WYKAZ ROZWIĄZAŃ, KTÓRE MOGĄ BYĆ WDROśONE W RAMACH REALIZACJI DZIAŁAŃ Z OBSZARU E-ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM SPIS TREŚCI I. PUNKTY STYKU INICJATYW REGIONALNYCH Z PROJEKTAMI CENTRALNYMI... 2 II. PROPOZYCJE REALIZACJI PROJEKTÓW Z OBSZARU E-ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM... 3 III. POZYTYWNE I NEGATYWNE ASPEKTY OTOCZENIA DLA REALIZACJI ZADAŃ Z OBSZARU E-ZDROWIA W REGIONIE... 4 1
I. PUNKTY STYKU INICJATYW REGIONALNYCH Z PROJEKTAMI CENTRALNYMI Inicjatywy regionalne mające na celu rozwój elektronicznych usług ochrony zdrowia w województwie zachodniopomorskim powinny być uzupełnieniem projektów planowanych i realizowanych przez CSIOZ w ramach Programu Informatyzacji Ochrony Zdrowia oraz finansowane z Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013. Projekty regionalne powinny skupiać się na dwóch zasadniczych zagadnieniach: 1. Budowa regionalnych platform e-zdrowia. Budowa regionalnych platform e-zdrowia powinna być realizowana we współpracy z CSIOZ, aby zapewnić spójność wdraŝanych rozwiązań z Elektroniczną Platformą Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych. 2. Informatyzacja i/lub modernizacja infrastruktury teleinformatycznej zakładów opieki zdrowotnej w województwie. Modernizacja infrastruktury teleinformatycznej zakładów opieki zdrowotnej jest konieczna dla umoŝliwienia osiągnięcia celów projektów centralnych. Projekty regionalne stanowią dla działań centralnych wsparcie i uzupełnienie w tym zakresie. Zakres moŝliwych do realizacji w regionie projektów z obszaru e-zdrowia jest ograniczony ze względu na ryzyko powielenia funkcjonalności w stosunku do projektów centralnych. W przypadku większości obszarów działań z zakresu e-zdrowia, rola regionów sprowadzona została do wdroŝenia rozwiązań technicznych i softweare owych, które umoŝliwią realizowanie funkcjonalności zaplanowanych w projektach centralnych. Inicjatywy, które ze względu na kolidowanie z projektami centralnymi naleŝy wykluczyć z działań regionalnych dotyczą realizowania funkcjonalności w następujących obszarach: Gromadzenie danych medycznych, Usługi EHR, Elektroniczna recepta, Wsparcie rozliczania świadczeń zdrowotnych. Inicjatywy regionalne traktowane jako komplementarne dla projektów centralnych mogą być realizowane w następujących obszarach: Elektroniczna rejestracja na wizytę lekarską (kryteria zgodności: moŝliwość udostępniania za pośrednictwem portalu ogólnopolskiego funkcjonalności elektronicznej rejestracji, która będzie realizowana przez systemy informatyczne usługodawców, inne systemy lokalne, portale regionalne); Podpis elektroniczny dla usługobiorców i personelu medycznego (kryteria zgodności: dostarczenie narzędzi uwierzytelniających dla uŝytkowników platformy centralnej). Inicjatywy regionalne uznane za neutralne: Publikowanie informacji o ochronie zdrowia (kryteria zgodności: regionalny charakter informacji publikowanych na portalu, dostarczanie uŝytkownikowi treści unikalnych względem portalu centralnego.); 2
Przetwarzanie danych zbiorczych o charakterze regionalnym (kryteria zgodności: planowane na szczeblu regionalnym hurtownie danych i systemy analityczno-raportowe nie mogą przetwarzać danych objętych projektem centralnym, a opracowywane analizy, statystyki i raporty tworzone na poziomie regionu nie będą powielać raportów uzyskanych przy pomocy narzędzi wdraŝanych centralnie; systemy przetwarzania danych mają mieć charakter regionalny i słuŝyć do planowania opieki zdrowotnej i innych analiz na szczeblu regionalnym. Dopuszcza się, aby systemy analityczne planowane na szczeblu regionalnym korzystały z danych gromadzonych na portalu centralnym takie inicjatywy są względem projektu centralnego neutralne.). Inicjatywy regionalne uznane za zgodne z załoŝeniami centralnymi dotyczą obszarów: Interoperacyjność rozwiązań informatycznych (kryteria zgodności: zastosowanie standardów i formatów kodowania i przesyłania danych zgodnych z wytycznymi centralnymi); Bezpieczeństwo rozwiązań informatycznych (kryteria zgodności: wdroŝenie rozwiązań spełniających wymagania dotyczące zabezpieczeń przechowywania, przetwarzania i przesyłania danych, uwierzytelniania uŝytkowników i inne wymagania bezpieczeństwa, które są zdefiniowane centralnie; Infrastruktura usługodawców i aptek (kryteria zgodności: infrastruktura usługodawców i aptek zostanie zapewniona i zintegrowana z wdraŝanym rozwiązaniem centralnym). II. PROPOZYCJE REALIZACJI PROJEKTÓW Z OBSZARU E- ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Regionalna Platforma Informacji i Zdalnych Porad Medycznych - Uruchomienie regionalnego call center oraz portalu informacyjnego w modelu 24h dla mieszkańców na temat dostępności usług medycznych, doradztwa profilaktycznego, edukacji zdrowotnej, porad medycznych, nowoczesnych metod leczenia, itp. Uruchomienie platformy informacyjnokomunikacyjnej online równolegle z call center umoŝliwi mieszkańcom równy i ciągły dostęp do informacji zarówno drogą elektroniczną, jak i przez telefon. Cel: zapewnienie mieszkańcom województwa dostępu drogą elektroniczną do szerokiego zakresu informacji medycznych. Regionalny System Informacji Medycznej RSIM - System analizy, generowania i publikacji regionalnych raportów statystycznych na temat zdrowia publicznego wraz z wdroŝeniem narzędzi informatycznych słuŝących przeprowadzaniu analiz z zakresu monitoringu zdrowia; bezpieczne przetwarzanie i udostępnianie danych statystycznych pozyskiwanych drogą elektroniczną od placówek medycznych, w tym niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i indywidualnych praktyk lekarskich; rozwiązania zapewniające limitowany dostęp dla osób/podmiotów o róŝnym poziomie uprawnień. Cel: zwiększenie poziomu wykorzystania statystycznej wiedzy medycznej przez jednostki ją generujące. 3
Program Szkoleń i Budowania Wiedzy o e-zdrowiu - system szkoleń dla pracowników sektora ochrony zdrowia w obszarze wykorzystania narzędzi ICT do świadczenia usług medycznych; wsparcie doradcze kierownictwa placówek związane z zarządzaniem placówką ochrony zdrowia w czasie trwania i po zakończeniu procesu wdroŝenia ICT; realizacja szkoleń promujących wykorzystanie rozwiązań ICT wdroŝonych w ramach realizacji projektu kluczowego; organizacja popularnych cyklów szkoleniowych dla wybranych grup społecznych z zakresu e-zdrowia; stworzenie formalno-prawnych mechanizmów wsparcia dla mikroprojektów w zakresie popularyzacji e-zdrowia; stworzenie i publikacja w Internecie zasobów i narzędzi typu e-learning z zakresu korzystania z rozwiązań stworzonych podczas projektu e-zdrowie. Cel: przygotowanie kadr sektora ochrona zdrowia oraz obywateli do efektywnego wykorzystania narzędzi oferowanych przez systemy i aplikacje wdroŝone w obszarze e-zdrowia, jak równieŝ podniesienie jakości usług świadczonych przez placówki opieki zdrowotnej. Regionalny system telemedyczny (Realizacja i rozwój projektów tworzących Regionalny System Telemedyczny w ramach Programu Europejskiej Współpracy Terytorialnej) - System wspierający obsługę badań i konsultacji na odległość (teleradiologia, telekonsultacje) z wykorzystaniem potencjału nowych technologii teleinformatycznych i audiowizualnych. Cele projektu: redukcja kosztów oraz czasu ponoszonego przez pacjentów na dotarcie do szpitala; podnoszenie jakości usług świadczonych przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej poprzez udostępnienie wiedzy specjalistów; redukcja kosztów ponoszonych przez szpitale związanych z koniecznością transportu pacjentów pomiędzy placówkami; poszerzenie zakresu świadczonych usług w oparciu o integrację usług i specjalistów z róŝnych ośrodków diagnostycznych; wsparcie procesu diagnozowania i konsultacji trudnych przypadków chorobowych. Rozbudowa/modernizacja infrastruktury usługodawców i aptek wyposaŝenie wdroŝenie systemów i aplikacji udostępniających usługi informacyjne i komunikacyjne dla pacjentów oraz pracowników ochrony zdrowia wraz z elementami niezbędnymi do ich funkcjonowania (sprzęt ICT, systemy informatyczne części białej i części szarej). Cel: przygotowanie infrastruktury umoŝliwiającej realizację funkcjonalności usług e-zdrowia. III. POZYTYWNE I NEGATYWNE ASPEKTY OTOCZENIA DLA REALIZACJI ZADAŃ Z OBSZARU E-ZDROWIA W REGIONIE ZagroŜenia dla projektów regionalnych w stosunku do projektów centralnych: tworzenie duplikujących się nawzajem funkcjonalności, tworzenie rozwiązań, które nie zostaną wykorzystane, wdraŝanie niekompatybilnych rozwiązań, które nie mogą efektywnie współdziałać, powstanie problemów związanych z redundancją danych, powstanie problemów zwiazanych z utratą wiarygodności danych. 4
Bariery utrudniające rozwój usług elektronicznych w sektorze ochrony zdrowia 1 : niskie w stosunku do potrzeb nakłady na inwestycje słuŝące wykorzystaniu technologii informatycznych, brak współpracy placówek ochrony zdrowia z sektorem badawczo-rozwojowym, znaczące braki kadrowe i kompetencyjne pracowników działów IT w placówkach, luki w dostępie do infrastruktury technicznej ICT w placówkach ochrony zdrowia, brak integracji architektury informacyjnej zakładów opieki zdrowotnej, niska jakość wdroŝeń systemów informatycznych (wdroŝenia częściowe, wprowadzanie danych do systemu z opóźnieniem przez personel, który ich nie generuje, funkcjonowanie dokumentacji w dwóch wersjach: elektronicznej obok papierowej; brak interoperacyjności oraz niska jakość zarządzania cyklem produktów informatycznych). Czynniki sprzyjające realizacji inwestycji w technologie informacyjno-komunikacyjne w sektorze ochrony zdrowia: wzrost świadomości decydentów na temat ICT i jej roli w ochronie zdrowia, stały rozwój sieci, systemów i aplikacji w placówkach, chęć współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi w dziedzinie ICT w ochronie zdrowia, potrzeba wymiany doświadczeń, najlepszych praktyk i wiedzy oraz otwarty dostęp do wiedzy na temat projektów zrealizowanych w krajach UE, uwzględnienie w planach rozwoju placówek na lata 2007-2013 znacznej rozbudowy własnej architektury, rosnące znaczenie potrzeb informacyjnych pacjenta oraz udostępniania nowych usług elektronicznych. NajwaŜniejsze czynniki sukcesu realizacji wdroŝeń systemów i aplikacji w obszarze e- zdrowia 2 : zapewnienie akceptacji dla przeprowadzenia procesów zmian wewnątrz organizacji biorących udział w projekcie (stałe zaangaŝowanie wszystkich uczestników projektu, ze szczególnym uwzględnieniem personelu medycznego, zapewnienie profesjonalnej pomocy technicznej), realizacja zadań w zespołach multidyscyplinarnych (zapewnienie odmiennych perspektyw rozwiązań), przywództwo zespół projektu powinien otrzymywać pełne wsparcie od osób zarządzających jednostką, istnienie długofalowej wizji przy jednocześnie jasno zdefiniowanych celach krótkoterminowych, elastyczne podejście do adaptacji zmian związanych z potrzebami uŝytkownika oraz nowymi technologiami, wykorzystanie technologii prostych w uŝyciu, zapewnienie interoperacyjności, zdalny i tradycyjny dostęp do wsparcia technicznego oraz szkolenia. 1 Marcin Zawisza, Warsztat nr IV Strategii ezdrowie Łódź, 05 marca 2007r.; Urząd Marszałkowski w Łodzi, Departament Polityki Zdrowotnej; http://www.ezdrowie.lodzkie.pl/, Dariusz Woźniak; Warsztat nr III Strategii ezdrowie Łódź, 19 stycznia 2007 r.; http://www.ezdrowie.lodzkie.pl/ 2 http://www.good-ehealth.org 5
NajwaŜniejsze korzyści ekonomiczne wynikające z wdroŝeń systemów informatycznych i aplikacji związanych z e-zdrowiem 3 : podniesienie jakości świadczonej usługi, poprzez wydłuŝenie kontaktu bezpośredniego z pacjentem zamiast konieczności wielokrotnego uzupełniania dokumentacji w wersji papierowej, eliminację zagroŝenia zdrowia pacjenta związaną z wydłuŝonym czasem stawiania diagnozy lub błędami w diagnozie wynikającymi z braku dostępu do niezbędnej informacji o pacjencie poprzez dostęp do historii chorób pacjenta przez lekarza z innej placówki, optymalizację wykorzystania zasobów ludzkich oraz ponoszonych kosztów, umoŝliwienie wspólnej pracy nad pacjentem wieloosobowym zespołom lekarzy (konsultacje medyczne), udostępnienie informacji o pacjencie są dostępne niezaleŝnie od miejsca i czasu. 3 ehealth is Worth it. The economic benefits of implemented ehealth solutions at ten European sites Karl A. Stroetmann, Tom Jones, Alexander Dobrev, Veli N. Stroetmann 6