Raport z badań ewaluacyjnych

1 Raport z badań ewaluacyjnych Skrzydła Powiatu rozwój i promocja aktywnej integracji społecznej i zawodowej mieszkańców Powiatu Tarnogórskiego Priorytet: VII. Promocja integracji społecznej Działania: 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji Poddziałanie: 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji społecznej i zawodowej przez powiatowe centra pomocy rodzinie. Projekt systemowy realizowany w latach 2014/2015 przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Opracowała: Pracownik socjalny - doradca ds. osób niepełnosprawnych Ilona Samorodny Tarnowskie Góry, wrzesień 2015

2 SPIS TREŚCI I. Cele i założenia Projektu...3 II. Charakterystyka uczestników Projektu...4 III. Oferowane formy wsparcia...7 IV. Opis badań...13 V. Metodologia...15 VI. Wyniki badań ewaluacyjnych...16

3 I. CELE I ZAŁOŻENIA PROJEKTU Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach przystąpiło do realizacji projektu systemowego zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie projektu systemowego na lata 2014-2015. Głównym celem projektu jest aktywizacja społeczna i zawodowa uczestników Projektu, tj. osób niepełnosprawnych oraz usamodzielniających się wychowanków opuszczających pieczę zastępczą. Szczegółowymi celami projektu są: zmniejszenie skutków niepełnosprawności, w tym poprawa sprawności fizycznej osób niepełnosprawnych, zwiększenie mobilności zawodowej na współczesnym rynku pracy, poprawa funkcjonowania psychospołecznego uczestników Projektu, zdobycie nowych kompetencji i umiejętności zawodowych, przeciwdziałanie i minimalizacja skutków wykluczenia społecznego. Projekt systemowy jest spójny z celem Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki tj. poprawą dostępu do rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, odnosi się do Strategii Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata 2006-2020 oraz opiera się na założeniach Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Tarnogórskim na lata 2006-2015, której jednym z założeń jest stworzenie warunków do skutecznego przeciwdziałania bezrobociu. II. CHARAKTERYSTYKA UCZESTNIKÓW PROJEKTU

4 W Projekcie uczestniczyło 64 osób 36 osób niepełnosprawnych, mieszkańców powiatu tarnogórskiego, będących w wieku aktywności zawodowej, niezatrudnionych lub zatrudnionych i zagrożonych wykluczeniem społecznym z co najmniej jednego powodu spośród wskazanych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm.), korzystających ze świadczeń pomocy społecznej oraz 28 wychowanków opuszczających placówki opiekuńczo wychowawcze oraz rodziny zastępcze. Płeć 52% 48% kobiety mężczyźni Wykres 1. Podział uczestników ze względu na płeć. Wśród uczestników Projektu przeważały kobiety (52%). W czasie trwania Projektu z listy uczestników zostało skreślonych 5 osób - usamodzielniających się wychowanków oraz 5 osób z grupy osób niepełnosprawnych. Powodem ich skreślenia było nierealizowanie ustaleń wynikających z aneksu do indywidualnego programu usamodzielniania, niewywiązywanie się z działań w ramach instrumentów aktywnej integracji, rezygnacja z dalszego uczestnictwa w Projekcie oraz podjęcie zatrudnienia. Wiek

5 8% 47% 45% osoby młode 15-24 lata osoby w wieku starszym 55-64 lata osoby w wieku średnim 25-54 lata Wykres 2. Podział uczestników ze względu na płeć. Najliczniejszą grupę uczestników stanowiły osoby młode w wieku średnim 15 24 lata (47%), drugą grupą były osoby w wieku średnim w wieku 25 54 lata (45%) a najmniej liczną grupą - osoby w wieku starszym 55-64 lata (8%). Wykształcenie wyższe 0 4 pomaturalne 3 4 ponadgimnazjalne 6 10 kobiety mężczyźni niższe niż podstawowe, podstawowe, gimnazjalne 15 22 0 5 10 15 20 25 Wykres 3. Liczba uczestników wg poziomu wykształcenia. Zdecydowana większość uczestników Projektu posiadała wykształcenie niższe niż podstawowe,

6 podstawowe i gimnazjalne 34,4% mężczyzn i 23,4% kobiet. 4 kobiety, co stanowi 6,2% wszystkich uczestników, posiadały wykształcenie wyższe. Aktywność zawodowa 30 30 27 25 20 15 kobiety mężczyźni 10 5 0 6 1 0 0 bezrobotni osoby nieaktywne zawodowo zatrudnieni Wykres 4. Liczba uczestników wg statusu na rynku pracy w podziale na kobiety i mężczyzn. Najliczniejszą grupę wśród uczestników Projektu stanowiły osoby nieaktywne zawodowo, tj. 46,9% mężczyzn i 42,2% kobiet. Obszar zamieszkania 22% 78% obszar miejski obszar wiejski Wykres 5. Podział uczestników ze względu na obszar zamieszkania. Osoby, które uczestniczyły w Projekcie w większości zamieszkują obszar miejski 78% osób. III. OFEROWANE FORMY WSPARCIA

7 W ramach Projektu zastosowano 4 instrumenty aktywnej integracji: aktywizację zawodową, aktywizację społeczną, aktywizację zdrowotną, aktywizację edukacyjną oraz dodatkowe formy wsparcia m.in.: możliwość skorzystania z doradztwa / poradnictwa w Punkcie Interwencji Kryzysowej oraz możliwość uczestniczenia w spotkaniach grup samopomocowych. Każdy z uczestników objęty był min. 3 instrumentami aktywnej integracji, w ramach których mógł skorzystać z odpowiednich narzędzi / form wsparcia. Objęcie uczestnika poszczególnymi narzędziami opierało się na wnikliwej analizie predyspozycji i diagnozie potrzeb osoby objętej wsparciem. Poniżej w formie tabeli zaprezentowano poszczególne instrumenty aktywnej integracji i odpowiadające im formy wsparcia realizowane w Projekcie w 2014-2015 roku. AKTYWNA INTEGRACJA Aktywizacja zdrowotna Aktywizacja edukacyjna Aktywizacja zawodowa Aktywizacja społeczna Dodatkowe wsparcie FORMY WSPARCIA Zajęcia aktywizujące zdrowotnie (rehabilitacyjne) Kursy zawodowe Warsztaty o charakterze zawodowym Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym Warsztaty z trenerem pracy Indywidualne konsultacje z psychologiem Warsztaty psychologiczne Warsztaty integracyjne wyjazdowe Warsztaty wyjazdowe z usamodzielniania Tabela 1. Formy wsparcia w poszczególnych instrumentach aktywnej integracji. Doradztwo / poradnictwo w Punkcie Interwencji Kryzysowej Spotkania grup samopomocowych Wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej Wsparcie doradcy ds. osób niepełnosprawnych Praca socjalna Zajęcia aktywizujące zdrowotnie (rehabilitacyjne) Zajęcia aktywizujące zdrowotnie odbywały się w "REPTY" - Górnośląskim Centrum Rehabilitacji im. gen. Jerzego Ziętka w Tarnowskich Górach. Zajęcia aktywizujące zdrowotnie przeprowadzono w formie cyklu 10-dniowych zabiegów, poprzedzonych indywidualną konsultacją lekarską. Niepełnosprawni uczestnicy Projektu mogli skorzystać z zabiegów rehabilitacyjnych, takich jak: laseroterapia, terapia magnetyczna, hydroterapia, inhalacje, ćwiczenia grupowe, światłolecznictwo, masaż, basen, kinezyterapia, zabiegi fizykoterapeutyczne itd. Na zajęcia aktywizujące zdrowotnie skierowano grupę 32 osób niepełnosprawnych, zabiegi ukończyło

8 30 osób spośród ww. grupy. Kursy zawodowe Uczestnicy Projektu (33 osoby), po wcześniejszej konsultacji z doradcą zawodowym, zostali skierowani do udziału w wybranych kursach zawodowych. Poniżej w formie tabeli zaprezentowano liczbę osób uczestniczących w poszczególnych kursach zawodowych. RODZAJ KURSU LICZBA OSÓB KOBIETY MĘŻCZYŹNI Prawo jazdy kat. B 5 9 Prawo jazdy kat. C - 1 Ekspedytor - 1 Kurs florystyki i tworzenia ozdób i dekoracji 1 - Kurs orientacji przestrzennej 1 - Kurs pracownika ochrony fizycznej - 2 Kurs języka angielskiego 2 2 Opiekun osób starszych i niepełnosprawnych 1 - Kurs komputerowy 1 2 Kurs wizażu i stylizacji 1 - Kurs fryzjerski 1 - Kurs spawania TIG - 1 Kurs groomerski 1 Kurs spawania blach - 1 RAZEM 14 19 Tabela 2. Liczba osób w podziale na kobiety i mężczyzn uczestniczących w poszczególnych kursach zawodowych. Wszystkie osoby zakończyły z pozytywnym skutkiem udział w kursach zawodowych. Warsztaty o charakterze zawodowym Niepełnosprawni uczestnicy Projektu, łącznie 10 osób, po wcześniejszej konsultacji z doradcą zawodowym uczestniczyli w warsztatach o charakterze zawodowym. Warsztaty te odbywały się w Zespole Szkół Gastronomiczno - Hotelarskich w Tarnowskich Górach. Poniżej w formie tabeli zaprezentowano liczbę osób uczestniczących w wybranych warsztatach

9 o charakterze zawodowym. RODZAJ WARSZTATÓW LICZBA OSÓB KOBIETY MĘŻCZYŹNI Warsztaty kulinarne 2 8 RAZEM 2 8 Tabela 3. Liczba osób w podziale na kobiety i mężczyzn uczestniczących w poszczególnych warsztatach. Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym Z instrumentu doradztwa zawodowego skorzystały zarówno osoby niepełnoprawne jak i usamodzielniające się. Spotkania z doradcą zawodowym odbywały się w formie półtoragodzinnych indywidualnych spotkań. Głównym celem spotkań było nakierowanie uczestników Projektu zgodnie z predyspozycjami i warunkami na wybór odpowiednich kursów, szkoleń i warsztatów o charakterze zawodowym. Z indywidualnych konsultacji z doradcą zawodowym skorzystało 64 uczestników. Warsztaty z trenerem pracy Warsztaty z trenerem pracy prowadzone były w podziale na 4 grupy uczestników, tj. I, II. III grupa osób niepełnosprawnych oraz grupa usamodzielniających się wychowanków. Na warsztaty skierowano łącznie 51 uczestników, tj. 24 usamodzielniających się wychowanków i 27 osób niepełnosprawnych. Celem spotkań było zapoznanie się z tematyką rynku pracy, przedsiębiorczości oraz rozwoju kompetencji interpersonalnych. Poznanie metod aktywnego poszukiwania pracy oraz kształtowania własnej drogi zawodowej. Zaświadczenie o ukończeniu warsztatów otrzymało 46 uczestników, tj. 23 usamodzielniających się wychowanków i 23 osoby niepełnosprawne. Indywidualne konsultacje z psychologiem Osoby niepełnosprawne zostały objęte specjalistycznym wsparciem psychologicznym. Chęć udziału w tej formy wsparcia wyraziło 17 osób, natomiast faktycznie skorzystało 14 osób. Spotkania odbywały się w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach. Warsztaty psychologiczne

10 Warsztaty psychologiczne prowadzone były w podziale na 2 grupy. Na warsztaty skierowano łącznie 21 osób. Zaświadczenia o ukończeniu ww. warsztatów otrzymało 21 osób. Tematyka spotkań dla I grupy dotyczyła: twórczego myślenia, treningu antystresowego, komunikacji interpersonalnej, asertywności, wzmacniania pewności siebie. Spotkania dla II grupy obejmowały tematykę: stymulacji polisensorycznej, treningu wrażliwości uczuciowej, komunikacji niewerbalnej, asertywności i treningu aktywnego słuchania oraz zagadnień seksualności człowieka. Z uwagi na prośbę uczestników odczuwających potrzebę kontynuacji i poszerzenia niektórych tematów zorganizowano dodatkowe warsztaty psychologiczne. Chęć udziału w tych zajęciach wyraziło 8 osób, natomiast faktycznie skorzystało 5 osób. W trakcie warsztatów poruszano tematy radzenia sobie z lękiem i trudnymi osobami a także obrony przed manipulacją. Zajęcia łączyły formę mini wykładów z ćwiczeniami oraz dyskusją. Warsztaty integracyjne wyjazdowe Niepełnosprawni uczestnicy Projektu wraz z opiekunami łącznie 22 osoby, skorzystały z warsztatów organizowanych w formie wyjazdowej do miejscowości Wisła przez firmę MOC BIZNESU z Wrocławia. Wyjazd ten miał charakter integracyjny i aktywizujący. W ramach warsztatów przeprowadzono zajęcia z tematyki równości szans kobiet i mężczyzn w odniesieniu do osób niepełnosprawnych oraz motywacji, komunikacji interpersonalnej i podniesienia samooceny. Zorganizowano również zajęcia integracyjne, turystyczne oraz o charakterze kulturalnym. Warsztaty z usamodzielniania Usamodzielniający się wychowankowie uczestniczyli w zorganizowanych szkoleniach warsztatowych odbywających się w formie 4 wyjazdów 2-dniowych. Zajęcia podczas warsztatów dotyczyły: równości szans kobiet i mężczyzn (18 osób), tematyki więzi (16 osób), naturalnego planowania rodziny (22 osoby) oraz procesu rozwoju osobistego i zarządzania energią własną (20 osób). Odbyły się także dwa stopnie podstawowy (10 osób) i zaawansowany (7 osób) z WenDo. Warsztaty odbywały się w Szczyrku lub Korbielowie. Doradztwo / poradnictwo w Punkcie Interwencji Kryzysowej Punkt Interwencji Kryzysowej swoimi działaniami obejmował edukację obywatelską i społeczną osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym niepełnosprawnych, bezrobotnych, znajdujących się w kryzysie oraz opuszczających pieczę zastępczą, ich rodziny i otoczenie. Realizował: działalność informacyjną o prawach i obowiązkach w ramach bezpłatnych konsultacji, edukację obywatelską w zakresie możliwości uzyskania pomocy, wsparcia; udzielał informacji i wiedzy z obszaru przeciwdziałania alkoholizmowi, narkomanii, przemocy w rodzinie oraz innym patologiom społecznym

11 prowadzącym do wykluczenia społecznego. Z pomocy oferowanej w PIK w 2014-2015 roku łącznie skorzystało 331 osób, w tym również uczestnicy Projektu. Spotkania grup samopomocowych W ramach aktywizacji i integracji społecznej osoby niepełnosprawne mogły skorzystać z uczestnictwa w grupach samopomocowych. Grupy te są dobrowolnym, luźnym zgromadzeniem osób niepełnosprawnych uczestniczących w Projekcie, osób, które zakończyły uczestnictwo w Projekcie w latach poprzednich oraz osób z ich otoczenia. Działania w ramach grup samopomocowych skierowane były na wspólne pokonywanie skutków choroby, problemów natury psychicznej albo socjalnej, które dotyczyły bezpośrednio osób niepełnosprawnych albo ich bliskich. Celem pracy była poprawa warunków i jakości życia. Grupa stała się środkiem prowadzącym do zniesienia izolacji zewnętrznej (społecznej, towarzyskiej) i wewnętrznej (osobistej, duchowej) osób niepełnosprawnych oraz osób z ich otoczenia. Z uczestnictwa w spotkaniach grup samopomocowych w roku 2014-2015 skorzystało 5 uczestników Projektu, pozostałe osoby biorące udział w spotkaniach były osobami z poprzednich edycji Projektu oraz osobami z otoczenia uczestników. Wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej Z pomocy i wsparcia asystenta osoby niepełnosprawnej jako elementu wyrównywania szans skorzystało 10 uczestników Projektu. Asystent realizował swoje wsparcie m. in. poprzez wdrażanie do samodzielnego poruszania się środkami komunikacji miejskiej, udzielanie wskazówek w celu przełamywania poczucia izolacji społecznej, wsparcie podczas przejazdu do miejsca zamieszkania i z powrotem itp. Wsparcie doradcy ds. osób niepełnosprawnych Osoby niepełnoprawne w czasie trwania Projektu spotykały się na konsultacjach z doradcą ds. osób niepełnosprawnych. Spotkania były wyznaczone zgodnie z potrzebami osób niepełnosprawnych. Na często indywidualnych spotkaniach osoby niepełnosprawne mogły pogłębić swoją wiedzę na temat swoich praw i obowiązków wynikających z niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne mogły również liczyć na fachową pomoc ze strony doradcy dotyczącą uczestnictwa w Projekcie i wywiązywania się z określonych zadań wynikających z zawartej umowy. Spotkania doradcy ds. osób niepełnosprawnych z uczestnikami miały również charakter monitoringowy i ewaluacyjny. Praca socjalna

12 Usamodzielniający się wychowankowie w czasie trwania Projektu spotykali się na indywidualnych konsultacjach z pracownikami PCPR. Spotkania wyznaczane były m.in. zgodnie z potrzebami uczestników i odbywały się co najmniej raz w miesiącu. Głównym celem pracy pracowników PCPR była pomoc i kontrolowanie procesu usamodzielniania się oraz wywiązywania z zadań wynikających z uczestnictwa w Projekcie. Spotkania pracowników PCPR z usamodzielniającymi się uczestnikami miały również charakter monitoringowy i ewaluacyjny. Spotkania odbywały się w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowskich Górach. W pracy socjalnej uczestniczyło 5 pracowników zatrudnionych w tutejszym Centrum. V. OPIS BADAŃ

13 Badania ewaluacyjne dotyczą realizacji Projektu w 2014-2015 roku. Projekt Skrzydła Powiatu - rozwój i promocja aktywnej integracji społecznej i zawodowej mieszkańców Powiatu Tarnogórskiego był dużym wyzwaniem pod względem podejmowanych w jego ramach działań. Jednym z najważniejszych wyzwań stało się dostosowanie zasad funkcjonowania Projektu do jego odbiorców, tj. osób niepełnosprawnych - nieaktywnych zawodowo, poszukujących pracy, nie pozostających w zatrudnieniu lub zatrudnionych lecz zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz osób usamodzielniających się. Za główne obszary badawcze w ramach Projektu uznano następujące zagadnienia: OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA - uczestnik Projektu analiza ze względu na korzyści, jakie wyniosła jako uczestnik Projektu oraz zmiany, które są spowodowane uczestnictwem w Projekcie; OSOBA USAMODZIELNIAJĄCA SIĘ - uczestnik Projektu - analiza ze względu na korzyści, jakie wyniosła jako uczestnik Projektu oraz zmiany spowodowane uczestnictwem w Projekcie; OGÓLNA OCENA REALIZACJI FORM WSPARCIA PRZEWIDZIANYCH W PROJEKCIE - pod kątem oceny jakości wykonania / przeprowadzenia kursów / szkoleń, warsztatów oraz innych działań podejmowanych przez kadrę w ramach Projektu; OGÓLNA OCENA REALIZACJI PROJEKTU pod kątem poziomu zadowolenia uczestników z udziału w Projekcie i oceny najbardziej wartościowych działań w nim realizowanych. Główne pytania badawcze dotyczące obszaru osób niepełnosprawnych i usamodzielniających się (w odniesieniu do celów szczegółowych Projektu) są następujące: Czy w subiektywnym odczuciu poprzez udział w Projekcie u uczestników nastąpiło zwiększenie mobilności zawodowej na współczesnym rynku pracy? Czy w subiektywnym odczuciu poprzez udział w Projekcie u uczestników nastąpiła poprawa funkcjonowania psychospołecznego? Czy w subiektywnym odczuciu poprzez udział w Projekcie uczestnicy zdobyli nowe kompetencje i umiejętności zawodowe? Główne pytania badawcze dotyczące obszaru ogólnej oceny realizacji form wsparcia przewidzianych w Projekcie są następujące: Jak oceniane są przez uczestników kompetencje osób prowadzących dany kurs / szkolenie,

14 doradztwo lub inne działanie w ramach Projektu? Jak oceniana jest przez uczestników Projektu forma udzielonego wsparcia? Czy wiedza zdobyta podczas kursu / szkolenia, doradztwa lub innego działania będzie dla uczestników przydatna w przyszłości / w przyszłej pracy? Główne pytania badawcze dotyczące obszaru ogólnej oceny realizacji Projektu: W jakim stopniu uczestnicy są zadowoleni z udziału w Projekcie? Jakie działania w Projekcie były dla uczestników najbardziej wartościowe? V. METODOLOGIA Badania na potrzeby Projektu prowadzone były za pomocą techniki ankiety. W celu dokonania odpowiedzi na pytania badawcze dotyczące obszaru ogólnej oceny

15 realizacji form wsparcia przewidzianych w Projekcie, jak również obszaru ogólnej oceny realizacji Projektu zastosowano kwestionariusze ankiety ewaluacyjnej ex-post, tj. po zakończonym działaniu uczestnicy dobrowolnie wypełniali kwestionariusze ankiety odnoszące się do danego działania. Zebrane kwestionariusze ankiet dotyczyły oceny takich form wsparcia jak: zajęcia aktywizujące zdrowotnie, indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, kursy zawodowe warsztaty psychologiczne, warsztaty z trenerem pracy, indywidualne konsultacje z psychologiem, wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej, warsztaty wyjazdowe z usamodzielniania. Natomiast aby zbadać obszar dotyczący osób niepełnosprawnych i usamodzielniających się oraz odpowiedzieć na pytania badawcze dotyczące ww. obszarów zastosowano metodę badań porównawczych przy pomocy techniki ankiety. Uczestnicy tuż po przystąpieniu do Projektu (z chwilą podpisania umowy lub indywidualnego programu usamodzielniania się) dobrowolnie wypełniali kwestionariusze ankiety ewaluacyjnej ex-ante. Po zakończonym Projekcie poproszono uczestników, żeby wypełnili również kwestionariusze ankiety ewaluacyjnej ex-post. Na tej podstawie dokonano porównania i wyciągnięto odpowiednie wnioski, które są odpowiedzią na postawione pytania badawcze. VI. WYNIKI BADAŃ EWALUACYJNYCH OBSZAR OGÓLNEJ OCENY REALIZACJI FORM WSPARCIA PRZEWIDZIANYCH W PROJEKCIE Kompetencje osób prowadzących

16 Uczestnicy Projektu oceniając kompetencje osoby prowadzące dany kurs, szkolenie, doradztwo lub inne działanie w ramach Projektu brali pod uwagę następujące kwestie: umiejętności dydaktyczne prowadzącego, poziom wiedzy merytorycznej, umiejętność zaangażowania uczestników i wzbudzanie w nich zainteresowania tematem, sposób udzielania wsparcia. Uczestnicy oceniali prowadzących mając do dyspozycji 5-punktową skalę ocen, w której poszczególne liczby oznaczały: 1 bardzo słabo 2 słabo 3 zadowalająco 4 dobrze 5 bardzo dobrze. zajęcia rehabilitacyjne warsztaty z usamodzielniania warsztaty z trenerem pracy warsztaty psychologiczne indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym indywidualne konsultacje z psychologiem kursy zawodowe wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej 4,5 4,55 4,6 4,65 4,7 4,75 4,8 4,85 4,9 4,95 5 średnia ocena kompetencji osoby prowadzącej Wykres 6. Średnia ocena kompetencji osób prowadzących zajęcia w ramach Projektu. Wszystkie osoby prowadzące otrzymały średnią ocen wyższą niż 4,6 pkt, co wskazuje, iż uczestnicy ocenili je jako posiadające dobre umiejętności dydaktyczne i dobry poziom wiedzy merytorycznej, jak również potrafiące zaangażować uczestników i wzbudzić w nich zainteresowanie tematem. Uczestnikom podobał się również sposób, w jaki osoby te udzielały wsparcia. Forma udzielonego wsparcia

17 Uczestnicy Projektu oceniając formę udzielonego wsparcia, tj. dany kurs, szkolenie, doradztwo lub inne działanie w ramach Projektu brali pod uwagę następujące kwestie: stopień, w jakim udzielono wsparcia, atmosferę podczas danego wsparcia, poziom spełnienia swoich oczekiwań dotyczących danego wsparcia, przydatność materiałów szkoleniowych / dydaktycznych, ogólną ocenę całości wsparcia. Uczestnicy oceniając formę udzielonego wsparcia mieli do dyspozycji 5-punktową skalę ocen: 1 bardzo słabo 2 słabo 3 zadowalająco 4 dobrze 5 bardzo dobrze. zajęcia rehabilitacyjne warsztaty z usamodzielniania warsztaty z trenerem pracy warsztaty psychologiczne indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym indywidualne konsultacje z psychologiem kursy zawodowe wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5 średnia ocena formy udzielonego wsparcia Wykres 7. Średnia ocena formy udzielonego wsparcia w ramach Projektu. Wszystkie formy wsparcia realizowane w ramach Projektu ocenione zostały powyżej 4,6 pkt, czyli na poziomie dobrym. Najlepszą ocenę i najwyższą z możliwych, tj. 5 pkt. (poziom bardzo dobry) uzyskało wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej. Przydatność w przyszłości / w przyszłej pracy Osoby uczestniczące w Projekcie miały również możliwość oceny przydatności zdobytej wiedzy

18 (podczas kursu / szkolenia, doradztwa lub innego działania) w przyszłości i/lub przyszłej pracy. Uczestnicy dokonując oceny korzystali z 5-punktowej skali (identycznej jak przy ocenie kompetencji osób prowadzących i formy udzielonego wsparcia). zajęcia rehabilitacyjne warsztaty z usamodzielniania indywidualne konsultacje z trenerem pracy indywidualne konsultacje z psychologiem indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym warsztaty psychologiczne kursy zawodowe wsparcie asystenta osoby niepełnosprawnej 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5 ocena przydatności zdobytej wiedzy Wykres 8. Średnia ocena przydatności zdobytej wiedzy (poprzez udział w Projekcie) w przyszłości / przyszłej pracy. Z powyższego wykresy wynika, iż uczestnicy ocenili wiedzę zdobytą podczas działań w ramach Projektu jako przydatną w przyszłości. Jako bardzo przydatną, tj. wynik 5 pkt., osoby uczestniczące w Projekcie oceniły wiedzę uzyskaną podczas udzielania wsparcia przez asystenta osoby niepełnosprawnej oraz nabytą w czasie udziału w kursach zawodowych wynik 4,93 pkt. OBSZAR OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I USAMODZIELNIAJĄCYCH SIĘ Mobilność zawodowa na współczesnym rynku pracy W celu określenia czy w subiektywnym odczuciu u uczestników Projektu nastąpiło zwiększenie mobilności zawodowej na współczesnym rynku pracy w kwestionariuszach ankiet zastosowano następujące pytania:

19 Kwestionariusz ankiety ex-ante 1) Czy któraś z przeszkód typu: niskie kwalifikacje lub ich brak, brak doświadczenia zawodowego, brak wiary we własne możliwości, niska samoocena, brak znajomości swoich predyspozycji zawodowych, niepełnosprawność są/mogą być Pani/Pana zdaniem powodem braku możliwości znalezienia przez Panią/Pana zatrudnienia? 2) Czy zna Pani/Pan swoje predyspozycje zawodowe? 3) Czy wie Pani/Pan, gdzie szukać informacji, pomocy w znalezieniu pracy? 4) Czy zna Pani/Pan aktualne potrzeby i wymagania lokalnego rynku pracy? 5) Czy ma Pani/Pan sprecyzowane plany zawodowe? Kwestionariusz ankiety ex-post 1) Czy udział w Projekcie dał Pani/Panu wiedzę lub umiejętności przydatne w pokonywaniu różnych trudności/barier przy poszukiwaniu pracy, zwiększaniu aktywności zawodowej? 2) Czy po warsztatach i spotkaniu z doradcą zawodowym udało się ustalić Pani/Panu swoje predyspozycje zawodowe (w czym jestem dobry, co potrafię, jaki zawód mogłabym/mógłbym wykonywać)? 3) Czy po warsztatach i spotkaniu z doradcą zawodowym wie Pani/Pan, gdzie szukać informacji o możliwościach znalezienia pracy? 4) Czy po warsztatach i spotkaniu z doradcą zawodowym wie Pani/Pan, co oferuje rynek pracy (np. możliwości staży, szkoleń, podjęcia działalności gospodarczej w ramach dotacji)? 5) Czy po warsztatach i spotkaniu z doradcą zawodowym dokonała/dokonał Pani/Pan wyboru szkolenia lub innej ścieżki rozwoju zawodowego? Uczestnicy mogli udzielać odpowiedzi typu: tak, raczej tak, trudno powiedzieć, raczej nie, nie. Odpowiedziom nadano odpowiednio rangę punktową: 4, 3, 2, 1, 0. Następnie policzono średnią punktów z uzyskanych odpowiedzi.

20 40 35 35,6 30 25 25,16 20 15 poziom mobilności zawodowej 10 5 0 po zakończeniu udziału w Projekcie przed przystąpieniem do Projektu Wykres 9. Średni poziom mobilności zawodowej uczestników Projektu. Analiza powyższego wykresu pozwala stwierdzić, iż w wyniku udziału w Projekcie w subiektywnym odczuciu uczestników Projektu, ich poziom mobilności zawodowej na współczesnym rynku pracy wzrósł o 29,3%. Funkcjonowanie psychospołeczne W celu określenia czy w subiektywnym odczuciu u uczestników Projektu nastąpiła poprawa funkcjonowania psychospołecznego w kwestionariuszach ankiet zastosowano następujące pytania: Kwestionariusz ankiety ex-ante 1) Czy określiłaby/określiłby Pani/Pan siebie jako osobę o dużej samodzielności i niezależności życiowej (w zakresie zaspokojenia niezbędnych potrzeb, radzenia sobie z trudnościami itp.)? 2) Czy zdaniem Pani/Pana któraś z przyczyn: niepełnosprawność, pobyt w pieczy zastępczej, płeć wpływają w Pani/Pana przypadku na nierówne traktowanie i wykluczenie społeczne? 3) Czy ma Pani/Pan potrzebę poznania nowych ludzi, poszerzenia środowiska, w którym Pani/Pan funkcjonuje? 4) Czy posiada Pani/Pan pewne obawy o bezpieczeństwo swoje lub swojej rodziny? Kwestionariusz ankiety ex-post 1) Czy udział w Projekcie (w tym konsultacje z psychologiem, pedagogiem, warsztaty psychologiczne) miał wpływ na rozwój i zdobycie przez Panią/Pana nowych umiejętności w zakresie

21 zwiększenia samodzielności, niezależności, radzenia sobie z trudnościami? 2) Czy udział w Projekcie dał Pani/Panu większą wiedzę i świadomość o swoich prawach, w tym prawo do równego traktowania? 3) Czy udział w Projekcie (w tym udział w wyjazdach warsztatowych, grupach samopomocowych, warsztatach psychologicznych) dał Pani/Panu możliwość poznania nowych ludzi i środowisk? 4) Czy możliwość skorzystania z usług pracownika socjalnego, psychologa i prawnika działających w Punkcie Interwencji Kryzysowej może być pomocna w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych Pani/Pana najbliższej rodziny, środowiska? Uczestnicy mogli udzielać odpowiedzi typu: tak, raczej tak, trudno powiedzieć, raczej nie, nie. Odpowiedziom nadano odpowiednio rangę punktową: 4, 3, 2, 1, 0. Następnie policzono średnią punktów z uzyskanych odpowiedzi. 40 38,8 35 30 29,65 poziom funkcjonowania psychospołecznego 25 20 15 0 po zakończeniu udziału w Projekcie przed przystąpieniem do Projektu Wykres 10. Średni poziom funkcjonowania psychospołecznego uczestników Projektu. 10 5 Jak wynika z powyższego wykresu w wyniku udziału w Projekcie u uczestników w subiektywnym odczuciu nastąpiła poprawa funkcjonowania psychospołecznego o 23,6%.

22 Kompetencje i umiejętności zawodowe W celu określenia czy w subiektywnym odczuciu uczestnicy Projektu nabyli nowe kompetencje i umiejętności zawodowe zastosowano następujące pytania: Kwestionariusz ankiety ex-ante 1) Czy posiada Pani/Pan wystarczające kwalifikacje o charakterze zawodowym? Kwestionariusz ankiety ex-post 1) Czy poprzez udział w Projekcie zdobyła Pani / zdobył Pan nowe i rozwinął dotychczasowe umiejętności zawodowe? 35 32 30 25 20 15 14,4 10 5 0 przed po Wykres 11. Średni poziom kompetencji i umiejętności zawodowych uczestników Projektu. Z odpowiedzi udzielonych przez uczestników Projektu wynika, iż w subiektywnym odczuciu znacząco wzrósł ich poziom kompetencji i umiejętności zawodowych, tj. aż o 55%. Oznacza to, że w większości uczestnicy Projektu nabyli nowe kwalifikacje o charakterze zawodowym.

23 OBSZAR OGÓLNEJ OCENY REALIZACJI PROJEKTU Zadowolenie z udziału w Projekcie Uczestnicy Projektu ocenili stopień zadowolenia z udziału w Projekcie mając do dyspozycji następującą skalę ocen: tak, raczej tak, trudno powiedzieć, raczej nie, nie. 46 11 4 tak raczej tak trudno powiedzieć raczej nie Wykres 12. Czy jesteś zadowolony z udziału w Projekcie? Powyższy wykres przedstawia, iż zdecydowana większość uczestników była zadowolona z udziału w Projekcie. Odpowiedzi tak udzieliło 46 osób, odpowiedzi raczej tak udzieliło 4 uczestników. Najbardziej wartościowe działania W celu określenia najbardziej wartościowych działań podejmowanych w ramach Projektu uczestnicy zaznaczali w kwestionariuszu ankiety te działania, które ich zdaniem były najbardziej wartościowe. Można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź. Wykres znajdujący się na następnej stronie ilustruje uszeregowaną od najmniejszej do największej ilość zaznaczonych odpowiedzi w odniesieniu do działań w Projekcie.

24 możliwość poradnictwa w PIK grupy samopomocowe pomoc asystenta osoby niepełnosprawnej konsultacja z psychologiem warsztaty psychologiczne warsztaty z trenerem pracy spotkania z doradcą zawodowym zajęcia aktywizujące zdrowotnie warsztaty wyjazdowe współpraca z pracownikiem PCPR w ramach Projektu kursy zawodowe 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Wykres 13. Liczba odpowiedzi w odniesieniu do działań podejmowanych w ramach Projektu od najmniej do najbardziej wartościowych. Osoby uczestniczące w Projekcie najbardziej doceniły możliwość skorzystania z kursów zawodowych równie wysoko ocenili współpracę z pracownikiem PCPR w ramach Projektu oraz udział w warsztatach wyjazdowych. Natomiast najmniej doceniono możliwość skorzystania z udziału w spotkaniach grup samopomocowych a także z poradnictwa w PIK.