ZACHODNIOPOMORSKIE EJ GOSPODARKI W prezentacji wykorzystane zostały dane GUS oraz wyniki badania Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 przygotowanego przez PKPP Lewiatan w ramach projektu współ finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizacja wywiadów CBOS. Badanie przeprowadzone było w okresie 15 czerwca-19 sierpnia 211r. na losowej próbie 151. Lech Pilawski Szczecin, 28 października 211 AGENDA ZACHODNIOPOMORSKA GOSPODARKA PKB i ZATRUDNIENIE, PKB per capita,, WYNAGRODZENIA NAKŁADY ADY NA B+R,, INNOWACYJNOŚĆ FIRM ZACHODNIOPOMORSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEDSIĘBIORCZO BIORCZOŚĆ SPRZEDAŻ,, ZATRUDNIENIE, INWESTYCJE - 21 i PROGNOZY NA 211 2
Województwo zachodniopomorskie tworzy 4% PKB wytwarzanego w Polsce, co plasuje ten region na 9 miejscu, przy wykorzystaniu 3,9% ogółu pracujących cych w gospodarce polskiej. 25 2 15 1 5 Lubuskie 2,3 Udział PKB wg województw oraz pracujący w gospodarce wg województw w 28 r. (Polska=1; %) 3,1 2,3 3,4 3,1 5, 5,6 2,3 2,3 2,3 2,7 2,8 3,8 3,9 4, Podlaskie Udział PKB regionu w PKB ogółem Udział pracujących w gospodarce regionu w liczbie pracujących w gospodarce Polski Opolski Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Podkarpackie 3,9 Lubelskie Zachodniopomorskie (9) Kujawsko-Pomorskie 5,2 5,4 4,7 Pomorskie 5,5 Łódzkie 7,1 6,2 Małopolskie 8,2 7,4 Dolnośląskie 7,4 8,1 Wielkopolskie 9,7 9,3 Śląskie 11,9 13,2 16,4 Mazowieckie 21,5 211 PKPP Lewiatan 3 Produktywność gospodarki regionu lokuje Zachodniopomorskie powyżej średniej dla Polski. Produktywność */ wg województw w 28 r. 1,3 1,31 1,1,9,7 1,,74 1,,79,9,76,7 1,3,9 1,2,87,9 1,9,96 1,11,5 Lubuskie Podlaskie Opolski Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Podkarpackie Lubelskie Zachodniopomorskie (9) Kujawsko-Pomorskie Pomorskie Łódzkie Małopolskie Dolnośląskie Wielkopolskie */ Produktywność mierzona relacją (udział PKB wg województw w PKB Polski) do (udział pracujących w gospodarce województwa w pracujących w gospodarce Polski); czyt.: 1 zatrudniony wytwarza x,xx PKB w porównaniu do Polski=1 Śląskie Mazowieckie 211 PKPP Lewiatan 4
PKB to parametr ważny z punktu widzenia gospodarki, natomiast z perspektywy społecznej ważny jest PKB przypadający na 1 mieszkańca. I tu pozycja regionu jest lepsza (7 miejsce). 16 14 12 PKB na 1 mieszkańca wg województw (28; Polska =1; %) 157,7 1 8 6 4 85,8 73, 84,8 8, 74,2 69, 69,4 9,7 84,4 94,9 93,1 86,3 17,6 14,4 18, 2 Lubuskie (1) Podlaskie (14) Opolskie (11) Świętokrzyskie (12) Podkarpackie (16) Warmińsko-Mazurskie (13) Lubelskie (15) Zachodniopomorskie (7) Kujawsko-Pomorskie ((8) Pomorskie Łódzkie (6) Małopolskie (9) Dolnośląskie (3) Wielkopolskie (4) Uwaga: numery przy nazwach województw oznaczają pozycję regionu w udziale regionalnego PKB per capita w PKB per capita Polski. Śląskie (2) Mazowieckie (1) 211 PKPP Lewiatan 5 Jednak dynamika PKB per capita w okresie 24-28 28 była a jedną z niższych wśród w d wszystkich regionów w w Polsce. 18 Dynamika PKB na 1 mieszkańca wg województw w latach 24-28 (rok poprzedni=1; %) 16 16,3 16,8 15,4 14,7 15,1 14 14,1 13,7 12 13,2 13, 12,6 24 25 26 27 28 Dynamika PKB per capita - Polska Dynamika PKB per capita - Zachodniopomorskie Dynamika PKB per capita - Podkapackie (16) Dynamika PKB per capita - Łódzkie (6) Uwaga: numery przy nazwach województw oznaczają pozycję regionu w udziale regionalnego PKB per capita w PKB per capita Polski. 211 PKPP Lewiatan 6
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Regionie to 9,8% średniego wynagrodzenia brutto w Polsce. Odpowiada to poziomowi PKB per capita w relacji do średniego poziomu dla Polski. 125 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wg województw (21; Polska =1; %) 1 75 85, 87,9 91,3 86,5 83,8 83,8 9,2 9,8 84,7 98,5 89,3 92,3 99,3 91, 12,7 124,6 5 25 Lubuskie (1) Podlaskie (14) Opolskie (11) Świętokrzyskie (12) Podkarpackie (16) Warmińsko-Mazurskie (13) Lubelskie (15) Zachodniopomorskie (7) Kujawsko-Pomorskie ((8) Pomorskie Łódzkie (6) Małopolskie (9) Dolnośląskie (3) Wielkopolskie (4) Uwaga: numery przy nazwach województw oznaczają pozycję regionu w udziale regionalnego PKB per capita w PKB per capita Polski. Śląskie (2) Mazowieckie (1) 211 PKPP Lewiatan 7 AGENDA ZACHODNIOPOMORSKA GOSPODARKA PKB i ZATRUDNIENIE, PKB per capita,, WYNAGRODZENIA NAKŁADY ADY NA B+R,, INNOWACYJNOŚĆ FIRM ZACHODNIOPOMORSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEDSIĘBIORCZO BIORCZOŚĆ SPRZEDAŻ,, ZATRUDNIENIE, INWESTYCJE - 21 I PROGNOZY NA 211 8
Region zachodniopomorski zdecydowanie nie koncentruje się na budowaniu swojego potencjału u na innowacjach, dla których bazą są nakłady ady na B+R. Mazowieckie (1) Śląskie (2) Wielkopolskie (4) Dolnośląskie (3) Małopolskie (9) Łódzkie (6) Pomorskie Kujawsko-Pomorskie ((8) Zachodniopomorskie (7) Lubelskie (15) Podkarpackie (16) Warmińsko-Mazurskie (13) Świętokrzyskie (12) Opolskie (11) Podlaskie (14) Lubuskie (1) 2,1 1,3 1,6,8,7,3 4,4 3,8 1,3 3,3 Nakłady na B+R wg województw w 29 r. (Polska=1; %) 5,4 6,4 1,5 9,3 1,2 38,6 5 1 15 2 25 3 35 4 Uwaga: numery przy nazwach województw oznaczają pozycję regionu w udziale regionalnego PKB per capita w PKB per capita Polski. 211 PKPP Lewiatan 9 Skłonno onność zachodniopomorskich firm do innowacji jest bardzo mała tylko 24% firm średnich i dużych poniosło o nakłady ady na działalno alność innowacyjną.. Słabsze S w decyzjach dot. innowacji były y tylko firmy lubuskie i warmińsko sko-mazurskie. Przedsiębiorstwa przemysłowe (5+), które poniosły nakłady na działalność innowacyjną (% p. przemysł. ogółem) wg województw w 29 r. Polska Mazowieckie (1) Śląskie (2) Wielkopolskie (4) Dolnośląskie (3) Małopolskie (9) Łódzkie (6) Pomorskie Kujawsko-Pomorskie ((8) Zachodniopomorskie (7) Lubelskie (15) Podkarpackie (16) Warmińsko-Mazurskie (13) Świętokrzyskie (12) Opolskie (11) Podlaskie (14) Lubuskie (1) 21,3 29,6 32,7 32,3 27,7 33,4 29,1 25, 27,5 31,2 24,2 29,4 23,9 26,5 28,8 32,2 36,7 5 1 15 2 25 3 35 4 Uwaga: numery przy nazwach województw oznaczają pozycję regionu w udziale regionalnego PKB per capita w PKB per capita Polski. 211 PKPP Lewiatan 1
AGENDA ZACHODNIOPOMORSKA GOSPODARKA PKB i ZATRUDNIENIE, PKB per capita,, WYNAGRODZENIA NAKŁADY ADY NA B+R,, INNOWACYJNOŚĆ FIRM ZACHODNIOPOMORSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEDSIĘBIORCZO BIORCZOŚĆ SPRZEDAŻ,, ZATRUDNIENIE, INWESTYCJE - 21 i PROGNOZY NA 211 11 Zachodniopomorskie przedsiębiorstwa to 5,4% ogólnej liczby aktywnych przedsiębiorstw w Polsce. W latach 27-29 29 liczba zarejestrowanych firm w regionie wzrosła a o 2%, a w Polsce o 1,5%. Pokazywałoby oby to poziom przedsiębiorczości w zachodniopomorskiem,, gdyby nie fakt, że e w tym czasie liczba aktywnych firm spadła a o 7%, a w Polsce przeciętnie o 6%. Liczba przedsiębiorstw zarejstrowanych i liczba przedsiębiorstw aktywnych */ w Zachodniopomorskicm w latach 27-21 21 29 28 27 9 329 16 176 96 333 22 45 215 8 213 124 21 75 25 5 75 1 125 15 175 2 225 Liczba firm zarejestrowanych Liczba firm aktywnych Przedsiębiorstwa aktywne dane GUS nie obejmują jeszcze 21 r, Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 29 r. GUS 211, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 12
Zachodniopomorskie charakteryzuje się wyższym poziomem przedsiębiorczo biorczości ci niż średnia dla Polski. 8 Liczba przedsiębiorstw aktywnych na 1 mieszkańców w latach 27-29 w Zachodniopomorskim i średnio w Polsce (%) 6 4 56,9 46,6 48,8 62,7 43,8 53,3 2 27 28 29 Liczba firm aktywnych na 1 mieszkańców - Polska Liczba firm aktywnych na 1 mieszkańców - Zachodniopomorskie Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 29 r. GUS 211, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 13 Zachodniopomorska przedsiębiorczo biorczość to w większej mierze niż przedsiębiorczo biorczość w Polsce mikrofirmy.. Relatywnie mało o jest natomiast dużych firm (25+). Struktura sektora przedsiębiorstw wg klas wielkośc 29 r. w Zachodniopomorskim i średnio w Polsce (%) 1 8 94,8 96,12 6 4 2 4,3 3,16,8,64,1,8 mikro małe średnie duże Struktura sektora przedsiębiorstw - Polska Struktura sektora przedsiębiorstw - Zachodniopomorskie Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 29 r. GUS 211, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 14
AGENDA ZACHODNIOPOMORSKA GOSPODARKA PKB i ZATRUDNIENIE, PKB per capita,, WYNAGRODZENIA NAKŁADY ADY NA B+R,, INNOWACYJNOŚĆ FIRM ZACHODNIOPOMORSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEDSIĘBIORCZO BIORCZOŚĆ SPRZEDAŻ,, ZATRUDNIENIE, INWESTYCJE - 21 i PROGNOZY NA 211 15 W 21 r. więcej firm w Zachodniopomorskiem wykazało wzrost sprzedaży (w stosunku do 29 r.) niż spadek.. ZP poradziły sobie zatem z trudną sytuacją na rynku lepiej niż przeciętnie w Polsce. Relatywnie bardzo dobrze poradzili sobie także e ZP eksporterzy. 21 firmy w 21 r.? Sprzedaż na eksport - ZP 8,6 9,9 8,6 72,8 Sprzedaż na 2,4 3,1 eksport - 3,7 9,8 Przychody ze sprzedaży - ZP 32,1 38,3 29,6 Przychody ze sprzedaży - 29,6 36, 34,4 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 16
211 r. będzie, b w ocenie ZP, nieznacznie lepszy, niż 29 r. Przeciętnie w Polsce sąs większymi optymistami niż ZP. Ciągle dobrze widzą natomiast perspektywy ZP eksporterzy. 211 Jakie zmiany w działalności firmy zajdą w 211 r.? Sprzedaż na eksport - ZP 8,6 32,1 1,2 58 Sprzedaż na eksport - 5,412,1,9 81,4 Przychody ze sprzedaży - ZP 33,3 53,1 13,6 Przychody ze sprzedaży - 33, 42,6 24,5 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 17 W 21 r. zachodniopomorskie e nie były y zbyt skłonne do zatrudniania i podnoszenia wynagrodzeń więcej firm zwiększy kszyło o przychody ze sprzedaży, niż zwiększy kszyło o zatrudnienie i wynagrodzenia (aczkolwiek ZP, podobnie jak w Polsce, chętniej zwiększa kszały y wynagrodzenia niż zatrudnienie). 21 firmy w 21 r.? Wynagrodzenia - ZP 27,2 65,4 7,4 Wynagrodzenia - 33,7 62,5 3,8 Zatrudnienie - ZP 16, 7,4 13,6 Zatrudnienie - 13,9 76,8 9,2 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 18
W 211 r. znacznie więcej zachodniopomorskiz achodniopomorskich niż w 21 r. zatrudniło o lub zatrudnić pracowników w niż przeciętnie w Polsce. Natomiast skłonno onności do wzrostu zatrudnienia nie wzrosła w stosunku do 21 r. 211 firmy w 211 r.? Wynagrodzenia - ZP 28,4 69,1 2,5 Wynagrodzenia - 33,1 63, 3,7 Zatrudnienie - ZP 21, 69,1 9,9 Zatrudnienie - 13,6 77,8 8,3 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 19 W 21 r. zachodniopomorski chodniopomorskie e zdecydowanie mniej niż przeciętnie w Polsce inwestowały y w modernizację i innowacje. Nie były y równier wnież skłonne inwestować w nowe produkty. 21. firmy w 21 r.? - ogółem firmy w 21 r.? - ZP Wypuszczenie na rynek nowych produktów 21,6 43,7 2,9 31,8 Wypuszczenie na rynek nowych produktów 16, 54,3 7,4 22,2 Inwestycje w B+R 1,4 25,4 6,5 57,7 Inwestycje w B+R 9,9 32,1 4,9 53,1 Zakup nowych technologii 11,7 26,9 6, 55,4 Zakup nowych technologii 11,1 4,7 7,4 4,7 Inwestycje w majątek trwały unowocześniające możliwości produkcyjne 23,5 42,5 5,7 28,1 Inwestycje w majątek trwały unowocześniające możliwości produkcyjne 14,8 51,9 13,6 19,8 Inwestycje w majątek trwały zwiększające możliwości produkcyjne 22, 42,3 6,9 28,8 Inwestycje w majątek trwały zwiększające m ożliw ości produkcyjne 22,2 55,7 13,6 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 2
W 211 r. skłonno onność do inwestycji wśród w d zachodniopomorskich jest znacznie mniejsza niż w 21 r. Aczkolwiek nieco więcej firm zdecydowało o się na inwestycje modernizacyjne, co jest dobrym prognostykiem na przyszłość ść.. Ciągle jednak skłonno onność do inwestycji jest słabszs abszą stroną ZP w porównaniu ze średnią dla w Polsce. 211 firmy w 211 r.? - ogółem firmy w 211 r.? - ZP Wypuszczenie na rynek nowych produktów 23,3 43, 2,3 31,8 Wypuszczenie na rynek nowych produktów 11,1 64,2 3,7 21 Inwestycje w B+R 8,7 29, 3,7 58,6 Inwestycje w B+R 8,6 5,6 1,2 39,5 Zakup nowych technologii 11,1 31,4 2,7 54,8 Zakup nowych technologii 11,1 4,7 7,4 4,7 Inwestycje w majątek trwały unowocześniające możliwości produkcyjne 21,8 47,2 3,9 27,1 Inwestycje w majątek trwały unowocześniające możliwości produkcyjne 18,5 53,1 6,2 22,2 Inwestycje w majątek trwały zwiększające możliwości produkcyjne 18,8 49, 3,8 28,3 Inwestycje w majątek trwały zwiększające m ożliw ości produkcyjne 18,5 56,8 4,9 19,8 Źródło: Sektor w Polsce, słabe i mocne strony, szanse i zagrożenia, w ramach projektu Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL, PKPP Lewiatan, opr. M.Starczewska-Krzysztoszek 211 PKPP Lewiatan 21 PODSUMOWANIE Zachodniopomorskie plasuje się w środku tabeli polskich regionów pod względem rozwoju gospodarczego. Charakteryzuje się jednak niższą niż średnia dla Polski dynamiką wzrostu gospodarczego (PKB). A także bardzo niską skłonnością do innowacji. Jest bardzo aktywne przedsiębiorczo w sektorze przedsiębiorstw jest tu więcej mikrofirm niż średnio w Polsce. Zachodniopomorskie mają potencjał rozwojowy więcej firm niż przeciętnie w Polsce osiągnęło i osiągnie wzrost sprzedaży w br.. Zachodniopomorskie są bardziej skłonne do zatrudniania niż przeciętnie w Polsce, za to mniej skłonne do zwiększania wynagrodzeń. ZP charakteryzują się niższą skłonnością do inwestycji niż przeciętnie w Polsce. 22
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. Lech Pilawski lpilawski@pkpplewiatan.pl 23