Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Iwona Malicka Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Warszawa, 2012
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych złe wyniki leczenia zaburzenia /powikłania= koszt leczenia obawa przed fizjoterapią
immunosupresyjne działanie wysiłku fizycznego, zwłaszcza o duŝej intensywności zwiększenie kardiotoksyczności po wysiłku fizycznym złamania patologiczne zły stan psychofizyczny chorych
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych oszczędzający tryb Ŝycia brak obciąŝenia/wysiłku pacjent = osoba bierna
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych ruch nie jest szkodliwy, gdy jest właściwie dozowany pacjent = osoba aktywna
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych profilaktyczna zapobieganie powikłaniom i czynnościowym następstwom leczenia lecznicza usuwanie czynnościowych zaburzeń leczenia nowotworów złośliwych paliatywna łagodzenie objawów terminalnego okresu choroby i poprawa jakości Ŝycia
Wydolność fizyczna: niska wydolność fizyczna pooperacyjne powikłania Aktywność fizyczna: wysoka aktywność fizyczna niskie ryzyko śmiertelności pooperacyjnej
Zapobieganie powikłaniom i zaburzeniom czynnościowym po leczeniu nowotworów złośliwych Oddechowym KrąŜeniowym Układu ruchu Układu chłonnego Fizjoterapia klatki piersiowej Ćwiczenia ruchowe Zewnętrzny ucisk Wysokie ułoŝenie kończyny UłoŜenie przeciw przykurczom Ćwiczenia ruchowe Ręczny drenaŝ chłonny Przerywana kompresja pneumatyczna Szybkie uruchamianie Ćwiczenia ruchowe Szybkie uruchamianie Szybkie Uruchamianie Szybkie wdraŝanie do samoobsługi UłoŜenie kończyny Ćwiczenia ruchowe
ćwiczenia ruchowe: naturalne formy ruchu angaŝujące duŝe grupy mięśniowe intensywność umiarkowana 50-75% vo 2max (Hr rez ) lub 60-80% Hr max czas trwania 30-60 minut częstotliwość 3-5 razy w tygodniu trening ciągły lub interwałowy trening tlenowy, oporowy lub mieszany
Rehabilitacja - trening fizyczny w schorzeniach onkologicznych Chorzy Rodzaj treningu Czas trwania Intensywność ObciąŜenie/ Powtórzenia Guzy lite i chłoniaki Guzy lite i chłoniaki Tlenowy Interwałowy BieŜnia ruchoma Tlenowy Interwałowy Cykloergometr leŝąc 6 tygodni 85% HRmax 5x3,4x5,3x8,3x10,2x15, 1x30 min. 8 tygodni 50% HRez 32 W 15x1min wysiłku +15x1 min. przerwy Rak piersi Tlenowy Ciągły 15 tygodni 70-75% VO2max 1x15 min. przez 3 tygodnie Cykloergometr leŝąc Wzrost o 5 min. do 35 min. Rak prostaty Oporowy 12 tygodni 60-70% max 2 serie x 8-12 powtórzeń Wzrost o 2,5 kg Rak wątroby Tlenowy 6 tygodni Niska/ średnia 2/tydzień Courney et al. 2003., Crevenna et al.2003, Dimeo et al. 2003, Segal et al.2003
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Fizjoterapia/ choroba Fizjoterapia Gimnastyka Sport usprawniająca Szpital Indywidualna - - Turnus rehabilitacyjny - Indywidualna lub Grupowa - Miejsce zamieszkania - - Forma grupowa
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych: etap szpitalny
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych: etap szpitalny
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych : turnus rehabilitacyjny
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych: miejsce zamieszkania gimnastyka ogólnousprawniajaca ćwiczenia z wykorzystaniem taśm oporowych Ćwiczenia w wodzie trening Nordic Walking
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych
Ograniczenia stosowania ćwiczeń w chorobie nowotworowej PRZYCZYNA OGRANICZENIE ANEMIA UNIKAĆ INTENSYWNYCH ĆWICZEŃ MAŁOPŁYTKOWOŚĆ UNIKAĆ URAZOWYCH FORM RUCHU NEUTROPENIA UNIKAĆ WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH INFEKCJI
Ograniczenia stosowania ćwiczeń w chorobie nowotworowej PRZYCZYNA RAK ODBYTNICY LUB PROSTATY OGRANICZENIE UNIKAĆ POZYCJI SIEDZĄCEJ PRZETOKA NERKOWA UNIKAĆ PŁYWANIA RYZYKO ZŁAMANIA KOŚCI UNIKAĆ DUśYCH OBCIĄśEŃ ZABURZENIA KOORDYNACJI UNIKAĆ POZYCJI STOJĄCEJ
????????? Fizykoterapia i masaŝ w schorzeniach onkologicznych? budzi obawy naleŝy uwzględnić rodzaj i lokalizację nowotworu, skalę TNM oraz stopień złośliwości naleŝy uwzględnić czas po zakończeniu leczenia nie naleŝy stosować metod o duŝym ogólnoustrojowym oddziaływaniu bodźcowym np. sauna, kriokomora nie naleŝy stosować zabiegów fizykalnych w obrębie leczonego obszaru oraz przyległych kwadrantów
Fizykoterapia i masaŝ w schorzeniach onkologicznych a obrzęk chłonny drenaŝ limfatyczny przerywana kompresja pneumatyczna masaŝ wirowy elektroterapia laseroterapia ultradźwięki
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Aktywność fizyczna przygotowanie do leczenia zapobieganie powikłaniom powrót do zdrowia niezaleŝność prewencja wtórna
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Aktywność fizyczna choroba układu krąŝenia redukcja przedwczesnej śmierci prewencja wtórna osłabienie lub odwrócenie procesu choroby zatrzymanie progresji choroby niedokrwiennej serca (1600 kcal/tydzień) redukcja płytek zakrzepu (2200 kcal/tydzień) cukrzyca redukcja przedwczesnej śmierci o 39-54% poprawa homeostazy glukozy kontrola cukrzycy nowotwory złośliwe redukcja o 26-40% ryzyka przedwczesnej śmierci i nawrotu raka piersi
Aktywność fizyczna Prewencja pierwotna choroba korzyści układu krąŝenia redukcja ryzyka przedwczesnej śmierci o 20-35% cukrzyca redukcja ryzyka choroby o 40-60% nowotwory złośliwe redukcja ryzyka choroby o 30-50% otyłość zmniejszenie o 38% masy tłuszczowej zwiększenie o 10% ciała szczupłego osteoporoza wzrost gęstości kości o 20% redukcja patologicznych złamań kości
Aktywność fizyczna Prewencja pierwotna umiejscowienie nowotworu jelito grube pierś prawdopodobieństwo oddziaływania pewne prostata macica jajnik jądro przypuszczalne niepewne
Podwojenie liczby zachorowań na nowotwory złośliwe w ostatniej dekadzie Główna przyczyna niepełnosprawności i zgonów w najbliŝszym czasie
Dzieci po leczeniu onkologicznym W ostatnim 20-leciu nowotwory wieku dziecięcego stały się znaczącym problemem w onkologii i pediatrii Co roku rejestruje się około 100 nowych zachorowań na 1 milion dzieci. Jednocześnie, wraz z rozwojem nowych metod leczenia zwiększa się liczba chorych wyleczonych z choroby Obecnie ponad 70% dzieci z rozpoznaniem białaczki ma szansę na uzyskanie trwałej remisji
Dzieci po leczeniu onkologicznym Aktywność fizyczna Wydolność fizyczna Ogólna sprawność Brak przeciwwskazań do wysiłku fizycznego