Węże, armatura wodna, sprzęt do podawania piany

Węże, armatura wodna, sprzęt do podawania piany

Sprzęt, o którym będzie mowa w niniejszej prezentacji, jest podstawą wyposażenia każdej ochotniczej straży pożarnej. Można więc założyć, że jest dobrze znany strażakom ochotnikom. Niemniej, dla ugruntowania i pogłębienia wiedzy warto przybliżyć trochę informacji także na temat tego sprzętu.

Sprzęt i armatura wodna - należy do dużej grupy sprzętu gaśniczego, stanowiącego wyposażenie jednostek straży pożarnych, przedsiębiorstw i innych służb ratowniczo - gaśniczych. Urządzenia te pozwalają na pobór, transport i podawanie wody (także transport wodnego roztworu środka pianotwórczego) podczas wykonywania działań gaśniczych oraz w razie potrzeby wspomagania wszelkich działań ratowniczych.

Łączniki - przeznaczone są do połączeń armatury wodnej i pianowej wyposażonej odpowiednio w nasady lub łączniki o tych samych wymiarach. Stanowią zakończenie odcinków węży tłocznych i ssawnych, służą do połączenia ich między sobą oraz z nasadami (np. hydrantu, zbieracza, pomp, zasysacza, rozdzielacza) lub z innymi urządzeniami gaśniczymi stosowanymi przy akcjach gaśniczych. W łączniku zastosowano połączenia kłowe typu Storz (Sztorc) w systemie szybkozłącznym. Łączniki (PN 91/M-51031)

Budowa łączników Łącznik składa się z: - korpusu z zaczepami, - tulei, - pierścienia oporowego, - uszczelki gumowej. Korona łącznika posiada dwa zaczepy oraz dwa odpowiednie otwory z prowadnicami. Zaczepy te wchodzą wzajemnie w otwory drugiego łącznika i przez obrót w prawo chwytają za prowadnice. Prowadnice ukształtowane lekko skośnie powodują stopniowe przybliżanie się koron do siebie, a przez to dociskanie uszczelek. W końcowym punkcie grubość prowadnic lekko maleje, dzięki czemu samoczynne powrotne obrócenie się koron i rozłączenie się łączników jest niemożliwe.

Oznaczenia literowe poszczególnych wielkości łączników, nasad, pokryw nasad itp. Wielkość łącznika. Oznaczenie literowe. 110 A 75 B 52 C 25 D

Nasady (PN-91/M-51038) Służą do nakręcenia na króciec kolektora ssawnego lub tłocznego (posiadają gwint) np. pomp, króciec wlotowy i wylotowe rozdzielacza i innego sprzętu łączonego z wężami tłocznymi, ssawnymi i sprzętu między sobą w celu połączenia. Podobnie jak i w przypadku łączników są to połączenia kłowe typu Storz, mające szerokie zastosowanie w sprzęcie pożarniczym, bowiem jest to rozwiązanie tanie i proste w obsłudze. Wyróżniamy nasady z gwintem wewnętrznym (nakręcane) i zewnętrznym (wkręcane) w zależności od sprzętu, w jakim występuje i jakie ma spełniać w nim wymogi. Podczas eksploatacji należy uważać na to by nie nastąpiło odkręcenie się nasady od kolektora tłocznego lub ssawnego. Może to nastąpić podczas rozłączania, (gdy nastąpiło silne połączenie) łączników przy pomocy kluczy do łączników

Pokrywy nasad (PN-91/M-51024) Pokrywy nasad są używane podczas sprawdzania węży tłocznych na ciśnienie robocze przed wprowadzeniem ich do eksploatacji. Służą do szczelnego zamykania nasad lub łączników, co zapewnia im ochronę przed uszkodzeniami, zabrudzeniami np. ochrona nasad tłocznych i ssawnych samochodów gaśniczych podczas jazdy. Pokrywy nasad zapewniają szczelność przy ciśnieniu, do 2 MPa. Są elementem, który nie tylko chroni nasady, ale również zapewnia pewną estetykę w wyglądzie sprzętu pożarniczego. Jego istotnym elementem jest łańcuszek mocujący, który przymocowany do stałego elementu np. pompy, pozwala by pokrywa nie została zgubiona podczas wykonywania działań, (co i tak się zdarza). Stanowi zazwyczaj komplet z nasadami. Jest rozwiązaniem prostym, tanim i łatwym w użytkowaniu.

Budowa pokrywy nasad

Przełączniki (PN-91/M-51042) Służą do łączenia ze sobą łączników węży tłocznych lub łączników węży z nasadami (np. podczas podawania wody do wysysacza głębinowego) o różnych średnicach wewnętrznych (zawsze z większego na mniejszy). Pod względem konstrukcyjnym jest to rozwiązanie bardzo proste. Jest to niejako połączenie dwóch łączników o dwóch różnych wielkościach. Ze względu na wstawkę redukcyjną stosuje się je zawsze do zmniejszenia wielkości łączonego ze sobą sprzętu.

Budowa przełącznika

Pożarnicze węże tłoczne (PN-87/M-51151) Służą do przetłaczania wody oraz wodnych roztworów środka pianotwórczego pod odpowiednim ciśnieniem i na odpowiednią odległość od nasad tłocznych motopomp i autopomp do miejsca akcji gaśniczej.

Podział i oznaczenie: 1. W zależności od przeznaczenia i średnicy wewnętrznej rozróżnia się typy węży: a) węże tłoczne przeznaczone do współpracy z pompami oznacza się literą W przy której umieszcza się wymiar ich średnicy (wielkość łącznika w mm 25 = D, 52 = C, 75 = B, 110 = A), a wówczas oznakowanie przyjmuje postać W25, W52, W75, czy W110 b) węże tłoczne hydrantowe oznaczone są literą H także z dodatkiem średnicy (wielkość łącznika 25, 52mm) H25, H52. Węże pożarnicze do pomp posiadają wyższe parametry wytrzymałościowe od węży hydrantowych. Różnią się od nich także długością.

2. Zależnie od wielkości węża nominalne natężenie przepływu wynosi: H 25 i W 25-50 l/min H 52 i W 52-200 l/min W 75-800 l/min W 110-1600 l/min. Oznaczenia: Czarny pasek podwójny znajdujący się na całej długości węża oznacza wąż przystosowany do pracy z autopompami lub motopompami (W) o długości 20 m, natomiast czerwony lub niebieski pasek pojedynczy lub podwójny na całej jego długości oznacza wąż hydrantowy (H) 15 lub 20 m.

Budowa węży tłocznych Materiały, z których wykonuje się węże tłoczne powinny spełniać określone normy. Węże tłoczne zbudowane są z taśmy wężowej zakończonej na obu jej końcach łącznikami. Łącznik tłoczny o wielkości odpowiedniej do średnicy wewnętrznej węża. Produkowane są na bazie włókien poliestrowych (tkanina torlenowa). Materiałem uszczelniającym jest guma lub poliuretan (folia PCV), stosowane by osiągnąć odpowiednią gładkość powierzchni wewnętrznej oraz szczelność, co pozwala na osiągnięcie jak najmniejszych strat ciśnienia. Taśma wężowa powinna być wykonana równomiernie na całej długości bez zgrubień i zanieczyszczeń. Wykładzina powinna być trwale połączona z materiałem włókienniczym (osnową) na całej długości, nie powinna mieć fałd. Występują także węże stylonowe z wewnętrzną okładziną gumową. Nowością jest również zastosowanie dodatkowego zabezpieczenia tulei łącznika i zataśmowanego na niej drutu za pomocą gumowego pierścienia (nowość Edura 2004).

Podział węży tłocznych ze względu na średnicę: Podział węży tłocznych ze względu na budowę: -węże torlenowe, - węże wykładzinowe W, - węże wykładzinowe z okładziną WO, - węże parciane.

Pożarnicze węże ssawne (PN-88/M-51155) Przeznaczenie - służą do budowy linii ssawnej biegnącej od nasady ssawnej pompy do zbiornika wodnego, umożliwiając pobór wody. Dla sprawności układu linia powinna być zakończona smokiem ssawnym. W zależności od średnicy wewnętrznej w mm rozróżnia się trzy wielkości podstawowe węży ssawnych: 52, 75, 110, oraz 25 do zassania środka pianotwórczego (długość min. 100 mm) i 150 (natężenie przepływu to 3200 l/min) z zastosowaniem do pomp o dużych wydajnościach.

Budowa węży ssawnych Węże ssawne nowej konstrukcji wykonywane są z tworzywa PCV. Wykonuje się je metodą wytłaczania z polichlorku winylu z dodatkami stabilizatorów, plastyfikatorów, środków smarnych i pigmentów. Ścianki węża wykonane są z granulatu miękkiego, a spirala z twardego PCV. Węże PCV posiadają dużą elastyczność oraz dużą odporność na zginanie i pękanie w zakresie temperatur od -30 C do +60 C. Węże z PCV wykonywane są w wielkości 110. W wężach tych zastosowana jest nowa metoda taśmowania za pomocą opasek skręcanych, co gwarantuje całkowitą szczelność połączenia węża z łącznikiem. Taśmowanie za pomocą opasek skręcanych jest sposobem prostszym i szybszym do wykonania. Minusem tego rozwiązania jest to, że wystająca opaska powoduje częste zranienia rąk strażaków podczas sprawiania linii ssawnych. Trzeba zaznaczyć, że ta metoda taśmowania węży ssawnych została wycofana z produkcji. Nastąpił powrót do taśmowania zwojami drutu.

Węże ssawne charakterystyka techniczno użytkowa:

Smoki ssawne (PN-86/M-51152) Przeznaczenie - stanowią zakończenie linii ssawnej. Dzięki swojej budowie uniemożliwiają przedostanie się zanieczyszczeń ze zbiorników wodnych do pompy oraz utrzymują słup wody w linii ssawnej w momencie, gdy pompa przestaje pracować. Oznaczenie smoków ssawnych to Ss. Podział smoków ssawnych: 1. Wielkości w zależności od średnicy wewnętrznej węża ssawnego, jaki można podłączyć (w mm): 52, 75, 110 (podstawowy). 2. Rodzaje w zależności od konstrukcji: - proste - skośne

Stojak hydrantowy (PN-73/M-51154) Przeznaczony jest do połączenia z hydrantem podziemnym sieci wodociągowej oraz pobierania z niego wody do celów gaśniczych. Podział stojaków hydrantowych: 1. W zależności od zastosowanego materiału: - z rurą aluminiową - stojak hydrantowy z rurą aluminiową nie wymaga zabezpieczenia przed korozją jak i jego inne elementy, - z rurą stalową - stojak hydrantowy z rurą stalową powinien być zabezpieczony przed korozją zgodnie z dokumentacją techniczną. 2. W zależności od liczby nasad wyjściowych: - stojak pojedynczy, - stojak podwójny. 3. W zależności od średnic wejścia (przekrój rury): - 100 = A, - 80 = B, - 74 = B, - 55 = C. 4. W zależności od wielkości nasad wyjściowych: - 52 = C, - 75 = B.

Budowa:

Wysysacz głębinowy (inżektor) Stosowane są do pobierania wody z dużych głębokości (do 25 metrów), jak również ze zbiorników wodnych znajdujących się na poziomie zbliżonym do poziomu ustawienia motopompy, lecz znacznie od niej oddalonych. Służą do wypompowywania wody z zalanych piwnic, zbiorników, studzienek. Mają zastosowanie tam gdzie ze względu na gabaryty, emisję spalin lub hałas nie może być stosowany inny sprzęt. Czynnikiem roboczym w wysysaczach głębinowych jest woda. Rozwiązanie to jest często stosowane w sprzęcie pożarniczym, gdyż jest łatwy dostęp do czynnika roboczego oraz dlatego, że czynnik roboczy może być wykorzystany powtórnie np. do gaszenia. Zakres stosowania ciśnień 2-10 atm.

Rozdzielacze (PN-91/M-51048) Przeznaczenie - służą do rozdzielenia wody z linii głównej na jedną, dwie lub trzy linie gaśnicze. Rozdzielacze mają jedno wejście i trzy zamykane wyjścia wyposażone w nasady. Dwie skrajne umożliwiają podłączenie łączników węży 52, a środkowa łącznika węża 75 lub łącznika węża 52 przez przełącznik 75/52. Ten typ rozdzielaczy jest najczęściej używany podczas działań gaśniczych. Nowe konstrukcje rozdzielaczy posiadają od dwóch do pięciu nasad wyjściowych o różnych wielkościach. Wielkości w zależności od wielkości nasady na wejściu rozdzielacza: - 52 (C) masa 3 kg, - 75 (B) masa 6 do 7 kg. Typy rozdzielaczy w zależności od rodzaju zastosowanych zaworów: - kulowy (oznaczenie K) - grzybkowy (bez oznaczenia).

Rozdzielacz kulowy K-75/52-75-52 Rozdzielacz grzybkowy 75/52-75-52

Wady i zalety rozdzielaczy z poszczególnymi zastosowanymi zaworami: 1. rozdzielacze z zaworami kulowymi: a) zalety: - szybko się otwierają, - mają mniejszy współczynnik oporu przepływu, b) wady: - powstaje uderzenie hydrauliczne 2. rozdzielacze z zaworami grzybkowymi: a) zalety: - powolne otwieranie i zamykanie przepływu wody nie wytwarza uderzenia hydraulicznego, b) wady: - otwierają się powoli, - współczynnik oporu przepływu jest większy.

Zbieracz 2 x 75/110 (PN-79/M-51153) Przeznaczenie - służy do zbierania wody z dwóch tłocznych węży pożarniczych W 75 w jeden wąż tłoczny W 110. Stosowany jest podczas budowania linii zasilających do motopompy, autopompy lub innego urządzenia o dużej wydajności. Budowa: Parametry wytrzymałościowe: zbieracz powinien wytrzymywać 3 minutową próbę szczelności wodą pod ciśnieniem, co najmniej 2 MPa.

Kurtyny wodne: Przeznaczenie - te urządzenia przeznaczone do wytwarzania zasłon wodnych. Ich głównym zadaniem jest zmniejszanie promieniowania cieplnego na obiekty zagrożone lub bezpośrednio na ratownika w fazie działań gaśniczych. Mogą być też wykorzystane do takich działań jak ograniczenie i neutralizacja par gazów. Ustawione w jednej linii tworzą ściany wodne, blokujące rozprzestrzenianie się pożaru lub przemieszczanie się substancji niebezpiecznych. Wielkości w zależności od nasad wejściowych: 52 (C), 75 (B). Budowa:

Dane techniczne: Wlot - 52 mm Masa - 2,1 kg Przepływ: 5 bar - 900 l/min, 8bar - 1200 l/min Wysokość rzutu: 5 bar - 9m, 8 bar - 10m Szerokość rzutu: 5 bar - 20m, 8 bar -23m Materiały: odlewy aluminiowe ze stopu AK 11 (AlSi 11), mosiądz MO 58, uszczelki - guma.

Prądownice wodne (PN-89/M-51028)

W zależności od konstrukcji rozróżnia się typy prądownic: proste PW, pistoletowe PWS, prądownice wodne typu TURBO, prądownice wodne wysokociśnieniowe. W zależności od nasad i ich wielkości: 25, 52, 75. Prądownice wodne służą do wytwarzania odpowiedniego strumienia wody i stanowią zakończenie linii wężowych.

Parametry prądownic wodnych:

Budowa: Prądownice zbudowane są z nasady wlotowej, zaworu odcinającego (z wyjątkiem prądownicy krótkiej hydrantowej), rury przepływowej oraz dyszy wylotowej (pyszczka). Wymagania dla prądownic: Otwieranie, zamykanie i przełączanie powinno obywać się w sposób płynny, bez zahamowań i miejscowych oporów. Parametry wytrzymałościowe: Prądownica powinna wytrzymać przez 2 minuty próbę szczelności wodą o ciśnieniu 2,4 MPa.

Działka wodne i wodno pianowe (PN-91/M-51270) Przeznaczenie - do wytwarzania i podawania prądów wodnych zwartych, rozproszonych oraz piany ciężkiej na duże odległości. Oznaczenie działka wodno pianowego DWP. Rodzaje działek w zależności od instalowania: a) przenośne, b) przewoźne, c) stałej zabudowy. Wielkości w zależności od natężenia przepływu: 1 DW 6 gdy natężenie wynosi 600 l/min, 2 DWP 16 - gdy natężenie wynosi 1600 l/min, 3 DWP 24 - gdy natężenie wynosi 2400 l/min, 4 DWP 32 - gdy natężenie wynosi 3200 l/min, 5 DWP 8/16/24 S i P - wersjach S (- stacjonarne) i P (- przenośne).

Parametry działek wodno-pianowych:

Mostek przejazdowy 52 x 75 x 52 Przeznaczenie - stosowany jest do zabezpieczenia węży W 52 i W 75 ułożonych w poprzek dróg przejazdowych, przed zgnieceniem przez koła pojazdów. Budowa - wykonany jest z belek z drewna twardego, połączonych między sobą taśmą parcianą. Taśma przymocowana jest do belek wkrętami przez podkładki stalowe.

Podpinka do węży Przeznaczenie - podpinka linkowa stosowana jest do podwieszania węża tłocznego podczas podawania strumieni gaśniczych z drabin, podnośników lub na klatkach schodowych, w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy strażaka. Wykonanie - podpinka wykonana jest z liny poliamidowej lub polipropylenowej o długości 1m, zapleciona bezrdzeniowo. Końcówka podpinki ma zaplecione oczko z jednej strony, z drugiej natomiast linka opleciona jest na kauszy metalowej, w której osadzony jest hak stalowy.

Siodełko wężowe Przeznaczenie. Siodełka wężowe służą do ochrony węży tłocznych (ssawnych), napełnionych wodą, przed uszkodzeniem o ostre krawędzie dachów, występy murów, parapetów, parkanów i inne. Wykonanie. Siodełko do węży wykonane jest z dwóch blach stalowych, połączonych czterema drewnianymi rolkami osadzonymi obrotowo na prętach. Do blach przyspawane są 2 haki z prętów stalowych, służące do zaczepiania i mocowania siodełka.

Piana gaśnicza Jej działanie gaśnicze polega na odizolowaniu dostępu tlenu do powierzchni palącego się materiału, oraz ma działanie chłodzące (obniża temperaturę). Piana gaśnicza jest: - dość tania - zazwyczaj łatwa do wytworzenia - może być podana w postaci piany lekkiej, średniej lub ciężkiej, co zwiększa zakres jej stosowania. Typ piany zależny jest o tzw. liczby spienienia, dla piany ciężkiej wynosi ono do 20, dla piany średniej 21-200, dla lekkiej ponad 200. Urządzenie wytwarzające pianę lekką- Agregat Piany Lekkiej (APL), urządzenie wytwarzające pianę średnią - Wytwornica pianowa (WP), urządzenie wytwarzające pianę ciężką - Prądownica pianowa (PP) Nie może być użyta do gaszenia: - ciał reagujących chemicznie z wodą (np. karbid) - co powoduje zwiększenie pożaru - ciał żarzących o bardzo wysokiej temperaturze żaru (groźba rozkładu wody na wodór i tlen) - urządzeń elektrycznych pod napięciem (przewodzi prąd i może spowodować porażenie)

Zasysacz liniowy Do zasilania prądownicy czy wytwornicy roztworem wodnym środka pianotwórczego niezbędny jest zasysacz, który zasilany wodą tłoczną pod właściwym ciśnieniem przez pompę lub hydrant zasysa określoną ilość środka pianotwórczego i miesza ten środek z wodą, tworząc roztwór o określonym stężeniu. Rodzaje zasysaczy liniowych : Z-2-200 l/min. Z-4-400 l/min. Z-8-800 l/min.

Prądownica pianowa Służą do wytwarzania piany gaśniczej ciężkiej z wodnego roztworu środka pianotwórczego. Zależnie od nominalnej wydajności, rozróżnia się trzy rodzaje prądownic pianowych : PP2-12, PP4-12, PP8-12. Cyfry i liczby stosowane przy określeniu prądownicy pianowej oznaczają : pierwsza cyfra - wydajność nominalna w l/min., druga liczba oznacza liczbę spienienia.

Parametry prądownic pianowych:

Wytwornice pianowe Wytwornice piany średniej służą do wytwarzania piany średniej o liczbie spienienia 20 200, obecnie stosowana metoda otrzymywania tego rodzaju piany to wypienianie na siatkach W straży pożarnej stosowane są następujące wytwornice piany: - WP-2-75, o wydajności wodnej 200 l/min, Ls 75 - WP-2-150, o wydajności wodnej 200 l/min, Ls 150 - WP- 4-75, o wydajności wodnej 400 l/min, Ls 75

Parametry wytwornic pianowych:

Sprzęt do wytwarzania piany lekkiej: Agregat piany lekkiej (APL): Agregat służy do wytwarzania piany lekkiej o dużych liczbach spienienia. Występuje jako zespół sprzężonych ze sobą urządzeń, które zasysają środek pianotwórczy, wytwarzają i podają pianę lekką. Do zasysania powietrza stosuje się wentylatory napędzane elektrycznie lub hydraulicznie. Środek pianotwórczy jest zasysany przez strumień wody przepływający przez mieszalnik pianowy. Generator piany lekkiej (GPL): Generator służy do gaszenia pożarów ciał stałych żarzących się i substancji ciekłych tworzących płomienie. Zasilany jest wodą ze środkiem pianotwórczym Finiflan F15. Roztwór uzyskuje się na zasysaczu środka pianotwórczego, który wypływając z dyszy turbiny wprawia w ruch obrotowy wentylator. Nadmuch powietrza rzuca krople wody na sito tworzące pianę gaśniczą. Sito i obudowa wykonane są ze stali nierdzewnej, istnieje możliwość stosowania w stałych instalacjach, urządzenie posiada uchwyty do przenoszenia

Charakterystyka techniczna generatorów i agregatów piany lekkiej: Parametr Jednostka APL-2/650 HiEx 200 GPL-2/700 BVA-200 Wydajność pianowa m 3 /min 160 120 150 150 Wydajność wodna l/min 200 200 215 200 Ciśnienie robocze MPa (kg/cm 2 ) 0,3 (3) 0,3 (3) 0,45 (4,5) 0,4 0,43 (4 4,3) Obroty obr/min 2780 3000 750 750 Zużycie śr. pianotwórczego % 3 2 4,5 3 5

Literatura: Placek P. Sprzęt i armatura wodna Gil D. Sprzęt gaśniczy PN-91/M-51031 Sprzęt pożarniczy. Łączniki PN-86/M-51152 Sprzęt pożarniczy. Smoki ssawne PN-91/M-51048 Sprzęt pożarniczy. Rozdzielacze PN-91/M-51270 Sprzęt pożarniczy. Działka wodnopianowe PN-93/M-51068 Sprzęt pożarniczy. Prądownice pianowe PN-M-51069 Sprzęt pożarniczy. Zasysacze liniowe PN-73/M-51154 Sprzęt pożarniczy. Stojak hydrantowy