Efektywne i nowoczesne zarządzanie budynkiem System zarządzania budynkiem GEMOS (Building Management System, BMS) łączy systemy sygnalizacji pożaru, sygnalizacji włamania i napadu, kontroli dostępu, telewizji dozorowej, systemy komunikacyjne, technikę budynkową oraz inne w jednolitą płaszczyznę obsługi. Zastosowanie znajduje w obiektach przemysłowych, biurowych, centrach komunikacyjnych takich, jak np. lotniska i dworce, galeriach handlowych, miasteczkach akademickich, kompleksach szpitalnych czy serwerowniach. Integracja różnych systemów bezpieczeństwa a systemy heterogeniczne Nowoczesne technologie służące do sygnalizowania pożaru, włamania i napadu, jak również kontrola dostępu, nadzór telewizyjny czy sygnalizacja dźwiękowa są coraz bardziej powszechne. Systemy te składają się z coraz większej liczby niezależnych i samodzielnych urządzeń, które muszą być osobno obsługiwane, zasilane i serwisowane. Najczęściej jest im przyporządkowana kosztowna infrastruktura. Za każdym z pojedynczych systemów stoi każdorazowo inna firma i inni specjaliści, a obsługuje ten system osobno przeszkolony personel. Systemy często oferują identyczne funkcje. Bez zastosowania integracji koszty znacznie wzrastają przy niewielkiej funkcjonalności wykorzystywanych systemów. Nie ma ponadto możliwości wykorzystania wspólnie poszczególnych zasobów, takich jak: moc obliczeniowa, pamięć, alarmowe plany działania, grafiki itd., ponieważ urządzenia nie są kompatybilne. Odpowiedzią na taką sytuację jest system zarządzania budynkiem GEMOS Stanowisko systemu GEMOS integruje i wizualizuje systemy bezpieczeństwa oraz techniki budynkowej zainstalowane w budynku. GEMOS jest neutralną platformą, całkowicie niezależną od producenta, która umożliwia pełną integrację poszczególnych rodzajów systemów zabezpieczeń, jak np. SSP, SSWiN, KD, DSO, telewizji dozorowej, automatyki pożarowej, także systemów techniki budynkowej itp. System integrujący umożliwia i udoskonala obsługę zintegrowanych systemów, obróbkę alarmów oraz ich potwierdzanie z jednego lub kilku centralnych stanowisk obsługi. Związane z tym jest pełne informowanie personelu obsługującego o zdarzeniach za pomocą tekstu, grafiki, obrazu, jak również wskazówek dotyczących środków zaradczych, towarzyszących nadejściu komunikatu alarmu. Informacja taka może być wyświetlana na ekranie oraz drukowana.
Budowa systemu zarządzania budynkiem GEMOS Stacja robocza jako stanowisko obserwacyjne CCTV GEMOS Serwer redundantny Mobilna stacja robocza Stacja robocza Stacja robocza Stacja robocza jako stanowisko obserwacyjne CCTV GEMOS Serwer Ethernet Ethernet TCP/IP IP-Gateway TCP/IP TCP/IP IP-Gate-way TCP/IP Com-Server Com-Server Com-Server Com-Server Karty wejść Karty wyjść SSP SSWiN KD DSO Sygnalizacja Com-Server Alarm Com-Server Kontrola Com-Server Com-Server Intercomy Pożaru Włamania Dostępu Video IP Czujniki, przełączniki, Karty włączniki, wejść punkty Karty wyjść pomiarowe BACnet, OPC, MODBUS SSP Sygnalizacja Pożaru SSWiN Alarm Włamania KD Kontrola Dostępu DSO, Intercomy Video IP Czujniki, przełączniki, włączniki, punkty pomiarowe BACnet, OPC, MODBUS GEMOS należy do klasy systemów CMS (Content Management System), które pozwalają na swobodne definiowanie pola obsługi stacji operatorskiej. GEMOS łączy stabilność typową dla tzw. systemów z półki z elastycznością produktów szytych na miarę, które pozwalają na indywidualne dostosowanie do potrzeb użytkownika. System GEMOS pracuje na platformach Windows oraz Linux. System GEMOS znacząco wspiera obsługę obiektu. W przypadku alarmu realizuje następujące funkcje: wczesne rozpoznanie zagrożenia za pomocą systemu alarmowego, szybkie poinformowanie obsługi o nadejściu alarmu, podanie propozycji działań do podjęcia wraz z podaniem możliwych środków przeciwdziałania, stosownych do danego rodzaju zagrożenia, uporządkowanie obróbki zdarzeń przy uwzględnieniu priorytetów alarmów, odciążenie personelu od czynności rutynowych (praca w tle), automatyczne dokumentowanie zdarzeń, uproszczenie obsługi nierzadko bardzo licznych systemów technicznych oraz central alarmowych, przedstawienie graficznego planu sytuacyjnego ogólnego oraz szczegółowego zawierającego lokalizację czujników, punktów pomiarowych, dróg dojazdowych, dróg ewakuacyjnych itd., żądanie potwierdzania odebrania alarmów przez personel, jak również podjęcia czynności oraz dokumentowanie wszystkich działań z dokładnością co do sekundy (zarówno w formie papierowej, jak i w plikach archiwum, które ponadto mogą być później analizowane), zdalne przekazywanie informacji, np. za pomocą SMS i MMS. 2 Właścicielem praw do nazwy Windows jest Microsoft Corporation. Właścicielem praw do nazwy Linux jest Linus Torvalds.
Zastosowanie systemu GEMOS System GEMOS stosowany jest głównie tam, gdzie istnieje ryzyko i prawdopodobieństwo wystąpienia szkody. W szczególności stosowany jest w następujących obiektach: parki i obiekty przemysłowe, elektrownie, galerie i centra handlowe, obiekty biurowe, centra komunikacyjne - lotniska i dworce, ośrodki akademickie, osiedla mieszkaniowe, apartamentowce, rezydencje, kompleksy szpitalne, obiekty sportowe i widowiskowe hale i stadiony, banki, serwerownie (Data Centre Facilities Management System, DC-FMS), sądy, więzienia, obiekty wojskowe, spedycja, kolej, transport, centrale monitoringu wykorzystywane przez firmy ochrony mienia. Lokalizacja wielojęzykowa Stanowisko nadzoru nad newralgicznymi parametrami obiektu powinno być wyposażone w system komunikujący się z operatorem w jego ojczystym języku. System GEMOS komunikuje się w języku polskim oraz w innych, np. niemieckim, angielskim, francuskim. Wsparcie na rynku polskim oferowane jest w postaci szkoleń, warsztatów i pomocy hot-line. Wszelka dokumentacja dotycząca systemu oferowana jest w języku polskim i udostępniona na stronie www.ela-compil.pl. Informacja i implementacja planów alarmowych System GEMOS w sytuacji pojawienia się zagrożenia zapewnia racjonalną, zdecydowaną i bezzakłóceniową obróbkę wszystkich napływających informacji. Za pomocą zintegrowanego interfejsu graficznego z przygotowanymi planami, w przypadku alarmu można szybko zlokalizować miejsce jego wystąpienia. Ponadto, odpowiednio skonfigurowany, pozwala by wszystkie informacje dotyczące zdarzenia, jak np. stany przegród, dróg ewakuacyjnych, odległości, stref ewakuacji mogły być wizualizowane, przetwarzane i przekazywane służbom interwencyjnym. Stos alarmowy Etapy informowania o zdarzeniu: 1) Na stosie alarmowym pojawiają się informacje o zdarzeniu pochodzącym z elementu zgłaszającego awarię, takie jak: typ zdarzenia, nazwa elementu i czas zdarzenia. 2) Operator podejmując zdarzenie ze stosu alarmowego otrzymuje zestaw możliwych czynności do wykonania w celu dokonania jego weryfikacji. 3) Na monitorze pojawia się panel obsługi dla danej czynności, który informuje operatora o dalszych czynnościach do wykonania. 4) Operator podejmuje czynności zdefiniowane w procedurze i określa ich rezultat zgodnie z podanymi instrukcjami. 5) Operator podejmuje dalsze czynności zgodnie ze zdefiniowaną procedurą działania. System wyświetla DTR (Dokumentację Techniczno-Rozruchową) dla elementu, który zgłosił awarię. 6) Operator zapisuje rezultat podjętych działań i zamyka weryfikację zdarzenia. Wszystkie podjęte czynności są protokołowane w pamięci systemu. Zamykając weryfikację zdarzenia operator może określić jego przyczynę i zamieścić komentarz. Zdarzenie znika ze stosu alarmowego. 3
Prezentacja graficzna Plany graficzne, obrysy lub plany sytuacyjne w postaci wektorowej pozwalają na prezentację w dowolnej skali od planu pomieszczeń po mapy rozległych obszarów. W optymalny sposób wspomagają zarówno obsługę, jak i służby interwencyjne. System GEMOS dopuszcza możliwość dołączania większej liczby grafik do jednego planu alarmowego. Sprawdza się to zwłaszcza w przypadku obiektów rozległych lub składających się z większej liczby budynków. Pierwsza z grafik może być przejrzystym planem położenia ze wszystkimi drogami dojazdowymi. Druga grafika może zawierać informacje o dostępie do danego budynku z nakreślonymi drogami komunikacyjnymi. Jeżeli miejsce wystąpienia alarmu miałoby znajdować się na jednym z pięter lub w piwnicy, kolejna grafika może zawierać szkic danej kondygnacji wraz z drogami komunikacyjnymi i dostępu. W systemie GEMOS można wykorzystać funkcję decluteringu umożliwiającą wyłączenie wszystkich niepotrzebnych i zaciemniających obraz informacji o poprawnie działających elementach, wskazując wyraźnie miejsce powstania alarmu. Przykład graficznej prezentacji wraz z przyciskami nawigacyjnymi. GEMOS a telewizja dozorowa Informacje pochodzące ze zintegrowanego z systemem GEMOS systemu telewizji dozorowej, są rejestrowane i gromadzone w bazie danych. Z pulpitu obsługi systemu GEMOS możliwe jest nawigowanie po planie sytuacyjnym i prezentowanie na żywo, w czasie rzeczywistym obrazu z wybranej kamery. Obraz może być wkomponowany w ekran komputera. System GEMOS może również zarządzać ekspozycją obrazów na ścianie monitorów. Nawigacja odbywa się za pomocą myszki komputerowej, ekranu dotykowego lub dowolnego manipulatora. GEMOS w ramach procedury alarmowej automatycznie wybiera kamery i monitory, na których ma być pokazany obraz. Wykorzystywana jest często funkcja OSD (on screen display) pozwalająca wyświetlić tekst na monitorze w kontekście zdarzenia, które przedstawia. System GEMOS wspiera zatem obsługę, oprócz informacji tekstowych i graficznych, również informacją pochodzącą ze zintegrowanej z nim telewizji dozorowej. Stanowisko wielomonitorowe systemu GEMOS pozwala na prezentację pełnej informacji o zdarzeniu w formie tekstowej, grafiki wektorowej (GUI), video live oraz na sterowanie ekspozycją obrazów na ścianie monitorów. 4
Przeglądanie zarejestrowanych informacji video System GEMOS rejestruje i gromadzi ogromne ilości danych, pochodzących ze zintegrowanych systemów, w tym z telewizji dozorowej. Poszukiwanie konkretnej informacji jest bardzo często zajęciem żmudnym, wymagającym wielu godzin pracy. Moduł Snapshot jest narzędziem, które znacznie przyspiesza poszukiwanie niezbędnych informacji. Umożliwia on wykonywanie zdjęć cyfrowych zarówno z cyfrowych, jak i z analogowych źródeł obrazu. Archiwum tworzone jest w postaci galerii zdjęć. Nowoczesny i ergonomiczny sposób przeglądania galerii, która może być przesuwana wskaźnikiem myszy w dowolnym kierunku, powiększana i pomniejszana według potrzeb, pozwala na błyskawiczne odnalezienie zdjęcia dokumentującego konkretne zdarzenie. Umożliwia to bardziej efektywne i szybsze przeglądanie zarejestrowanych filmów, a w efekcie podjęcie odpowiednich działań. Centralne stanowisko komunikacji Dużym problemem jest wyposażenie stanowisk dozorowo-alarmowych w wiele urządzeń komunikacyjnych, jak interkomy czy telefony. Na bazie systemu GEMOS można uporządkować i zautomatyzować proces nawiązywania łączności, jak również w sposób graficzny przedstawić lokalizację rozmówcy na planach sytuacyjnych obiektu. Moduł książki adresowej i telefonicznej pozwala natomiast na szybkie (automatyczne) zestawianie połączeń. Synergia systemów Niezależnie przez jakiego producenta dany system został wyprodukowany, może być on zintegrowany z systemem GEMOS. Możliwość włączania dowolnych technologii jest jednym z największych atutów i ważnym kryterium wyboru systemu GEMOS. Integracja systemów przez system GEMOS pozwala na uzyskanie dodatkowych funkcji, których żaden z tych systemów z osobna nie oferuje. Jest to tzw. efekt synergii. Przykładem może być stworzenie funkcji, której zadaniem będzie przyznawanie prawa dostępu osobie zweryfikowanej w systemie kontroli dostępu i której wizerunek został zweryfikowany za pomocą telewizji dozorowej oraz bazy zdjęć osób uprawnionych. Wypadkowa wartość takiego rozwiązania znacznie przekracza prostą sumę jego poszczególnych składników. Interfejsy Efektem prowadzonych działań rozwojowych jest blisko 300 interfejsów do różnych systemów bezpieczeństwa i automatyki budynkowej, cały czas są opracowywane kolejne. GEMOS posiada interfejsy do następujących systemów: systemy sygnalizacji pożaru, włamania i systemy alarmowania o niebezpieczeństwie, nadzorowanie video (krosownice video ze sterowaniem kamerami, technologia IP), systemy kontroli dostępu wraz z systemami rejestracji czasu pracy (RCP), depozytory kluczy, systemy komunikacyjne, nagłośnieniowe, rozgłoszeniowe, DSO, interkomy, kontrola pracy wartowników, windy - wskaźniki stanu i komunikacja z kabiną, systemy przywoławcze analogowe i cyfrowe systemy alarmowania, urządzenia elektryczne, rozdzielnie energetyczne, systemy głosowej komunikacji radiowej i telefonicznej te ostatnie z automatyczną identyfikacją rozmówcy i jego lokalizacją, systemy synchronizacji czasu, sterowanie bramami i szlabanami, sterowanie oświetleniem. 5
Interakcje między systemami W ramach komunikacji z danym podsystemem często istnieje możliwość nie tylko odebrania informacji o stanie danego czujnika, mierzonej wartości czy elementu sterującego, ale także wydanie polecenia wysterowania. Dzięki integracji możliwe staje się wykorzystanie np. przekaźnika modułu IP telewizji dozorowej przez inny zintegrowany system. Daje to ewidentną korzyść polegającą na optymalnym zbilansowaniu wejść i wyjść wszystkich zintegrowanych podsystemów i wykorzystanie ich zgodnie z potrzebami projektu. Tym samym unika się niepotrzebnych wydatków i bezcelowej, nadmiernej rozbudowy poszczególnych systemów. Na poziomie systemu GEMOS można zdefiniować sterowania automatyczne w kontekście danego zdarzenia w ramach procedury alarmowej. Operator stanowiska GEMOS, w zależności od uprawnień, może wydawać polecenia sterujące bezpośrednio do danego urządzenia czy wejścia sterującego. Istnieje również inna możliwość wykonania sterowań. Wbudowany w system GEMOS moduł kalendarza umożliwia zaprogramowanie sekwencji sterujących wg określonego algorytmu. Procedury systemy GEMOS. Przykład sterowania warunkowego Zintegrowany z systemem GEMOS depozytor kluczy sygnalizuje zdanie wszystkich kluczy z danej strefy. System GEMOS po spełnieniu tego warunku: wydaje polecenie do systemu ogrzewania przejścia w stan oszczędny, wygasza oświetlenie w strefie do stanu oszczędnego, wyłącza wentylację i klimatyzację, odcina obwody zasilania zwykłych odbiorników energii elektrycznej, zamyka kanały wentylacyjne, dostarcza informacji do centrali sygnalizacji pożaru przejście w tryb NOCNY (niektóre centrale SSP w takim trybie podnoszą czułość czujek ze względu na brak zakłóceń, takich jak wentylacja, ruch osobowy itd.), uzbraja system alarmowy (rozbrojenie wyłączenie następuje po autoryzacji). Przykład sterowania zgodnie z harmonogramem Zgodnie z zaprogramowanym harmonogramem, np. codziennie w dni robocze, o godzinie 5 rano system GEMOS: wydaje polecenie do systemu ogrzewania przejścia w stan normalny, włącza wentylację i klimatyzację, włącza obwody zasilania zwykłych odbiorników energii elektrycznej, otwiera kanały wentylacyjne, dostarcza informacji do centrali sygnalizacji pożaru przejście w tryb DZIENNY (obniżenie poziomu czułości czujek ze względu na większy poziom zakłóceń włączona wentylacja, wzmożony ruch osobowy itd.). Przykład sterowania wskutek interakcji zintegrowanych systemów System GEMOS odbiera sygnał informujący o alarmowym zatrzymaniu schodów ruchomych. Automatycznie wykonuje następujące czynności: informuje operatora komunikatem tekstowym o charakterze zdarzenia, na drugim monitorze wskazuje na planie miejsce wystąpienia zdarzenia, na monitorach telewizji dozorowej ustawia ekspozycję obrazów z kamer z miejsca zdarzenia i jego okolicy, wyświetla plik instrukcji postępowania podczas alarmowego zatrzymania schodów, jeżeli wystąpiło nadużycie, wówczas operator, który ma odpowiednie uprawnienia, zdalnie odblokowuje schody, w przypadku awarii lub innego zdarzenia, zestawia połączenie i/ lub wysyła SMS i/lub informuje o numerach do konserwatora schodów i wind, wysyła raport o zdarzeniu do służb administracyjnych, rejestruje i archiwizuje przebieg wydarzenia. 6
GEMOS a technika budynkowa System GEMOS może integrować technikę budynkową poprzez otwarte standardy komunikacji, takie jak np. OPC, LON, EIB, KNX czy BACnet i pozwala na stworzenie typowego stanowiska BMS, pełniąc tym samym rolę systemu zarządzania budynkiem. Moduł Graph umożliwia analizę przebiegów analogowych (progi alarmowe, regulacja itd.), a także na wizualizację wartości analogowych w postaci trendów, historiogramów, wartości chwilowych zarówno w czasie rzeczywistym, jak i podczas analizy zapisów archiwalnych. W praktyce system GEMOS pozwala np. kontrolować parametry analogowe, stany zbiorników z paliwem generatorów prądu, instalacji tryskaczowych, ciśnienia w hydrantach, a także temperatury w pomieszczeniach, stany UPS-ów, stany warunków pogodowych itp. Moduł Graph gromadzi dane w archiwum i umożliwia dokonywanie odczytów danych historycznych w postaci przejrzystych i zrozumiałych raportów. Stanowi doskonałe narzędzie do prezentacji statystyk. Dane mogą być prezentowane według zadanego przedziału czasowego oraz zakresu punktów pomiarowych. Za pomocą jednego kliknięcia możliwe jest przejście od wykresu wygenerowanego w archiwum do lokalizacji punktu pomiarowego (prezentującego daną wartość z wykresu) na planie sytuacyjnym. Precyzyjna lokalizacja czujnika zgłaszającego np. dużą liczbę awarii w zadanym przedziale czasu na planie obiektu ułatwia podjęcie decyzji co do działań diagnostycznych i napraw, a tym samym pozwala zmniejszyć koszty związane z eksploatacją obiektu. System GEMOS często wykorzystywany jest także do wizualizacji wartości odczytywanych przez kable sensoryczne (np. temperatura, zalanie wodą). Wartości te mogą być również wizualizowane w module Graph za pomocą wykresów. Prezentacja danych za pomocą różnorodnych wykresów w module Graph. Rewitalizacja obiektów System GEMOS może być z powodzeniem wdrażany w obiektach już istniejących. Dzięki zintegrowaniu funkcjonujących już instalacji i systemów w budynku jego właściciel i administrator zyskuje nie tylko na wzroście poziomu bezpieczeństwa, ale ma również możliwość zaoszczędzenia na kosztach eksploatacji. Zintegrowane stanowisko nadzoru oznacza uporządkowanie i ujednolicenie sposobu zarządzania systemami oraz gromadzenie informacji na temat ich funkcjonowania w jednym miejscu. Stwarza to możliwość oszczędności m.in. na kosztach osobowych, ponieważ system GEMOS absorbuje mniej zasobów ludzkich do obsługi niż w podejściu tradycyjnym, w którym do obsługi każdego z systemów jest przyporządkowany inny personel, inna firma serwisująca, czy też inni specjaliści. Wdrożenie systemu GEMOS do istniejącego już obiektu znacząco podnosi efektywność zarządzania nim, zarówno w wymiarze zwiększenia sprawności funkcjonowania budynku, jak i pewności, że jest w nim bezpiecznie. 7
System GEMOS w rezydencji. Stanowisko systemu GEMOS w dużym obiekcie. Skalowalność, czyli od SMART do PROFESSIONAL Właściwość systemu pozwalająca na rozbudowę od małej instalacji po bardzo dużą nazywa się SKALOWALNOŚCIĄ. W przypadku systemu GEMOS ta cecha jest jego wielką zaletą. Pozwala z jednej strony na skromny początek inwestycyjny (niska cena), a z drugiej, na łatwe wdrożenie (prosta implementacja) systemu przez projektanta i instalatora, który po raz pierwszy ma do czynienia z taką technologią. Projektanci i instalatorzy wspierani są szkoleniami oraz profesjonalną dokumentacją. System GEMOS rozwijany jest już od 20 lat, obecnie przygotowywana jest platforma IV generacji. W zależności od wielkości obiektu i liczby integrowanych systemów oferowane są rożne wersje cenowe systemu GEMOS: Smart, Light, Light Plus, Standard i największa Professional. Ogromną zaletą systemu GEMOS jest to, że kupując najprostszą wersję systemu, nie zamyka się drogi do jego rozbudowy. Koszty dalszej rozbudowy wynikają tylko i wyłącznie z różnicy skali systemu. Oznacza to, że zakupując system o większych możliwościach, dopłacamy zwykle różnicę wynikającą z ceny obecnie kupowanej wersji, pomniejszonej o cenę wersji już posiadanej. Rozbudowa systemu o kolejne integrowane systemy czy kolejne stanowiska obsługi nie wymaga podejmowania pracy od początku, ponieważ wszystkie dotychczas wprowadzone dane mogą być dalej wykorzystywane. Kilkaset obiektów, w tym obiekty o przeznaczeniu specjalnym, na terenie Polski i za granicą zarządzanych jest przez system GEMOS, m.in.: Polska AGH Kraków Biblioteka uczelni Aquarius Hotel SPA & Welness Kołobrzeg Bonarka City Center Kraków Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Gliwice Grupa Żywiec S.A. Browar Warka Żywiec KGHM Polska Miedź S.A. Koksownia Przyjaźń Dąbrowa Górnicza Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. MAN TRUCKS Niepołomice k. Krakowa Ministerstwo Finansów Warszawa Pałac Kultury i Nauki Warszawa PGE Dystrybucja S.A. oddz. Skarżysko Kamienna Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. Warszawa Porty lotnicze: Ławica Poznań, Balice Kraków Rezydencja Prezydenta RP - Wisła Stary Browar Centrum Sztuki i Biznesu Poznań Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju Uniwersytet im. Kardynała S. Wyszyńskiego w Warszawie Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Starogard Gdański Niemcy Allianz Arena München Bayer AG Leverkusen Deutsche Bahn 3-S-Zentrale München DZ-Bank Berlin Elektrownia atomowa Stade Hala widowiskowo-sportowa Ludwigsburg IBM Moguncja NOKIA Haus Bochum SAP Arena Mannheim Schering AG Berlin Uniwersytet Trier Urząd Kanclerza Berlin US Army Germany Wyspa Muzeów Berlin System GEMOS został wdrożony również w wielu innych obiektach o różnorodnym przeznaczeniu. Aktualna lista obiektów referencyjnych dostępna jest na www.ela-compil.pl. ela-compil sp. z o.o. ul. Słoneczna 15 A 60-286 Poznań tel.: + 48 61 869 38 50 tel.: + 48 61 869 38 60 fax: + 48 61 861 47 40 office@ela.pl www.ela-compil.pl