Akademia Metropolitalna 27.11.2014 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych dr inż. Przemysław Ciesiółka Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
Podstawą planowania strategicznego na poziomie metropolitalnego jest zasada pierwszeństwa regeneracji (odnowy) zabudowy nad zajmowaniem nowych terenów pod zabudowę. (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2030) Należy ograniczać zjawisko chaotycznego rozlewania się zabudowy o niskiej intensywności (urban sprawl). Stąd niezbędne jest stworzenie całościowej koncepcji zagospodarowania przestrzennego dla aglomeracji poznańskiej. (Strategia Metropolia Poznań 2020) Polityka przestrzenna w strefach dynamicznego rozwoju miast w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym powinna uwzględniać przede wszystkim: ( ) - przeciwdziałanie zachodzącym procesom suburbanizacji, - rewitalizację terenów zdegradowanych zarówno pod względem technicznym, społecznym, gospodarczym, jak i funkcjonalnym (Plan zagospodarowania przestrzennego Poznańskiego Obszary Metropolitalnego projekt) Patologiczne formy urbanizacji wynikają z braku wspólnej wizji i współdziałania gmin w zakresie mieszkalnictwa i prowadzą do degradacji struktury obszarów metropolitalnych (Parysek, 2003, Markowski, 2005, Parteka, 2007)
Zasady rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań: 1. Zasada zintegrowanego planowania 2. Zasada zrównoważonego rozwoju 3. Racjonalne wykorzystanie środowiska przyrodniczego 4. Zasada zwartej metropolii 5. Zasada pierwszeństwa regeneracji terenów zainwestowanych nad zajmowaniem terenów pod nową zabudowę 6. Zasada bilansowania potrzeb społeczno gospodarczych i planowania nowych terenów inwestycyjnych 7. Zasada równoległej realizacji celów publicznych i prywatnych 8. Zasada dobrego dostępu do usług na obszarze całej metropolii 9. Zasada energooszczędności struktur przestrzennych 10. Zasada koordynacji planowania przestrzennego i spójnego zarządzania infrastrukturą komunalną
Zasady rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań: 1. Zasada zintegrowanego planowania 2. Zasada zrównoważonego rozwoju 3. Racjonalne wykorzystanie środowiska przyrodniczego 4. Zasada zwartej metropolii 5. Zasada pierwszeństwa regeneracji terenów zainwestowanych nad zajmowaniem terenów pod nową zabudowę 6. Zasada bilansowania potrzeb społeczno gospodarczych i planowania nowych terenów inwestycyjnych 7. Zasada równoległej realizacji celów publicznych i prywatnych 8. Zasada dobrego dostępu do usług na obszarze całej metropolii 9. Zasada energooszczędności struktur przestrzennych 10. Zasada koordynacji planowania przestrzennego i spójnego zarządzania infrastrukturą komunalną
Rewitalizacja metropolitalna działania w sferze przestrzennej, gospodarczej i społecznej podejmowane na zdegradowanych obszarach zurbanizowanych o potencjale metropolitalnym, których ożywienie społeczno-gospodarcze osiąga się przez wzmocnienie ich funkcji metropolitalnych Cechy rewitalizacji metropolitalnej: - dotyczy zdegradowanych obszarów śródmiejskich, poprzemysłowych i powojskowych, posiadających potencjał metropolitalny, - prowadzi przede wszystkim do wzmocnienia tożsamości głównego ośrodka metropolii, - w rezultacie oznacza jednak polepszenie pozycji konkurencyjnej całego obszaru metropolitalnego, - polega na realizacji projektów rewitalizacyjnych o znaczeniu ponadlokalnym metropolitalnym, - jest realizowana łącznie z działaniami na poziomie lokalnym, uzupełniając je i wzbogacając.
Głównym celem opracowania jest wskazanie w granicach aglomeracji poznańskiej obszarów zdegradowanych, wymagających podjęcia działań rewitalizacyjnych, istotnych z punktu widzenia rozwoju całego obszaru metropolitalnego wraz z kierunkiem ich rewitalizacji. Cele szczegółowe: 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych 2. Określenie skali degradacji obszarów w aglomeracji poznańskiej 3. Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej 4. Sformułowanie rekomendacji dla gmin w zakresie kształtowania metropolitalnej polityki rewitalizacyjnej
Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin
Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin
Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Programy rewitalizacji
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Programy rewitalizacji Plany odnowy miejscowości
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Programy rewitalizacji Plany odnowy miejscowości Inne strategie rozwoju
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 1. Analiza lokalnych polityk w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych Strategie rozwoju społecznogospodarczego gmin Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Programy rewitalizacji Plany odnowy miejscowości Inne strategie rozwoju
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 2 Określenie skali degradacji obszarów w aglomeracji poznańskiej WYBÓR OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH OBJĘCIE PROGRAMAMI LUB STRATEGIAMI ROZWOJU WIZJE TERENOWE OCENA DEGRADACJI ANALIZY UJĘTE W DOKUMENTACH STRATEIGCZNYCH ANALIZY STATYSTYCZNE WIZJE TERENOWE - KRYTERIUM MATERIALNE - KRYTERIUM FUNKCJONALNE - KRYTERIUM MORALNE - KRYTERIUM KOMPOZYCYJNE
Cel 3 Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej Kluczowy obszar rewitalizacji metropolitalnej: - ŚRÓDMIEŚCIE POZNANIA Uzupełniające obszary rewitalizacji metropolitalnej: -CENTRA MNIEJSZYCH OŚRÓDKÓW MIEJSKICH: Buk, Kostrzyn, Kórnik, Mosina, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska, Stęszew, Swarzędz, Szamotuły, Śrem -OBSZAR POWOJSKOWY w południowowschodniej części Biedruska -OBSZAR POPRZEMYSŁOWY położony przy ul. Armii Poznań w Luboniu -ZESPÓŁ CYSTERSKI w Owińskach
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 3 Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej Kluczowy obszar rewitalizacji metropolitalnej Śródmieście Poznania Jest to wielofunkcyjny teren pełniący funkcje mieszkaniowe, administracyjne, handlowo-usługowe, kulturalne i komunikacyjne, stanowiący jednocześnie historyczne, biznesowe i rozrywkowe centrum całej aglomeracji poznańskiej. W jego granicach zlokalizowane są także liczne tereny poprzemysłowe oraz tereny nadrzeczne o dużym potencjale rozwoju.
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 3 Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej Oborniki Kostrzyn Uzupełniające obszary rewitalizacji metropolitalnej Murowana Goślina Szamotuły Pobiedziska
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 3 Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej Buk Stęszew Uzupełniające obszary rewitalizacji metropolitalnej Śrem Mosina Swarzędz
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Cel 3 Wyznaczenie obszarów rewitalizacji metropolitalnej Kórnik Biedrusko Uzupełniające obszary rewitalizacji metropolitalnej Luboń Owińska
Cel 4 Sformułowanie rekomendacji dla gmin w zakresie kształtowania metropolitalnej polityki rewitalizacyjnej 1) Konieczność objęcia lokalnymi programami rewitalizacji wszystkich obszarów wyznaczonych w niniejszym dokumencie do rewitalizacji metropolitalnej oraz wskazanie w powyższych programach przestrzeni dla realizacji funkcji metropolitalnych. 2) Konieczność objęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego obszarów wyznaczonych do rewitalizacji metropolitalnej. Pozwoli to zdynamizować realizację celów wyznaczonych w niniejszym dokumencie oraz w lokalnych programach rewitalizacji. 3) Włączenie zagadnienia rewitalizacji metropolitalnej do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz do lokalnych strategii rozwoju społeczno-gospodarczego. 4) Wyznaczenie w ramach struktur organizacyjnych urzędów miast i gmin osób odpowiedzialnych za prowadzenie działań w zakresie rewitalizacji metropolitalnej w danej gminie. 5) Promocja zagadnienia rewitalizacji metropolitalnej wśród mieszkańców, przedsiębiorców oraz lokalnych stowarzyszeń i organizacji pozarządowych.
Dziękuję za uwagę dr inż. Przemysław Ciesiółka Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu przemko@amu.edu.pl