Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie BIBLIOTEKI PUBLICZNE MIASTA RZESZOWA W LICZBACH 2016 Rzeszów 2017
2 Opracowano w Dziale Udostępniania Zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie Redakcja: Renata Pasternak Oprogramowanie komputerowe: Marek Peller Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie Rzeszów, ul. Sokoła 13 Nakład 8 egz.
3 UWAGI WSTĘPNE Tegoroczna XXV jubileuszowa publikacja Bibliotek publicznych miasta Rzeszowa w liczbach prezentuje w formie tabelarycznej i opisowej stan rzeszowskich bibliotek w 2016 roku. Wybrane zagadnienia czytelnictwa obejmujące zarówno dane liczbowe jak i wskaźniki odniesiono do wyników z lat ubiegłych. Struktura rocznika zachowuje dotychczasowy układ rozdziałów: 1. Sieć przekształcenia organizacyjne oraz liczba oddziałów, filii i punktów bibliotecznych w roku sprawozdawczym. 2. Zbiory biblioteczne stan księgozbiorów, zbiorów specjalnych, czasopism na koniec roku sprawozdawczego, porównanie z rokiem ubiegłym i zmiany w ostatnich pięciu latach. 3. Stan czytelnictwa liczba czytelników, struktura według wieku i zajęcia, liczba odwiedzin, stan i struktura wypożyczeń, analiza porównawcza z wcześniejszymi latami. 4. Czytelnie stan udostępnień prezencyjnych i działalność informacyjna rzeszowskich bibliotek. 5. Upowszechnianie czytelnictwa ważniejsze działania bibliotek na rzecz popularyzacji książki i czytelnictwa. 6. Biblioteki Adresy Telefony Wydawnictwo powstało w oparciu o dane liczbowe pochodzące z meldunków statystycznych i sprawozdań opisowych oddziałów i filii. Zamieszczone tabele, wykresy i komentarze pozwalają na analizę czytelnictwa, w bibliotekach na terenie Rzeszowa, na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Stanowią wiarygodne źródło informacji o zmianach zachodzących w rzeszowskich bibliotekach publicznych.
4 BIBLIOTEKI PUBLICZNE W RZESZOWIE W 2016 ROKU I. SIEĆ W 2016 roku na terenie Rzeszowa funkcjonowały: WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła (Biblioteka z Czytelnią Główną oraz Informatorium),, Wypożyczalnia Główna, Wypożyczalnia Muzyczna, 17 filii miejskich. Liczba filii w porównaniu z rokiem ubiegłym nie zmieniła się.
5 Legenda: Wypożyczalnia Główna, ul. Dąbrowskiego 33a Wypożyczalnia Muzyczna, ul. Żeromskiego 2, ul. Słowackiego 11 Czytelnia Główna, ul. Sokoła 13 Filia nr 1, ul. Bohaterów 5 Filia nr 2, ul. Fredry 5 Filia nr 3, ul. Krzyżanowskiego 6 Filia nr 4, ul. Ofiar Katynia 15 Filia nr 5, ul. Budziwojska 194 Filia nr 6, ul. Podwisłocze 6 Filia nr 7, ul. Osmeckiego 51 Filia nr 8, ul. Okulickiego 3 Filia nr 9, ul. Czackiego 5 Filia nr 10, ul. Podchorążych 1 Filia nr 11, ul. Dębicka 170 Filia nr 12, ul. Beskidzka 5 Filia nr 15, ul. Lwowska 60 (budynek Szpitala Wojewódzkiego nr 2) Filia nr 16, ul. Gromskiego 10/C Filia nr 17, ul. Paderewskiego 154 Filia nr 18, ul. Ćwiklińskiej 2 Filia nr 20, ul. Solarza 9a Sieć rzeszowskich bibliotek uzupełniało 5 punktów bibliotecznych, prowadzonych z myślą o ułatwieniu dostępu do książek najmłodszym, jak również osobom starszym i chorym. Punkty biblioteczne na terenie Rzeszowa: Punkt w Przedszkolu Publicznym nr 3 (prowadzony przez Filię nr 1) Punkt w Przedszkolu Publicznym nr 40 (prowadzony przez Filię nr 1) Punkt w Zespole Szkół Zakładu Doskonalenia Zawodowego (prowadzony przez Filię nr 2) Punkt w Domu Seniora (prowadzony przez Filię nr 6) Punkt przy ul. Dąbrowskiego 79a (prowadzony przez Filię nr 9)
6 Tabela nr 1. Liczba agend, punktów bibliotecznych, wielkość księgozbioru, liczba czytelników zarejestrowanych, wypożyczeń księgozbiorów i odwiedzin w wypożyczalni podstawowe dane na koniec 2016 roku Agenda Pkt. Książek Czytelników Wypożyczeń Odwiedzin 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 151398 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 2592 699 1642 6398 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 22854 2349 33168 20120 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 62672 7339 139132 59052 5. FILIA NR 1 2 20816 2149 44328 19685 6. FILIA NR 2 1 23159 2522 45951 28243 7. FILIA NR 3 22598 2420 48940 24560 8. FILIA NR 4 25386 3236 69846 51070 9. FILIA NR 5 11033 431 9470 4430 10. FILIA NR 6 1 31653 3902 79477 37848 11. FILIA NR 7 19369 1563 35307 15223 12. FILIA NR 8 16192 1735 28688 13369 13. FILIA NR 9 1 21164 1823 41359 21277 14. FILIA NR 10 31011 2978 63663 30223 15. FILIA NR 11 9872 620 9568 6902 16. FILIA NR 12 6899 227 4802 1972 17. FILIA NR 15 16450 1341 43761 15530 18. FILIA NR 16 16301 829 17977 10856 19. FILIA NR 17 12900 872 19123 6993 20. FILIA NR 18 10258 497 14182 4239 21. FILIA NR 20 12564 1303 30153 15274 ------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 5 547141 38835 780537 393264 ------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
7 II. ZBIORY BIBLIOTECZNE Książki i czasopisma oprawne Tabela nr 2. Informacje o książkach i czasopismach oprawnych w 2016 roku Agenda Ogółem Przyb. Ubyło % do ogółu dor. dz. inna cz.op 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 151398 2532 599 17,9 2,6 63,3 16,2 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 2592 191 56 100,0 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 22854 1675 2494 18,4 50,0 31,7 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 62672 2362 781 42,4 0,4 57,1 5. FILIA NR 1 20816 833 1736 49,8 26,7 23,6 6. FILIA NR 2 23159 822 1882 48,9 26,4 24,8 7. FILIA NR 3 22598 812 1403 47,3 28,8 23,9 8. FILIA NR 4 25386 1321 1975 45,5 25,4 29,2 9. FILIA NR 5 11033 321 2 52,2 30,5 17,3 10. FILIA NR 6 31653 1515 1414 41,8 23,6 34,6 11. FILIA NR 7 19369 901 1215 42,4 33,8 23,8 12. FILIA NR 8 16192 902 2877 50,0 28,4 21,6 13. FILIA NR 9 21164 1053 1087 60,1 20,9 19,0 14. FILIA NR 10 31011 1602 1320 41,4 28,8 29,8 15. FILIA NR 11 9872 289 49,5 27,8 22,6 16. FILIA NR 12 6899 143 51,1 27,0 21,9 17. FILIA NR 15 16450 1312 202 46,3 26,0 27,7 18. FILIA NR 16 16301 778 222 49,4 28,2 22,4 19. FILIA NR 17 12900 536 175 49,8 29,5 20,6 20. FILIA NR 18 10258 367 55,7 24,6 19,7 21. FILIA NR 20 12564 838 433 53,1 30,6 16,3 ------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 547141 21105 19873 37,6 18,2 39,8 4,5 ------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Analizując strukturę księgozbiorów zgromadzonych w rzeszowskich bibliotekach widać niewielkie zmiany, niemniej wciąż największą część stanowi literatura popularnonaukowa (39,8%), nieco mniejszą literatura piękna dla dorosłych (37,6%), natomiast najmniejszy odsetek osiąga literatura dla dzieci (18,2%). Z roku na rok maleje jednak liczba książek popularnonaukowych, rośnie zaś liczba książek z literaturą piękną i to zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci. Pewne różnice uwidaczniają się, gdy obserwujemy strukturę księgozbiorów poszczególnych filii, oddziałów i WiMBP przy ul. Sokoła 13 z Czytelnią Główną i Informatorium. Struktura księgozbiorów poszczególnych agend WiMBP w Rzeszowie dostosowana jest do zróżnicowanych potrzeb ich użytkowników. Filie osiedlowe odwiedzane były przez osoby poszukujące głównie literatury beletrystycznej gromadzą w przeważającej części tę właśnie literaturę piękną dla dorosłych, mniej książek dla dzieci i młodzieży oraz literatury popularnonaukowej. Natomiast zbiory Wypożyczalni Głównej,
8 Wypożyczalni Muzycznej oraz WiMBP przy ul. Sokoła 13 to głównie książki naukowe i popularnonaukowe, z których korzystają osoby uczące się, głównie młodzież i studenci, ale też osoby dorosłe dokształcające się. również ze względu na odbiorców gromadzi literaturę dla młodych i najmłodszych czytelników, stąd w stosunku do całości zbiorów stanowi ona 50,0%. Tabela nr 3. Księgozbiory (książki i czasopisma oprawne) w latach 2015-2016 Stan w woluminach 2015 2016 +/- 545 909 547 141 +1 232 Na koniec 2016 roku księgozbiór wynosił: 547 141 pozycji (w tym: 522 563 książek i 24 578 czasopism oprawnych). W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba woluminów wzrosła o 1 232. Tabela nr 4. Księgozbiory (książki i czasopisma oprawne) w latach 2012-2016 Stan w woluminach 2012 2013 2014 2015 2016 545 146 539 726 541 810 545 909 547 141 Do 2013 roku malała liczba księgozbiorów. Ubytki przewyższały nabytki. Mniejsze zakupy nowości, a jednocześnie wycofywanie książek nieaktywnych z księgozbiorów bibliotek należących do miejscowości przyłączonych do stolicy Podkarpacia w poprzednich latach spowodowały, że liczba księgozbiorów spadała. Ta tendencja odwróciła się w 2014 r., kiedy to liczba nabytków przewyższyła liczbę ubytków, tym samym pozwoliła poszerzyć księgozbiory w kolejnych latach. Tabela nr 5. Liczba ubytków w księgozbiorach (książek i czasopism oprawnych) w latach 2012-2016 2012 2013 2014 2015 2016 Ubytki 36 752 23 718 19 526 18 238 19 873
9 Selekcja obejmuje książki o nieaktualnej treści, wieloegzemplarzowe, mało atrakcyjne czytelniczo, zniszczone, a także zagubione przez czytelników. Największą liczbę książek wycofano w 2012 i 2013 roku. Powodem było wspomniane wcześniej wycofywanie nieaktywnych księgozbiorów z bibliotek przejętych w ramach poszerzania granic Rzeszowa. Od 2014 roku liczba ubytków utrzymuje się na zbliżonym, właściwym poziomie. W 2016 roku wycofano z księgozbiorów 19 873 pozycje, czyli o 1 635 egzemplarzy więcej niż w 2015 roku. Tabela nr 6. Liczba wpływów księgozbioru (książek i czasopism oprawnych) w latach 2012-2016 2012 2013 2014 2015 2016 Wpływy 21 025 18 596 21 610 22 337 21 105 W latach 2012, 2014 i 2016 wpływy kształtowały się na zbliżonym poziomie. Wyjątkiem był rok 2013, w którym odnotowano spadek nabytków o 2 429 wol. w stosunku do roku poprzedniego i rok 2015, kiedy to wpływy analogicznie porównane wzrosły o 727 wol. Na wpływy składają się zarówno książki z zakupu, jak również książki otrzymane w darze od czytelników, przyjęte w zamian za pozycje zagubione oraz książki przeinwentaryzowane z innych bibliotek.
10 Tabela nr 7. Zakup książek w 2016 roku ogółem Agenda zakup kwota średnia wolum. wydana cena na książki książki 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 1378 49315 35,79 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 176 7148 40,61 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 1449 25402 17,53 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 2086 56200 26,94 5. FILIA NR 1 726 15934 21,95 6. FILIA NR 2 814 18113 22,25 7. FILIA NR 3 807 19120 23,69 8. FILIA NR 4 1272 28608 22,49 9. FILIA NR 5 318 6580 20,69 10. FILIA NR 6 1484 33219 22,38 11. FILIA NR 7 767 16529 21,55 12. FILIA NR 8 815 17386 21,33 13. FILIA NR 9 761 16585 21,79 14. FILIA NR 10 1383 29013 20,98 15. FILIA NR 11 288 5982 20,77 16. FILIA NR 12 142 3186 22,44 17. FILIA NR 15 630 17558 27,87 18. FILIA NR 16 734 14749 20,09 19. FILIA NR 17 478 10765 22,52 20. FILIA NR 18 366 8160 22,30 21. FILIA NR 20 646 13859 21,45 ------------------------------------------------------ RZESZÓW 17520 413411** 23,60 ------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium ** wartość brutto w zł (bez znaku po przecinku) Tabela nr 8. Zakup książek w latach 2012-2016 Liczba Wartość 2012 17644 408152,39 2013 13939 300505,16 2014 16581 365419,03 2015 17915 410267,73 2016 17520 * 413408,49 * wartość brutto w zł (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku)
11 Wykres nr 1. Liczba zakupionych książek w latach 2012-2016 Poziom zakupu książek w okresie ostatnich pięciu lat ulegał niewielkim wahaniom. Najniższy odnotowano w 2013 r. 13 939 wol., najwyższy w roku 2015 17 915 wol. Z roku na rok rośnie średnia cena książki. Pomimo najwyższej wydawanej dotychczas na zakup książek kwoty w roku sprawozdawczym, wpłynęło mniej pozycji. Zakup realizowano z dotacji celowej ze środków budżetu Województwa Podkarpackiego, dotacji podmiotowej z budżetu Gminy Miasto Rzeszów oraz celowej dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazanej za pośrednictwem Biblioteki Narodowej. Tabela nr 9. Dotacja z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2012-2016 2012 110051,00 2013 108870,00 2014 140412,00 2015 139242,00 2016 203632,00
12 W 2016 roku na zakup jednej książki wydatkowano o 0,70 zł więcej niż w roku poprzednim, wzrosła średnia cena zakupionej książki (2015 22,90 zł; 2016 23,60 zł). Tabela nr 10. Wskaźnik zakupu w latach 2012-2016 Wskaźnik zakupu Książek (zakup na 100 mieszkańców) 2012 2013 2014 2015 2016* 9,8 7,6 9,0 9,7 9,4 * przy obliczaniu wskaźnika zakupu wzięto pod uwagę liczbę mieszkańców stan na 30.06.2016 r., zgodnie z wykazem Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Od 2012 roku wskaźnik zakupu książek utrzymywał się na porównywalnym poziomie, z wyjątkiem roku 2013, kiedy to liczba zakupionych pozycji w przeliczeniu na 100. mieszkańców zmniejszyła się do poziomu 7,6. W roku 2016 uzupełniono zbiór czasopism oprawnych o 2 tytuły poprzez zakup bezpośredni u wydawcy. Uzupełnienia czasopism realizowano poprzez dodatkowe zamówienia w ramach prenumeraty. Tabela nr 11. Liczba i wartość prenumeraty czasopism w latach 2015-2016 Liczba 2015 Liczba 2016 +/- Wartość 2015 Wartość 2016 Prenumerata 394 408 +14 66 339,22 54 750,66-11 588,56 +/- W roku 2016 wzrosła liczba prenumerowanych tytułów o 14, pomimo wydatkowania na nią kwoty niższej aż o 11 588,56 zł.
13 Zbiory specjalne Tabela nr 12. Liczba zbiorów specjalnych w latach 2015-2016 Placówka Stan na Stan na Wpływy Ubytki 31 XII 2015 31 XII 2016 Centrala 11576 222 0 11798 534 152 12 674 Wypożyczalnia Muzyczna 15093 663 591 15165 Wypożyczalnia Główna 2084 226 39 2271 Filie 6350 812 25 7137 RAZEM 35637 2075 667 37045 Tabela nr 13. Liczba zakupionych zbiorów specjalnych w latach 2015-2016 Placówka 2015 2016 +/ - Centrala 37 34-3 93 120 +27 Wypożyczalnia Muzyczna 439 601 +162 Wypożyczalnia Główna 440 182-258 Filie 1116 464-652 RAZEM 2125 1401-724 Tabela nr 14. Wartość zakupionych zbiorów specjalnych w latach 2015-2016 Biblioteka 2015 2016 +/- Centrala 3 577,00 1934,01-1 642,99 1570,90 2218,43 +647,53 Wypożyczalnia Muzyczna 12577,57 18957,61 +6 380,04 Wypożyczalnia Główna 9175,30 4543,77-4631,53 Filie 22031,76 10257,63-11774,13 RAZEM 48932,53 37911,45-11021,08
14 W roku 2016 nastąpił znaczny spadek zakupu zbiorów specjalnych w stosunku do ubiegłego roku o 724 jednostki. W związku z tym oddziały i filie minimalnie powiększały swoje zbiory, kupując głównie książki mówione i filmy, ale również kartografię, płyty CD, nuty i dokumenty życia społecznego. Tabela nr 15. Stan zbiorów specjalnych na koniec 2016 roku (podział na rodzaje zbiorów) Rodzaj zbiorów Liczba CD dokumenty elektroniczne 526 CD książka mówiona 6148 CD płyty 1909 Dyskietki 37 Dokumenty Życia Społecznego 7692 Filmy 5765 Grafika 327 Kartografia 2310 Kasety video 1 Mikrofilmy 462 Normy 239 Nuty 2436 Płyty analogowe 7792 Przeźrocza 291 Rękopisy 171 Starodruki 434 Taśmy 505 Razem 37045 W 2016 roku tylko Wypożyczalnia Muzyczna kontynuowała uzupełnianie bazy o brakujące rekordy bibliograficzne zawierające opisy posiadanych zasobów. Pozostałe placówki na bieżąco uzupełniały bazę o rekordy bibliograficzne zbiorów pozyskanych z darów, bądź przekazanych w zamian za zagubione.
15 Zbiory opracowane komputerowo, jako procent ogólnej liczby zbiorów w poszczególnych placówkach na 31 XII 2016 roku Filia nr 1 100% Filia nr 2 100% Filia nr 3 100% Filia nr 4 100% Filia nr 5 100% Filia nr 6 100% Filia nr 7 100% Filia nr 8 100% Filia nr 9 100% Filia nr 10 100% Filia nr 11 100% Filia nr 12 100% Filia nr 15 100% Filia nr 16 100% Filia nr 17 100% Filia nr 18 100% Filia nr 20 100% 100% Wypożyczalnia Muzyczna 99% Wypożyczalnia Główna 100%
16 III. CZYTELNICY I WYPOŻYCZENIA Tabela nr 16. Czytelnicy zarejestrowani w latach 2015-2016 Czytelnicy Agenda 2015 2016 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 523 699 176 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 2352 2349-3 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7670 7339-331 5. FILIA NR 1 2184 2149-35 6. FILIA NR 2 2570 2522-48 7. FILIA NR 3 2392 2420 28 8. FILIA NR 4 3312 3236-76 9. FILIA NR 5 448 431-17 10. FILIA NR 6 4210 3902-308 11. FILIA NR 7 1539 1563 24 12. FILIA NR 8 1931 1735-196 13. FILIA NR 9 1799 1823 24 14. FILIA NR 10 3162 2978-184 15. FILIA NR 11 529 620 91 16. FILIA NR 12 233 227-6 17. FILIA NR 15 1366 1341-25 18. FILIA NR 16 1280 829-451 19. FILIA NR 17 802 872 70 20. FILIA NR 18 513 497-16 21. FILIA NR 20 1118 1303 185 -------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 39933 38835 598-1696 -------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
17 Wykres nr 2. Czytelnicy zarejestrowani na koniec 2016 roku w poszczególnych filiach i oddziałach Wykres nr 3. Czytelnicy zarejestrowani w latach 2015-2016
18 Tabela nr 17. Wzrost lub spadek liczby czytelników zarejestrowanych w 2016 roku WZROST LUB SPADEK LICZBY CZYTELNIKÓW 1. FILIA NR 20 185 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 176 3. FILIA NR 11 91 4. FILIA NR 17 70 5. FILIA NR 3 28 6. FILIA NR 7 24 7. FILIA NR 9 24 8. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 9. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ -3 10. FILIA NR 12-6 11. FILIA NR 18-16 12. FILIA NR 5-17 13. FILIA NR 15-25 14. FILIA NR 1-35 15. FILIA NR 2-48 16. FILIA NR 4-76 17. FILIA NR 10-184 18. FILIA NR 8-196 19. FILIA NR 6-308 20. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -331 21. FILIA NR 16-451 ---------------------------------------- RZESZÓW -1098 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
19 Wykres nr 4. Wzrost lub spadek liczby czytelników zarejestrowanych w 2016 roku Tabela nr 18. Liczba czytelników zarejestrowanych w latach 2012-2016 Liczba czytelników zarejestrowanych 2012 2013 2014 2015 2016 39 215 41 910 40 949 39 933 38835
20 Wykres nr 5. Liczba czytelników zarejestrowanych w latach 2012-2016 Rok 2013 był rekordowy pod względem liczby zarejestrowanych czytelników w placówkach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Biblioteki odnotowały wówczas 41 910 użytkowników. W latach 2012 oraz 2014 i 2015 liczba zarejestrowanych czytelników kształtuje się na poziomie niższym o ok. 2-6%. Zauważalny spadek o ponad 7% w stosunku do najlepszego wyniku nastąpił w 2016 roku. Największą liczbę czytelników zarejestrowała Wypożyczalnia Główna, Filia nr 6, Filia nr 4 oraz Filia nr 10. Większość placówek, bo aż 13 zanotowały spadki liczby użytkowników. Największe nastąpiły w Filii nr 16 przeniesionej w 2015 r. do innej dzielnicy miasta, o tymczasowo mniejszym potencjale czytelniczym, Wypożyczalni Głównej, w której w międzyczasie odbywało się skontrum oraz Filii nr 6. W 7 placówkach stan czytelników wzrósł. Największy zanotowała Filia nr 20 pracująca od 1 lutego 2016 r. w nowym lokalu o większym potencjale, Wypożyczalnia Muzyczna oraz Filia nr 11 i Filia nr 17, obie po przeprowadzce w trakcie roku do nowej i wyremontowanej siedziby.
21 Tabela nr 19. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2016 według wieku (cz. 1) Agenda Ogółem do 5 6-12 13-15 16-19 20-24 25-44 45-60 powyżej lat lat lat lat lata lata lat 60 lat 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 699 1 14 17 62 76 293 148 88 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 2349 54 523 283 342 196 635 244 72 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7339 6 27 531 2148 3045 929 653 5. FILIA NR 1 2149 217 380 140 131 86 539 310 346 6. FILIA NR 2 2522 18 281 194 300 260 702 475 292 7. FILIA NR 3 2420 28 327 148 161 188 808 416 344 8. FILIA NR 4 3236 29 304 153 229 255 1127 595 544 9. FILIA NR 5 431 8 104 37 33 28 124 63 34 10. FILIA NR 6 3902 76 1055 252 220 317 970 514 498 11. FILIA NR 7 1563 9 314 134 95 57 512 214 228 12. FILIA NR 8 1735 5 129 76 137 128 677 337 246 13. FILIA NR 9 1823 10 216 92 90 119 491 399 406 14. FILIA NR 10 2978 66 552 142 211 227 818 537 425 15. FILIA NR 11 620 6 55 43 47 34 204 117 114 16. FILIA NR 12 227 4 40 12 13 10 92 37 19 17. FILIA NR 15 1341 1 23 14 31 69 551 559 93 18. FILIA NR 16 829 18 179 46 33 44 366 103 40 19. FILIA NR 17 872 16 271 76 73 41 200 131 64 20. FILIA NR 18 497 3 59 32 26 51 160 95 71 21. FILIA NR 20 1303 12 194 74 81 68 433 243 198 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 38835 581 5026 1992 2846 4402 12747 6466 4775 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 19. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2016 według wieku w procentach (cz. 2) % do ogółu Agenda do 5 6-12 13-15 16-19 20-24 25-44 45-60 powyżej lat lat lat lat lata lata lat 60 lat 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 0,1 2,0 2,4 8,9 10,9 41,9 21,2 12,6 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 2,3 22,3 12,0 14,6 8,3 27,0 10,4 3,1 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 0,1 0,4 7,2 29,3 41,5 12,7 8,9 5. FILIA NR 1 10,1 17,7 6,5 6,1 4,0 25,1 14,4 16,1 6. FILIA NR 2 0,7 11,1 7,7 11,9 10,3 27,8 18,8 11,6 7. FILIA NR 3 1,2 13,5 6,1 6,7 7,8 33,4 17,2 14,2 8. FILIA NR 4 0,9 9,4 4,7 7,1 7,9 34,8 18,4 16,8 9. FILIA NR 5 1,9 24,1 8,6 7,7 6,5 28,8 14,6 7,9 10. FILIA NR 6 1,9 27,0 6,5 5,6 8,1 24,9 13,2 12,8 11. FILIA NR 7 0,6 20,1 8,6 6,1 3,6 32,8 13,7 14,6 12. FILIA NR 8 0,3 7,4 4,4 7,9 7,4 39,0 19,4 14,2 13. FILIA NR 9 0,5 11,8 5,0 4,9 6,5 26,9 21,9 22,3 14. FILIA NR 10 2,2 18,5 4,8 7,1 7,6 27,5 18,0 14,3 15. FILIA NR 11 1,0 8,9 6,9 7,6 5,5 32,9 18,9 18,4 16. FILIA NR 12 1,8 17,6 5,3 5,7 4,4 40,5 16,3 8,4 17. FILIA NR 15 0,1 1,7 1,0 2,3 5,1 41,1 41,7 6,9 18. FILIA NR 16 2,2 21,6 5,5 4,0 5,3 44,1 12,4 4,8 19. FILIA NR 17 1,8 31,1 8,7 8,4 4,7 22,9 15,0 7,3 20. FILIA NR 18 0,6 11,9 6,4 5,2 10,3 32,2 19,1 14,3 21. FILIA NR 20 0,9 14,9 5,7 6,2 5,2 33,2 18,6 15,2 ---------------------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 1,5 12,9 5,1 7,3 11,3 32,8 16,6 12,3 ---------------------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
22 Analiza struktury czytelników zarejestrowanych według wieku pokazuje, że najwięcej, bo 32,8% stanowią odbiorcy w przedziale wiekowym 25-44 lata (w roku 2012 31%, w roku 2013 32,6%, w roku 2014 32,00%, w roku 2015 32,7%). Kolejnymi licznymi grupami są czytelnicy w wieku 45-60 lat (16,6%), dzieci w wieku 6-12 lat (12,9%) i seniorzy pow. 60 roku życia (12,3%). Zestawiając dane z ostatnich pięciu lat widać systematyczny wzrost użytkowników w omawianych powyżej grupach wiekowych. Stanowią oni w 2016 roku 61,7% ogółu czytelników rzeszowskich bibliotek. Rosnący udział czytelników pow. 25 roku życia wynika z powolnego starzenia się społeczeństwa, co potwierdzają badania GUS-u. Z roku na rok maleje natomiast grono młodych użytkowników w wieku 13-15 lat 5,1% i 16-19 lat 7,3% oraz 20-24-latków 11,3%. Na najniższym poziomie z niewielkimi wahaniami plasuje się najmniej liczna grupa czytelników, jaką stanowią dzieci do 5. roku życia (w 2014 r. 1,7%, w 2015 r. 1,6%, w 2016 r. 1,5%). Wynika z tego, że użytkownicy młodzi do 24 roku życia to już tylko 38,3% ogółu. Pozytywną tendencją w ciągu ostatnich czterech lat jest rosnąca liczba użytkowników w wieku od 6-12 lat (w 2013 r. 11,6%, w 2014 r. 11,9%, w 2015 r. 12,7% i w 2016 r. 12,9%). Tabele zamieszczone powyżej prezentują bardziej zróżnicowaną strukturę czytelników w poszczególnych placówkach. Wynika ona z profilu biblioteki i odmienności potrzeb środowiska, dla którego pracują.
23 Tabela nr 20. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2016 według zajęcia (cz. 1) Agenda Ogółem Osoby Osoby Pozostali uczące się pracujące 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 699 185 344 170 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 2349 1399 714 236 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7339 2949 2680 1710 5. FILIA NR 1 2149 949 665 535 6. FILIA NR 2 2522 1068 890 564 7. FILIA NR 3 2420 886 914 620 8. FILIA NR 4 3236 980 1208 1048 9. FILIA NR 5 431 205 147 79 10. FILIA NR 6 3902 1965 1217 720 11. FILIA NR 7 1563 621 570 372 12. FILIA NR 8 1735 502 660 573 13. FILIA NR 9 1823 540 683 600 14. FILIA NR 10 2978 1222 945 811 15. FILIA NR 11 620 187 236 197 16. FILIA NR 12 227 86 94 47 17. FILIA NR 15 1341 134 1030 177 18. FILIA NR 16 829 322 376 131 19. FILIA NR 17 872 480 261 131 20. FILIA NR 18 497 176 210 111 21. FILIA NR 20 1303 437 496 370 ------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 38835 15293 14340 9202 ------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
24 Tabela nr 20. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2016 według zajęcia (cz. 2) Agenda Ogółem % do ogółu Osoby Osoby Pozostali uczące się pracujące 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 699 26,5 49,2 24,3 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 2349 59,6 30,4 10,0 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7339 40,2 36,5 23,3 5. FILIA NR 1 2149 44,2 30,9 24,9 6. FILIA NR 2 2522 42,3 35,3 22,4 7. FILIA NR 3 2420 36,6 37,8 25,6 8. FILIA NR 4 3236 30,3 37,3 32,4 9. FILIA NR 5 431 47,6 34,1 18,3 10. FILIA NR 6 3902 50,4 31,2 18,5 11. FILIA NR 7 1563 39,7 36,5 23,8 12. FILIA NR 8 1735 28,9 38,0 33,0 13. FILIA NR 9 1823 29,6 37,5 32,9 14. FILIA NR 10 2978 41,0 31,7 27,2 15. FILIA NR 11 620 30,2 38,1 31,8 16. FILIA NR 12 227 37,9 41,4 20,7 17. FILIA NR 15 1341 10,0 76,8 13,2 18. FILIA NR 16 829 38,8 45,4 15,8 19. FILIA NR 17 872 55,0 29,9 15,0 20. FILIA NR 18 497 35,4 42,3 22,3 21. FILIA NR 20 1303 33,5 38,1 28,4 ----------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 38835 39,4 36,9 23,7 ----------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Osoby pracujące pracownicy umysłowi, robotnicy, rolnicy, inni zatrudnieni. Osoby uczące się młodzież ucząca się w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach średnich i pomaturalnych, studenci. Pozostali emeryci, renciści, bezrobotni, dzieci do 5. roku życia Badając strukturę czytelników według zajęcia należy stwierdzić, że ze zbiorów rzeszowskich bibliotek publicznych wciąż najliczniej korzystają dzieci i młodzież ucząca się oraz studenci 39,4%, niemniej odsetek ten z roku na rok spada. Jeszcze w 2014 r. wynosił 41,8%, rok później w 2015 r. już 40,3%. Mniej aktywną grupą użytkowników są osoby pracujące 36,9%, tutaj natomiast obserwujemy systematyczny wzrost (w 2014 r. 35,2%, w 2015 r. 36,1%). Najmniejszy odsetek stanowią osoby niepracujące, w tym dzieci do 5. roku życia 23,7% (taki sam był w 2015 r., w 2014 r. 23,1%). Biblioteka stale poszukuje nowych i atrakcyjnych form pracy z czytelnikiem oraz modyfikuje już istniejącą ofertę, dostosowując ją do zróżnicowanych potrzeb, szczególnie dzieci i młodzieży. WiMBP w Rzeszowie dąży do tego, aby
25 stać się nowoczesnym centrum informacji oraz edukacji interdyscyplinarnej i multimedialnej. Jest otwarta na nowe wyzwania i przyjazna dla społeczności lokalnej. Tabela nr 21. Liczba czytelników aktywnych w latach 2014-2016 Liczba czytelników aktywnych 2014 2015 2016 38 110 36 965 36 091 Tak samo, jak w przypadku liczby czytelników zarejestrowanych, ogólna liczba czytelników aktywnych w 2016 roku była niższa, niż ta osiągnięta w roku poprzednim. Wykres nr 6. Czytelnicy aktywni na koniec 2016 roku w poszczególnych filiach i oddziałach Wykres nr 6. prezentuje wyniki dotyczące liczby aktywnych czytelników uzyskane przez poszczególne placówki na koniec 2016 roku. Wykresy obrazujące aktywnych i zarejestrowanych czytelników są porównywalne.
26 Tabela nr 22. Społeczny zasięg czytelnictwa w latach 2012-2016 Czyt./100 mieszkań. 2012 2013 2014 2015 2016* 21,7 22,9 22,3 21,6 20,8 *Liczba mieszkańców stan na 30.06.2016 r., zgodnie z wykazem Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Wykres nr 7. Społeczny zasięg czytelnictwa w latach 2012-2016 Społeczny zasięg czytelnictwa, czyli liczba czytelników na 100 mieszkańców osiągnął w 2013 roku wysoki poziom 22,9. Zarówno wcześniej jak i później wskaźnik ten oscylował pomiędzy 21,6 a 22,3. Niestety w 2016 r. spadł do poziomu 20,8, czyli w stosunku do poprzedniego roku zmalał o 0,8 punktu odnotowując najniższy wynik na przestrzeni ostatnich pięciu lat.
27 Tabela nr 23. Liczba odwiedzin czytelników w wypożyczalniach i czytelniach agend WiMBP w Rzeszowie (łącznie) w latach 2014-2016 Liczba odwiedzin w Bibliotece 2014 2015 2016 443162 436425 452867 Od 2014 roku biblioteki liczą odwiedziny ręcznie w ustalonym dla wszystkich jednakowym terminie sprawozdawczym na podstawie wejść do placówki i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Wypożyczalnia Główna liczy odwiedziny w bibliotece w sposób zautomatyzowany na podstawie rejestracji z bramki wejściowej. W roku sprawozdawczym liczba odwiedzin w agendach wzrosła o 16 442 w stosunku do roku ubiegłego. Tabela nr 24. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2015-2016 Wypożyczenia Agenda 2015 2016 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1370 1642 272 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 33400 33168-232 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 142425 139132-3293 5. FILIA NR 1 48878 44328-4550 6. FILIA NR 2 47656 45951-1705 7. FILIA NR 3 51932 48940-2992 8. FILIA NR 4 72656 69846-2810 9. FILIA NR 5 8505 9470 965 10. FILIA NR 6 82889 79477-3412 11. FILIA NR 7 35091 35307 216 12. FILIA NR 8 32637 28688-3949 13. FILIA NR 9 42600 41359-1241 14. FILIA NR 10 62394 63663 1269 15. FILIA NR 11 8066 9568 1502 16. FILIA NR 12 5563 4802-761 17. FILIA NR 15 42623 43761 1138 18. FILIA NR 16 13207 17977 4770 19. FILIA NR 17 18545 19123 578 20. FILIA NR 18 13311 14182 871 21. FILIA NR 20 25604 30153 4549 ------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 789352 780537 16130-24945 ------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
28 Wykres nr 8. Wypożyczenia księgozbiorów w 2016 roku Tabela nr 25. Wzrost lub spadek liczby wypożyczeń księgozbiorów w 2016 roku WZROST LUB SPADEK - WYPOŻYCZENIA 1. FILIA NR 16 4770 2. FILIA NR 20 4549 3. FILIA NR 11 1502 4. FILIA NR 10 1269 5. FILIA NR 15 1138 6. FILIA NR 5 965 7. FILIA NR 18 871 8. FILIA NR 17 578 9. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 272 10. FILIA NR 7 216 11. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 12. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ -232 13. FILIA NR 12-761 14. FILIA NR 9-1241 15. FILIA NR 2-1705 16. FILIA NR 4-2810 17. FILIA NR 3-2992 18. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -3293 19. FILIA NR 6-3412 20. FILIA NR 8-3949 21. FILIA NR 1-4550 ---------------------------------------- RZESZÓW 836788 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
29 Wykres nr 9. Wzrost lub spadek liczby wypożyczeń księgozbiorów w 2016 roku
30 Tabela nr 26. Struktura wypożyczeń księgozbiorów w 2016 roku Agenda Ogółem dor. dz. inne % do ogółu dor. dz. inne 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1642 1642 100,0 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 33168 8630 20712 3826 26,0 62,4 11,5 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 139132 78026 1594 59512 56,1 1,1 42,8 5. FILIA NR 1 44328 30762 10291 3275 69,4 23,2 7,4 6. FILIA NR 2 45951 33337 7580 5034 72,5 16,5 11,0 7. FILIA NR 3 48940 33981 9066 5893 69,4 18,5 12,0 8. FILIA NR 4 69846 43255 13891 12700 61,9 19,9 18,2 9. FILIA NR 5 9470 5034 3450 986 53,2 36,4 10,4 10. FILIA NR 6 79477 47836 17557 14084 60,2 22,1 17,7 11. FILIA NR 7 35307 21521 9679 4107 61,0 27,4 11,6 12. FILIA NR 8 28688 20459 4221 4008 71,3 14,7 14,0 13. FILIA NR 9 41359 29714 6782 4863 71,8 16,4 11,8 14. FILIA NR 10 63663 41112 12704 9847 64,6 20,0 15,5 15. FILIA NR 11 9568 6496 2581 491 67,9 27,0 5,1 16. FILIA NR 12 4802 2920 1479 403 60,8 30,8 8,4 17. FILIA NR 15 43761 27201 8152 8408 62,2 18,6 19,2 18. FILIA NR 16 17977 7853 7517 2607 43,7 41,8 14,5 19. FILIA NR 17 19123 11828 5428 1867 61,9 28,4 9,8 20. FILIA NR 18 14182 10555 2543 1084 74,4 17,9 7,6 21. FILIA NR 20 30153 20171 7170 2812 66,9 23,8 9,3 -------------------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 780537 480691 152397 147449 61,6 19,5 18,9 -------------------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 27. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2012-2016 Wypożyczenia książek 2012 2013 2014 2015 2016 719 865 779 103 797 438 789 352 780 537 Wykres nr 10. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2012-2016
Tabela nr 28. Wypożyczenia zbiorów na zewnątrz w latach 2015-2016 Rodzaj zbiorów 2015 2016 +/- Książki 789352 780537-8815 Czasopisma nieoprawne 8016 8492 +476 Zbiory specjalne 50471 47759-2712 Razem 847839 836788-11051 31 Tabela nr 29. Wypożyczenia zbiorów w latach 2012-2016 Wypożyczenia książek, czasopism i zb. specjalnych 2012 2013 2014 2015 2016 765 839 837 896 856 892 847 839 836 788 Wykres nr 11. Wypożyczenia zbiorów w latach 2012-2016
32 W 2012 roku liczba wypożyczanych zbiorów wynosiła 765 839 i była o 8,6% niższa w stosunku do roku następnego. W latach 2013-2016 poziom wypożyczeń zbiorów kształtował się na porównywalnym poziomie z niewielkimi wahaniami w granicach 2%. Najwyższy poziom w omawianym zakresie przyniósł rok 2014, kiedy to odnotowano 856 892 wypożyczenia księgozbiorów, czasopism nieoprawnych i zbiorów specjalnych. Biorąc pod uwagę tylko liczbę wypożyczeń księgozbiorów, tyle samo placówek osiągnęło wzrosty, co spadki. Największy wzrost osiągnęła Filia nr 16, Filia nr 20, Filia nr 11 i Filia nr 10. Największy spadek Filia nr 1, Filia nr 8, Filia nr 6 i Wypożyczalnia Główna. Po raz pierwszy wyniki Filii nr 16 można było porównać rok do roku z uwagi na funkcjonowanie jej już drugi rok w nowym środowisku. Również Filia nr 20 uzyskała lepsze wyniki dzięki zmianie lokalizacji na korzystniejszą. Struktura wypożyczeń księgozbiorów w ostatnich dwóch latach niewiele się zmieniła. Najczęściej sięgano po literaturę piękną dla dorosłych 61,6% (2014 rok 61,3%, 2015 rok 61,5%). Rosną wypożyczenia książek beletrystycznych dla dzieci i młodzieży 19,5% (2014 rok 18,3%, 2015 rok 19,1%). Maleje zapotrzebowanie na literaturę popularnonaukową, w roku sprawozdawczym osiągnęła wynik 18,9% (2014 rok 20,4%, 2015 rok 19,4%). Wyjątek stanowi, gdzie w związku z określonymi potrzebami czytelniczymi, uwzględnionymi w profilu gromadzenia, 62,4% wypożyczeń stanowiła literatura piękna dla dzieci i młodzieży (wzrost w porównaniu z rokiem 2015 o 3,5 punktu procentowego). Również Wypożyczalnia Muzyczna z uwagi na swoją specyfikę oferuje jedynie literaturę popularnonaukową.
Tabela nr 30. Wypożyczenia zbiorów na 1 jednostkę w 2016 roku 33 WYPOŻYCZENIA NA 1 JEDNOSTKĘ 1. FILIA NR 4 2,8 2. FILIA NR 15 2,7 3. FILIA NR 6 2,5 4. FILIA NR 20 2,5 5. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 2,3 6. FILIA NR 1 2,2 7. FILIA NR 3 2,2 8. FILIA NR 10 2,2 9. FILIA NR 2 2,0 10. FILIA NR 9 2,0 11. FILIA NR 7 1,8 12. FILIA NR 8 1,8 13. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 1,6 14. FILIA NR 17 1,5 15. FILIA NR 18 1,4 16. FILIA NR 16 1,2 17. FILIA NR 11 1,0 18. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 0,9 19. FILIA NR 5 0,9 20. FILIA NR 12 0,7 21. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 ---------------------------------------- RZESZÓW 1,5 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
Tabela nr 31. Wypożyczenia zbiorów na 1 czytelnika w 2016 roku 34 WYPOŻYCZENIA NA 1 CZYTELNIKA 1. FILIA NR 15 32,6 2. FILIA NR 18 28,6 3. FILIA NR 9 24,4 4. FILIA NR 16 23,8 5. FILIA NR 20 23,7 6. FILIA NR 7 23,6 7. FILIA NR 10 23,1 8. FILIA NR 4 22,6 9. FILIA NR 5 22,5 10. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 22,4 11. FILIA NR 17 22,1 12. FILIA NR 3 21,8 13. FILIA NR 1 21,6 14. FILIA NR 12 21,4 15. FILIA NR 6 21,3 16. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 20,4 17. FILIA NR 2 18,3 18. FILIA NR 8 17,6 19. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 15,8 20. FILIA NR 11 15,7 21. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 ---------------------------------------- RZESZÓW 21,5 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Największą aktywność zbiorów wykazały Filie nr: 4, 15, 6 i 20. Najmniejszą Filie nr: 12, 5, 11 i Wypożyczalnia Muzyczna. Filie wymienione jako ostatnie charakteryzują się niewielkimi wypożyczeniami w stosunku do posiadanych zbiorów. Podobnie Wypożyczalna Muzyczna, której użytkownicy korzystali głównie ze zbiorów specjalnych. Biorąc pod uwagę wypożyczenia na 1 czytelnika, zdecydowanie najwięcej książek i innych zbiorów specjalnych wypożyczali użytkownicy Filii nr: 15, 18 oraz 9. Tabela nr 32. Wypożyczenia zbiorów na 1 czytelnika w latach 2012-2016 2012 2013 2014 2015 2016 Wyp/czyt. 18,4 18,6 19,5 19,8 21,5
Wykres nr 12. Wypożyczenia na 1 czytelnika w latach 2012-2016 35 Dane statystyczne pokazują zauważalny, systematyczny wzrost intensywności korzystania ze zbiorów od 2012 roku. W roku sprawozdawczym podniósł się o 1,7. IV. CZYTELNIE W latach 2012-2013 liczba miejsc w czytelniach i kącikach czytelnianych była zbliżona. W 2014 roku, z powodu połączenia Czytelni Głównej z Czytelnią Czasopism Bieżących oraz przejęciem przez Informatorium zadań Sekcji Informacji Komputerowej, liczba miejsc spadła o 10. Ponownie wzrosła w 2015 roku, a w roku sprawozdawczym utrzymywała się na analogicznym poziomie. Pozytywne zmiany na przestrzeni lat były wynikiem korzystniejszych aranżacji wnętrz bibliotecznych po remontach lub zmianach lokali (w ostatnim roku wyremontowano Filię nr 11, nowy lokal zyskały: Filia nr 17, Filia nr 20), powstaniem Punktu Bibliotecznego Filii nr 9, konieczności stworzenia swobodnego dostępu do prasy, szerokopasmowego Internetu, zasobów cyfrowych, a także rosnącej liczby imprez kulturalnych i edukacyjnych. Dało to użytkownikom poszukującym informacji i uczestnikom spotkań większy komfort pracy, nauki i relaksu.
36 Liczba miejsc w czytelniach w latach 2012-2016 rok 2012 312 miejsc rok 2013 314 miejsc rok 2014 304 miejsca rok 2015 332 miejsca rok 2016 329 miejsc Liczba stanowisk komputerowych dostępnych dla użytkowników w latach 2012-2016 rok 2012 83 rok 2013 85 rok 2014 93 rok 2015 92 rok 2016 97 Liczba stanowisk komputerowych dla użytkowników z dostępem do Internetu w latach 2012-2016 rok 2012 65 rok 2013 77 rok 2014 85 rok 2015 84 rok 2016 89
Wykres nr 13. Miejsca w czytelniach i udostępnienia w latach 2012-2016 37 Tabela nr 33. Odwiedziny w czytelniach w latach 2015-2016 Agenda 2015 2016 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 21146 26684 5538 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 3376 1771-1605 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 5306 5060-246 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 11772 7012-4760 5. FILIA NR 1 898 641-257 6. FILIA NR 2 159 127-32 7. FILIA NR 3 1546 1630 84 8. FILIA NR 4 4525 3929-596 9. FILIA NR 5 630 837 207 10. FILIA NR 6 4230 2747-1483 11. FILIA NR 7 2780 3045 265 12. FILIA NR 8 804 551-253 13. FILIA NR 9 1389 1652 263 14. FILIA NR 10 1185 1642 457 15. FILIA NR 11 941 674-267 16. FILIA NR 12 94 85-9 17. FILIA NR 15 574 640 66 18. FILIA NR 16 541 373-168 19. FILIA NR 17 199 121-78 20. FILIA NR 18 58 108 50 21. FILIA NR 20 16 274 258 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 62169 59603 7188-9754 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
Tabela nr 34. Wzrost lub spadek liczby odwiedzin w czytelniach w 2016 roku WZROST LUB SPADEK - ODWIEDZINY 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 5538 2. FILIA NR 10 457 3. FILIA NR 7 265 4. FILIA NR 9 263 5. FILIA NR 20 258 6. FILIA NR 5 207 7. FILIA NR 3 84 8. FILIA NR 15 66 9. FILIA NR 18 50 10. FILIA NR 12-9 11. FILIA NR 2-32 12. FILIA NR 17-78 13. FILIA NR 16-168 14. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ -246 15. FILIA NR 8-253 16. FILIA NR 1-257 17. FILIA NR 11-267 18. FILIA NR 4-596 19. FILIA NR 6-1483 20. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA -1605 21. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -4760 ---------------------------------------- RZESZÓW -2566 ---------------------------------------- 38 *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium W 2016 roku większość agend odnotowała spadek frekwencji wśród odwiedzających rzeszowskie czytelnie. Największy zarejestrowała Wypożyczalna Główna, Wypożyczalna Muzyczna, Filia nr 6 i Filia nr 4. Przyczyną spadków było obniżające się z roku na rok zainteresowanie tradycyjnym księgozbiorem informacyjnym, a jednocześnie powszechne korzystanie z informacji internetowej. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2016 r. już 80,4% polskich gospodarstw domowych posiadało dostęp do Internetu, w tym 75,7% szerokopasmowego. Dobry wynik osiągnęła Czytelna Główna wraz z Informatorium. Należy dodać, że Informatorium po raz pierwszy liczyło odwiedziny ręcznie w jednym okresie sprawozdawczym na podstawie wejść do pomieszczeń i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Nieco mniejszy wzrost zainteresowania dotyczył Filii nr: 10, 7, 9, 20 i 5.
39 Tabela nr 35. Udostępnienia na miejscu w roku 2016 Placówka Książki Czasopisma oprawne i nieoprawne Zbiory specjalne Razem Informatorium 11382 1239 7226 19847 Czytelnia Główna 16213 46918 599 63730 Filie i oddziały 20680 34655 1457 56792 Razem 48275 82812 9282 140369 Wykres nr 14. Struktura udostępnień na miejscu w roku 2016 Struktura udostępnień na miejscu wskazuje, że w roku sprawozdawczym w rzeszowskich bibliotekach korzystano głównie z czasopism oprawnych i nieoprawnych 59% oraz książek 34%. Mniejszym zainteresowaniem cieszyły się zbiory specjalne 7%. W stosunku do 2015 r. wzrósł popyt na czasopisma, spadł na książki i zbiory specjalne.
40 Tabela nr 36. Udostępnienia porównawczo w latach 2015-2016 Agenda 2015 2016 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 80776 83577 2801 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 10145 1811-8334 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 10675 11042 367 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 16195 17448 1253 5. FILIA NR 1 1704 1274-430 6. FILIA NR 2 492 416-76 7. FILIA NR 3 2298 2716 418 8. FILIA NR 4 4794 5620 826 9. FILIA NR 5 1367 545-822 10. FILIA NR 6 7869 5899-1970 11. FILIA NR 7 3774 4134 360 12. FILIA NR 8 1287 1103-184 13. FILIA NR 9 1082 1481 399 14. FILIA NR 10 452 290-162 15. FILIA NR 11 1324 1323-1 16. FILIA NR 12 169 169 17. FILIA NR 15 286 708 422 18. FILIA NR 16 344 413 69 19. FILIA NR 17 55 91 36 20. FILIA NR 18 8 8 21. FILIA NR 20 4 301 297 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 145092 140369 7256-11979 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Wykres nr 15. Udostępnienia w poszczególnych agendach porównawczo w latach 2015-2016 Tabela nr 37. Udostępnienia w latach 2012-2016 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba 141068 140528 145210 145092 140369
41 Wykres nr 16. Udostępnienia w latach 2012-2016 W latach 2012-2013 liczba udostępnień zbiorów na miejscu kształtowała się na poziomie od 140 528 do 141 068 jednostek. Wzrost liczby udostępnień do 145 210 jednostek przyniósł 2014 rok i o podobnej wielkości udostępnień prezencyjnych można mówić również w 2015 roku. Niestety w 2016 roku nastąpił spadek udostępnień, osiągnął poziom sprzed dwóch lat, czyli analogiczny jak w latach 2012-2013. Analizując omawiane zagadnienie w poszczególnych placówkach widać, że największy przyrost odnotowały: Czytelnia Główna i Informatorium, Wypożyczalnia Główna i Filia nr 4. Mimo iż spadki zarejestrowała mniejsza liczba agend przewyższyły one wzrosty. Największy spadek dotyczył Wypożyczalni Muzycznej. Przyczyną spadku była dostępność online coraz większej ilości zbiorów elektronicznych, a także likwidacja dwóch kierunków zaocznych studiów artystycznych na Uniwersytecie Rzeszowskim muzycznego i plastycznego, głównych odbiorców udostępnianych materiałów. Należy dodać, że zbiory książkowe, gromadzone na potrzeby czytelń służyły zdobywaniu konkretnych informacji. Ich znaczenie zmalało, zostały wyparte przez powszechnie dostępny Internet zarówno w bibliotekach, jaki domach użytkowników. Obniżone wyniki udostępnień książek były dodatkowo spowodowane coraz lepiej opracowaną bazą katalogową, pozwalającą użytkownikowi na precyzyjny dobór poszukiwanych materiałów.
42 Tabela nr 38. Odwiedziny w Czytelni Głównej WiMBP w Rzeszowie w 2016 roku (cz. 1) 2015 2016 +/- Czytelnia Główna 16245 13719-2526 Tabela 38. Udostępnienia w Czytelni Głównej WiMBP w 2016 roku (cz. 2) 2015 2016 +/- Czytelnia Główna 60944 63730 +2 786 Największa Czytelnia WiMBP w Rzeszowie zanotowała na koniec 2016 roku spadek odwiedzin o 2 526 i wzrost udostępnień o 2 786. Od 2015 roku Czytelnia Główna liczy odwiedziny ręcznie w jednym okresie sprawozdawczym na podstawie wejść do pomieszczenia i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Czytelnia Główna wciąż jest dla wielu użytkowników wygodnym miejscem do pracy i nauki. Wzrost udostępnień o 2 786 wol. dotyczył prasy, niemniej wzrosła również liczba udostępnionych zbiorów specjalnych o 66 jednostek. Książki cieszyły się dużo mniejszym zainteresowaniem w stosunku do roku 2015. Obniżenie liczby udostępnień tych ostatnich o 4 036 wol. było spowodowane coraz lepiej opracowanym katalogiem elektronicznym, a co za tym idzie wyższą skutecznością dotarcia do poszukiwanej pozycji, łatwiejszym dostępem do materiałów w postaci elektronicznej oraz do Internetu.
43 Tabela nr 39. Działalność informacyjna w latach 2015-2016 Agenda 2015 2016 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 5052 5246 194 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1691 1147-544 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 3342 3335-7 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 5221 4212-1009 5. FILIA NR 1 1417 1447 30 6. FILIA NR 2 863 863 7. FILIA NR 3 329 354 25 8. FILIA NR 4 2825 2834 9 9. FILIA NR 5 925 537-388 10. FILIA NR 6 3545 2700-845 11. FILIA NR 7 423 438 15 12. FILIA NR 8 444 438-6 13. FILIA NR 9 1084 1213 129 14. FILIA NR 10 948 1350 402 15. FILIA NR 11 14 395 381 16. FILIA NR 12 107 56-51 17. FILIA NR 15 1108 1397 289 18. FILIA NR 16 352 701 349 19. FILIA NR 17 164 227 63 20. FILIA NR 18 65 66 1 21. FILIA NR 20 48 143 95 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 29967 29099 1982-2850 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 40. Działalność informacyjna w latach 2015-2016 WZROST LUB SPADEK - INFORMACJE 1. FILIA NR 10 402 2. FILIA NR 11 381 3. FILIA NR 16 349 4. FILIA NR 15 289 5. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 194 6. FILIA NR 9 129 7. FILIA NR 20 95 8. FILIA NR 17 63 9. FILIA NR 1 30 10. FILIA NR 3 25 11. FILIA NR 7 15 12. FILIA NR 4 9 13. FILIA NR 18 1 14. FILIA NR 2 15. FILIA NR 8-6 16. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ -7 17. FILIA NR 12-51 18. FILIA NR 5-388 19. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA -544 20. FILIA NR 6-845 21. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -1009 ---------------------------------------- RZESZÓW -868 ----------------------------------------
44 W 2016 roku zanotowano niewielki spadek udzielonych informacji o 868. Z analizy porównawczej wynika, że większość palcówek w roku sprawozdawczym udzieliła większej liczby informacji niż w roku poprzednim. Największy wzrost osiągnęła Filia nr 10, Filia nr 11, Filia nr 16 oraz Filia nr 15. Największy spadek zanotowała Wypożyczalnia Główna, Filia nr 6 oraz Wypożyczalnia Muzyczna. Warsztat informacyjny agend opiera się na książkach oraz bazach internetowych. Powszechny dostęp do Internetu eliminuje bibliotekę jako pośrednika w dotarciu do najprostszej informacji. Przewagę Biblioteki stanowi wiedza pracowników oraz umiejętność dostarczenia precyzyjnej informacji rzeczowej i bibliograficznej. Tabela nr 41. Wykorzystanie Internetu w roku 2016 Agendy 2015 2016 +/- 1 158 145-13 2 74 70-4 3 870 892 +22 4 1952 1450-502 5 409 269-140 6 1369 1454 +85 7 573 500-73 8 419 463 +44 9 363 365 +2 10 1091 15-1076 11 398 294-104 12 61 50-11 15 648 859 +211 16 133 68-65 17 127 58-69 18 58 102 +44 20 13 7-6 1539 1650 +111 Wypożyczalnia Główna 4527 4535 +8 Wypożyczalnia Muzyczna 945 1063 +118 Informatorium 1736 1757 +21 RAZEM 17463 16066-1397
45 Wyniki statystyczne dotyczące wykorzystania Internetu w poszczególnych placówkach uzależnione są od liczby oferowanych komputerów oraz od ruchu czytelniczego w danej placówce. Na koniec 2016 roku we wszystkich agendach WiMBP w Rzeszowie dostępnych dla czytelników pozostawało 89 komputerów z bezpłatnym dostępem do Internetu. Mimo to od kilku lat następuje widoczny spadek zainteresowania Internetem w agendach. W 2016 roku w stosunku do roku ubiegłego zmniejszyło się ono o 8%. Nie bez wpływu pozostaje rosnący odsetek korzystających z Internetu w gospodarstwach domowych, w 2016 roku na poziomie 80,4% (źródło: GUS). V. UPOWSZECHNIANIE CZYTELNICTWA Tabela nr 42. Działalność kulturalno-edukacyjna WiMBP w Rzeszowie w latach 2015-2016 Rodzaj imprezy Liczba 2015 Liczba 2016 +/- Uczestnicy 2015 Uczestnicy 2016 Spotkania autorskie 60 83 +23 2403 3426 +1 023 Pogadanki 36 46 +10 902 1317 +415 Konkursy 90 95 +5 2430 2533 +103 Dyskusje 144 151 +7 1233 1264 +31 Lekcje, wycieczki 298 331 +33 6479 7542 +1 063 Inne 916 1016 +100 27478 30725 +3 247 Pasowanie na 49 38-11 1772 1774 +2 czyt. Razem 1593 1760 +167 42697 48581 +5 884 W 2016 roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie prowadziła szereg działań na rzecz promocji książki i upowszechniania czytelnictwa. Swoje propozycje skierowała do wszystkich grup użytkowników: dzieci, młodzieży i dorosłych, osób wymagających specjalnej troski i indywidualnego podejścia. Wśród przedsięwzięć znalazły się duże kampanie czytelnicze, spotkania autorskie, spotkania z interesującymi ludźmi, imprezy literackie i okolicznościowe, cykle tematyczne, warsztaty komputerowe, językowe, plastyczne, konkursy czytelnicze oraz kluby czytelnicze. W roku sprawozdawczym Biblioteka zrealizowała również interesujący Projekt MKiDN Spotkania pod znakiem pegaza o międzypokoleniowym zasięgu. +/-
46 Wszystkim inicjatywom towarzyszyła myśl, iż najważniejszym zadaniem biblioteki jest kształtowanie kultury czytelniczej, najlepiej od najmłodszych lat. Stąd prowadzono wiele działań nakierowanych na najmłodszych czytelników wspomagających ich rozwój intelektualny i emocjonalny, zachęcających do różnych aktywności. Spośród wszystkich zrealizowanych w 2016 roku form pracy z czytelnikiem należy wymienić: Tabela nr 43. Wykaz wybranych wydarzeń kulturalno edukacyjnych WIMBP w Rzeszowie, zrealizowanych w 2016 roku Nazwa imprezy Miejsce realizacji WYSTAWY 1. Wystawa malarstwa i rysunku prof. UR Marka Pokrywki Hodowca ptasiego śpiewu Wypożyczalnia Muzyczna 2. Bombki choinkowe w obrazach wernisaż i wystawa prac pokonkursowych z Ogólnomiejskiego Konkursu Plastycznego zorganizowanego przez Szkołę Podstawową nr 17 pod patronatem WiMBP w Rzeszowie 3. Tadeusz Konwicki wspomnienie wystawa w 1. rocznicę śmierci Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 4. Krzysztof Kamil Baczyński poeta czasu wojny wystawa w 95. rocznicę urodzin Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 5. Wybrali bibliotekę! sylwetki znanych ludzi związanych z biblioteką Czytelnia Główna 6. Wystawa poświęcona pamięci ofiar Holokaustu, ze zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie Czytelnia Główna 7. Pomiędzy wystawa malarstwa Michała Mieszkowicza. Wypożyczalnia Muzyczna 8. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 9. Umberto Eco życie i twórczość Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 10. Anioły, aniołki, aniołeczki i ich ziemskie wycieczki. Anioły w drodze wernisaż i wystawa prac laureatów nagrodzonych w 12. edycji konkursu plastycznego zorganizowanego przez Szkołę Podstawową nr 2 oraz Zespół Szkolno--Przedszkolny nr 5 pod patronatem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie 11. U mnie jest blisko z serca do papieru 80. Rocznica urodzin Agnieszki Osieckiej Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 12. 400. rocznica śmierci Williama Szekspira Budynek WiMBP ul. Sokoła 13 13. Preludium dnia wystawa rysunku Małgorzaty Ożóg Wypożyczalnia Muzyczna 14. Pomóżmy zwierzakom wystawa prac pokonkursowych 16. edycji wojewódzkiego konkursu plastycznego zorganizowanego przez Rzeszowskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt 15. Wystawa rzeźby autorstwa Józefa Pałaca członka Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury Filia nr 6