Seria: APROBATY TECHNICZNE APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-8194/2012 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), w wyniku postępowania aprobacyjnego dokonanego w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie, na wniosek firmy: RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin stwierdza się przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą: Rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych w zakresie i na zasadach określonych w Załączniku, który stanowi integralną część niniejszej Aprobaty Technicznej ITB. Termin ważności: 11 kwietnia 2017 r. D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej Marek Kaproń Załącznik: Postanowienia ogólne i techniczne Warszawa, 11 kwietnia 2012 r. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest nowelizacją Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2011. Dokument Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 17 stron. Tekst tego dokumentu można kopiować tylko w całości. Publikowanie lub upowszechnianie w każdej innej formie fragmentów tekstu Aprobaty Technicznej wymaga pisemnego uzgodnienia z Instytutem Techniki Budowlanej.
AT-15-8194/2012 2/17 Z A Ł Ą C Z N I K POSTANOWIENIA OGÓLNE I TECHNICZNE SPIS TREŚCI 1. PRZEDMIOT APROBATY... 3 2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA... 4 3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA... 5 3.1. Surowce... 5 3.2. Właściwości techniczne... 6 3.3. Znakowanie... 10 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT... 11 4.1. Pakowanie... 11 4.2. Przechowywanie... 11 4.3 Transport... 11 5. OCENA ZGODNOŚCI... 12 5.1. Zasady ogólne... 12 5.2. Wstępne badanie typu... 12 5.3. Zakładowa kontrola produkcji... 13 5.4. Badania gotowych wyrobów... 13 5.5. Częstotliwość badań... 14 5.6. Metody badań... 14 5.7. Pobieranie próbek do badań... 14 5.8. Ocena wyników badań... 14 6. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE... 14 7. TERMIN WAŻNOŚCI... 15 INFORMACJE DODATKOWE... 15
AT-15-8194/2012 3/17 1. PRZEDMIOT APROBATY Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane są przez firmę RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin. Aprobata obejmuje rury RC MULTIsafe o średnicach od 25 do 1000 mm, o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011. Rury RC MULTIsafe produkowane są z polietylenu PE 100RC jako dwuwarstwowe, metodą współwytłaczania, z wewnętrzną warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 90% całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwą zewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych. Rury RC MULTIsafe produkowane są również z polietylenu pe 100RC w wersji 3L, czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 80% całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwami: zewnętrzną i wewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych. Warstwy te stanowią po około 10% grubości ścianki. Rury RC MULTIsafe mogą też być produkowane jako jednowarstwowe, o barwie czarnej z ciemnoniebieskimi paskami w przypadku rur wodociągowych lub o barwie czarnej z zielonymi paskami w przypadku rur kanalizacyjnych. Rury RC MULTIsafe jednowarstwowe o średnicach od 25 do 75 mm mogą być również produkowane o barwie ciemnoniebieskiej do instalacji wodociągowych oraz zielonej - do instalacji kanalizacyjnych. Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do 1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011, z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem ochronnym odpowiednio z PE lub PP, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej przewodowej rury RC MULTIsafe. Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w taśmę detekcyjną umieszczoną pod płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d. Aprobata obejmuje również kształtki segmentowe produkowane z rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP. Kształtki z rur RC
AT-15-8194/2012 4/17 MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d mają taśmę detekcyjną umieszczoną pod płaszczem ochronnym. Wymagane właściwości techniczne wyrobów objętych Aprobatą podano w p. 3. 2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA Rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP objęte Aprobatą są przeznaczone do budowy instalacji i sieci wodociągowych oraz instalacji i sieci kanalizacji ciśnieniowej, podciśnieniowej i grawitacyjnej. Sieci z rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być układane w gruncie rodzimym bez stosowania podsypki i obsypki, metodami tradycyjnymi i wąskowykopowymi. Rury RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być stosowane do bezwykopowych renowacji np. przewiertu sterowanego, reliningu, slipliningu, crackingu, burstliningu, close fit (metody ciasnego pasowania) oraz wymiany rurociągów sieci wodociągowych i kanalizacji ciśnieniowej, podciśnieniowej i grawitacyjnej. Odcinki rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP łączone są następującymi metodami: - zgrzewania doczołowego, - zgrzewania przy pomocy złączy elektrooporowych, - połączenia mechanicznego przy pomocy złączy zaciskowych i złączy kołnierzowych przeznaczonych do rur polietylenowych. Łączenie rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP w/w metodami powinno odbywać się po usunięciu płaszcza ochronnego na odcinku niezbędnym do wykonania prawidłowego połączenia rury przewodowej RC MULTIsafe wybraną metodą. Połączenia w/w metodami oraz montaż poszczególnych typów rur powinny być wykonywane zgodnie z instrukcjami i wytycznymi opracowanymi przez producenta rur. Nominalne ciśnienie robocze (przy temperaturze 20 C) rur objętych Aprobatą, w zależności od szeregu wymiarowego SDR, podano w tablicy 1. Tablica 1 Ciśnienie robocze (nominalne) PN 1/ SDR PE 100 7,4 25 9 20 11 16 13,6 12,5 17 10 17,6 9,6 21 8
AT-15-8194/2012 5/17 22 7,5 26 6,3 27,6 6 33 5 41 4 1/ PN przyjęte przy ogólnym współczynniku eksploatacji (projektowym) C=1,25 c.d. Tablicy 1 Rur polietylenowe mogą pracować w temperaturze wyższej niż 20 0 C, ale nie wyższej niż 40 0 C, przy ciśnieniu roboczym p rob obliczonym wg następującej zależności: p rob = PN x k Wartość współczynnika k dla różnej temperatury podano w tablicy 2. Tablica 2 Temperatura, 0 C Współczynnik k 20 1,0 25 0,9 30 0,8 35 0,7 40 0,6 Współczynniki zmniejszenia ciśnienia roboczego stosowane w przypadku łuków i trójników powinny być zgodne z podanymi w normie ISO 4427-3:2007. Zgodnie z Atestem Higienicznym Nr HK/W/0272//01/2009 wydanym przez Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, rury objęte Aprobatą spełniają wymagania higieniczne i mogą być stosowane w instalacjach i sieciach przesyłających wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. 3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA 3.1. Surowce Do produkcji rur objętych Aprobatą powinien być używany granulat polietylenu PE 100RC o nazwach handlowych XRC20B, BorSafe HE 3490-LS-H, ELTEX TUB124N6000, BorSafe HE 3494-LS-H, ELTEX TUB125N6000, HOSTALEN CRP 100 RESIST CR lub SABIC VESTOLEN A5922R-10000, o wysokiej odporności na powolny wzrost pęknięć i obciążenia punktowe. Płaszcz ochronny rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP powinien być wykonywany odpowiednio z polietylenu PEHD klasy PE 100 lub PE 100RC o nazwach handlowych XRC20B, BorSafe HE 3490-LS-H, ELTEX TUB124N6000, BorSafe HE 3494-LS-H oraz ELTEX TUB125N6000, HOSTALEN CRP 100 RESIST CR, SABIC VESTOLEN A5922R-10000 lub polipropylenu PP. Taśma detekcyjna rur RC MAXIprotectPE-
AT-15-8194/2012 6/17 d oraz RC MAXIprotectPP-d powinna być wykonana z miedzi, aluminium lub stali odpornej na korozję, w zależności od ustaleń z odbiorcą. Do produkcji rur powinien być stosowany pierwotny surowiec z oryginalnych opakowań producenta z atestem wytwórcy. Nie dodaje się surowca wtórnego. Surowiec powinien mieć postać regularnego twardego granulatu o jednolitej barwie, powinien być dostarczany w opakowaniach lub pojemnikach zabezpieczających go przed wpływami atmosferycznymi i zawilgoceniem. Przydatność surowca do produkcji rur, właściwości i klasyfikacja surowca powinny być potwierdzone świadectwami producentów granulatu, które powinny być dostarczane wraz z każdą dostawą. Właściwości fizyczne polietylenu stosowanego do produkcji rur objętych Aprobatą powinny być zgodne z podanymi w normie PN-EN 12201-1:2011. Dodatkowe właściwości fizyczne, które powinien spełniać polietylen PE 100RC (w materiale na próbkach rury DN 110 i SDR 11), sprawdzane przez producenta rur w ramach nadzoru nad jakością surowca, podano w tablicy 3. Tablica 3 Właściwości Wymagania Metody badań Test FNCT (Full Notch Creep Test) Odporność na obciążenie punktowe Odporność na powolną propagację pęknięć (Notch Test) brak uszkodzeń podczas badania brak uszkodzeń podczas badania brak uszkodzeń podczas badania ISO 16770 (parametry badania: 4 N/mm 2, 80 C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h) test PLT Dr Hessela (parametry badania: 4 N/mm 2, 80 C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h) PN-EN ISO 13479:2001 (parametry: SDR 11, ciśnienie 9,2 bara, temp. 80 C, czas > 8760 h) 3.2. Właściwości techniczne 3.2.1. Właściwości techniczne rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP. Właściwości techniczne rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP podano w tablicy 4. Tablica 4 Poz. Właściwości techniczne Wymagania Metoda badania 1. Wygląd zewnętrzny i barwa powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne powinny być gładkie, bez niejednorodności, pęcherzy, rys; barwa powinna być jednolita pod względem odcienia i intensywności 2. Wymiary oględziny nieuzbrojonym okiem w świetle rozproszonym p. 3.2.1.1 PN-EN ISO 3126:2006
AT-15-8194/2012 7/17 3. Wymiary wypływek zgrzewów kształtek segmentowych 4. Czas indukcji utleniania (200 0 C), min (rury RC MULTIsafe ) 5. Masowy wskaźnik szybkości płynięcia MFR (190 0 C/5 kg), g/10 min (rury RC MULTIsafe ) 6. Wydłużenie przy zerwaniu, % (rury RC MULTIsafe ) 7. Wytrzymałość na ciśnienie wewnętrzne (rury RC MULTIsafe ) 8. Test FNCT (Full Notch Creep Test) (rury RC MULTIsafe ) 9. Odporność na obciążenie punktowe (rury RC MULTIsafe ) 10. Odporność na powolną propagację pęknięć (Notch Test) (rury RC MULTIsafe ) p. 3.2.1.2 c.d. Tablicy 4 pomiar uniwersalnymi przyrządami pomiarowymi 20 PN-EN 728:1999 MFR próbki pobranej z wyrobu nie powinien się różnić więcej niż ± 20% od wartości MFR surowca i wynosić 0,23 0,35 350 bez uszkodzenia jakiejkolwiek próbki podczas badania brak uszkodzeń podczas badania brak uszkodzeń podczas badania brak uszkodzeń podczas badania PN-EN ISO 1133:2006 PN-EN ISO 6259-1:2003 i ISO 6259-3:1997 parametry badania wg PN-EN 12201-2:2011 PN-EN 1167-1 i 2:2007 parametry badania wg PN-EN 12201-2:2011 ISO 16770 (parametry badania: 4 N/mm 2, 80 C, 2% Arkopal N- 100, czas > 8760 h) test PLT Dr Hessela (parametry badania: 4 N/mm 2, 80 C, 2% Arkopal N- 100, czas > 8760 h) PN-EN ISO 13479:2001 (parametry: SDR 11, ciśnienie 9,2 bara, temp. 80 C, czas > 8760 h) 3.2.1.1. Wymiary. Wymiary rur RC MULTIsafe powinny być zgodne z podanymi w tablicy 5, ich tolerancje z podanymi w normie PN-EN 12201-2:2011. Grubości płaszcza polietylenowego PE i polipropylenowego PP rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP powinny być zgodne z podanymi w tablicy 6. Tablica 5 Szereg wymiarowy SDR 7,4 9 11 13,6 17 17,6 21 22 26 27,6 33 41 Ciśnienie nominalne PN 25 20 16 12,5 10 9,6 8 7,5 6,3 6 5 4 DN/OD Grubość ścianki e min, mm 25 3,5 3,0 2,3 2,0 - - - - - - - - 32 4,4 3,6 3,0 2,4 2,0 - - - - - - - 40 5,5 4,5 3,7 3,0 2,4 2,3 2,0 - - - - - 50 6,9 5,6 4,6 3,7 3,0 2,9 2,4 2,3 2,0 - - - 63 8,6 7,1 5,8 4,7 3,8 3,6 3,0 2,9 2,5 2,3 - - 75 10,3 8,4 6,8 5,6 4,5 4,3 3,6 3,5 2,9 2,8 - - 90 12,3 10,1 8,2 6,7 5,4 5,1 4,3 4,1 3,5 3,3 - - 110 15,1 12,3 10,0 8,1 6,6 6,3 5,3 5,0 4,2 4,0 - -
AT-15-8194/2012 8/17 c.d. Tablicy 5 125 17,1 14,0 11,4 9,2 7,4 7,1 6,0 5,7 4,8 4,6 - - 140 19,2 15,7 12,7 10,3 8,3 8,0 6,7 6,4 5,4 5,1 - - 160 21,9 17,9 14,6 11,8 9,5 9,1 7,7 7,3 6,2 5,8 - - 180 24,6 20,1 16,4 13,3 10,7 10,2 8,6 8,2 6,9 6,6 - - 200 27,4 22,4 18,2 14,7 11,9 11,4 9,6 9,1 7,7 7,3 - - 225 30,8 25,2 20,5 16,6 13,4 12,8 10,8 10,3 8,6 8,2 - - 250 34,2 27,9 22,7 18,4 14,8 14,2 11,9 11,4 9,6 9,1 - - 280 38,3 31,3 25,4 20,6 16,6 15,9 13,4 12,8 10,7 10,2 - - 315 43,1 35,2 28,6 23,2 18,7 17,9 15,0 14,4 12,1 11,4 9,7 7,7 355 48,5 39,7 32,2 26,1 21,1 20,1 16,9 16,2 13,6 12,9 10,9 8,7 400 54,7 44,7 36,3 29,4 23,7 22,7 19,1 18,2 15,3 14,5 12,3 9,8 450 61,5 50,3 40,9 33,1 26,7 25,5 21,5 20,5 17,2 16,3 13,8 11,0 500 68,3 55,8 45,4 36,8 29,7 28,3 23,9 22,8 19,1 18,1 15,3 12,3 560-62,5 50,8 41,2 33,2 31,7 26,7 25,5 21,4 20,3 17,2 13,7 630 - - 57,2 46,3 37,4 35,7 30,0 28,7 24,1 22,8 19,3 15,5 710 - - 64,5 52,2 42,1 40,2 33,9 32,3 27,2 25,7 21,8 17,4 800 - - - 58,8 47,4 45,3 38,1 36,4 30,6 29,0 24,5 19,6 900 - - - 66,1 53,3 51,0 42,9 41,0 34,4 32,6 27,6 22,1 1000 - - - - 59,3 56,7 47,7 45,5 38,2 36,2 30,6 24,5 Zewnętrzna średnica nominalna rury bez płaszcza Minimalna grubość płaszcza z PE rur RC MAXIprotectPE Minimalna grubość płaszcza z PE rur RC MAXIprotectPE-d z taśmą detekcyjną Minimalna grubość płaszcza z PP rur RC MAXIprotectPP Tablica 6 Minimalna grubość płaszcza z PP rur RC MAXIprotectPP-d z taśmą detekcyjną 25 0,8 1,0 0,8 1,0 32 1,0 1,3 1,0 1,3 40 1,0 1,3 1,0 1,3 50 1,0 1,3 1,0 1,3 63 1,1 1,4 1,1 1,4 75 1,2 1,5 1,2 1,5 90 1,2 1,5 1,2 1,5 110 1,4 1,7 1,4 1,7 125 1,4 1,7 1,4 1,7 140 1,5 1,8 1,5 1,8 160 1,8 2,1 1,8 2,1 180 2,7 3,0 2,7 3,0 200 2,7 3,0 2,7 3,0 225 2,7 3,0 2,7 3,0 250 2,7 3,0 2,7 3,0 280 315 355 400 450 500 560 630 3,5 3,5 3,5 3,5
AT-15-8194/2012 9/17 3.2.1.2. Wymiary wypływek zgrzewów kształtek segmentowych. Szerokość wypływek B przy zgrzewaniu czołowym segmentów powinna spełniać poniższą zależność: B = (0,4 1,5) x e min Odchyłka szerokości wypływki B od jej średniej szerokości B m nie powinna przekraczać ± 10%. Średnią szerokość wypływki B m oblicza się następująco: B m B min B max 2 B min 0,9B m B max 1,1B m Połączenie zgrzewane powinno ponadto spełniać poniższe warunki: - zagłębienie w połączeniu wypływek (A) nie może znajdować się poniżej zewnętrznej średnicy łączonych elementów, - przesunięcie zewnętrznych powierzchni elementów (V) nie może przekraczać 10 % grubości ścianki łączonych elementów. Różnica szerokości wypływek, D s, w jednym połączeniu nie może przekraczać X % szerokości podwójnej wypływki. Wartości D s i X wylicza się następująco: D s = S max S min Ds X 100 % B m Wartość X, w zależności od rodzaju połączenia, powinna być zgodna z podaną w tablicy 7. Tablica 7 Rodzaj połączenia Wartość X Rura/rura 10 % Rura/kształtka 20 % Kształtka/kształtka 20 %
AT-15-8194/2012 10/17 V B max S max B min S min B Wypływki zgrzewów rur i kształtek z polietylenu 3.2.2. Właściwości użytkowe. Połączenia rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP ze sobą i z kształtkami przeznaczonymi do tego typu rur powinny spełniać wymagania normy PN-EN 12201-5:2011. 3.2.3. Wpływ na jakość wody. Rury objęte Aprobatą powinny posiadać Atest Higieniczny wydany przez Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, stwierdzający, że mogą być stosowane w instalacjach przesyłania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 3.3. Znakowanie Rury objęte Aprobatą powinny być trwale i czytelnie znakowane napisami rozmieszczonymi co 1 m, zawierającymi co najmniej: - nazwę producenta RURGAZ - nazwę wyrobu RC MULTIsafe lub RC MAXIprotectPE lub RC MAXIprotectPP - przeznaczenie np. WODA - klasę materiału PE 100RC - szereg wymiarowy np. SDR 17 - wymiar (średnica x gr.ścianki) np. 250 x 14,8 - datę produkcji np. m /rok
AT-15-8194/2012 11/17 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Pakowanie Rury objęte Aprobatą powinny być dostarczane w odcinkach prostych lub w zwojach. Rury w odcinkach prostych, w zależności od ustaleń pomiędzy dostawcą a odbiorcą, powinny być pakowane pojedynczo lub w wiązki. Każda wiązka lub zwój powinny być owinięte taśmą, uniemożliwiającą rozsypanie się wiązki lub rozwinięcie zwoju. Pojedyncze rury, wiązki lub zwoje mogą być paletyzowane. Końce rur powinny być zabezpieczone zaślepkami odpowiednimi do danej średnicy rury. Zalecane jest pakowanie pojedynczych rur, wiązek i zwoi w rękawy foliowe lub owijanie folią. Kształtki powinny być dostarczane pojedynczo lub pakowane w opakowania fabryczne. Do każdego opakowania powinna być dołączona informacja zawierająca co najmniej następujące dane: nazwę i symbol wyrobu, nazwę i adres zakładu produkcyjnego, ilość m rury lub szt. kształtek w opakowaniu, numer Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012, numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności, znak budowlany. Sposób oznakowania wyrobów znakiem budowlanym powinien być zgodny z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi zmianami). 4.2. Przechowywanie Wyroby, opakowane według p. 4.1, powinno się przechowywać w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem lub zniszczeniem. 4.3. Transport Rury w odcinkach prostych powinno się przewozić w położeniu poziomym. Podczas ładowania, rozładowywania i składowania, powinno się zabezpieczyć rury przed uszkodzeniami mechanicznymi. W trakcie prac przeładunkowych nie można używać lin stalowych, bezpośrednio stykających się z rurami. Rury polietylenowe zarówno w odcinkach prostych, jak i w zwojach nie mogą być zrzucane i przeciągane po podłożu, lecz powinny być przenoszone. Kształtki powinno się przewozić w opakowaniach fabrycznych.
AT-15-8194/2012 12/17 5. OCENA ZGODNOŚCI 5.1. Zasady ogólne Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby, których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 i oznakował wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi zmianami) ocenę zgodności rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 dokonuje producent, stosując system 4. W przypadku systemu 4 oceny zgodności, Producent może wystawić krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 na podstawie: a) wstępnego badania typu prowadzonego przez producenta lub na jego zlecenie, b) zakładowej kontroli produkcji. Do czasu ustalenia przez Komisję Europejską wymaganych właściwości, jakie powinny mieć wyroby kontaktujące się z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi, które podlegać będą w tym zakresie systemowi 1+ oceny zgodności, należy stosować się do postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61/2007, poz. 417). 5.2. Wstępne badanie typu Wstępne badanie typu jest badaniem potwierdzającym wymagane właściwości techniczno użytkowe, wykonywanym przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. Wstępne badanie typu rur objętych Aprobatą obejmuje: - wygląd zewnętrzny i barwę, - wymiary, - czas indukcji utleniania, - masowy wskaźnik szybkości płynięcia MFR, - wydłużenie przy zerwaniu, - wytrzymałość na ciśnienie wewnętrzne (próba 20 C i 100 h oraz 80 C i 1000 h),
AT-15-8194/2012 13/17 - Test FNCT, - odporność na powolną propagację pęknięć, - odporność na obciążenia punktowe. Badania, które w postępowaniu aprobacyjnym były podstawą do ustalenia właściwości techniczno użytkowych wyrobów objętych aprobatą, stanowią wstępne badanie typu w ocenie zgodności. 5.3. Zakładowa kontrola produkcji Zakładowa kontrola produkcji obejmuje: 1) specyfikację i sprawdzanie surowców i materiałów, 2) kontrolę i badania w procesie wytwarzania oraz badania gotowych wyrobów (p. 5.4), prowadzone przez Producenta zgodnie z ustalonym planem badań oraz według zasad i procedur określonych w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji, dostosowanych do technologii produkcji i zmierzających do uzyskania zestawu wyrobów o wymaganych właściwościach. Kontrola produkcji powinna zapewniać, że wyroby są zgodne z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012. Wyniki kontroli produkcji powinny być systematycznie rejestrowane. Zapisy rejestru powinny potwierdzać, że wyroby spełniają kryteria oceny zgodności. Poszczególne wyroby lub partie wyrobów i związane z nimi szczegóły produkcyjne muszą być w pełni możliwe do identyfikacji i odtworzenia. 5.4. Badania gotowych wyrobów 5.4.1. Program badań. Program badań obejmuje: a) badania bieżące, b) badania okresowe. 5.4.2. Badania bieżące. Badania bieżące obejmują sprawdzenie: a) wyglądu zewnętrznego i barwy, b) wymiarów, c) masowego wskaźnika szybkości płynięcia MFR (materiał z rury), d) czasu indukcji utleniania, e) wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne (próba 80 C, 165 h), f) wydłużenia przy zerwaniu. 5.4.3. Badania okresowe. Badania okresowe obejmują sprawdzenie: a) Test FNCT, b) odporności na obciążenia punktowe.
AT-15-8194/2012 14/17 5.5. Częstotliwość badań Badania bieżące powinny być wykonywane zgodnie z ustalonym planem badań, ale nie rzadziej niż dla każdej partii wyrobów. Wielkość partii wyrobów powinna być określona w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Badania okresowe należy wykonywać dla nowego surowca i przy zmianie technologii oraz nie rzadziej niż raz do roku. 5.6. Metody badań Badania powinny być wykonywane zgodnie z metodyką i normami podanymi w tablicach 3 i 4. 5.7. Pobieranie próbek do badań Próbki wyrobów do badań należy pobierać losowo, zgodnie z wymaganiami normy PN-83/N-03010. 5.8. Ocena wyników badań Wyprodukowane wyroby należy uznać za zgodne z wymaganiami niniejszej Aprobaty Technicznej ITB, jeżeli wyniki wszystkich badań są pozytywne. 6. USTALENIA FORMALNO - PRAWNE 6.1. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 zastępuje Aprobatę Techniczną ITB AT-15-8194/2011. 6.2. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest dokumentem stwierdzającym przydatność rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP do stosowania w budownictwie w zakresie wynikającym z postanowień Aprobaty. Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby, których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 i oznakował wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
AT-15-8194/2012 15/17 6.3. Aprobata Techniczna ITB nie narusza uprawnień wynikających z przepisów o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności obwieszczenia Marszałka Sejmu RP z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 119, poz.1117). Zapewnienie tych uprawnień należy do obowiązków korzystających z niniejszej Aprobaty Technicznej ITB. 6.4. ITB wydając Aprobatę Techniczną nie bierze odpowiedzialności za ewentualne naruszenie praw wyłącznych i nabytych. 6.5. Aprobata Techniczna ITB nie zwalnia producenta od odpowiedzialności za właściwą jakość wyrobów, a także nie zwalnia wykonawców robót budowlanych od odpowiedzialności za właściwe zastosowanie tych wyrobów i prawidłowe wykonanie robót montażowych. 6.6. W treści wydawanych prospektów i ogłoszeń oraz innych dokumentów związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem w budownictwie rur RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP należy zamieszczać informację o udzielonej tym wyrobom Aprobacie Technicznej ITB AT-15-8194/2012. 7. TERMIN WAŻNOŚCI Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest ważna do 11 kwietnia 2017 r. Ważność Aprobaty Technicznej ITB może być przedłużona na kolejne okresy, jeżeli jej Wnioskodawca, lub formalny następca, wystąpi w tej sprawie do Instytutu Techniki Budowlanej z odpowiednim wnioskiem nie później niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności tego dokumentu. KONIEC INFORMACJE DODATKOWE Normy i dokumenty związane PN-EN 728:1999 PN-EN ISO 1133:2006 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych - Oznaczanie czasu indukcji utleniania Tworzywa sztuczne - Oznaczanie masowego wskaźnika szybkości płynięcia (MFR) i objętościowego wskaźnika szybkości płynięcia (MVR) tworzyw termoplastycznych
AT-15-8194/2012 16/17 PN-EN ISO 1183-1:2006 Tworzywa sztuczne - Metody oznaczania gęstości tworzyw sztucznych nieporowatych - Część 1: Metoda zanurzeniowa, metoda piknometru cieczowego i metoda miareczkowa PN-EN 12201-1 i 2 i 5:2004 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do przesyłania wody - Polietylen (PE) Część 1: Wymagania ogólne; Część 2: Rury; Część 5: Przydatność do stosowania w systemie PN-EN 13244-2:2004 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do ciśnieniowych rurociągów do wody użytkowej i kanalizacji deszczowej oraz sanitarnej, układane pod ziemią i nad ziemią - Polietylen (PE) - Część 2: Rury PN-EN ISO 13479:2001 Rury z poliolefin do przesyłania płynów - Oznaczanie odporności na propagację pęknięć - Metoda badania powolnego wzrostu pęknięć na rurach z karbem (próba z karbem) PN-EN ISO 6259 Rury z tworzyw termoplastycznych - Oznaczanie właściwości 1:2003 mechanicznych podczas rozciągania - Część 1: Ogólna metoda badania ISO 6259 3:1997 Thermoplatics Pipes - Determination of tensile properties - Part 3: Poliolefin pipes ISO 16770:2004 PAS 1075:2009.04 PN-83/N-03010 PN-EN ISO 3126:2006 PN-EN ISO 1167-1 i 2: 2007 Plastics - Determination of environmental stress cracking (ESC) of polyethylene - Full-notch creep test (FNCT) Pipes made from Polyethylene for alternative installation techniques - Dimensions, technical requirements and testing English translation included Statystyczna kontrola jakości - Losowy wybór jednostek produktu do próbki Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych - Elementy z tworzyw sztucznych - Sprawdzanie wymiarów Rury, kształtki i połączenia z termoplastycznych tworzyw sztucznych do przesyłania płynów - Oznaczanie wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne - Cz. 1: Ogólna metoda, Cz. 2: Przygotowanie próbek do badań Sprawozdania z badań, oceny 1. R07 04 1297-A-P3. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2008 r.
AT-15-8194/2012 17/17 2. Protokóły badań typu rur RC MULTIsafe. Laboratorium Zakladowe. RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin, 2008 r. 3. Nr: 471/GP-3/2007. Protokoł z badania rur firmy RURGAZ. Instytut Nafty i Gazu, Zakład Przesyłania i Dystrybucji Gazu, Kraków 2007 r. 4. HK/W/0272/01/2009. Atest Higieniczny PZH. Państwowy Zakład Higieny w Warszawie. 5. R09 04 1519-1-P2. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2010 r. 6. R08 04 1297-A-P4. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2008 r. 7. R08 04 1297-A-P5. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2008 r. 8. R10 03 1784-D, R10 03 1784-D2, R09 03 1597-C-e, R09 03 1672-A-e. Raporty z badań surowca. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2009 i 2010 r.
Seria: APROBATY TECHNICZNE ANEKS nr 1 DO APROBATY TECHNICZNEJ ITB AT-15-8194/2012 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), na wniosek firmy: RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 stwierdzającej przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą: Rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych wprowadza się zmiany wyszczególnione na stronach 2 i 3 niniejszego Aneksu. D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej Jan Bobrowicz Warszawa, 06 lutego 2013 r. Aneks nr 1 do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 3 strony
Aneks nr 1 do AT-15-8194/2012 2/3 1. W Aprobacie Technicznej Wnioskodawcę i Producenta zmienia się z: RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin na: RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów 2. W pkt. 1 Aprobaty zapis: Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane są przez firmę RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin. zmienia się na: Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane są przez firmę RADPOL S.A. w zakładzie produkcyjnym RURGAZ, Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin. 3. W pkt. 1 Aprobaty zapis: Rury RC MULTIsafe produkowane są również z polietylenu PE 100RC w wersji 3L, czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 80% całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwami: zewnętrzną i wewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych. Warstwy te stanowią po około 10% grubości ścianki. zmienia się na: Rury RC MULTIsafe produkowane są również z polietylenu PE 100RC w wersji 3L, czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, oraz warstwami: zewnętrzną i wewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych. Warstwy zewnętrzne, stanowiące od 10 do 30% grubości
Aneks nr 1 do AT-15-8194/2012 3/3 ścianki każda, połączone są molekularnie przy czym warstwa wewnętrzna ma grubość nie mniejszą niż 2,5 mm. 4. W pkt. 1 Aprobaty zapis: Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do 1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011, z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem ochronnym odpowiednio z PE lub PP, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej przewodowej rury RC MULTIsafe. Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w taśmę detekcyjną umieszczoną pod płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d. zmienia się na: Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do 1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2012, z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem ochronnym odpowiednio z PE (klasy PE 100 lub PE 100RC) lub PP modyfikowanym mineralnie, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej przewodowej rury RC MULTIsafe. Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w 1, 2 lub 4 taśmy detekcyjne z aluminium, stali odpornej na korozję lub miedzi, umieszczone pod płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d. 5. W pkt. 2 i na str. 17 Aprobaty Nr Atestu Higienicznego PZH HK/W/0272//01/2009 zmienia się na HK/W/0021/01/2013. 6. W pkt. 3.3 nazwę producenta zmienia się z RURGAZ na RADPOL. 7. W całym tekście Aprobaty nr normy PN-EN 12201:2011 zmienia sią na PN-EN 12201:2012. KONIEC
Seria: APROBATY TECHNICZNE ANEKS nr 2 DO APROBATY TECHNICZNEJ ITB AT-15-8194/2012 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), na wniosek firmy: RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 stwierdzającej przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą: Rury i kształtki RC MULTIsafe, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC, przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych wprowadza się zmiany wyszczególnione na stronie 2 niniejszego Aneksu. D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej Jan Bobrowicz Warszawa, 28 maja 2013 r. Aneks nr 2 do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 2 strony
Aneks nr 2 do AT-15-8194/2012 2/2 1. W pkt. 3.2.1.1 Aprobaty Tablica 5 przyjmuje postać: Tablica 5 Szereg wymiarowy SDR 7,4 9 11 13,6 17 17,6 21 22 26 27,6 33 41 Ciśnienie nominalne PN 25 20 16 12,5 10 9,6 8 7,5 6,3 6 5 4 DN/OD Grubość ścianki e min, mm 25 3,5 3,0 2,3 2,0 - - - - - - - - 32 4,4 3,6 3,0 2,4 2,0 - - - - - - - 40 5,5 4,5 3,7 3,0 2,4 2,3 2,0 - - - - - 50 6,9 5,6 4,6 3,7 3,0 2,9 2,4 2,3 2,0 - - - 63 8,6 7,1 5,8 4,7 3,8 3,6 3,0 2,9 2,5 2,3 - - 75 10,3 8,4 6,8 5,6 4,5 4,3 3,6 3,5 2,9 2,8 - - 90 12,3 10,1 8,2 6,7 5,4 5,1 4,3 4,1 3,5 3,3 - - 110 15,1 12,3 10,0 8,1 6,6 6,3 5,3 5,0 4,2 4,0 - - 125 17,1 14,0 11,4 9,2 7,4 7,1 6,0 5,7 4,8 4,6 - - 140 19,2 15,7 12,7 10,3 8,3 8,0 6,7 6,4 5,4 5,1 - - 160 21,9 17,9 14,6 11,8 9,5 9,1 7,7 7,3 6,2 5,8 - - 180 24,6 20,1 16,4 13,3 10,7 10,2 8,6 8,2 6,9 6,6 - - 200 27,4 22,4 18,2 14,7 11,9 11,4 9,6 9,1 7,7 7,3 - - 225 30,8 25,2 20,5 16,6 13,4 12,8 10,8 10,3 8,6 8,2 - - 250 34,2 27,9 22,7 18,4 14,8 14,2 11,9 11,4 9,6 9,1 - - 280 38,3 31,3 25,4 20,6 16,6 15,9 13,4 12,8 10,7 10,2 - - 315 43,1 35,2 28,6 23,2 18,7 17,9 15,0 14,4 12,1 11,4 9,7 7,7 355 48,5 39,7 32,2 26,1 21,1 20,1 16,9 16,2 13,6 12,9 10,9 8,7 400 54,7 44,7 36,3 29,4 23,7 22,7 19,1 18,2 15,3 14,5 12,3 9,8 450 61,5 50,3 40,9 33,1 26,7 25,5 21,5 20,5 17,2 16,3 13,8 11,0 500 68,3 55,8 45,4 36,8 29,7 28,3 23,9 22,8 19,1 18,1 15,3 12,3 560-62,5 50,8 41,2 33,2 31,7 26,7 25,5 21,4 20,3 17,2 13,7 630-70,3 57,2 46,3 37,4 35,7 30,0 28,7 24,1 22,8 19,3 15,5 710-79,3 64,5 52,2 42,1 40,2 33,9 32,3 27,2 25,7 21,8 17,4 800-89,3 72,6 58,8 47,4 45,3 38,1 36,4 30,6 29,0 24,5 19,6 900 - - 81,7 66,1 53,3 51,0 42,9 41,0 34,4 32,6 27,6 22,1 1000 - - 90,8 73,4 59,3 56,7 47,7 45,5 38,2 36,2 30,6 24,5 KONIEC