SPIS TREŚCI 1. Wstęp..3 2. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie...3 3. Podstawowe zasady metodyczne badań monitoringowych hałasu..3 4. Zastosowana aparatura pomiarowa...5 5. Procedura obliczeniowa...6 6. Wyniki pomiarów..6 7. Wnioski. 9 8. Zestawienie podstawowych aktów prawnych...9 2
1. Wstęp Monitoring hałasu służy pozyskaniu danych, ocenie i obserwacji stanu akustycznego środowiska. Realizowany jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska poprzez badanie w środowisku poziomów dźwięku A emitowanego przez źródła komunikacyjne i przemysłowe. Dane z pomiarów stanowią podstawę wyznaczenia obszarów, na których dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu oraz podjęcia stosownych działań naprawczych (program ochrony przed hałasem). 2. Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Pisz (dawniej Jańsbork albo Jansbork, niem. Johannisburg, prus. Pīsis) Miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pisz, położone w południowo-wschodniej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Roś i nad wypływającą z niego rzeką Pisą. Miasto otacza Puszcza Piska. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 19 439 mieszkańców. Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 10,08 km². Gmina Pisz jest największą obszarowo gminą w Polsce 634 km². Około 2/3 jeziora Śniardwy leży w jej granicach. Głównym szlakiem komunikacyjnym w Piszu jest droga krajowa nr 58. W ostatnich latach jej przebieg zmienił się po dokończeniu inwestycji, jaką jest częściowa obwodnica. Pomiary hałasu objęły jednak obie ulice, którymi trasa przebiegała uprzednio, jak i obecnie. Są to odpowiednio ulice Warszawska i Klementowskiego. 3. Podstawowe zasady metodyczne badań monitoringowych hałasu Ocenę stanu akustycznego środowiska dla miasta Pisz realizowano na podstawie pomiarów poziomu dźwięku A, pochodzącego z dróg lokalnych. Hałas mierzony był w dwóch punktach (pomiary w punkcie przy ul. Klementowskiego zostaną wykonane w roku 2013), które są reprezentatywne dla jednorodnego odcinka drogi w otoczeniu punktu: 3
Źródło: www.maps.google.pl ul. Warszawska, współrzędne: 21º48 46 E, 53º37 40 N ul. Kościuszki, współrzędne: 21º48 30 E, 53º37 45 N Punkty pomiarowe zlokalizowano w obszarach o największej ekspozycji na hałas oraz/lub w pobliżu obiektów objętych szczególnymi wymogami akustycznymi. Założeniem było rozpoznanie charakterystyk zmienności źródła hałasu oraz klimatu akustycznego terenów podlegających ochronie przed hałasem. Badania prowadzono według zasad metodyki referencyjnej, wyszczególnionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie 4
prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). Wszystkie pomiary wykonano metodą pomiarów poziomów ekspozycyjnych dźwięku i wyznaczono krótkookresowe poziomy dźwięku: L D dla pory dnia ( 6.00-22.00 ) i L N ( 22.00 6.00 ) dla nocy. Pomiary prowadzono na wysokości 4 m (±0,2 m) nad poziomem terenu w odległości do 10 m od źródła dźwięku. Warunkiem przeprowadzenia badań było spełnienie granicznych warunków meteorologicznych. Wiosną i jesienią właściwymi warunkami atmosferycznymi dla wykonania pomiarów były: prędkość wiatru w zakresie 0-5m/s, wilgotność względna od 25% do 98%, temperatura w zakresie -10 ºC do 50 ºC, ciśnienie atmosferyczne w zakresie od 900 hpa do 1100 hpa, brak opadów atmosferycznych. Jednocześnie z pomiarem hałasu prowadzono obserwacje natężenia ruchu z uwzględnieniem struktury strumienia przejeżdżających pojazdów (pojazdy osobowe, pojazdy ciężarowe). 4. Zastosowana aparatura pomiarowa Wszystkie pomiary wykonano za pomocą automatycznego systemu mobilnego monitoringu hałasu, w którego skład wchodzą: samochód Ford Transit, miernik poziomu dźwięku SVAN 959, kalibrator akustyczny G.R.A.S. 42AB, modułowy system warunków atmosferycznych VAISALA WXT 520, radar Autoscope RTMS, kamera VIVOTEK, dalmierz laserowy LEICA, przenośny komputer z zainstalowanym oprogramowaniem do zarządzania pomiarami, maszt do montażu sprzętu pomiarowego, system zasilający. Każdy pomiar poprzedzony był i zakończony sprawdzeniem/kalibracją toru pomiarowego z zastosowaniem kalibratora akustycznego. Mikrofon pomiarowy był wyposażony w osłonę przeciwwietrzną. Aparatura pomiarowa poziomu dźwięku posiada 1 klasę dokładności i aktualne 5
świadectwa wzorcowania. Pomiary hałasu wykonywano przy ustawieniu miernika na charakterystykę korekcyjną A i stałą czasową FAST. W trakcie pomiarów akustycznych w każdym punkcie pomiarowym monitorowano równocześnie panujące warunki atmosferyczne. 5. Procedura obliczeniowa Do wyznaczenia poziomów dobowych (krótkookresowych) emitowany hałas mierzono jesienią. Sesje pomiarowe trwały pełne 24 godziny z 16 godzinnym czasem odniesienia dla pory dnia L Aeq D i 8 godzinnym czasem odniesienia dla pory nocy L Aeq N. Stosując powyższy sposób postępowania określa się przedział niepewności pomiaru i nie jest on większy niż ± 3 db. 6. Wyniki pomiarów Nr punktu pomiarowego Lokalizacja punktu pomiarowego 5 ul. Kościuszki 6 ul. Warszawska Pora doby Całkowita ilość pojazdów lekkich Struktura ruchu pojazdów Całkowita ilość pojazdów ciężkich Ilość pojazdów lekkich na godzinę Ilość pojazdów ciężkich na godzinę dzień 13049 1116 816 70 noc 676 125 85 16 dzień 6368 437 398 27 noc 350 28 44 4 Nr punktu pomiarowego Lokalizacja punktu pomiarowego Wskaźnik Wartość równoważnego poziomu dźwięku A [db] Wartość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu [db] 5 ul. Kościuszki 6 ul. Warszawska L Aeq D 67,1 2,1 L Aeq N 60,8 4,8 L Aeq D 63,4 - L Aeq N 56,7 0,7 Wartości dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku odnoszą się do następującej zabudowy w badanych rejonach: pkt. 5) ul. Kościuszki - 65dB/56dB (pora dnia/pora nocy) dla zabudowy wielorodzinnej, pkt. 6) ul. Warszawska - 65dB/56dB (pora dnia/pora nocy) dla zabudowy wielorodzinnej. 6
Procentowy udział pojazdów osobowych i ciężarowych w potoku ruchu: a) ul. Kościuszki procentowy udział klas pojazdów w dzień ul. Kościuszki pojazdy "ciężkie"; 8% pojazdy "lekkie"; 92% procentowy udział klas pojazdów w nocy ul. Kościuszki pojazdy "ciężkie"; 16% pojazdy "lekkie"; 84% 7
b) ul. Warszawska procentowy udział klas pojazdów w dzień ul. Warszawska pojazdy "ciężkie"; 6% pojazdy "lekkie"; 94% procentowy udział klas pojazdów w nocy ul. Warszawska pojazdy "ciężkie"; 7% pojazdy "lekkie"; 93% 8
7. Wnioski Wyniki pomiarów przeprowadzonych na ulicach Pisza pokazały, że hałas drogowy stanowi zauważalny problem dla jego mieszkańców. W oby dwu punktach pomiarowych występują przekroczenia wartości dopuszczalnych i hałas może być dokuczliwy. Największe przekroczenie o 2,1 db w porze dnia i 4,8 db w porze nocy stwierdzono przy ul. Kościuszki. Główną przyczyną przekroczenia hałasu przy tym odcinku ulicy może być jej nachylenie, a dokładnie wznoszenie w kierunku mostu nad rzeką. Ze względu na te przekroczenia należy rozważyć zastosowanie rozwiązań, które mogą ograniczyć emisję hałasu. Potencjalnymi rozwiązaniami, które można wprowadzić w celu redukcji hałasu są: - zmiana struktury ruchu, - ograniczanie prędkości ruchu pojazdów, - remonty ulic, - tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej, - stosowanie nawierzchni o dobrych parametrach akustycznych, - budowa ekranów akustycznych. 8. Zestawienie podstawowych aktów prawnych 1) Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008r., Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), 2) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz. 826 z późn. zm.), 3) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 21 czerwca 2011 r.. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). 9