INSTRUKCJA MONTAśU CIEPŁOMIERZA SHARKY HEAT 773

1 Wstęp Niniejsza instrukcja ma na celu zapoznanie instalatorów sprzętu z branŝy ciepłowniczej z prawidłowym sposobem montaŝu ciepłomierza SHARKY-HEAT 773. Ciepłomierz dostarczany jest w opakowaniu fabrycznym zawierającym: - hybrydowy ciepłomierz (1 kpl.), (przelicznik wskazujący z parą czujników temperatury zamontowany bezpośrednio na ultradźwiękowym przetworniku przepływu, z moŝliwością montaŝu ściennego). Dostępne są ciepłomierze o przepływach nominalnych qp = 0,6... 25,0 m 3 /h. - instrukcję montaŝu (1 szt), - instrukcja obsługi (1 szt.). Opcjonalnie (na Ŝyczenie klienta) - łączniki (2 szt.), - zawór kulowy. Dane techniczne ciepłomierza: - zakres temperatur t: 1... 180 C - zakres róŝnicy temperatur t: 3... 177 K - zakres pracy przetwornika przepływu dla qp = 0,6-2,5 m 3 /h 5-130 C dla qp = 3,5-25 m 3 /h 5-150 C - czujniki temperatury dwuprzewodowe, Pt 100 lub Pt 500 - zakres przepływów nominalnych: 0,6-25 m3/h - pomiar przepływu: ultradźwiękowy - współczynnik cieplny wody: zmienny dostosowany do montaŝu przetwornika w rurociągu powrotnym lub zasilającym - automatyczna detekcja czujników temperatury - wersje gwintowane i kołnierzowe przetwornika. - ciepłomierz lub licznik chłodu - pamięć 24 miesięcy dostępna na wyświetlaczu - rejestrator danych - 440 zapisów - czas uśredniania 6, 15, 30, 60 minut lub 24 godziny - historia błędów - 31 rejestrów błędów - 2 liczniki taryfowe - moduły komunikacyjne: - OPTO (standard), - M-Bus, - RS232, - Radio - zasilanie: o bateryjne bateria litowa -standardowo-12 lat pracy bateria litowa z adapterem -16 lat pracy (opcja) o sieciowe: 24 VAC 50 Hz, 230 VAC 50 Hz Zasilany sieciowo przelicznik pracuje w trybie oszczędzania energii (nie świeci się wyświetlacz a komunikacja z przelicznikiem w pełni funkcjonuje). - stopień ochrony obudowy: IP 54 ciepłomierz, IP 68 chłodomierz. 2

2 Parametry techniczne ciepłomierza 15 25 Połączenie DN mm 15 20 20 FL20 15 20 20 FL20 20 20 FL20 25 FL25 FL32 25 FL25 FL32 40 FL 40 FL50 FL65 L mm 110 130 190 110 130 190 130 190 260 260 300 270 300 Wymiary TYP 0.6 1.5 2.5 3.5 L1 mm 190 230 - - 190 230 - - 230 - - - - - - - - 440 - - - L2 mm 150 B mm 100 R mm 50 H mm 78 80 78 80 80 84,5 84,5 90 95 102,5 h mm 14,5 18 18 47,5 14,5 18 18 47,5 18 18 47,5 23 50 62,5 23 50 62,5 33 69 73,5 85 AGZ mm G3/4B Fl DN20 G3/4B Fl DN20 G3/4B G1B DN15 DN15 DN15 DN20 Fl DN20 G11/4B Fl DN25 Fl DN32 G11/4B Fl Fl Fl Fl Fl G1B DN20 G1B DN20 G2B DN25 DN32 DN40 DN50 DN65 AGV mm R 1/2 R 3/4 - R 1/2 R 3/4 - R 3/4 - R 11/2 - - - D mm - - - 105 - - - 105 - - 105-114 139-114 139-148 163 184 d mm - - - 14 - - - 14 - - 14-14 18-14 18-18 18 18 F mm - - - 95 - - - 95 - - 95-100 125-100 125-138 147 170 K mm - - - 75 - - - 75 - - 75-85 100-85 100-110 125 145 Waga kg 0,76 0,85 0,96 2,75 0,76 0,85 0,96 2,75 0,85 0,96 2,75 1,5 3,5 4,8 1,5 3,5 4,8 3 6,6 7,6 9,6 6,0 10 Rys. 1. Wymiary gabarytowe ciepłomierza SHARKY-HEAT 773 3

3 Instalacja ciepłomierza MontaŜ ciepłomierza naleŝy przeprowadzić zgodnie z niniejszą instrukcja oraz zaleceniami dostawcy energii cieplnej. Prosimy zwrócić szczególną uwagę na: poprawność podłączeń elektrycznych, kierunek montaŝu przetwornika przepływu. MontaŜ powinien zostać dokonany przez przeszkolony personel po zakończeniu wszelkich prac instalacyjnych na węźle. Ewentualne uszkodzenia sprzętu powstałe wskutek niezachowania podanych warunków technicznych montaŝu nie będą podlegały obsłudze gwarancyjnej. W celu przeprowadzenia prawidłowej instalacji ciepłomierza: - NaleŜy przestrzegać przepisów dotyczących uŝytkowania ciepłomierzy. - NaleŜy przestrzegać przepisów dotyczących wykonywania instalacji elektrycznych. - Temperatura otoczenia nie moŝe być wyŝsza od 55 C. - Jako medium ustalono wodę. - Dla temperatur wody w rurociągu, na którym zamontowany jest ciepłomierz, powyŝej 90 C lub gdy temperatura wody jest niŝsza od temperatury zewnętrznej (chłodomierz) przelicznik wskazujący powinien być odsunięty od przetwornika przepływu rozłączny montaŝ ciepłomierza (Fig G-1) np. zamontowany na ścianie za pomocą dostarczonego uchwytu (Rys. F). - MontaŜ powinien być wykonany po zakończeniu wszelkich prac instalacyjnych na węźle. - W czasie eksploatacji ciepłomierz powinien być zabezpieczony przez wstrząsami i drganiami. - Ciepłomierz nie powinien być instalowany blisko źródeł zakłóceń elektromagnetycznych (styczniki, silniki elektryczne, jarzeniówki, itp.). - Wskazane jest montowanie zaworów odcinających przed i za urządzeniem w celu ułatwienia demontaŝu. W zaleŝności od wykonania, ciepłomierz jest instalowany na zasilaniu bądź powrocie, zgodnie z opisem na płytce czołowej przelicznika wskazującego ciepłomierza. Przetwornik przepływu naleŝy zamontować zgodnie z kierunkiem strzałki znajdującej się na korpusie przetwornika przepływu (Rys. A). Przetwornik przepływu naleŝy zamontować tak by stale był wypełniony wodą. Odcinki proste przed i za przetwornikiem przepływu nie są wymagane. Ciepłomierz moŝe być zainstalowany zarówno w poziomym (Rys. E-1) jak i w pionowym odcinku rurociągu (Rys. E-2), ale zawsze tak by powietrze nie mogło zbierać się w przetworniku (Rys. E-3). Wybór miejsca montaŝu ciepłomierza powinien być dokonany z uwzględnieniem łatwości dostępu personelu obsługi eksploatacyjnej oraz obsługi serwisowej. 4

3.1 Instalacja czujników temperatury Z czujnikami temperatury naleŝy obchodzić się ostroŝnie. Przewody czujników nie powinny być przedłuŝane ani skracane. Przewody czujników temperatury oznaczone są etykietami: - czujnik temperatury na zasilaniu - etykieta czerwona, - czujnik temperatury na powrocie - etykieta niebieska. Standardowo dostarczany ciepłomierz posiada czujniki połączone z przelicznikiem wskazującym ciepłomierza. Jeden czujnik temperatury jest wkręcony w korpus przetwornika przepływu (czujnik mierzący temperaturę w rurze na której zamontowany jest ciepłomierz np.: powrotnej czujnik oznaczony kolorem niebieskim ) oraz drugi czujnik luźny, który naleŝy zainstalować na drugiej rurze np. zasilającej za pomocą zaworu kulowego lub redukcji i trójnika (dostarczanych opcjonalnie). W sytuacji gdy dostarczony ciepłomierz nie ma podłączonych czujników temperatury naleŝy dostępować zgodnie z poniŝszymi wskazówka. Montując czujniki temperatury naleŝy przepuścić przewody czujników przez przelotki obudowy przelicznika (Rys. C i D), ułoŝyć je i przymocować do złącza (Rys. B) zgodnie z poniŝszą tabelą: Typ ciepłomierza kolor czujnika terminal pozycja montaŝu ciepłomierz, przetwornik na powrocie ciepłomierz, przetwornik na zasilaniu chłodomierz na powrocie chlodomierz na zasilaniu mieszany, pomiar chłodu/ciepła, przetwornik na rurze powrotnej mieszany, pomiar chłodu/ciepła, przetwornik na rurze zasilającej czerwony 5 T H 6 zasilanie niebieski 7 T C 8 w korpusie czerwony 5 T H 6 w korpusie niebieski 7 T C 8 powrót czerwony 5 T H 6 w korpusie niebieski 7 T C 8 zasilanie czerwony 5 T H 6 powrót niebieski 7 T C 8 w korpusie czerwony 5 T H 6 zasilanie niebieski 7 T C 8 w korpusie czerwony 5 T H 6 w korpusie niebieski 7 T C 8 powrót Następnie zamknąć obudowę przelicznika wskazującego i zabezpieczyć plombą otwarciem przez osoby nieupowaŝnione. przed Wolny czujnik temperatury naleŝy zainstalować w zaworze kulowym lub osłonie. W komplecie ciepłomierza znajduje się adapter do zainstalowania czujnika w zaworze. W celu zainstalowania czujnika w zaworze naleŝy wykonać następujące czynności: - Zamknąć zawór kulowy. - Wykręcić korek śrubę z zaworu kulowego. - Umieścić o-ring z załączonego kompletu na wierzchołku kołka montaŝowego Rys. M(2). - Drugi o-ring jest zapasowy. 5

- WłoŜyć o-ring z kołkiem montaŝowym do wnętrza otworu w zaworze kulowym obracając Rys. M(3). - Ustawić o-ring w jego finalnej pozycji za pomocą drugiego końca kołka montaŝowego Rys. M(4). - Nasunąć tuleję mocującą na czujnik temperatury. - Nasunąć (nacisnąć) wydrąŝony koniec kołka montaŝowego na czujnik temperatury - do oporu. To ustala dystans tulei mocującej na czujniku. - Wcisnąć sztyft ustalający w otwór tulei mocującej uŝywając (kombinerek) szczypców Rys. M5(a) - Zdjąć kołek montaŝowy z czujnika temperatury Rys. M5(b). - Wprowadzić czujnik temperatury z tuleją mocującą do wnętrza zaworu kulowego i dokręć do oporu Rys. M(6) 4 Zasilanie Standardowo w przeliczniku montowana jest bateria litowa 3V (Rys. L-1) zapewniająca czas pracy ciepłomierza przez około 12 lat (w zaleŝności od konfiguracji). MoŜliwe jest, w dowolnym momencie pracy ciepłomierza, zastosowanie innych modułów zasilających: - baterii litowej wraz z adapterem (Rys. L-2) umoŝliwiającej pracę ciepłomierza przez ponad 16 lat - zasilacza sieciowego 24 V AC lub 230 V AC (Rys. L-3). Parametry techniczne zasilaczy sieciowych: - Zasilacz sieciowy 24 V AC lub 230 V AC - Podłączenie przewodów sieciowych dla Ŝył 2,5 mm 2. - Izolacja galwaniczna - Częstotliwość 50 Hz - Pobór mocy 0,35 VA ± 10% - Bezpiecznik JeŜeli podstawowy blok zasilania nie jest podłączony, przelicznik jest zasilany z baterii podtrzymującej. Data i czas są aktualizowane, ale nie działają funkcje pomiarowe np.: pomiar przepływu. Uwaga: Zasilany sieciowo przelicznik pracuje w trybie oszczędzania energii. Nie świeci się wyświetlacz. Naciśnięcie przycisku na przeliczniku uruchamia wyświetlacz ponownie. W stanie oszczędnościowym moŝliwa jest komunikacja z przelicznikiem przez moduły komunikacyjne i OPTO. Nigdy nie naleŝy podłączać ciepłomierza do napięcia międzyfazowego. Grozi to zniszczeniem modułu zasilającego. ZuŜyte baterie muszą być utylizowane. 6

5 Moduły dodatkowe Ciepłomierz SHARKY HEAT jest standardowo wyposaŝony w optyczny interfejs z protokółem M-Bus zgodny z normą EN 1434. Wyjście OPTO pozwala na odczyty inkasenckie lub komunikację urządzenia. Ciepłomierz posiada dwa gniazda do podłączenia modułów dodatkowych: - Gniazdo 1 (Rys. H), w którym mogą być umieszczane moduły komunikacyjne: radio, M-Bus, RS-232 lub moduł wejść impulsowych, - Gniazdo 2 (Rys H) słuŝące do montaŝu modułu wejść impulsowych (np. do podłączenia dodatkowych wodomierzy) lub modułu wyjść impulsowych (np. o objętości i energii). Uwaga: Kolejność modułów nie moŝe być zmieniana. Zawsze naleŝy sprawdzić czy właściwy moduł znajduje się w odpowiednim gnieździe. Moduły mogą być zamontowane fabrycznie lub dostarczone na osobne zamówienie - montaŝ nie narusza plomb. 5.1 Moduł komunikacyjny M-Bus Moduł komunikacyjny M-Bus jest szeregowym interfejsem do komunikacji ciepłomierza z M-Bus-owym urządzeniem zewnętrznym. MoŜna podłączyć kilka ciepłomierzy do jednej jednostki centralnej. Płytka modułu zawiera dwu podłączeniowe złącze opisane 24 25 (Rys. J-1) słuŝące do podłączenia z urządzeniem zewnętrznym. - Protokół M-Bus zgodny z protokółem standardowym według EN 1434-3 - Podłączenia przewidziane dla przewodów 2 x 2.5 mm² - Izolacja galwaniczna - Maksymalne napięcie 50 V DC - MoŜliwość adresowania (adres pierwotny i wtórny) - Prędkość transmisji 300 lub 2400 bodów. 5.2 Moduł komunikacyjny Radio - (dane bieŝące) Radiowy moduł komunikacyjny jest interfejsem do komunikacji radiowej według ustalonego protokółu. Protokół transmisji moŝna edytować. Moduł charakteryzuje: - łączność jednokierunkowa - przesył danych co 3 minuty - długość trwania transmisji 8... 19 sekund (zmienna, w zaleŝności od długości ramki). 5.3 Moduł komunikacyjny RS-232 Moduł komunikacyjny RS-232 jest szeregowym interfejsem do komunikacji z urządzeniem zewnętrznym np. komputerem. Płytka modułu zawiera trzy podłączeniowe złącze opisane 62 63 64, 62 (Dat), 63 (Reg), 64 (GND) (Rys. J-2). Na zamówienie dostępny jest kabel podłączeniowy -obowiązujące podłączenie: zacisk 62 - brązowy, 63 biały, 24 zielony. 7

5.4 Moduł wejść impulsowych MoŜliwe jest zastosowanie dodatkowego modułu dwu wejść impulsowych słuŝących do podłączenia np. dodatkowych wodomierzy, licznika gazowego lub licznika energii elektrycznej (wyposaŝonych w wyjścia impulsowe). Wagę impulsów i odpowiednie jednostki miary moŝna zaprogramować. MoŜliwe jest teŝ dla obu wejść zaprogramowanie dwu dni rozliczeniowych. - Złącze przyłączeniowe dla dwu dwuŝyłowych przewodów doprowadzających impulsy z nadajnika impulsów np. wodomierza (Rys. K1). - Zakres moŝliwych do zaprogramowania wag impulsów: 1, 2.5, 10, 25, 100, 250, 1000 lub 2500 l/imp. - MoŜliwe do zaprogramowania jednostki: wszystkie jednostki energii moŝliwe do zaprogramowania w ciepłomierzu, m 3, brak jednostek. - Częstotliwość impulsów od 0 do 8 Hz; długość impulsu minimum 10 ms. - Oporność wejściowa 2,2 MΩ - Napięcie zasilające modułu 3 V DC - Impulsy poszczególnych wejść są zapamiętywane w oddzielnych licznikach. MoŜliwe jest zaprogramowanie dat dni rozliczeniowych dla obu wejść. - Długość kabli nie większa niŝ 10 m. 5.5 Moduł wyjść impulsowych Ciepłomierz wytwarza sygnały dla dwu dodatkowych wyjść impulsowych (Rys. K-2). KaŜde z wyjść moŝe być zaprogramowane. Standardowe oznakowanie wyjścia impulsowego energii to litera A na listwie zaciskowej i symbol Out1 w wyświetleniach przelicznika. Wyjście objętości oznakowane jest literą B na listwie i Out2 na wyświetlaczu Dane techniczne wyjść impulsowych - zasilanie zewnętrzne Vcc = 3... 30 V DC - prąd wyjścia 20 mv przy napięciu szczytowym 0.5 V - wyjście typu otwarty kolektor - częstotliwość wyjścia max. 4 Hz - długość impulsu 100 150 ms - izolacja galwaniczna Ciepłomierz Układ zewnętrzny V DC MoŜliwe do ustawienia wyjścia impulsowe dla: - energii - objętości - energii taryfowej 1 - energii taryfowej 2 - progu taryfy 1 - progu taryfy 2 - błędu pomiaru energii - błędu pomiaru objętości - dwa programowane dni obrachunkowe. Moduł wyjść impulsowych Imp. GND 8

Dane techniczne wyjść impulsowych: Wyjście energii Waga impulsu: zaleŝy od połoŝenia dziesiętnego ostatniej cyfry na wyświetlaczu ciepłomierza Przykład: Wyświetlacz ciepłomierza GJ z 3 cyframi po przecinku kwh z 0 cyfr po przecinku Waga impulsu 1 MJ/imp. 1 kwh/imp. Czas trwania impulsu: 125 ms ± 10 % Przerwa między impulsami: 125 ms - 10 % Wyjście objętości Waga impulsu: zaleŝy od połoŝenia dziesiętnego ostatniej cyfry na wyświetlaczu ciepłomierza Czas trwania impulsu: 125 ms ± 10 % Przerwa między impulsami: 125 ms - 10 % Wyjście energii taryfy 1 i taryfy 2 Waga impulsu: zaleŝy od połoŝenia dziesiętnego ostatniej cyfry na wyświetlaczu ciepłomierza Czas trwania impulsu: 125 ms ± 10 % Przerwa między impulsami: 125 ms - 10 % Wyjście progów taryfy1 i taryfy2 Wyjście jest stałe do czasu przekroczenia progu tary np. przepływ 300l/h lub/i temperatura powrotu <50 C Impuls po przekroczeniu progu (alarm) Błąd energii lub objętości Wyjście jest stałe np. przepływ 300l/h lub/i temperatura powrotu <50 C Alarm 5.6 Instalacja modułów dodatkowych: - Usunąć plombę uŝytkownika i otworzyć przelicznik. - W gnieździe 1 umieścić moduł komunikacyjny (M-Bus, RS232 lub Radio) - Rys. H. - Pozostałe moduły (wejść i wyjść impulsowych) umieszczane są w gnieździe 2 (Rys. H). JeŜeli Ŝaden z modułów komunikacyjnych nie jest wykorzystywany moduł wejść moŝe zostać zamontowany równieŝ w gnieździe 1. - OstroŜnie podłączyć złącze modułu do odpowiedniego gniazda w płytce przelicznika (Rys. K-3, Rys. K-4). Umieścić moduł pomiędzy ogranicznikami (uchwytami) gniazda i przymocować płytkę modułu dwoma wkrętami (Rys. J-3). - Zamknąć przelicznik i sprawdzić prawidłowość wyświetleń ciepłomierza dotyczących podłączonych modułów naciskając przycisk. JeŜeli ciepłomierz działa prawidłowo załoŝyć plombę uŝytkownika zabezpieczającą dostęp do wnętrza przelicznika. 9

6 Uwagi ogólne Uruchomienie instalacji, odpowietrzenie, napełnienie naleŝy wykonać przez stopniowe, płynne otwieranie zaworów, bezwzględnie naleŝy unikać uderzeń hydraulicznych. Uwaga: Ciepłomierz SHARKY-HEAT 773 nie wymaga specjalnej ochrony przed zakłóceniami elektrycznymi, naleŝy jednak unikać wpływu pól elektromagnetycznych (silniki, transformatory) oraz bezpośredniego przeprowadzania obok kabli elektrycznych i zasilających przewodów przyłączeniowych do przelicznika. Ciepłomierz w czasie pracy nie wymaga dodatkowej regulacji i konserwacji. Obsługa polega na odczycie wskazań z przelicznika wskazującego i sprawdzaniu okresowo stanu połączeń przewodów elektrycznych. Ciepłomierz naleŝy utrzymywać w czystości. Uwaga: Wszystkie czynności kontrolne i naprawczo serwisowe mogą być przeprowadzane tylko przez osoby upowaŝnione. UWAGA! Plomba legalizacyjna / producenta na ciepłomierzu musi pozostać nienaruszona. Wszelkie uszkodzenia plomb powodują utratę świadectwa legalizacji jak równieŝ zwalniają producenta ze zobowiązań gwarancyjnych. Kable dołączone do ciepłomierza nie mogą być skracane ani modyfikowane w Ŝaden sposób. W przypadku napotkania trudności w czasie montaŝu czy eksploatacji ciepłomierza producent lub przedstawiciel słuŝy radą i konsultacjami. 10

kierunek przepływu Rys. A. Oznaczenie kierunku przepływu Rys. B Podłączenie czujników temperatury Przelotki kabli Cechy zabezpieczające T H (5, 6) (7, 8) T C Rys. D Schemat instalacji czujników temperatury Rys. C Schemat instalacji czujników temperatury 1. 2. 3. Rys. E Schemat instalacji ciepłomierza 11

Rys. F Schemat montaŝu naściennego przelicznika Rys. G-1 MontaŜ rozłączny. Stosować dla przedstawionych warunków temperaturowych wody T: 90 o C... 150 o C T wody < T zewn. Rys. G-2 MontaŜ przelicznika na przetworniku przepływu. Wariant moŝliwy dla przedstawionych warunków temperaturowych wody. T: 5 o C...90 o C T wody > T zewn. Rys. G Schemat montaŝu ciepłomierza w zaleŝności od warunków otoczenia i temperatury wody Gniazdo 1 Ogranicznik płytki Gniazdo 2 Rys. H Instalacja modułów dodatkowych do ciepłomierza. 12

Rys. J-1 Moduł M-Bus Rys. J-2 Moduł RS-232 Rys. J-3 Wkręty mocujące Rys. J Instalacja modułów komunikacyjnych ciepłomierza Rys. K-1 Moduł wejść impulsowych Rys. K-2 Moduł wyjść impulsowych Rys. K-3 Rys. K-4 Rys. K-5 Rys. K Instalacja pozostałych modułów ciepłomierza 13

Rys. L-1 Bateria 3.0V DC Rys. L-2 Bateria 3.6V DC z adapterem Rys. L-3 Zasilacz sieciowy 230V AC / 24V AC Rys. L Moduły zasilania ciepłomierza (1) (2) (3) (4) (5a) (5b) (6) Rys. M Instalacja czujników temperatury 14

SprzedaŜ i serwis: Ins. montaŝu 02/XI 08 16