Hiperwalencyjne związki jodu. Zastosowanie w syntezie organiczej. Magdalena Soluch Zespół II
Skąd się bierze jod? 1812 r. Bernard Courtois odkrywcą jodu; 1813 r. nadanie nazwy przez Josepha Louisa Gaya-Lusaca; w naturze występuje jako jeden trwały izotop: 127 I; izotopy promieniotwórcze: 123 I, 125 I, 129 I, 131 I; zastosowanie w produkcji barwników oraz fotografice; w medycynie: jako środek dezynfekujący- jodyna oraz płyn Lugola izotop 123 I wykorzystywany w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tarczycy ; pary jodu wykorzystywane są do wywoływania płytek w chromatografii cienkowarstwowej; Właściwości: niemetal; ciało stałe,krystaliczne o charakterystycznym zapachu i metalicznym połysku łatwo sublimuje,pary jodu są fioletowe Występowanie: w wodzie morskiej; wodorostach; jako domieszka saletry chilijskiej w minerałach - jodobromit, jodargyryt; podstawowy składnik gruczołu tarczycowego; (gr. ἰοειδής) ioeides fioletowy Tworzy liczne związki chemiczne, w których występuje na ±1, 3, 5, 7 stopniach utlenienia: jodki jodany jodofory zw. haloformowe
Hiperwalencyjność Zdolność atomu danego pierwiastka do rozszerzenia powłoki walencyjnej wykraczające poza ogólnie przyjętą regułę oktetu (regułę Lewisa). Zjawisko to obserwuje się szczególnie często dla pierwiastków od 15 do 18 grupy układu okresowego. PAC, 1999, 71, 1919. (Glossary of terms used in theoretical organic chemistry)
dczynnik Kosera (HTIB)
dczynnik Kosera w syntezie Ts Ts n H Ts n NHC 2 Me Ts N C 2 Me Ar 1 Ar 2 MeH Me Me Ar 1 Ar 2
dczynnik Kosera w syntezie Tuncay, A.; Dustman, J.A.; Fisher, G.; Tuncay, C.I.; Suslick, K.S. Tetrahedron Lett. 1992, 33, 7647. Coats, S.J.; Wasserman, H.H. Tetrahedron Lett. 1995, 36, 7735.
dczynnik Kosera w syntezie Goff, J.M.; Justik, M.W.; Koser, G.F.Tetrahedron Lett. 2001, 42, 5597. Kang, S.-K.; Lee, H.-W.; Kim, J.-S.; Choi, S.-C. Tetrahedron Lett. 1996, 37, 3723.
ryginalna procedura: Hartman, C.; Mayer, V. Chem. Ber. 1893, 26, 1727. Dess, D. B.; Martin, J. C. J. rg. Chem. 1983, 48, 4155. Nowa metoda: I C 2 H oxone H 2 70C 3h 80% I H xon: 2KHS 5 - KHS 4 - K 2 S 4 Frigerio M.; Santagostino M.; Sputore S. J. rg. Chem 1999, 64, 4537. Zalety: Nietoksyczny H 2 jako rozpuszczalnik Siarczany potasu jako produkty uboczne reakcja może być prowadzona na skalę 50g
IBX w syntezie Magdziak, D.; Rodriguez, A. A.; Van De Water, R. W.; Pettus,T.R.R.rg. Lett. 2002, 4, 285. Nicolaou, K. C.;Montagnon, T.; Baran, P. S.; Zhong, Y. L. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 2245.
IBX w syntezie, -nienasyconych związków karbonylowych H H R R IBX R R' R' I H R' R R' -H 2 -!BA H IH + H R R' Nicolaou, K. C.;Montagnon, T.; Baran, P. S.; Zhong, Y. L. J. Am.Chem. Soc. 2002, 124, 2245.
IBX w syntezie Nicolaou,K. C.; Baran, P. S.; Zhong, Y.-L. J. Am. Chem. Soc. 2001,123, 3183.
IBX w syntezie R N H I H R' R N I H H R' R N R' + IBA Nicolaou, K. C.; Mathison, C. J. N.; Montagnon, T. J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, 5192.
IBX w syntezie Das, B.; Holla, H.; Mahender, G.; Banerjee, J.; Reddy, M. R. Tetrahedron Lett. 2004, 45, 7347.
Utlenianie 1,2-dioli Candela Lena, J. I.; Martin Hernando, J. I.; Rico Ferreira, M. d. R.;Altinel, E.; Arseniyadis, S. Synlett 2001, 597. DMP utlenia 1,2-diole poprzez oksydacyjne rozerwania wiązania glikolowego oraz następczej reakcji [4+2] cykoladdycji, dając odpowiedni eter enolu. IBX utlenia 1,2-diole do α-keto alkoholi lub do diketonów bez oksydacyjnego rozerwania wiązania glikolowego.
Mechanizm reakcji z DMP warunki reakcji Swerna DMP
DMP w syntezie F H N DMP, benzene N 15% H N N 50% H N R Ac I Ac AcH Ac Ac I N R Ac I H N R DMP H 2 I Ac Ac-IBX N [4+2] N Nicolaou,K. C.; Mathison, C. J. N. Angew. Chem., Int. Ed. 2005, 44, 5992.
Hiperwalencyjne związki jodu na nośniku stałym (a) Muelbaier, M.; Giannis, A. Angew. Chem., Int. Ed. 2001, 40, 4393. (b) Sorg, G.;Mengei, A.; Jung, G.; Rademann, J. Angew. Chem., Int.Ed. 2001, 40, 4395. (c) Lei, Z. Q.; Ma, H. C.; Zhang, Z.; Yang, Y. X. React. Funct. Polym. 2006, 66, 840. (d) Lei, Z.; Denecker, C.;Jegasothy, S.; Sherrington, D. C.; Slater, N. K. H.; Sutherland, A. J.Tetrahedron Lett. 2003, 44, 1635. (e) Bromberg, L.; Zhang, H.;Hatton, T.A.Chem.Mater. 2008, 20, 2001. (f) Bernini, R.;Mincione,E.; Crisante, F.; Barontini, M.; Fabrizi, G. Tetrahedron Lett. 2009, 50,1307.
Hiperwalencyjne związki jodu na nośniku stałym Zalety: utlenianie różnorodnych I i II rzędowych alkoholi do związków karbonylowych utlenianie róznorodnych alkoholowych pochodnych: benzylowych, allilowych, terpenowych oraz zabezpieczonych aminoalkoholi; bardzo dobre wydajności możliwośc regeneracji bez utraty aktywności Ladziata, U.;Willging, J.; Zhdankin, V. V. rg. Lett. 2006, 8, 167.
Reakcje katalityczne z wykorzystaniem związków hiperwalencyjnych chiai, M.; Takeuchi, Y.; Katayama, T.; Sueda, T.; Miyamoto, K. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 12244. Dohi, T.; Maruyama, A.; Takenage, N.; Senami, K.; Minamitsuji,Y.; Fujioka, H.; Caemmerer, S.; Kita, Y. Angew. Chem., Int. Ed. 2008,47, 3787.
Reakcje katalityczne z wykorzystaniem związków hiperwalencyjnych Yusubov, M. S.; Zagulyaeva, A. A.; Zhdankin, V. V. Chem.-;Eur. J. 2009, 15, 11091.
Ewolucja - nie rewolucja
Dziękuj kuję za uwagę