ŁÓDŹ,06-09 WRZEŚNIA 2017 ROKU Tytuł : Dostęp boczny w leczeniu operacyjnym nawrotowej radikulopatii szyjnej u chorych po wcześniejszej discektomii z zespoleniem przednim. Opis dwóch przypadków. Autor: Artur Balasa Klinika Neurochirurgii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Nawrotowa radikulopatia szyjna na poziomie wcześniej operowanym z dostępu przedniego występuje w 2-4%. Przyczyną jest często zwyrodnieniowa stenoza zachyłkowa lub otworowa. Celem pracy jest przedstawienie możliwości zastosowania DOSTĘPU BOCZNEGO do kręgosłupa szyjnego w tych przypadkach. Henk Verbiest Koncept dostępu bocznego wprowadzonego 40 lat temu przez H. Verbiest a i rozwijany przez B. George a od 1992 r - oparty jest na fakcie, że w przypadku przednio-bocznego ucisku na korzenie nerwowe spowodowane głównie przez postępujące zwyrodnienie stawów hakowo-kręgowych ( uncovertebral joints ) Dostęp Boczny pozwala na bezpośrednie dojście do patologii, omijając bliznę po poprzedniej operacji, jednocześnie nie naruszając powstałego zespolenia kostnego. DOSTĘP BOCZNY Staw hakowokręgowy Foraminotomia przednia Skośna korpektomia
Pacjent 1 Wiek : 54 l Płeć: Kobieta Poprzednia operacja: discektomia przednia C4/C5/C6 z zespoleniem międzytrzonowym, 3 lata wcześniej. Obecne objawy: lewostronny ból korzeniowy z zakresu dermatomów C6 i C7 z towarzyszącym niedowładem lewej KG. Badania CT i MRI: stenoza zachyłków bocznych po stronie lewej na poziomach C5/C6 i C6/C7 (Fig.1) bez towarzyszącej kompresji rdzenia kręgowego. OPERACJA U pacjentki z powodu występowania jedynie objawów radikulopatii wykonano odbarczenie korzeni nerwowych poprzez FORAMINOTOMIĘ PRZEDNIĄ z dostępu bocznego (Fig.2). Nie naruszono uprzednio implantowanej klatki na poziomie C5/C6 (Fig.3) Fig. 1 Fig. 1 CT kręgosłupa szyjnego- przedoperacyjne: widoczna stenoza otworu międzykręgowego po stronie lewej. Fig. 2 CT kręgosłupa szyjnego- pooperacyjne: widoczny zakres resekcji kostnej obejmujący przednią część otworu wyrostka poprzecznego oraz boczną część stawu hakowo-kręgowego po stronie lewej. Fig. 3 CT kręgosłupa szyjnego- pooperacyjne: widoczny zakres resekcji w rzucie czołowym oraz znaczniki implantów międzytrzonowych. Katamneza : Uzyskano ustąpienie bólów korzeniowych. W 3- letniej obserwacji niedowład lewej kończyny górnej wycofał się oraz nie stwierdzono niestabilności kręgosłupa szyjnego. 43. ZJAZD POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEUROCHIRURGÓW Fig.2 C5 C6 C7 Fig. 3
Pacjent 2 Wiek : 65 l Płeć: kobieta Poprzednia operacja: discektomia C5/C6/C7 z zespoleniem międzytrzonowym, 1 rok wcześniej. Obecne objawy: Pogorszenie sprawności chodu oraz lewostronny ból korzeniowy z zakresu dermatomów C6 i C7. Badania CT i MRI: stenoza zachyłków bocznych po stronie lewej na poziomach C5/C6 i C6/C7 (Fig.1) z towarzyszącą kompresją rdzenia kręgowego (Fig.3). OPERACJA U pacjentki stwierdzono postępujące objawy mielopatii oraz nawrót objawów korzeniowych. W trakcie operacji wykonano odbarczenie rdzenia kręgowego oraz korzeni nerwowych po stronie lewej, poprzez wykonanie trzypoziomowej SKOŚNEJ KORPEKTOMII (Fig.2 )z dostępu bocznego, bez usuwania implantów międzytrzonowych. Fig.1 Fig.3 Fig.2 Katamneza: Uzyskano ustąpienie bólów korzeniowych oraz poprawę sprawności chodu. W obserwacji 6 miesięcznej utrzymuje się dobry wynik kliniczny leczenia, oraz skuteczne odbarczenie struktur nerwowych bez niestabilności w badaniach obrazowych. 43. ZJAZD POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEUROCHIRURGÓW Fig.1 CT kręgosłupa szyjnego- przedoperacyjne: widoczna stenoza otworu międzykręgowego po stronie lewej. Fig.2 CT kręgosłupa szyjnego- pooperacyjne: widoczny zakres resekcji obejmujący tylnoboczną część trzonu kręgu szyjnego. Fig.3 MRI kręgosłupa szyjnego- przedoperacyjne : widoczna mielopatia ze stenozą kanału kręgowego na poziomie C5/C6/C7.
Wniosek Foraminotomia przednia oraz skośna korpektomia umożliwiają skuteczne odbarczenie struktur nerwowych bez naruszania wcześniej wykonanego zespolenia międzytrzonowego.