Stanisław Kamocki (1875-1944) Notatki z pleneru wystawa z cyklu Spotkania ze sztuką Kraków, 17.12.2010 15.01.2011 CONNAISSEUR Salon Dzieł Sztuki
Stefania Krzysztofowicz- Kozakowska WARTOŚCIĄ WIECZNĄ JEST TYLKO RYSUNEK "Rysunek, najdrobniejszy i najskromniejszy szkic stanowi pierwszy zapis, wstępne sformułowanie idei i wstępne zanotowanie obserwacji, które wyprzedza dzieła tworzone w różnych technikach; pełni funkcję pierwszego zapisu, pierwszej wypowiedzi wizualnej stanowiącej fundament dzieła skończonego. Rysunek jest też najprostszą techniką artystyczną: nie wymagającą żadnych dodatkowych przygotowań, a kartka papieru i ołówek wystarczają do natychmiastowego, a vista zanotowania artystycznych wizji, sytuacji, pomysłów, idei. [...] Rysunek sprawdzał się doskonale w pracach plenerowych, zwłaszcza w warsztacie malarzy okresu okresu Młodej Polski. Nastąpił wówczas renesans pracy w plenerze sprowokowany przez profesora malarstwa w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Jana Stanisławskiego, mistrza sztuki krajobrazu, założyciela "Klasy pejzażowej", zwanej też "szkołą Jana Stanisławskiego". Skupił on wokół siebie grono utalentowanych, zdolnych studentów zwanych "peleryniarzami", których uczył szerokiego patrzenia na naturę, zdopingował do opuszczenia dusznych pracowni i do wyjścia ze sztalugami w plener, a także nawoływał: "malujcie polską wieś, bo może za kilka lat jej nie będzie". W takich trudnych warunkach plenerowych powstawały szybkie notatki szkicowe rejestrujące pierwsze, najbardziej impulsywne wrażenia. Stanisław Kamocki [...] był najzdolniejszym i najbardziej lubianym uczniem Jana Stanisławskiego, który do końca swej artystycznej kariery pozostał wierny Mistrzowi; należał do grona plenerystów zwanych "poławiaczami światła". [...] Należał do pokolenia malarzy niezwykle bacznie obserwujących przyrodę solidaryzującą się z ludzkimi stanami psychicznymi i interpretowaną w zależności od ich nastroju.[...] Twórczość Kamockiego jest zazwyczaj dzielona na dwa okresy; okres pierwszy, wczesny, bezpośrednio związany z Młodą Polską, kiedy to wyraźne było oddziaływanie symbolicznego malarstwa Jana Stanisławskiego- trwał do 1915 roku, do momentu zaciągnięcia się do do I Brygady Legionów Polskich; okres drugi- to lata po pierwszej wojnie światowej i czas pracy w krakowskiej akademii Sztuk Pięknych. We wczesnym okresie swej twórczości malował pejzaże zawierające treści filozoficzne odpowiadające młodopolskim nastrojom, skupiając się częstokroć na pełnej grozy atmosferze; wykorzystywał również dla osiągnięcia efektów światłocieniowych i ekspresyjnych- formę zdominowaną bogatą gamą nasyconych kolorów kładzionych obficie gęstą pastą olejną. wprowadzał też secesyjną, dekoracyjną w swej falistości linię najbardziej czytelną w sposobie ujmowania drzew a także stosował charakterystyczny kadr oraz swoistą wycinkowość w rejestracji obserwowanego krajobrazu, co wyraźnie inspirowane było sztuką japońską. Znakomitym odnośnikiem do tych zrealizowanych, "skończonych" kompozycji olejnych są prowadzone przez Stanisława Kamockiego szkicowniki, steki drobnych, pozornie niewiele znaczących rysunków będących rejestratorami jego nieustających poszukiwań tematycznych, ciągłego odkrywania nowych motywów, a także wydobywania z pozornej banalności krajobrazowej interesujących do interpretacji linii i plam barwnych. Rysunki Stanisława Kamockiego to niezliczone szkice drzew i konarów, kwiatów i pól; to zarysy wyłaniających się zza drzew sylwetek kościołów i dworków; to sylwetki postaci ludzkich pracujących, odpoczywających, modlących się, malujących; to widoki architektury, a także sylwetki zwierząt i ptaków.[...] W omawianej kolekcji zachowała się również seria autoportretów artysty- rysunki luzemwykazujacych bezwzględny proces starzenia się. [...] Wielokrotnie tez podejmował Stanisław Kamocki w swych szkicownikach tematy architektoniczne szczególnie wiele uwagi poświęcając cracovianom. [...] Szkicowniki stały się wreszcie dopełnieniem artystycznego curriculum vitae Stanisława Kamockiego; przypominają bowiem o jego nieznanych dotychczas podróżach artystycznych, a to nie tylko do Woli Radziszowskiej, Modlnicy, Rudawy, Paczółtowic, Alwerni, Tyńca, do podkrakowskich Bielan, Zatora, rudna, na spisz i Orawę, lecz także do Wiednia i na Kahlenberg...,w 1905 rysował (rysunki luzem) w Arco s. Marco; w 1907 roku w Wenecji, gdzie powstały szkice (rysunki luzem) z widokami placu św. Marka, kościołów Santa Maria della salute i San Giorgio Maggiore; około 1938 roku podróżował do Berlina i Drezna, gdzie rysował Zwinger. Eksponowana wystawa ukazuje nie tylko intymny, zamknięty świat artysty, w skupieniu rejestrującego w swych skromnych szkicownikach wielkość otaczającej go natury, lecz także opowiada o człowieku o stanach jego duszy, o jego niepokojach i radościach, marzeniach i tęsknotach, wszak, jak to zauważył Stefan Popowski: "dzisiejsze malarstwo nie odtwarza, lecz przede wszystkim wyraża przyrodę, oddaje nie tylko jej kształty zewnętrzne, lecz także jej duszę- nastrój".
1. Widok na Planty krakowskie, Barbakan i Bramę Floriańską od strony Akademii kredki/ papier; 20 x 32 cm;ok 1910 2. Widok wiejskiego kościółka kredki/ papier; 14 x 19,5 cm; ok. 1910 3. Widok na pałacyk w Przegorzałach w gęstwinie drzew i krzewów kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok 1910 4. Widok na pałacyk w Przegorzałach w Krakowie kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1910 5. Widok na pałacyk w Przegorzałach kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1910 6. Widok na pałacyk w Przegorzałach kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1910
7. Widok na pałacyk od strony skalnej skarpy kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1910 8. Przed wiejskim kościółkiem ołówek, kredki/ papier; 15,5 x 19,5 cm; ok. 1908 9. Sadzawka św. Stanisława przy kościele Paulinów na Skałce kredki/ papier; 32,5 x 19,5 cm; ok.1910 10. Dwór polski ołówek/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1905 11. Dachy Krakowa czarna kredka/ papier; 30,3 x 22,7 cm; 12.VI.1898 12. Ruiny zamku Tenczyn w Rudawie pod Krakowem ołówek/ papier; 19 x 15,5 cm; ok. 1903
13. Widok na Mariacki I fragment Sukiennic w Krakowie ołówek/ papier; 19,5 x 15,5 cm; 22.VI.1935 14. Pogrzeb J. Piłsudskiego ołówek/ papier; 16 x 20 cm;18.v.1935 15. Widok na dwór polski w różanych krzewach ołówek/ papier; 23,5 x 30,5 cm;ok. 1905 16. Cyprysy przed wiejskim cmentarzem Arco S. Marco ołówek/ papier; 19 x 15 cm; III.1905 17. Chrystus z belki tęczowej kościoła Mariackiego w Krakowie ołówek, kredki/ papier; 33 x 20 cm; ok. 1905 18. Widok na kościół Santa Maria della Salute w Wenecji ołówek/ papier; 15 x 19,5 cm; 1907
19. Widok na kościół San Giorgio Maggiore w Wenecji ołówek/ papier; 15 x 19,5 cm; 1907 20. Widok na Kurzą Stopkę zamku Wawelskiego i dachy ulicy Kanoniczej ołówek/ papier; 19 x 15,5 cm; ok. 1905 21. Balustrady Zwingeru I widok na zamek książąt saksońskich w Dreźnie ołówek/ papier; 20 x 30 cm; ok. 1903 22. Widok na opactwo benedyktynów w Tyńcu od strony Wisły ołówek/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1905 23. Widok na opactwo benedyktynów w Tyńcu od strony Wisły z dalszej perspektywy ołówek/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1905 24. Widok na kościół Mariacki od strony kościoła św. Barbary w Krakowie ołówek/ papier; 19 x 15,5 cm; ok. 1903
25. Podcienie ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm; 1907 26. Widok na bazylikę św. Marka w Wenecji ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm;1907 27. Aleja Unter den Linden w Berlinie ołówek/ papier; 16 x 20 cm; ok.1903 28. Włoskie impresje ołówek/ papier; 19 x 15 cm; 1907 29. Widok na ul. Poselską I kościół Dominikanów w Krakowie ołówek/ papier; 19 x 15,5 cm; ok. 1910 30. Figura św. Jana Nepomucena ołówek/ papier; 19 x 15 cm; 1905
31. Pomnik Bartolomea Colleoniego w Wenecji ołówek/ papier; 19 x 15 cm; 1907 32. Widok na port i Torre Appolane w Riva del Garda ołówek/ papier; 15 x 19 cm; 1907 33. Budynek bramy w Frigyesvlglsln ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm; 27.I.1912 34. Wiejski kościółek ołówek/ papier; 13,5 x 19 cm; ok. 1905 35. Kościółek w Rudawie pod Krakowem ołówek/ papier; 11 x 19,5 cm; ok. 1905 36. Kościółek w Rudawie pod Krakowem ołówek/ papier; 15 x 19,5 cm; ok. 1905
37. Kościółek w Rudawie pod Krakowem od strony bramy ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm; ok. 1905 38. Zabudowania klasztorne ołówek/ papier; 19 x 15,5 cm; ok. 1903 39. Dom w mieście - studium perspektywy akwarela,ołówek/ papier;16 x 20 cm; ok. 1898 40. Dom w mieście i fragment zabudowy ulicystudium perspektywy akwarela, ołówek/ papier; 15 x 19,5 cm; ok. 1898 41. Dom pod Jedlami, elewacja południowa w Zakopanem akwarela, ołówek/ papier; 29,5 x 44,5 cm; ok. 1910 42. Widok na wieżę kościoła parafialnego w Zatorze akwarela, ołówek/ papier; 27,5 x 29,5 cm; ok. 1905
43. Wojsko na skraju lasu ołówek/ papier; 15,5 x 18,5 cm; ok.1905 44. Kruchta wiejskiego kościółka- Wola Radziszowska kredki/ papier; 15,5 x 19,5 cm; ok.1908 45. Pejzaż z Rudna kredki/ papier; 15 x 19 cm; ok.1910 46. Widok na Bielany podkrakowskie kredki/ papier; 16 x 19 cm; ok.1910 47. Kościółek w kępie drzew- Wola Radziszowska kredki/ papier;15,5 x 19,5 cm; ok.1910 48. Alwernia kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok.1910
49. Widok na wieś o zachodzie słońca kredki/papier; 16 x 20 cm; ok.1910 50. Widok na Tatry ze snopem siana ołówek, kredki / papier;15 x 19,5 cm; ok.1910 51. Drzewa pod starym murem oraz szkic postaci zakonnika kredki/ papier; 25 x 35 cm 52. Wola Radziszowska ołówek/ papier;18,5 x 22,5 cm; ok 1908 53. Grodkowice ołówek/ papier;15,5 x 19 cm; 29.VII.1908 54. Podkrakowskie pola ołówek/ papier;15,5 x 19 cm; ok 1908
55. Pejzaż górski z widokiem na Giewont ołówek/papier;15,5 x 19 cm; ok 1908 56.Pejzaż podgórski z samotnymi świerkami ołówek/ papier; 18,5 x 22,5 cm; ok.1908 57. Samotne drzewa w polu kredki/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1908 58. Jabłonie o zmierzchu w jesienny dzień ołówek, kredki/ papier; 13 x 19,5 cm; ok. 1908 59. Samotne drzewa wśród polnych dróg ołówek, kredki/ papier; 14 x 19,5 cm; ok. 1908 60. Odpoczynek w ogrodzie ołówek, kredki/ papier; 33 x 23,5 cm; ok 1915
61. Wnętrze brzeziny ołówek/ papier; 22 x 31,5 cm 62. Droga we wsi ołówek/ papier; 22 x 31,5 cm; ok. 1910 63. Paczółtowice- widok na wieś ołówek/ papier; 13,5 x 19,5 cm; ok. 1908 64. Paczółtowice- drzewa przed wiejską chatą ołówek/ papier; 15 x 19 cm; ok. 1908 65. Widok na Arco S. Marco ołówek/ papier; 19 x 15 cm; 3.III.1905 66. Widok z Arco S. Marco ołówek/ papier; 19 x 15 cm; 3.III.1905
67. Motyw z Arco S. Marco ołówek/ papier; 19 x 15 cm; III 1905 68. Widok na wieś Paczółtowice- szkic do obrazu ołówek/ papier; 14 x 19,5 cm; ok. 1908 69. Widok podgórski- widok na Tatry z Olczy ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm; ok. 1910 70. Wola Radziszowska ołówek/ papier; 18,5 x 22,5 cm; ok. 1910 71. Widok ze Wzgórza Wawelskiego na Wisłę z mostem Dębnickim, Kopiec Kościuszki I Bielany ołówek/ papier; 15,5 x 19,5 cm; ok.1910 72. Stanowisko rosyjskie w Dęblinie ołówek/ papier; 20,5 x 16 cm; 1917
73. Sad z ulami zimą ołówek/ papier; 15,5 x 19 cm; ok. 1905 74. Motyw wiejski ołówek, kredki/ papier; 13,5 x 19,5 cm; ok. 1908 75. Fontanna w Dreźnie ołówek/ papier; 16 x 19,5 cm; ok. 1903 76. Domek pułkownika ołówek/ papier; 16 x 20 cm; 15.IV.1917 77. Mieszkanie pułkownika w Dęblinie ołówek/ papier; 15,5 x 20 cm; 15.IV.1917 78. Droga w lesie ołówek, kredki/ papier; 15 x 19 cm; ok. 1908
79. Mostek nad wiejską rzeczką i samotna wierzba ołówek/ papier; 15,5 x 18,5 cm; ok. 1895 80. Kępa drzew i wiejska dróżka ołówek/ papier; 15,5 x 18,5 cm; ok. 1895
81. Autoportret młodzieńczy ołówek, kredki/ papier; ok 1895 82. Autoportret z rzeźbą ołówek/ papier; 19,5 x 27,5 cm 83. Autoportret z prawego en trois quatre kredki/ papier; 23,5 x 31,5 cm 84. Autoportret z wieżą wiejskiego kościółka kredki/ papier; 19 x 15 cm 85. Autoportret ze szkicami monogramu SK ołówek/ papier;18,5 x 14 cm 86. Autoportret z monogramem SK ołówek/papier; 18,5 x 14 cm
87. Autoportret ołówek/ papier;19,5 x 15,5 cm; 22.II.1944 88. Autoportret ołówek, kredki/ papier; 19,5 x 15,5 cm; 18.II.1917 89. Autoportret siedzący na tarasie z rośliną w tle ołówek, kredki/ papier; 28 x 19,5 cm 90. Autoportret w oświetleniu górnym ołówek/papier; 19 x 15,5 cm 91. Autoportret sangwina/ papier; 30 x 21 cm; wrzesień/ 1942
92. Pejzaż z ruiną zamku olej/ tektura; 24 x 33 cm; ok 1910 94. Most na Skawie koło Zatora olej/ płótno; 31 x 41 cm; ok. 1900 96. Uliczka w Paryżu olej/ deska; 27 x 17 cm; ok. 1902 r. 93. Wieś Okniany na Pokuciu olej/ płótno; 23 x 32 cm; 1905 95. Pastwisko- pod jesień olej/ tektura; 47 x 67,5 cm 97. Brama wjazdowa z księżycem olej/ płótno; 55,5 x 59,5 cm; ok 1905
98. Przedwiośnie na Podhalu olej/ tektura; 63 x 53 cm; ok. 1920 99. Zagroda góralska olej/ tektura; 53 x 63 cm; ok. 1920 100. Drzewa w śniegu olej/ tektura; 72,5 x 60 cm 101. Pejzaż z drewnianym kościółkiem olej/ tektura; 34 x 44 cm