N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki Warszawa, dnia 21 marca 2011 r. BILANS PŁATNICZY W STYCZNIU 2011 R. W związku z publikacją danych bilansu płatniczego za styczeń z tygodniowym opóźnieniem NBP informuje, ze opóźnienie to było spowodowane koniecznością weryfikacji populacji podmiotów sprawozdawczych. Zgodnie z obowiązującym prawem NBP, po raz pierwszy w historii w ramach nowo uruchomionego systemu sprawozdawczego, zobowiązany był do przeanalizowania populacji sprawozdawczej liczącej 10.606 podmiotów, przekazującej dane na potrzeby statystyki bilansu płatniczego, tak aby odpowiednie podmioty przekazywały dane z częstotliwością wynikającą z regulacji prawnych. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 października 2009 roku w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz.U. 184 poz. 1437), rezydenci na koniec roku są obowiązani zweryfikować progi sprawozdawcze (suma zagranicznych aktywów i zobowiązań finansowych). W wyniku tego aktualizowane są informacje dotyczące podziału rezydentów na sprawozdawców miesięcznych i kwartalnych. Zmiana częstotliwości przekazywania danych wymagała indywidualnego kontaktu z podmiotem przekazującym dane do NBP, tak aby poinformować go o zmienionych obowiązkach sprawozdawczych. W celu zapewnienia spójności danych przeprowadzono także ponowną analizę kompletności danych, m.in. wykonując dodatkowe przetwarzanie danych w systemie informatycznych, aby uwzględnić informacje, które z opóźnieniem dotarły do systemów informatycznych NBP. Dodatkowo NBP zwrócił się do Głównego Urzędu Statystycznego z prośbą o ponowną weryfikację danych handlu zagranicznego za styczeń br. Z opublikowanych przez GUS danych wynika, że w styczniu wystąpiło silne osłabienie dynamiki importu w stosunku do obserwowanego trendu, przy utrzymującej się wysokiej dynamice eksportu. Opublikowane przez GUS dane pokazują najniższy od 1994 roku deficyt obrotów towarowych według definicji statystyki handlu zagranicznego. Zbiór danych z zakresu wymiany towarowej z zagranicą (ze zgłoszeń celnych i deklaracji INTRASTAT) ma charakter zbioru otwartego i dane 00-919 Warszawa, ulica Świętokrzyska 11/21, tel. (22) 826 56 41, fax (22) 826 56 45
za styczeń br. mogą ulec weryfikacji w wyniku wprowadzanych korekt i deklaracji złożonych z opóźnieniem. Analiza danych dotyczących obrotów towarowych handlu zagranicznego jest prowadzona na bieżąco w GUS. Równocześnie NBP chciałby poinformować, że prowadzone były prace w zakresie weryfikacji rozliczeń transakcji związanych z instrumentami pochodnym oraz papierami wartościowymi, w związku ze zwiększonym napływem inwestycji nierezydentów w skarbowe papiery wartościowe. W szczególności analizie podlegały ujmowane w danych statystycznych transakcje warunkowe na skarbowych papierach wartościowych. Wszystkie te działania służą poprawie jakości danych i lepiej oddają relacje pomiędzy rezydentami i nierezydentami zachodzące w styczniu 2011 r. Należy jednak podkreślić, że dane miesięczne w znacznej mierze oparte są o szacunki i mogą ulec zmianie po otrzymaniu danych kwartalnych i zweryfikowanych informacji miesięcznych. Ujemne saldo rachunku bieżącego W styczniu 2011 r. saldo rachunku bieżącego było ujemne i wyniosło 930 mln EUR. Na jego wysokość wpłynęły: ujemne saldo dochodów (1.305 mln EUR) i transferów bieżących (159 mln EUR) oraz dodatnie salda obrotów towarowych (275 mln EUR) i usług (259 mln EUR). W porównaniu z analogicznym miesiącem 2010 r. deficyt na rachunku bieżącym pogłębił się o 104 mln EUR. Eksport towarów, w styczniu 2011 r., oszacowano na poziomie 10.201 mln EUR, a import 9.926 mln EUR. W porównaniu z danymi za styczeń 2010 r. wartość eksportu towarów była wyższa o 1.697 mln EUR, tj. o 20,0%, a import towarów zwiększył się o 1.313 mln EUR, tj. o 15,2%. Dodatnie saldo obrotów towarowych wyniosło 275 mln EUR. W analogicznym miesiącu 2010 r. saldo było ujemne i wyniosło 109 mln EUR. Przychody z tytułu usług w styczniu 2011 r., w porównaniu ze styczniem 2010 r., zwiększyły się o 477 mln EUR, tj. 32,7% i wyniosły 1.937 mln EUR, a wartość rozchodów wzrosła o 327 mln EUR, tj. o 24,2% i wyniosła 1.678 mln EUR. Na dodatnie saldo usług (259 mln EUR) złożyły się dodatnie salda: usług transportowych (224 mln EUR), podróży zagranicznych (68 mln EUR) oraz ujemne saldo pozostałych usług (33 mln EUR). 2/6
Ujemne saldo dochodów w styczniu 2011 r. wyniosło 1.305 mln EUR. W analogicznym miesiącu 2010 r. saldo to również było ujemne i wyniosło 837 mln EUR. Na saldo to, w styczniu 2011 r., złożyły się: dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (63 mln EUR) oraz ujemne saldo dochodów z inwestycji (1.368 mln EUR). O wysokości ujemnego salda dochodów od inwestycji zadecydowały w głównej mierze dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach w wysokości 1.065 mln EUR (w tym: reinwestowane zyski 628 mln EUR, dywidendy 291 mln EUR oraz odsetki od dłużnych instrumentów finansowych 146 mln EUR). Na wysokość ujemnego salda dochodów wpłynęły również dochody nierezydentów z tytułu odsetek od dłużnych papierów wartościowych (288 mln EUR) oraz z tytułu odsetek od kredytów otrzymanych (169 mln EUR). Dla ostatnich dwunastu miesięcy (tj. od lutego 2010 r. do stycznia 2011 r.) ujemne saldo rachunku bieżącego wyniosło 11.719 mln EUR, natomiast w poprzednim okresie (luty 2009 r. styczeń 2010 r.) deficyt rachunku bieżącego wyniósł 6.566 mln EUR. W ujęciu płynnego roku ujemne saldo rachunku bieżącego pogłębiło się o 5.153 mln EUR. Na pogorszenie tego salda wpłynęło przede wszystkim zwiększenie się ujemnego saldo obrotów towarowych (z 2.757 mln EUR w poprzednim okresie do 5.976 mln EUR) i dochodów (z 11.793 mln EUR do 13.475 mln EUR), zmniejszenie się dodatniego salda transferów bieżących (z 4.699 mln EUR do 4.507 mln EUR) i usług (z 3.285 mln EUR do 3.225 mln EUR). Skumulowany eksport towarów w ostatnich dwunastu miesiącach wyniósł 123.831 mln EUR, a import 129.807 mln EUR. W porównaniu do poprzedniego okresu (luty 2009 styczeń 2010) eksport zwiększył się o 21.214 mln EUR, tj. o 20,7%, a import towarów zwiększył się o 24.433 mln EUR, tj. o 23,2%. Ujemne saldo transferów z Unią Europejską W styczniu 2011 r. saldo transferów z Unią Europejską było ujemne i wyniosło 133 mln EUR. Napływ środków z Unii Europejskiej, w ujęciu bilansu płatniczego, wyniósł: w transferach bieżących 24 mln EUR, a w transferach kapitałowych 167 mln EUR. W tym samym czasie Polska wpłaciła 324 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. 3/6
Wzrost inwestycji nierezydentów w Polsce Saldo zagranicznych inwestycji w Polsce było dodatnie i wyniosło 3.957 mln EUR. Na wysokość tego salda miał wpływ napływ netto kapitału z tytułu inwestycji bezpośrednich, portfelowych a także pozostałych inwestycji. Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było dodatnie i wyniosło 1.446 mln EUR. Na saldo to złożyły się: napływ netto środków zwiększających kapitały własne polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania (1.355 mln EUR), dodatnie reinwestowane zyski (628 mln EUR) oraz odpływ netto środków w postaci dłużnych instrumentów finansowych (537 mln EUR). W styczniu 2011 r. dodatnie saldo zagranicznych inwestycji portfelowych wyniosło 1.320 mln EUR. O poziomie tej pozycji zadecydowały inwestycje nierezydentów w dłużne papiery wartościowe emisji polskich podmiotów w wysokości 1.323 mln EUR, głównie w obligacje sektora rządowego wyemitowane na rynki zagraniczne. Zobowiązania polskich podmiotów wobec zagranicy w kategorii pozostałe inwestycje wzrosły o 1.191 mln EUR. Na saldo tej pozycji wpłynęło przede wszystkim zwiększenie zobowiązań sektora bankowego o 1.186 mln EUR (w tym 994 mln EUR z tytułu przyjętych od nierezydentów depozytów). W tym samym czasie sektor przedsiębiorstw zmniejszył swoje zobowiązania wobec zagranicy o 326 mln EUR (głównie z tytułu kredytów handlowych). Wzrost inwestycji polskich podmiotów za granicą W pozycji polskie inwestycje za granicą zanotowano wzrost aktywów o 80 mln EUR. Rezydenci zwiększyli swoje aktywa zagraniczne z tytułu inwestycji bezpośrednich (o 992 mln EUR) i portfelowych (o 85 mln EUR). Aktywa zagraniczne rezydentów z tytułu pozostałych inwestycji zmniejszyły się o 997 mln EUR, głównie z tytułu wycofania przez rezydentów lokat z banków za granicą (spadek aktywów z tego tytułu o 1.479 mln EUR). 4/6
Oficjalne aktywa rezerwowe Transakcje własne NBP oraz transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP spowodowały wzrost wartości aktywów rezerwowych o 1.246 mln EUR. Różnice kursowe oraz zmiany z wyceny spowodowały ich spadek o 1.045 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec stycznia 2011 r. wyniósł 70.192 mln EUR. (http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez98_2010.xls). Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Dane bilansu płatniczego za luty 2011 r. zostaną opublikowane 13 kwietnia 2011 r. Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego począwszy od danych za styczeń 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m_2000_2010.xls. Dane miesięcznego bilansu płatniczego zostaną również opublikowane w Biuletynie Informacyjnym NBP. Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego począwszy od danych za I kwartał 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_kw_2000_2010.xls. Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego począwszy od danych za I kwartał 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_eur.xls Opis bilansu płatniczego za III kwartał 2010 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2010_3.pdf. 5/6
BILANS PŁATNICZY w mln EUR 2010 2011 Dane skumulowane ** I XII* I* II 2009-I 2010 II 2010-I 2011* A. Rachunek bieżący -826-1 573-930 -6 566-11 719 Saldo obrotów towarowych -109-1 106 275-2 757-5 976 Eksport f.o.b. 8 504 9 771 10 201 102 617 123 831 Import f.o.b 8 613 10 877 9 926 105 374 129 807 Saldo usług 109 375 259 3 285 3 225 Przychody 1 460 2 290 1 937 20 654 24 747 Rozchody 1 351 1 915 1 678 17 369 21 522 Saldo dochodów -837-1 280-1 305-11 793-13 475 Przychody 370 461 358 5 237 5 491 Rozchody 1 207 1 741 1 663 17 030 18 966 Saldo transferów bieżących 11 438-159 4 699 4 507 Przychody 467 942 242 10 992 9 417 Rozchody 456 504 401 6 293 4 910 B. Rachunek kapitałowy 317 1 553 153 5 348 6 571 Przychody 345 1 581 174 5 641 6 784 Rozchody 28 28 21 293 213 C. Rachunek finansowy 6 124-4 452 3 616 30 446 27 506 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -249-1 086-992 -3 658-4 524 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 1 368 825 1 446 9 998 7 618 Inwestycje portfelowe - aktywa -402-574 -85-795 -511 Udziałowe papiery wartościowe -237-594 -116-784 -908 Dłużne papiery wartościowe -165 20 31-11 397 Inwestycje portfelowe - pasywa 4 777 537 1 320 16 750 17 573 Udziałowe papiery wartościowe 421 462-3 1 539 5 004 Dłużne papiery wartościowe 4 356 75 1 323 15 211 12 569 Pozostałe inwestycje - aktywa 849-2 307 997 3 986-3 094 NBP 4-1 1-713 18 Sektor rządowy -81-507 495-194 -104 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 1 016-1 806 1 382 5 665-870 Pozostałe sektory -90 7-881 -772-2 138 Pozostałe inwestycje - pasywa -113-1 632 1 191 5 025 10 962 NBP 299-1 075 317 1 734 1 412 Sektor rządowy -9-2 14 1 079 1 783 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -230-956 1 186 156 5 916 Pozostałe sektory -173 401-326 2 056 1 851 Pochodne instrumenty finansowe -106-215 -261-860 -518 D. Saldo błędów i opuszczeń -950 990-1 593-13 719-14 313 Razem A - D 4 665-3 482 1 246 15 509 8 045 E. Oficjalne aktywa rezerwowe -4 665 3 482-1 246-15 509-8 045 * Dane wstępne ** Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy. 6/6