iż naruszenie procedury podjęcia uchwały stanowi istotne naruszenie prawa (wyrok NSA z dnia 24 marca 1992 r. sygn. akt II SA/WR26/92, OSP Nr 79 z 1993 r. poz. 148). Zważyć należy, że o legalności uchwały decyduje nie tylko merytoryczna jego treść, a więc formalna zgodność z ustawą, w granicach której została powołana, ale również podjęcie uchwały z dochowaniem norm regulujących procedurę stanowienia uchwał przez jednostki samorządu terytorialnego. Nie można bowiem uznać, aby w demokratycznym państwie prawnym, jako odpowiadająca prawu mogła zostać uznana za zgodną z prawem uchwała podjęta z pogwałceniem wiążących organ reguł i zasad procedowania. Warunkiem legalności uchwały jest nie tylko jej zgodność z upoważnieniem ustawowym, wyznaczającym granice przyjmowanej regulacji, ale również przyjęcie uchwały w określonej przepisami procedurze. Godzi się także podkreślić, że mimo iż organowi stanowiącemu przysługują określone ustawowo uprawnienia, to nie wynika z tego całkowita dowolność ich działania. Stosownie do art. 7 Konstytucji RP, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Mając na uwadze, że w trakcie procedowania nad uchwałą Nr XXV/327/16 z dnia 21 czerwca 2016 r. Sejmik Województwa Łódzkiego w sposób istotny naruszył prawo, stwierdzenie jej nieważności stało się w pełni uzasadnione. Rozstrzygnięcie nadzorcze może zostać zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (90 434 Łódź, ul. Piotrkowska 135) za pośrednictwem Wojewody Łódzkiego, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach. Wojewoda Łódzki Do wiadomości: Zarząd Województwa Łódzkiego. Zbigniew Rau