SPIS TREŒCI Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdzia³ I. ród³a prawa dewizowego... 1 Rozdzia³ II. Budowa normy prawnodewizowej... 11 1. Wprowadzenie... 11 2. Hipoteza... 14 3. Dyspozycja... 16 4. Sankcja... 20 I. Wiadomoœci ogólne... 20 II. Sankcje karne... 21 III. Sankcje cywilne... 30 IV. Sankcje administracyjne... 33 Rozdzia³ III. Zakres podmiotowy ustawy... 37 5. Podzia³ podmiotów rys historyczny... 37 6. Podzia³ podmiotów wed³ug obecnie obowi¹zuj¹cej ustawy... 42 Rozdzia³ IV. Wartoœci dewizowe... 55 7. Definicje wartoœci dewizowych rys historyczny... 55 8. Definicja wed³ug obowi¹zuj¹cych przepisów ustawy Prawo dewizowe... 59 I. Zagraniczne œrodki p³atnicze... 60 1. Waluty obce... 60 2. Dewizy... 65 II. Z³oto i platyna dewizowe... 68 9. Inne kategorie... 69 I. Karty p³atnicze... 69 II. Krajowe œrodki p³atnicze... 69 III. Jednostki uczestnictwa w funduszu zbiorowego inwestowania... 70 Rozdzia³ V. Obrót dewizowy... 73 10. Definicja obrotu dewizowego... 73
X Spis treœci I. Obrót dewizowy z zagranic¹... 75 1. Kryteria podmiotowe... 75 2. Kryterium przedmiotowe... 77 3. Transfer... 78 II. Obrót wartoœciami dewizowymi w kraju... 79 Rozdzia³ VI. Zezwolenia dewizowe... 81 11. Ewolucja konstrukcji zezwoleñ dewizowych... 82 12. Zezwolenia dewizowe w œwietle obecnej ustawy... 86 I. Zakres przedmiotowy zezwoleñ... 86 II. Przes³anki wydawania zezwoleñ... 88 III. Rodzaje zezwoleñ dewizowych... 90 1. Wprowadzenie... 90 2. Zezwolenia ogólne... 90 3. Zezwolenia indywidualne... 92 IV. Postêpowanie w sprawie indywidualnego zezwolenia dewizowego... 96 V. Zezwolenia warunkowe... 98 VI. Podmioty zezwolenia dewizowego... 100 Rozdzia³ VII. Zwyk³e ograniczenia dewizowe... 105 13. Wprowadzenie... 105 14. Ograniczenia w zakresie ochrony zasady walutowoœci (art. 9 pkt 15)... 109 I. Wprowadzenie... 109 II. Sankcje... 112 15. Ograniczenia w przemieszczaniu wartoœci dewizowych i krajowych œrodków p³atniczych za granicê (art. 9 pkt 2 4)... 113 I. Wprowadzenie... 113 II. Ograniczenia w transferowaniu wartoœci dewizowych i krajowych œrodków p³atniczych przed 21.4.2007 r. (art. 9 pkt 2i3)... 114 1. Ograniczenia w wywozie i wysy³aniu za granicê z³ota i platyny dewizowej... 114 2. Ograniczenia w wywozie i wysy³aniu za granicê krajowych lub zagranicznych œrodków p³atniczych... 115 3. Sankcje karne... 119 III. Ograniczenia w przemieszczaniu krajowych lub zagranicznych œrod ków p³atniczych do krajów trzecich w zakresie inwestycji bezpoœrednich.. 120 1. Zakres ograniczenia... 120 2. Wyj¹tki od ograniczenia... 121 3. Sankcje karne... 122 16. Ograniczenia w zakresie obrotu portfelowego (art. 9 pkt 5 8)... 122 I. Wprowadzenie... 122 II. Ograniczenia w obrocie portfelowym dotycz¹ce nierezydentów z krajów trzecich (art. 9 pkt 5)... 123 1. Zakres ograniczenia... 123
Spis treœci XI 2. Wyj¹tki od ograniczenia... 125 3. Rozwi¹zania przyjête w art. 9 pkt 6... 125 4. Sankcje... 126 III. Ograniczenia w obrocie portfelowym dokonywanym przez rezydentów... 126 1. Artyku³ 9 pkt 7... 126 2. Wyj¹tki od ograniczenia... 127 3. Artyku³ 9 pkt 8... 128 4. Sankcje karne... 129 IV. Obowi¹zki sprawozdawcze zwi¹zane z obrotem portfelowym... 129 17. Ograniczenie w otwieraniu rachunków bankowych w krajach trzecich (art. 9 pkt 9)... 131 I. Wprowadzenie... 131 II. Zakres ograniczenia... 132 III. Wyj¹tki od ograniczenia... 133 IV. Dodatkowe obowi¹zki posiadacza rachunku... 134 V. Sankcje karne... 135 18. Ograniczenia w zakresie zaci¹gania i udzielania kredytów lub po yczek oraz ustanawiania zabezpieczeñ wierzytelnoœci (art. 9 pkt 10 i 11)... 136 I. Wprowadzenie... 136 II. Zakres ograniczenia przed nowelizacj¹ z 26.1.2007 r... 136 III. Obowi¹zek sprawozdawczy... 138 IV. Ograniczenia w udzielaniu lub ustanawianiu przez rezydentów zabezpieczeñ wierzytelnoœci... 139 V. Sankcje karne... 141 19. Ograniczenie dokonywania przez rezydentów na rzecz nierezydentów darowizn w postaci wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych (art. 9 pkt 12)... 142 I. Zakres ograniczenia... 142 II. Wyj¹tki od ograniczenia... 142 III. Sankcje karne... 144 20. Ograniczenie w nabywaniu przez rezydentów nieruchomoœci po³o onych w krajach trzecich oraz praw na takich nieruchomoœciach... 145 I. Wprowadzenie... 145 II. Zakres ograniczenia do noweli PrDew ze stycznia 2007 r... 145 III. Wyj¹tki od ograniczenia... 145 IV. Obowi¹zek informacyjny... 146 V. Sankcje karne... 146 VI. Ograniczenia w nabywaniu przez rezydentów wartoœci dewizowych zbywanych przez nierezydentów w krajach trzecich... 147 1. Zakres ograniczenia... 147 2. Sankcje karne... 148
XII Spis treœci 21. Ograniczenie w przejmowaniu przez rezydentów od nierezydentów z krajów trzecich ich d³ugów wobec nierezydentów, a tak e w przystêpowaniu przez rezydentów do takich d³ugów... 148 I. Zakres ograniczenia... 148 II. Sankcje karne... 150 Rozdzia³ VIII. Szczególne ograniczenia dewizowe... 155 22. Ograniczenia nadzwyczajne wystêpuj¹ce pod rz¹dami ustawy z 1998 r.... 155 23. Obecna regulacja szczególnych ograniczeñ... 158 I. Wprowadzenie... 158 II. Cele wprowadzenia szczególnych ograniczeñ dewizowych... 158 III. Procedura wprowadzania szczególnych ograniczeñ dewizowych... 159 IV. Przedmiotowy i podmiotowy zakres ograniczeñ... 160 Rozdzia³ IX. Dzia³alnoœæ kantorowa... 161 24. Pojêcie dzia³alnoœci kantorowej... 161 25. Rozwój rozwi¹zañ dotycz¹cych dzia³alnoœci kantorowej... 161 26. Rozwi¹zania przyjête w obecnej ustawie... 166 I. Wprowadzenie... 166 II. Warunki formalne podjêcia dzia³alnoœci... 167 1. Niekaralnoœæ... 168 2. Potwierdzenie posiadania stosownych kwalifikacji... 170 3. Oœwiadczenie potwierdzaj¹ce spe³nienie warunków niezbêdnych do prowadzenia dzia³alnoœci kantorowej... 170 4. Potwierdzenie wniesienia op³aty skarbowej... 171 III. Obowi¹zki przedsiêbiorcy prowadz¹cego dzia³alnoœæ kantorow¹... 174 IV. Zakoñczenie dzia³alnoœci kantorowej... 178 V. Sankcje karne... 179 VI. Podsumowanie... 180 Rozdzia³ X. Obowi¹zki zwi¹zane z wywozem za granicê i przywozem do kraju wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych (art. 18 21)... 183 27. Wprowadzenie... 183 28. Ewolucja rozwi¹zañ... 184 29. Aktualna regulacja obowi¹zków zwi¹zanych z przewozem przez granicê wartoœci dewizowych oraz krajowych œrodków p³atniczych... 187 I. Wprowadzenie... 187 II. Obowi¹zki zwi¹zane z przemieszczaniem wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych... 188 1. Obowiazek zg³oszenia przemieszczanych walorów... 188 2. Obowi¹zek okazania przemieszczanych walorów... 190 3. Sankcje karne... 191 4. Prawo zg³oszenia przywo onych do kraju krajowych i zagranicznych œrodków p³atniczych... 191 III. Obowi¹zki zwi¹zane z wywozem za granicê z³ota i platyny dewizowych oraz krajowych lub zagranicznych œrodków p³atniczych... 191
Spis treœci XIII Rozdzia³ XI. Obowi¹zki zwi¹zane z wysy³aniem za granicê wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych... 195 30. Ewolucja rozwi¹zañ do wejœcia w ycie PrDew z 2002 r... 196 31. Rozwi¹zania dotycz¹ce wysy³ania za granicê wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych, obowi¹zuj¹ce w PrDew do 21.4.2007 r... 198 I. Zakres regulacji i procedura wysy³kowa... 198 II. Wyj¹tki od obowi¹zków zwi¹zanych z wysy³aniem za granicê wartoœci dewizowych lub krajowych œrodków p³atniczych... 200 III. Sankcje karne... 200 Rozdzia³ XII. Obowi¹zki zwi¹zane z przekazami pieniê nymi za granicê oraz rozliczeniami w kraju w obrocie dewizowym... 203 32. Wprowadzenie... 203 33. Ewolucja rozwi¹zañ... 203 34. Rozwi¹zania pod rz¹dami PrDew z 2002 r... 206 I. Wprowadzenie... 206 II. Pojêcie banku uprawnionego... 206 III. Unormowanie obrotu przekazowego obowi¹zuj¹ce przed wejœciem w ycie noweli PrDew ze stycznia 2007 r... 207 1. Zakres obowi¹zku korzystania z poœrednictwa banku uprawnionego... 207 2. Procedura przy wykonywaniu obowi¹zku poœrednictwa bankowego... 208 3. Obowi¹zek rezydentów w zakresie przechowywania dokumentów... 211 IV. Obowi¹zki zwi¹zane z obrotem przekazowym wed³ug aktualnego stanu prawnego... 212 1. Uzasadnienie i zakres nowelizacji... 212 2. Przedmiotowy i podmiotowy zakres powinnoœci w obrocie przekazowym... 213 3. Wyj¹tki od obowi¹zku... 215 4. Obowi¹zek w zakresie przechowywania dokumentów... 216 5. Sankcje karne... 216 Rozdzia³ XIII. Obowi¹zki dotycz¹ce zg³aszania danych w obrocie dewizowym z zagranic¹ (art. 30 32a)... 219 35. Wprowadzenie... 219 36. Ewolucja rozwi¹zañ... 220 37. Rozwi¹zania obecne... 222 I. Przedmiotowy i podmiotowy zakres obowi¹zku sprawozdawczego... 222 II. Wyj¹tki od obowi¹zków... 225 III. Sankcje karne... 225 IV. Wykorzystanie danych i ich ochrona... 226 V. Obowi¹zek przechowywania dokumentów... 227 38. Sprawozdawczoœæ banków i ich uprawnienia w tym zakresie... 228 I. Obowi¹zek sprawozdawczoœci... 228 II. Sankcje karne... 229 Rozdzia³ XIV. Kontrola w sprawach dewizowych... 231
XIV Spis treœci 39. Ewolucja rozwi¹zañ... 231 40. Obecna regulacja... 235 I. Wprowadzenie... 235 II. Kontrola wykonywana przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego... 236 1. Podstawy prawne kontroli... 236 2. Przedmiotowy i podmiotowy zakres kontroli... 238 3. Postêpowanie kontrolne... 240 III. Inne rodzaje kontroli... 246 1. Kontrola graniczna... 247 2. Kontrola wykonywana przez organy skarbowe... 248 3. Kontrola w zakresie celów specjalnych... 250 4. Kontrola pocztowa i bankowa... 250 Aneks... 255 Wykaz aktów prawnych... 295 Indeks rzeczowy... 303