OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU SZCZECIN ZA 2014 r.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie 71-342 Szczecin, ul. Wincentego Pola 6, tel.: 091-4870313, fax: 091-4861141 OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU SZCZECIN ZA 2014 r.

SPIS TREŚCI ZAGADNIENIA Z ZAKRESU EPIDEMIOLOGII 9 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 9 1.1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych 9 1.1.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe 9 1.1.2. Decyzje administracyjne wydane w 2014 r. na podstawie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi 15 1.1.3. Wirusowe zapalenie wątroby.. 15 1.1.3.1. Wirusowe zapalenie wątroby typu A 15 1.1.3.2. Wirusowe zapalenie wątroby typu B 16 1.1.3.3. Wirusowe zapalenie wątroby typu C 16 1.1.3.4. Wirusowe zapalenie wątroby typu E 18 1.1.4. Grypa sezonowa.. 18 1.1.5. Choroby wieku dziecięcego 19 1.1.5.1. Ospa wietrzna.. 19 1.1.5.2. Różyczka.. 20 1.1.5.3. Nagminne zapalenie przyusznic świnka... 21 1.1.5.4. Płonica (szkarlatyna) 23 1.1.6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu. 24 1.1.6.1. Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu 24 1.1.6.2. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. 24 1.1.6.3. Wirusowe zapalenie mózgu 25 1.1.7. Inwazyjna choroba meningokokowi.. 25 1.1.8. Borelioza z Lyme 25 1.1.9. Styczność, narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień 26 1.1.10. Choroby przenoszone drogą płciową 30 1.1.11. Gruźlica. 31 1.2. Realizacja szczepień ochronnych.. 32 2

1.2.1. Niepożądane odczyny poszczepienne. 34 1.3. Podsumowanie i wnioski 34 II. Stan sanitarny podmiotów działalności leczniczej.. 36 2.1. Decyzje administracyjne wydane na podmioty działalności leczniczej, z wyodrębnieniem decyzji dot. opiniowania pomieszczeń. 36 2.2. Podmioty działalności leczniczej.. 36 2.2.1. Szpitale 36 2.2.1.1. Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11, 70-891 Szczecin... 37 2.2.1.2. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej ZDROJE", ul. Mączna 4, 70-780 Szczecin 2.2.1.3. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2, PUM Al. Powst. Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin 42 46 2.2.1.4. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PUM, ul. Unii Lubelskiej 1, 71-252 Szczecin.. 51 2.2.1.5. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony ul. Arkońska 4, Szczecin 57 2.2.1.6. Zachodniopomorskie Centrum Onkologii ul. Strzałowska 25, 71-730 Szczecin 61 2.2.1.7. ZOZ Szpital Aresztu Śledczego Areszt Śledczy ul. Kaszubska 28, 70-952 Szczecin. 65 2.2.1.8. Centrum Narodzin Mamma, ul. Sowia 38, 70-794 Szczecin.. 67 2.2.1.9. AMC Art. Medical Center, ul. Langiewicza 28/U1, 70-263 Szczecin. 69 2.2.2. Szpitale jednego dnia.. 71 2.2.2.1. Artplastica Zakład Leczniczy Sp. z o.o., Sp. komandytowa ul. Wojciechowskiego 7, 71-476 Szczecin 71 2.2.2.2. VULMED, Sp. z o. o., ul. Starego Wiarusa 25, 71-206 Szczecin 73 2.2.2.3. MEDIKLINIKA Sp. z o. o., ul. Mickiewicza 55, 70-385 Szczecinie 74 2.2.3. Zakażenia szpitalne. 77 2.3. Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie i ambulatoria.. 77 2.3.1. Indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe praktyki lekarskie, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych... 80 2.4. Podsumowanie i wnioski 82 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU.. 84 I. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z 84 3

żywnością oraz kosmetyków (ogólna ocena obiektów) 1.1. Wytwórnie lodów.. 85 1.2. Automaty do lodów 85 1.3. Piekarnie 85 1.4. Ciastkarnie. 86 1.5. Browar 87 1.6. Zakłady garmażeryjne 88 1.7. Wytwórnie wyrobów cukierniczych.. 89 1.8. Wytwórnie koncentratów spożywczych 89 1.9. Inne wytwórnie żywności.. 90 1.10. Obiekty obrotu żywnością 90 1.10.1. Sklepy spożywcze. 90 1.10.2. Super i hipermarkety. 91 1.10.3. Magazyny hurtowe 92 1.10.4. Kioski spożywcze.. 93 1.10.5. Kioski na targowiskach sprzedające mięso... 94 1.10.6. Kioski na targowiskach sprzedające inne środki spożywcze 94 1.10.7. Obiekty ruchome i tymczasowe 94 1.10.8. Środki transportu żywnością. 95 1.10.9. Inne obiekty obrotu żywnością. 95 1.11. Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego 96 1.11.1. Mała gastronomia.. 98 1.11.2. Wagony gastronomiczne.. 99 1.12. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte. 99 1.12.1. Zakłady żywienia dzieci i młodzieży 99 1.12.2. Stołówki pracownicze.. 100 1.12.3. Bufety przy zakładach pracy. 100 1.12.4. Bloki żywienia w szpitalach.. 101 1.12.5. Kuchnie niemowlęce. 101 4

1.12.6. Zakłady usług cateringowych 102 1.12.7. Inne zakłady żywienia.. 102 1.13. Wytwórnie i miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością.. 102 1.14. Nadzór nad kosmetykami. 103 1.14.1. Obiekty obrotu kosmetykami 103 1.14.2. Zakłady produkujące i konfekcjonujące kosmetyki.. 103 1.15. Najczęściej stwierdzone nieprawidłowości podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych.. 104 II. Jakość zdrowotna środków spożywczych, oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.. 105 III. Zatrucia pokarmowe 107 IV. Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami organami samorządowymi podejmowana w ramach określonych akcji.. 108 V. Znakowanie.. 111 VI. Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów. 111 VII. Ocena sposobu żywienia i podejmowane działania związane z edukacją dotyczącą prawidłowego żywienia VIII. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogacanymi witaminami lub składnikami mineralnymi oraz nową żywnością 112 113 IX. Nadzór nad przebiegiem imprez masowych... 116 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU HIGIENY PRACY 117 I. Nadzór bieżący nad zakładami pracy 117 II. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne... 126 II. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne.. 126 IV. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz produktami biobójczymi.. 127 V. Choroby zawodowe.. 128 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU HIGIENY KOMUNALNEJ.. 129 I. Liczba obiektów pod nadzorem 129 II. Ogólna liczba kontroli.. 129 III. Liczba załatwionych interwencji. 129 5

IV. Liczba decyzji. 131 V. Liczba zamknięć / unieruchomień / wyłączeń z użytkowania obiektu lub jego części 131 VI. Charakterystyka obiektów.. 136 6.1. Jakość wody przeznaczonej do spożycia... 136 6.1.1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia w 2014 r. 136 6.1.2. Wodociąg Miedwie-Żelewo ujęcie powierzchniowe.. 137 6.1.3. Wodociąg Pilchowo - ujęcie głębinowe.. 137 6.1.4. Zakład Produkcji Wody Skolwin ujęcie głębinowe. 138 6.1.5. TBS Prawobrzeże ul. Szosa Stargardzka 77-79 ujęcie głębinowe. 138 6.1.6. Lokalne urządzenia wodociągowe.. 138 6.2. Baseny kąpielowe.. 139 6.3. Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli.. 140 6.4. Stan sanitarny obiektów. 140 6.4.1. Ustępy publiczne. 140 6.4.2. Domy pomocy społecznej (DPS) 141 6.4.3. Inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej... 141 6.4.4. Noclegownie i domy dla bezdomnych 141 6.4.5. Obiekty świadczące usługi hotelarskie skategoryzowane i nie objęte kategoryzacją. 141 6.4.6. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz świadczące łącznie wybrane z powyższych usług pod kątem zachowania wymogów procesów mycia i dezynfekcji oraz, gdy zachodzi taka potrzeba, procesów sterylizacji; narzędzi wykorzystywanych podczas świadczenia usług.. 142 6.4.7. Obiekty komunikacji publicznej - dworce autobusowe, dworce i stacje PKP 147 6.4.8. Środki transportu osobowego.. 148 6.4.9. Przystanie jednostek pływających rekreacyjnych i sportowych, w tym wędkarskie.. 151 6.4.10. Tereny rekreacyjne 152 6.4.11. Zakłady karne i areszty śledcze. 152 6.4.12. Apteki 153 6.4.13. Magle i pralnie.. 153 6.4.14. Obiekty kulturalne. 153 6

6.4.15. Stacje paliw... 154 6.4.16. Punkty zlewne.. 154 6.4.17. Targowiska 154 6.4.18. Izby wytrzeźwień.. 154 6.4.19. Obiekty sportowe.. 154 6.4.20. Parkingi strzeżone. 155 6.4.21. Punkty zbiórki odpadów problemowych (Ekoporty) 155 6.5. Cmentarze i zakłady pogrzebowe w kontekście nadzoru nad postępowaniem ze zwłokami i szczątkami ludzkimi 155 6.6. Szpitale.. 157 6.6.1. Zaopatrzenie szpitali w wodę do spożycia. 157 6.6.2. Postępowanie z bielizną szpitalną i pralnictwo.. 158 6.6.3. Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego z uwzględnieniem spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi. 169 6.6.4. Postępowanie ze zwłokami w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego, prosektoria.. 178 6.6.5. Postępowanie z odpadami komunalnymi 181 VII. Liczba i zabezpieczenie imprez masowych.. 183 VIII. Inne informacje o podjętych działaniach i przedsięwzięciach. 184 IX. Krótkie podsumowanie wnioski.. 184 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU HIGIENY DZIECI I MŁODZIEŻY. 186 I. Szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze oraz wypoczynek dzieci i młodzieży 186 II. Higiena procesu nauczania.. 187 III. Warunki wypoczynku dzieci i młodzieży.. 189 IV. Działalność pokontrolna w placówkach nauczania, wychowania i opieki. 190 V. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach.. 191 VI. Warunki do utrzymania higieny osobistej w placówkach nauczania i wychowania.. 191 VII. Szkolenia i narady organizowane przez OHDiM WSSE.. 192 VIII. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi 192 IX. Prowadzenie dożywiania w szkołach. 192 7

X. Ochrona placów zabaw, terenów rekreacyjnych, terenów sportowych przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi XI. Warunki sanitarno-higieniczne dla dzieci 5 i 6 letnich w tzw. oddziałach zerowych w placówkach oświatowych.. 192 192 XII. Warunki do utrzymania higieny osobistej w żłobkach i klubach malucha... 193 XIII. Ocena mebli edukacyjnych pod kątem posiadania certyfikatów w placówkach. 193 XIV. Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych.. 193 XV. Inne dane.. 194 XVI. Podsumowanie. 195 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO. 196 ZAGADNIENIA Z ZAKRESU OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA. 198 I. Główne programy prozdrowotne realizowane na terenie powiatu 198 II. Główne akcje realizowane na terenie powiatu. 205 III. Podsumowanie i wnioski 208 8

ZAGADNIENIA Z ZAKRESU EPIDEMIOLOGII I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1.1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych Opracowanie przedstawia zasadnicze dane dotyczące kształtowania się sytuacji epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych na terenie Szczecina w roku 2014, w odniesieniu do lat 2012-2014. Raport przygotowano na podstawie rocznych sprawozdań o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach sporządzonych dla Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. W związku z niekorzystną sytuacją epidemiologiczną gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej, rozprzestrzenianiem się epidemii oraz potencjalnym ryzykiem zawleczenia przypadków choroby do Polski, priorytetem w roku 2014 było przygotowanie lub aktualizacja przez szpitale, Pogotowie Ratunkowe i Przychodnie Medycyny Rodzinnej procedur na wypadek zagrożenia chorobą wysoce zakaźną i szczególnie niebezpieczną uwzględniając zagrożenie związane z możliwością kontaktu z osobą podejrzaną o zachorowanie na gorączkę krwotoczną Ebola lub inną chorobę wysoce zakaźną. W związku ze spadkiem odsetka wszczepialności p/chorobom zakaźnym, prowadzono nadzór nad osobami uchylającymi się od obowiązkowych szczepień ochronnych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnym. Przy obliczaniu wskaźnika zapadalności na 100 tys. mieszkańców brano pod uwagę ludność miasta Szczecin w latach 2012-2014. Wynosiła ona odpowiednio w 2012 r. - 409 tys. mieszkańców, 2013 r.- 409 tys. mieszkańców zaś 408.180 mieszkańców w roku 2014. 1.1.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe W Polsce za ognisko zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego uważa się zachorowanie co najmniej 2 osób po spożyciu tej samej żywności, w tym samym czasie w określonym środowisku. Na terenie PSSE w Szczecinie w 2014 r. odnotowano łącznie 17 zbiorowych zatruć pokarmowych. Objawy żołądkowo-jelitowe najczęściej wywoływały bakterie (z rodzaju Salmonella) oraz wirusy (rotawirusy, adeno lub norowirusy). Wśród zgłoszonych ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową w 12 przypadkach czynnikiem etiologicznym były rotawirusy, w 1 przypadku norowirusy oraz w 1 przypadku zatrucie nastąpiło po spożyciu metanolu. W 3 przypadkach zatrucia, czynnik etiologiczny nie został ustalony. Zarejestrowane ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową miały miejsce w 7 przypadkach w placówkach opiekuńczych, 6 przypadkach w domu rodzinnym, w 3 przypadkach w placówkach opieki zdrowotnej, zaś w 1 przypadku w placówce oświatowej. Wśród ww. ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową, najliczniejsze zachorowania miały miejsce w dwóch placówkach opiekuńczych: jedno zarejestrowane w marcu 2014 r., w którym czynnikiem etiologicznym były rotawirusy; liczba osób narażonych 94, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; liczba osób chorych 22, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; 9

liczba osób hospitalizowanych 22, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; liczba zgonów 0; przeważające objawy biegunka, luźne stolce, wymioty, gorączka; źródło zakażenia nie ustalono. Drugie zarejestrowane w listopadzie 2014 r., w którym czynnikiem etiologicznym były norowirusy; liczba osób narażonych 395, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; liczba osób chorych 57, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; liczba osób hospitalizowanych - 2, w tym dzieci do 14-go roku życia 0; liczba zgonów 0; przeważające objawy luźne stolce, stan podgorączkowy, biegunka, wymioty, bóle brzucha; źródło zakażenia nie ustalono. Ponadto w 2014 r. zarejestrowano 356 zachorowań na biegunkę wywołaną rotawirusami (współczynnik zapadalności 87,2/100 tys. mieszkańców), z czego hospitalizowano 99,7% przypadków. W latach 2012-2013 zarejestrowano odpowiednio 273 (współczynnik zapadalności 66,7/100 tys. mieszkańców) i 285 (współczynnik zapadalności 69,8/ 100 tys. mieszkańców) przypadki biegunki rotawirusowej. Ryc. 1. Rotawirusy - liczba przypadków zachorowań mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 zachorowania na biegunkę wywołaną przez rotawirusy w latach 2012-2014 400 liczba przypadków 300 200 100 273 285 356 0 2012 2013 2014 rok 10

Ryc. 2. Rotawirusy - współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 zachorowania na biegunkę wywołaną przez rotawirusy w latach 2012-2014 100 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 80 60 40 20 0 87,2 66,7 69,8 2012 2013 2014 rok Wśród wirusowych zakażeń jelitowych w 2014 r. zarejestrowano 29 przypadków biegunki wywołanej przez adenowirusy (współczynnik zapadalności 7,1/100 tys. mieszkańców), o 15 mniej niż w roku 2012 (44 przypadki, współczynnik zapadalności 10,8/100 tys. mieszkańców) oraz o 5 więcej niż w roku 2013 (24 przypadki, współczynnik zapadalności 5,9/100 tys. mieszkańców). Wszystkie przypadki zachorowań w roku 2014 były hospitalizowane. Ryc. 3. Adenowirusy - liczba przypadków zachorowań mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 zachorowania na biegunkę wywołaną adenowirusami w latach 2012-2014 liczba przypadków 50 40 30 20 10 0 44 29 24 2012 2013 2014 rok Ponadto w 2014 r. zarejestrowano 11 przypadków nieżytu żołądkowo-jelitowego wywołanego przez norowirusy (współczynnik zapadalności 2,7/100 tys. mieszkańców), hospitalizowano 18,1% przypadków zachorowań. 11

W 2014 r. odnotowano ogółem 245 przypadków bakteryjnych zakażeń pokarmowych (współczynnik zapadalności 60,0/100 tys. mieszkańców), o 42 więcej niż w roku 2012 (212 przypadków, współczynnik zapadalności 51,8 na 100 tys. mieszkańców) oraz o 77 mniej niż w roku 2013, w którym zgłoszono łącznie 322 podobnych zachorowań (współczynnik zapadalności 78,7 na 100 tys. mieszkańców). Ryc. 4. Bakteryjne zakażenia pokarmowe - liczba przypadków zachorowań mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 bakteryjne zakażenia pokarmowe w latach 2012-2014 liczba przypadków 350 300 250 200 150 100 50 0 322 212 245 2012 2013 2014 rok Wśród zgłoszonych przypadków bakteryjnych zakażeń pokarmowych, najwięcej zachorowań, bo aż 191 przypadków (współczynnik zapadalności 46,8/100 tys. mieszkańców) spowodowanych było obecnością bakterii Clostridium difficile. Jest to o 100 przypadków więcej niż w roku 2012 (91 zachorowań, współczynnik zapadalności 22,2/100 tys. mieszkańców) i o 45 przypadków mniej niż w roku 2013, wówczas zarejestrowano 236 przypadków tych zakażeń (współczynnik zapadalności 57,7/100 tys. mieszkańców). Ryc. 5. Clostridium difficile - liczba przypadków zachorowań mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 Clostridium difficile - zachorowania w latach 2012-2014 liczba przypadków 250 200 150 100 50 0 236 191 91 2012 2013 2014 rok 12

Ryc. 6. Clostridium difficile - współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 Clostridium difficile współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 60 50 40 30 20 10 0 57,7 46,8 22,2 2012 2013 2014 rok Drugim co do wielkości czynnikiem etiologicznym powodująca zakażenia pokarmowe była Salmonella spp. W roku 2014 odnotowano 35 przypadków zachorowań (współczynnik zapadalności 8,6/100 tys. mieszkańców), jest to o 14 przypadków zachorowań mniej niż w roku poprzednim, w którym odnotowano 49 przypadków zachorowań (współczynnik zapadalności 12,0/100 tys. mieszkańców). Ryc. 7. Salmonella spp. - liczba przypadków zachorowań mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 Salmonella spp. 60 liczba przypadków 50 40 30 20 10 0 51 49 35 2012 2013 2014 rok 13

Ryc. 8. Salmonella spp. - współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 Salmonella spp. wspólczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 14 12 10 8 6 4 2 0 12,5 12 8,6 2012 2013 2014 rok W 2014 r. potwierdzono, iż bakteryjne zatrucia pokarmowe wywoływane były również przez: Escherichia coli w 6 przypadkach, Campylobacter w 1 przypadkach, a także Yersinia enterocolitica w 2 przypadkach. W roku 2014 podobnie jak w latach 2012-2013 nie odnotowano żadnego zachorowania na czerwonkę bakteryjną, na dur brzuszny, dury rzekome oraz zatruć jadem kiełbasianym. Tab. 1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe o etiologii bakteryjnej w Szczecinie w latach 2012-2014. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Rok ogółem lata 2012-2014 2012 2013 2014 Nazwa jednostki chorobowej Liczba zachorowań Liczba zachorowań w % Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Zatrucia i zakażenia pokarmowe 626 80,4 155 37,9 268 65,6 203 49,7 Salmonellozy jelitowe 135 17,3 51 12,5 49 12 35 8,6 Salmonellozy pozajelitowe 17 2,2 5 1,2 5 1,2 7 1,7 Czerwonka bakteryjna 1 0,1 1 0,2 0 0 0 0 Ogółem 779 100 212 51,8 322 78,7 245 60,0 W 2014 r. zgłoszono również 214 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych nieokreślonych (współczynnik zapadalności 52,4/100 tys. mieszkańców) oraz 684 przypadki biegunki i zapalenia żołądkowojelitowego o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (współczynnik zapadalności 167,6/100 tys. 14

mieszkańców), które w zdecydowanej większości nie zostały potwierdzone badaniami ani nie wymagały hospitalizacji. W 2013 r. zgłoszono kolejno 321 (współczynnik zapadalności 78,5/100 tys. mieszkańców) i 454 (współczynnik zapadalności 111,0/100 tys. mieszkańców) przypadki zachorowań na ww. jednostki chorobowe. 1.1.2. Decyzje administracyjne wydane w 2014 r. na podstawie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wydał 11 decyzji administracyjnych nakazujących osobom przebywającym na terytorium RP poddanie się obowiązkom wynikającym z art. 5 ust.1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W związku ze stwierdzeniem obecności pałeczek Salmonella w badaniach kału wydano 8 decyzji administracyjnych, w tym: 7 decyzji odsuwających dzieci od uczęszczania do przedszkola i 1 decyzję odsunięcia od wykonywania pracy w miejscach, gdzie może dojść do przeniesienia zakażenia na inne osoby. W roku 2014 wydano również 3 decyzje administracyjne nakazujące poddanie się obowiązkowej hospitalizacji: 2 w związku z zakwalifikowaniem do włączenia profilaktyki poekspozycyjnej podania immunoglobuliny p/wściekliźnie - obie wydane decyzje dotyczyły jednej i tej samej osoby oraz 1 decyzję w związku z przerwanym leczeniem p/prątkowym w przebiegu gruźlicy płuc, gdzie zalecenia zostały wykonanie, osoba chora stawiła się na leczenie szpitalne. 1.1.3. Wirusowe zapalenie wątroby Wirusowe zapalenie wątroby typu B wywołuje wirus HBV. Do zakażenia dochodzi drogą naruszenia ciągłości tkanek, które może być związane z zabiegiem medycznym, na skutek źle wysterylizowanego sprzętu medycznego. Możliwe sa pozamedyczne drogi zakażenia tj.: zabiegi fryzjerskie, kosmetyczne czy tatuaże, a także drogą kontaktów seksualnych. Wyróżniamy kilka odmian wirusowego zapalenia wątroby, w zależności od wywołującego je wirusa: wirusowe zapalenie wątroby typu A, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirusowe zapalenie wątroby typu D, wirusowe zapalenie wątroby typu E. Zapalenie wątroby, w zależności od wirusa wywołującego chorobę, ma różne nasilenie, przebieg i możliwe powikłania. Wśród mieszkańców Szczecina roku 2014 zarejestrowano zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B, typu C oraz typu E. 1.1.3.1. Wirusowe zapalenie wątroby typu A W roku 2014, podobnie jak w 2013, nie odnotowano żadnego zachorowania/podejrzenia zachorowania na WZW typu A. Na przestrzeni 3 ostatnich lat odnotowano spadek zachorowań na tę jednostkę chorobową. Ostatnie zachorowanie zarejestrowano w 2012 r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 0,24). 15

Tab. 2. Wirusowe zapalenia wątroby typu A. Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Zarejestrowane wirusowe zapalenia wątroby typu A WZW A Rok 2012 2013 2014 Liczba zachorowań 1 0 0 Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,24 0 0 1.1.3.2. Wirusowe zapalenie wątroby typu B Do zakażenia wirusem żółtaczki wszczepiennej wystarcza niezauważalna gołym okiem ilość krwi (0,0004 ml). Wirus może przetrwać poza organizmem długie lata. Ryzyko zachorowania stwarza każdy, niekoniecznie medyczny zabieg powodujący nawet niewielkie naruszenie ciągłości tkanek, wykonywany narzędziami, które nie zostały poddane właściwym procesom dezynfekcji i sterylizacji. W 2014 r. zgłoszono 6 przypadków WZW typu B, jest to o 3 przypadki więcej zachorowań niż w latach 2012-2013. Tab. 3. Wirusowe zapalenia wątroby typu B. Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Zarejestrowane wirusowe zapalenia wątroby typu B WZW B Rok 2012 2013 2014 Liczba zachorowań 3 3 6 Wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,7 0,9 1,5 W roku 2014 zarejestrowano 46 nowo wykrytych przypadków nosicieli wirusa zapalenia wątroby typu B (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 11,3). Jest to o 4 przypadki mniej niż w roku 2012 i o 11 przypadków mniej niż w roku 2013. Wśród osób, u których po raz pierwszy wykryto wirusa zapalenia wątroby typu B - 7 otrzymało wcześniej szczepienia p/wzw B. Tab. 4. Nosicielstwo wirusowego zapalenia wątroby typu B. Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Nosicielstwo WZW typu B Zarejestrowani nosiciele HBs Ag Rok 2012 2013 2014 Liczba zachorowań 50 35 46 Wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 12,2 8,6 11,3 1.1.3.3. Wirusowe zapalenie wątroby typu C W 2014 r. zarejestrowano łącznie 45 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, w tym 26 przypadków wg definicji z 2014 r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 6,37) i 19 przypadków wg definicji 2005 r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,65). W odniesieniu do 16

roku 2013, gdzie zarejestrowano 2 przypadki wg definicji 2005 r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,49) oraz 2 przypadki wg definicji 2009 r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,49), odnotowano znaczny wzrost zachorowań. Z uwagi na zmianę definicji w roku 2014 trudno jest odnieść się miarodajnie do danych wg definicji 2009. Tab. 5. Wirusowe zapalenia wątroby typu C. Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Zarejestrowane wirusowe zapalenia wątroby typu C WZW C Rok 2012 2013 2014 Liczba zachorowań 8* 4* 45* współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 1,96 0,98 11,02 * liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typy C z uwzględnieniem obu obowiązujących definicji zachorowania W prezentowanym okresie zarejestrowano 147 nowo wykrytych nosicieli wirusa zapalenia wątroby (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł: 36,0). W roku 2014 zarejestrowano o 1 przypadek mniej niż w roku 2012 i o 14 przypadków mniej niż w roku 2013. Na podstawie przeprowadzonej analizy wywiadów epidemiologicznych ustalono następujące drogi narażenia na zakażenie: duże operacje chirurgiczne (20 wskazań), małe zabiegi chirurgiczne (17 wskazań), uzależnienie od alkoholu (5 wskazań), transfuzja przed 1993 r. (10 wskazań), pobyt w zakładzie karnym (3 wskazania), narkotyki przyjmowane dożylnie (3 wskazania), narkotyki wciągane przez nos (3 wskazania), transfuzja po 1993 r. (2 wskazania), kontakt domowy (2wskazania), przypadkowe kontakty seksualne (2 wskazania), pracownik służb porządkowych (1 wskazanie), pracownik służby zdrowia (1 wskazanie), inne: zabiegi stomatologiczne (3 wskazania), tatuaże (5 wskazań). 17

Tab. 6. Nosicielstwo Wirusa zapalenia wątroby C Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Nosicielstwo WZW C Rok 2012 2013 2014 Zarejestrowani HCV nosiciele Liczba zachorowań 146 161 147 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 35,77 39,44 36,01 W 2014 r. zarejestrowano jedną osobę, jako nowo wykrytego nosiciela jednocześnie wirusa zapalenia wątroby typu B jak i typu C. 1.1.3.4. Wirusowe zapalenie wątroby typu E W roku 2014 po raz pierwszy w Szczecinie odnotowano 1 przypadek zawleczony zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu E (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 0,24) u pacjenta, który powrócił z wycieczki z Turcji i wskazywał na spożycie owoców morza oraz soku pomarańczowego z kostkami lodu. Tab. 7. Wirusowe zapalenia wątroby typu E. Liczba zachorowań i wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców w latach 2012-2014 Zarejestrowane wirusowe zapalenia wątroby typu E WZW E Rok 2012 2013 2014 Liczba zachorowań 0 0 1 Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0 0 0,24 1.1.4. Grypa sezonowa Grypa jest ostrą, bardzo zakaźną chorobą wirusową, mającą szczególne powinowactwo do układu oddechowego. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową. Zachorowania mogą występować w formie cyklicznych epidemii i pandemii. Grypa może być również przyczyną zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zaostrzenia chorób przewlekłych, a nawet zgonu. Obowiązek zgłaszania zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi spoczywał na wszystkich placówkach służby zdrowia. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę na terenie miasta Szczecin w okresie od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. wyniosła 24.326 (zapadalność 5.959/100 tys. mieszk.), a w 2013 r. - 17.305 (zapadalność 4.231/100 tys. mieszk.) w tym: w przedziale wiekowym 0-4 lat zachorowało 7.944 dzieci, (w 2013 r. 5.973) od 5-14 lat - 5.249 dzieci (w 2013 r. - 3.258), od 15-64 r. ż. - 9.406 osób (w 2013 r. - 6.955) oraz powyżej 65 r. ż. - 1.727 osób (w 2013 r. - 1.119). 33 osoby były skierowane do szpitala. W porównaniu z rokiem ubiegłym zaobserwowano znaczący wzrost podejrzeń zachorowań na grypę. 18

W 2014 r. zarejestrowano ogółem 22 przypadki grypy potwierdzonej badaniami laboratoryjnymi w tym: 18 przypadków grypy typu AH1N1, 4 przypadki grypy typu A z czego 17 osób było hospitalizowanych. Odnotowano 1 zgon z powodu grypy AH1N1. Wśród tych zachorowań odnotowano 1 ognisko epidemiczne grypy na terenie 109 Szpitala Wojskowego z Przychodnią SPZOZ w Oddziale Hematologicznym liczba chorych w ognisku 8 osób oraz 1 osoba z personelu medycznego. Potwierdzono u 8 osób grypę AH1N1 oraz u jednej osoby grypę A. Brak było jednoznacznych wskazówek potwierdzonego lub prawdopodobnego źródła zakażenia w ognisku Jako potwierdzone lub prawdopodobne drogi przenoszenia zakażenia w ognisku wskazano prawdopodobieństwo migracji pacjentów, personelu medycznego, personelu sprzątającego oraz osób odwiedzających. Podjęto na terenie szpitala odpowiednie działania zapobiegawcze i przeciwepidemiczne w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się zakażenia. Natomiast w roku 2013 odnotowano 119 przypadków potwierdzonych zachorowań na grypę badaniami laboratoryjnymi, zarejestrowano 52 przypadki grypy AH1N1, 36 przypadków grypy A oraz 31 przypadków grypy B. Nie zarejestrowano żadnego zgonu z powodu grypy. W ramach nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego zachorowania na grypę monitorowane były podobnie jak w ubiegłych latach, również w oparciu o system SENTINEL. W systemie tym nadzór epidemiologiczny, jak i wirusologiczny prowadzony jest w tej samej populacji osób i realizowany jest przez wybranych lekarzy. W nadzorze epidemiologicznym SENTINEL analogicznie do roku 2013 w roku 2014 uczestniczyło 32 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej z 7 podmiotów leczniczych z terenu Szczecina. 1.1.5. Choroby wieku dziecięcego W roku 2014 podobnie jak w latach ubiegłych nie odnotowano zachorowań na błonicę, poliomyelitis, odrę i tężec. W grupie chorób zakaźnych wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się systematyczne szczepienia ochronne, utrzymuje się dobra sytuacja epidemiczna. 1.1.5.1. Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest ostrą, wirusową, wysoce zaraźliwą chorobą zakaźną, przenoszoną drogą kropelkową. Na ospę wietrzną chorują głównie dzieci. Na przestrzeni 3 ostatnich lat odnotowano naprzemienny spadek i wzrost zachorowań na ospę wietrzną. W roku 2014 w stosunku do lat 2012 i 2014 nastąpił wzrost zgłoszeń zachorowań na ospę wietrzną. W roku 2014 zgłoszono 2239 przypadków ospy wietrznej (współczynnik zapadalności 548,6 na 100 tys. mieszkańców), stanowiło to o 589 więcej przypadków zgłoszonych zachorowań niż w roku 2012 oraz o 784 więcej niż w roku 2013. Ospa wietrzna była najczęściej zgłaszaną chorobą wieku dziecięcego. W roku 2014 najwięcej zachorowań odnotowano w przedziale wiekowym 1-4 lat. Aktualna sytuacja epidemiologiczna wynika prawdopodobnie z tego, iż obowiązkowym szczepieniom p/ospie wietrznej szczepi się tylko dzieci z grup ryzyka. 19

Ryc. 9. Liczba przypadków zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2012-2014 zachorowanie na ospę wietrzną w latach 2012-2014 liczba przypadków 2500 2000 1500 1000 500 0 2239 1650 1455 2012 2013 2014 rok Ryc. 10. Zachorowania na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2012-2014 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców ospa wietrzna w latach 2012-2014 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 600 500 400 300 200 100 0 548,6 403,4 355,7 2012 2013 2014 rok 1.1.5.2. Różyczka Różyczka (łac. Rubeola), to choroba wieku dziecięcego. Wirus różyczki przenoszony jest drogą kropelkową. Zachorowanie na różyczkę u kobiety w ciąży może spowodować bardzo poważne zmiany rozwojowe płodu. Najskuteczniejszą ochroną przed różyczką są szczepienia ochronne. W porównaniu do lat ubiegłych w roku 2014 odnotowano spadek zgłoszeń zachorowań na różyczkę. W 2014 r. odnotowano 36 (współczynnik zapadalności 8,8/100 tys. mieszkańców) zachorowań na różyczkę. W stosunku do roku poprzedniego odnotowano spadek o 56 zachorowań (92 przypadki - współczynnik zapadalności 22,4 na 100 tys. mieszkańców) zaś do roku 2012 o 26 zachorowań (62 przypadki - współczynnik 20

zapadalności 15,1 na 100 tys. mieszkańców). Należy nadmienić, iż największą liczbę zachorowań odnotowano u mężczyzn w przedziale wiekowym 5-9 lat. Ryc. 11. Liczba przypadków zachorowań w Szczecinie w latach 2012-2014 różyczka - zachorowania w latach 2012-2014 liczba przypadków 100 80 60 40 20 0 92 62 36 2012 2013 2014 rok Ryc. 12. Zachorowania na różyczkę w Szczecinie w latach 2012-2014. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców różyczka - zachorowania w latach 2012-2014 25 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 20 15 10 5 0 22,5 15,1 8,2 2012 2013 2014 rok 1.1.5.3. Nagminne zapalenie przyusznic świnka Nagminne zapalenie przyusznic, tzw. świnka (łac. parotitis epidemica, ang. mumps) jest to stan zapalny ślinianek przyusznych wywołanych przez wirusa świnki. Choroba zaczyna się nagle. Świnka może wywoływać wiele powikłań, które występują u dzieci starszych lub osób dorosłych są to: zapalenie ucha 21

środkowego prowadzące czasem do głuchoty, zapalenie trzustki, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych a u około 20% mężczyzn bóle i obrzęk jąder, co może prowadzić do bezpłodności. W latach 2013-2014 odnotowuje się zbliżoną liczbę przypadków zgłoszeń zachorowań na świnkę wśród mieszkańców Szczecina. W roku 2014 odnotowano 30 zachorowań (współczynniki zapadalności 7,4 na 100 tys. mieszkańców), o 1 przypadek więcej niż w roku 2013 (29 zachorowań - współczynnik zapadalności 7,0 na 100 tys. mieszkańców). W porównaniu do roku 2012, liczba zgłoszonych zachorowań w 2014 r. zmniejszyła się o 16 przypadków (46 zachorowań - współczynnik zapadalności 11,2 na 100 tys. mieszkańców). Ryc. 13. Liczba przypadków zachorowań na świnkę (nagminne zapalenie przyusznic) w Szczecinie w latach 2012-2014 nagminne zapalenie przyusznic 50 liczba przypadków 40 30 20 10 0 46 29 30 2012 2013 2014 rok Ryc. 14. Zachorowania na świnkę (nagminne zapalenie przyusznic) w Szczecinie w latach 2012-2014. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców nagminne zapalenie przyusznic 12 współczynnik zapadalnośći na 100 tys. mieszkańców 10 8 6 4 2 0 11,2 7,1 7,4 2012 2013 2014 rok 22

Można wnioskować, iż spadek zachorowań związany jest m. in. ze zwiększeniem wszczepialności przeciw śwince, które to szczepienia zostały wprowadzone w 1994 r. dla dzieci w 13-14 miesiącu życia. 1.1.5.4. Płonica (szkarlatyna) Płonica jest to ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, która występuje wśród dzieci młodszych w przedziale wiekowym 3 7 r. ż. Płonicę wywołują bakterie zwane paciorkowcami. Do zarażenia dochodzić może poprzez przedmioty (typu ubranie, pościel, zabawki, smoczki) i żywność zawierającą te bakterie, zwłaszcza mleko i jego przetwory, niekiedy jajka, ale także przez wodę i kurz. Płonica wymaga wczesnego podania antybiotyku, aby nie doszło do groźnych w skutkach powikłań, którymi mogą być: zapalnie mięśnia sercowego, zapalenie ucha środkowego, zapalenie nerek i stawów. W przypadku płonicy nie ma możliwości podnoszenia odporności poprzez szczepienia. W latach 2012-2014 odnotowuje się naprzemienny spadek i wzrost zachorowań wśród mieszkańców Szczecina na płonice. W 2014 r. zarejestrowano 303 zachorowania na płonicę (współczynniki zapadalności 74,2 na 100 tys. mieszkańców). W 2012 i 2013 r. liczba zachorowań na płonicę zmieniała się i wynosiła odpowiednio 351 (współczynniki zapadalności 85,8 na 100 tys. mieszkańców) i 250 zachorowań (współczynniki zapadalności 61,1 na 100 tys. mieszkańców). Ryc. 15. Liczba przypadków zachorowań na płonice w Szczecinie w latach 2012-2014 płonica w latach 2012-2014 liczba przypadków 400 350 300 250 200 150 100 50 0 351 303 250 2012 2013 2014 rok 23

Ryc. 16. Zachorowania na płonice w Szczecinie w latach 2012-2014. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców płonica w latach 2012-2014 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 85,8 74,2 61,1 2012 2013 2014 rok 1.1.6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu jest neuroinfekcją spowodowaną przekroczeniem bariery krew - płyn mózgowo-rdzeniowy, przez różne czynniki infekcyjne m.in.: bakterie, wirusy, pierwotniaki i grzyby. Typowymi objawami klinicznymi jest zespół objawów oponowych z bólami głowy, wymiotami, gorączką często z utratą przytomności, a w przypadku zajęcia mózgu z towarzyszącymi objawami neurologicznymi. 1.1.6.1. Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu W analizowanym okresie zgłoszono 17 zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w tym w 11 przypadkach wyizolowano bakterie. Zarejestrowano 2 zachorowania w przebiegu inwazyjnej choroby meningokokowej czynnikiem etiologicznym były meningokoki typu B oraz meningokoki typu C; 1 przypadek wywołany przez Listerię monocytogenes; 1 przypadek wywołany przez Streptococcus mitis; 1 przypadek wywołany przez Streptococcus aureus; 1 przypadek wywołany przez Enterobacter cloacae oraz 5 przypadków wywołanych przez Streptococcus pneumoniae. W porównaniu z rokiem 2013 na terenie Szczecina odnotowano o 8 przypadków więcej zachorowań na bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zaś w porównaniu do roku 2012 zarejestrowano o 5 więcej niż w roku sprawozdawczym. 1.1.6.2. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych W roku 2014 zarejestrowano 15 przypadków zachorowań zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych, które miały etiologię wirusową. W porównaniu z rokiem 2013 na terenie Szczecina odnotowano o 9 przypadków więcej zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, natomiast w porównaniu do roku 2012 zarejestrowano o 2 zachorowanie więcej niż w roku sprawozdawczym. 24

1.1.6.3. Wirusowe zapalenie mózgu W roku 2014 odnotowano podobnie jak w roku 2012 jedno zachorowanie na wirusowe zapalenie mózgu. Osoba była hospitalizowana. Zaś w roku 2013 odnotowano dwa 2 przypadki wirusowego zapalenia mózgu. 1.1.7. Inwazyjna choroba meningokokowa Inwazyjna choroba meningokokowa (skr. ICHM) to określenie zaplenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy wywołanych przez bakterie Neisseria meningitidis. Ze względu na różnice antygenowe wielocukrów otoczki wyróżnia się 13 grup serologicznych Neisseria meningitidis, z czego 5 serotypów jest chorobotwórczych: A, B, C, W135,Y. W Polsce zachorowania są powodowane głownie przez serotyp B i serotyp C. W 2014 r. do PSSE w Szczecinie zgłoszono u dwóch, 2 letnich dziewczynek zachorowania na posocznicę meningokokową. Dzieci w stanie ciężkim były hospitalizowane, zaś po zakończeniu leczenia, w stanie dobrym wypisane do domu. U jednego dziecka wyhodowano bakterię Neisseria meningitidis z grupy B, a drugiego Neisseria meningitidis z grupy C. Osoby z otoczenia chorych dzieci objęto nadzorem epidemiologicznym. Taka sama liczba zachorowań była w roku 2013. Zarejestrowano 2 przypadki Neisseria meningitidis u dziewczynki 2 letniej oraz dziewczynki 4 letniej. U jednej wyhodowano Neisserię meningitidis z grupy C, w drugim przypadku wyhodowano Neisserię meningitidis - nie określono grupy. 1.1.8. Borelioza z Lyme W roku 2014 w Szczecinie zarejestrowano 108 przypadków zachorowań na boreliozę (współczynnik zapadalności 26,5 na 100 tys. mieszkańców), z czego hospitalizowano 10 osób (9,2% przypadków), w tym 4 pacjentów z neuroboreliozą pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W roku 2013 w Szczecinie zarejestrowano 109 przypadków zachorowań na boreliozę (współczynnik zapadalności 26,6 na 100 tys. mieszkańców). Hospitalizacji wymagało 11 osób (10,1% przypadków), w tym 1 pacjent z neuroboreliozą pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W porównaniu z rokiem 2012, zgłaszalność zachorowań na boreliozę zwiększyła się od roku 2014 o 32 przypadki zachorowań (76 zgłoszonych zachorowań, współczynnik zapadalności 18,6/100 tys. mieszkańców). 25

Ryc. 17. Liczba przypadków zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2012-2014 120 liczba przypadków 100 80 60 40 20 76 109 108 0 2012 2013 2014 rok Ryc. 18. Borelioza - współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Szczecina w latach 2012-2014 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 30 25 20 15 10 5 0 26,7 26,5 18,6 2012 2013 2014 rok 1.1.9. Styczność, narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień Wścieklizna (lyssa) jest chorobą zakaźną o ostrym przebiegu i niemalże światowym zasięgu. Wywołuje ją wirus atakujący ośrodkowy układ nerwowy ssaków (mózgowie, rdzeń kręgowy) w tym również ludzi. Do zakażenia wścieklizną dochodzi wskutek ugryzienia przez zainfekowane zwierzę, a także poprzez kontakt z jego śliną, gdy kontakt ten następuje w miejscu skaleczenia, zadrapania. Nieleczona wścieklizna prawie zawsze prowadzi do śmierci. W latach 2012-2014 liczba zgłoszonych i zarejestrowanych pokąsanych zmieniała się. W roku 2014 liczba pokąsanych ludzi przez zwierzęta wyniosła 402 przypadki pokąsań (współczynnik zapadalności wynosił 98,5 na 100 tys. mieszkańców). 26

Ryc. 19. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2012-2014. Liczba przypadków Pokąsania ludzi przez zwierzęta w latach 2012-2014 liczba przypadków 406 404 402 400 398 396 394 392 406 402 397 2012 2013 2014 rok W latach 2012-2014 zarejestrowano 1205 przypadków pokąsań i wynosiły one odpowiednio w roku 2012 406 (współczynnik zapadalności wynosił 121,7 na 100 tys. mieszkańców), w roku 2013 zarejestrowano o dziewięć przypadków pokąsań mniej, tj. 397 (97,1,na 100 tys. mieszkańców) a w roku 2014-402 przypadki pokąsań (współczynnik zapadalności wynosił 98,5 na 100 tys. mieszkańców). Ryc. 20. Pokąsania ludzi w Szczecinie w latach 2012-2014. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Pokąsania ludzi przez zwięrzeta w latach 2012-2014 200 współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 150 100 50 0 162,4 97,1 98,5 2012 2013 2014 rok 27

Tab. 8. Zestawienie liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w Szczecinie w latach 2012-2014 Rok bieżący Ogółem 2012 2013 2014 Gatunek zwierząt Liczba przypadków ogółem za lata 2012-2014 Pokąsania w % Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców ogółem 1.205 100 406 117,2 397 97,07 402 98,46 pies 906 75,2 304 74,3 293 71,64 309 75,70 kot 241 20 81 19,8 82 20,04 78 19,11 szczur 18 1,49 4 1 7 1,71 7 1,71 nietoperz 17 1,41 10 20,4 3 0,74 4 0,97 tchórzofretka 6 0,49 2 0,5 4 0,98 0 0 inne zwierzęta 17 1,41 5 1,2 8 1,96 4 0,97 Według gatunku zwierząt, które pokąsały poszkodowanych w 2014 r. dominowały pokąsania przez psy 309 przypadków pokąsań (stanowi to 75,2% ogółu pokąsanych), na drugim miejscu znalazły się koty 78 przypadki pokąsań (stanowi to 20% ogółu pokąsanych), w następnej kolejności pokąsania przez szczury 7 pokąsań (stanowi to 1,49% ogółu pokąsanych), nietoperze 4 przypadki (stanowi to 1,41% ogółu pokąsanych) oraz tchórzofretki 6 przypadków pokąsań (stanowi to 0,49% ogółu pokąsanych). Na pozostałe 4 pokąsania przypadały pojedyncze pokąsania przez zwierzęta takie jak: dzik, kuna i lis. Ryc. 21. Pokąsania ludzi w Szczecinie w roku 2014. Udział procentowy wg gatunku zwierząt 1,49 1,41 0,49 20 1,41 pies kot szczur nietoperz tchórzofretka inne zwierzęta 75,2 28

W przypadku pokąsania lub oślinienia przez zwierzę podejrzane lub chore na wściekliznę, przed zachorowaniem chroni podana jak najszybciej po zakażeniu szczepionka przeciw wściekliźnie. Wzorem lat ubiegłych, szczepienia ludzi również w roku 2014 prowadzone były w Poradni Profilaktyki Wścieklizny Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie przy ul. Arkońskiej 4. Lekarze pracujący w Poradni oceniali stopień narażenia pacjenta na zakażenie wścieklizną i kwalifikowali do ewentualnych szczepień. Tab. 9. Liczba szczepionych osób p/w wściekliźnie w Szczecinie w latach 2012-2014 Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień Ogółem Rok w latach 2012-2014 2012 2013 2014 Liczba przypadków Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców Liczba przypadków Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 284 106 42,4 79 19,32 99 24,3 W związku z powyższym w analizowanym okresie od 2012-2014 r. wdrożono szczepienia przeciw wściekliźnie łącznie 284 poszkodowanym, co stanowi 23,56% ogółu pokąsanych (1.205 pokąsanych). Pomimo zmieniającej się liczbie rejestracji pokąsań w latach 2012-2014, w roku 2014 liczba zaszczepionych pokąsanych wynosiła 99 (wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 24,3%) zaszczepiono, więc o 20 osób pokąsanych więcej niż w roku 2013 (79 pokąsanych zaszczepionych) i o 7 osób mniej porównując z rokiem 2012 (106 pokąsanych zaszczepionych). Ryc. 22. Liczba szczepionych osób p/w wściekliźnie w Szczecinie w roku 2014 Szczepienia p/wściekliźnie osób pokąsanych przez zwierzęta w latach 2012-2014 liczba przypadków 120 100 80 60 40 20 0 106 99 79 2012 2013 2014 rok 29

Ryc. 23. Szczepienia p/w wściekliźnie osób pokąsanych przez zwierzęta w roku 2014. Współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców szczepienia p/wściekliźnie współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 42,4 24,3 19,3 2012 2013 2014 rok W 87 przypadkach podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie pokąsanym przez zwierzęta domowe zaś w 12 przypadkach przez zwierzęta dzikie. W 2014 r. pięć przypadków wymagało hospitalizacji, z czego u trzech osób wdrożono zarówno surowicę jak i szczepienia z powodu pokąsania przez: nietoperza (2 przypadki), lisa (1 przypadek). W pozostałych 96 przypadkach pogryzieni leczeni byli ambulatoryjnie, wdrożono u nich szczepienia p/wściekliźnie. W myśl art. 24 poz. 4 i 5 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r., poz. 947 z późn. zm.) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej współdziałają w zakresie zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, które mogą być przenoszone ze zwierząt na ludzi. W związku z powyższym Powiatowy Inspektor Weterynarii nakazał decyzją administracyjną obserwacje zwierząt. Na podstawie przeprowadzonego dochodzenia epizootycznego oraz badań klinicznych zwierząt przez urzędowego lekarza weterynarii wyniki wszystkich obserwacji wykluczały wystąpienie choroby zakaźnej zwierząt. 1.1.10. Choroby przenoszone drogą płciową W roku 2014 zarejestrowano ogółem 45 przypadków chorób przenoszonych drogą płciową (współczynnik zapadalności 11,02/100 tys. mieszkańców) w tym: 20 przypadków kiły, 22 przypadki rzeżączki oraz 3 przypadki zakażenia chlamydiami. W porównaniu z rokiem 2013 w analizowanym okresie odnotowano nieznaczny wzrost zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową - zarejestrowano o 5 przypadków kiły oraz 7 przypadków rzeżączki więcej niż w 2013 r., zakażenia chlamydią zarejestrowano o 5 przypadków mniej w stosunku do ubiegłego roku. W analizowanym okresie podobnie jak w roku 2013 zdecydowaną przewagę w zakażeniach przenoszonych drogą płciową stanowią mężczyźni. 30

Tab. 10. Zachorowania na choroby przenoszone drogą płciową wśród mieszkańców Szczecina w roku 2014 Kiła Choroby przenoszone drogą płciową Wyszczególnienie A50 Kiła wrodzona i kiła noworodkó w A51.0-2 pierwotna A51.3-4 wtórna A51.5 utajona wczesna A52.8 utajona późna A51.9; A52.0-7; A52.9; A53 inna i nie określona A 54 Rzeżączk a A 55 Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie A 56 Inne choroby wywołane przez Chlamydie N 34.1 Inne nierzeżączkowe zakażenia układu moczopłciowego Powiat Szczecin 0 0 1 14 2 3 22 0 3 0 w tym: 0 0 Miasto 0 0 1 14 2 3 22 0 3 0 Wieś 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Mężczyźni 0 0 0 13 2 2 22 0 1 0 Kobiety 0 0 1 1 0 1 0 0 2 0 Wg grup wiekowych: 0 0 0-14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15-19 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 20-29 0 0 0 5 0 2 8 0 0 0 30-44 0 0 0 7 1 0 8 0 1 0 45-64 0 0 1 1 1 1 5 0 2 0 65 i więcej 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Liczba osób objętych nadzorem ogółem 45 1.1.11. Gruźlica Od 1.01.2014 r. zgłoszono łącznie 71 przypadków hospitalizacji z powodu podejrzenia zachorowania na gruźlicę, w tym 66 pacjentów z zameldowaniem w Szczecinie i 5 pacjentów bezdomnych. W odniesieniu do 2013 r. (64) nastąpił nieznaczny wzrost zgłoszonych przypadków hospitalizacji z powodu podejrzenia zachorowania na gruźlicę. W 2014 r. u 37 pacjentów (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 9,07), mających zameldowanie w Szczecinie lub bezdomnych, potwierdzono zachorowanie na gruźlicę, 7 osób zmarło, a wykluczono zachorowanie na gruźlicę u 14 osób, (w tym: 9 mykobakterioz i 5 zapaleń płuc) oraz 10 osób jest w dalszym ciągu hospitalizowanych. W porównaniu z rokiem 2013, w którym u 41 pacjentów potwierdzono zachorowanie na gruźlicę, zaobserwowano nieznaczny spadek zachorowań na gruźlicę. Liczba zgonów utrzymuje się na podobnym poziomie, zaś w przypadku mykobakterioz nastąpił nieznaczny wzrost, ponieważ w 2013 r. zarejestrowano o 2 przypadki mniej. W 2014 r. zarejestrowano 47 pacjentów, którzy po zakończonej hospitalizacji kontynuują leczenie ambulatoryjne w specjalistycznych poradniach. W przeciwieństwie do roku 2013 nie wystawiono 31

decyzji administracyjnej dotyczącej osoby, która samowolnie opuściła szpital przed zakończeniem leczenia p/prątkowego. Najwięcej przypadków zachorowań na gruźlicę w 2014 r. odnotowano w grupie wiekowej 45-64 lata tj. u 27 osób. Większość zachorowań na gruźlicę stanowili mężczyźni 33 przypadki. Dane szczegółowe dotyczące zachorowań na gruźlicę wśród mieszkańców Szczecina prezentuje tabela poniżej. Tab. 11. Zachorowania i zgony na gruźlicę w 2014 r. (w rozbiciu na płeć i grupy wiekowe) Gruźlica Wyszczególnienie wszystkie postacie razem płucna zakaźna (prątkująca) w tym niezakaźna innych narządów Powiat: Szczecin 44, tym 7 zgonów 44, tym 7 zgonów 32, w tym 5 zgonów 11, w tym 2 zgony 0 w tym: Miasto 44, tym 7 44, tym 7 32, w tym 5 11, w tym 2 0 Wieś zgonów 0 zgonów 0 zgonów 0 zgony 0 0 Mężczyźni Kobiety Wg grup wiekowych: 33, w tym 5 zgonów 33, w tym 5 zgonów 11, w tym 1 zgon 11, w tym 1 zgon 24, w tym 3 zgony 8, w tym 2 zgony 7, w tym 1 zgon 4 0 0-14 0 0 0 0 0 15-19 2 2 1 0 1 20-29 2 2 1 1 0 30-44 7 7 4 1 0 1 45-64 27 (w tym 5 zgonów) 27 (w tym 5 zgonów) 24 (w tym 5 zgonów) 3 0 65 i więcej 6 (w tym 2 zgony) 6 (w tym 2 zgony) 3 (w tym 1 zgon) 2 (w tym 1 zgon) 0 Liczba osób objętych nadzorem: ogółem 71 1.2. Realizacja szczepień ochronnych W 2014 r. program Szczepień Ochronnych na terenie miasta Szczecina realizowany był przez 66 świadczeniodawców w 106 gabinetach szczepień, które obejmowały swoją opieką 226.925 osoby, z czego 157.745 stanowiły osoby powyżej 19 roku życia. Przeprowadzono 223 kontrole punktów szczepień, w tym 46 tematycznych. Kontrole gabinetów szczepień przeprowadzono w następujących tematach: wykonawstwo szczepień ochronnych; bieżący stan sanitarny; procedury sanitarno-higieniczne immunizacji 32