8. Narządy zmysłów 1. Budowa i działanie narządu wzroku 2. Ucho narząd słuchu i równowagi 3. Higiena oka i ucha 4. Zmysły powonienia, smaku i dotyku
Senses the ability to perceive information from the environment types of stimuli: mechanical, chemical, light senses: eye-sight, hearing, touch, smell, taste sense organs: organs used to perceive stimuli made of receptors* reacting to a particular stimulus by producing a nerve impulse *each type of receptors reacts only to one type of stimulus
Narząd zmysłu wzroku oko: gałka oczna umieszczona w oczodole aparat ochronny narządu zmysłu wzroku powieki gruczoły łzowe spojówka
Powieki fałdy skóry, które co jakiś czas nasuwają się na oczy wyrastają z nich rzęsy: zapobiegają wpadaniu zanieczyszczeń do oka funkcje: chronią przed zbyt silnym światłem oraz uszkodzeniami
Gruczoły łzowe łzy: płyn złożony z wody, soli oraz substancji zwalczających bakterie funkcje: nawilżają powierzchnię gałki ocznej, usuwają z niej zanieczyszczenia i drobnoustroje po oczyszczeniu gałki ocznej spływają specjalnymi kanalikami go jamy nosowej
Spojówka cienka błona pokrywająca wewnętrzną powierzchnię powieki oraz część przedniej powierzchni gałki ocznej zawiera komórki produkujące śluz, który zapewnia gałce ocznej stałą wilgotność
Budowa gałki ocznej ciało szkliste: przezroczysta galaretowata masa reguluje ciśnienie w gałce ocznej: umożliwia zachowanie kulistego kształtu i gładkie poruszanie się w oczodole trójwarstwowa ściana gałki ocznej twardówka naczyniówka siatkówka
Budowa gałki ocznej twardówka: błona zewnętrzna odporna na uszkodzenia: chroni głębiej położone elementy oka przed urazami rogówka: przezroczysta część twardówki osłaniająca przednią część oka nie stanowi przeszkody dla promieni słonecznych
Budowa gałki ocznej naczyniówka: błona środkowa zawiera naczynia krwionośne zaopatrujące gałkę oczną w tlen i substancje odżywcze tęczówka: przechodzi w nią naczyniówka w przedniej części gałki ocznej ma kształt pierścienia: w centralnej części znajduje się źrenica, przez którą światło przedostaje się do oka nadaje kolor oczom
Adaptacja oka możliwa dzięki skurczom mięśni gładkich tęczówki zmniejszenie średnicy źrenicy: ochrona przed nadmiernym światłem zwiększenie średnicy źrenicy: w słabym oświetleniu
Budowa gałki ocznej soczewka: przezroczysty twór w kształcie dysku umiejscowiony za źrenicą odpowiedzialna za akomodację oka: ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnej odległości
Budowa gałki ocznej siatkówka: błona wewnętrzna odpowiada za odbiór bodźców świetlnych: znajdują się w niej receptory wzroku czopki: rejestrują barwę światła nierównomiernie rozmieszczone na siatkówce plamka: punkt najostrzejszego widzenia, w którym znajduje się najwięcej czopków pręciki: wrażliwe na ruch i natężenie światła
Czopki każdy odbiera tylko jeden z trzech kolorów: czerwony, zielony lub niebieski różne kombinacje trzech podstawowych kolorów
Budowa gałki ocznej tarcza nerwu wzrokowego: miejsce ujścia nerwu wzrokowego z gałki ocznej przesyła informacje przetworzone na impulsy nerwowe do mózgu nie ma na niej receptorów wzroku
Powstawanie obrazu promienie świetlne przechodzą przez rogówkę źrenica reguluje ilość światła, które przez nią przechodzi soczewka załamuje światło: dzięki swojemu kształtowi zmienia kierunek promieni słonecznych tak, że skupiają się one na siatkówce
Akomodacja oka soczewka dzięki swojemu kształtowi zmienia kierunek promieni słonecznych tak, że skupiają się one na siatkówce obiekt oddalony: soczewka spłaszcza się, światło jest słabo załamywane obiekt znajdujący się blisko: soczewka uwypukla się, światło załamywane jest mocniej
Powstawanie obrazu receptory siatkówki obierają bodźce świetlne powstaje odwrócony i pomniejszony obraz dwuwymiarowy każde oko rejestruje nieco inny obraz mózg nakłada oba obrazy na siebie widzenie trójwymiarowe: możliwość przestrzennej oceny jak daleko znajduje się dany przedmiot
Złudzenie optyczne błędna interpretacja obrazu przez mózg pod wpływem kontrastów