Janina Kawałczewska RCEE Płock Konferencja realizowana jest w ramach projektu pn. Region płocki, Kujaw i Ziemi Kutnowskiej regionem świadomych ekologicznie współfinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
1. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku jako jedna z niewielu instytucji od lat prowadzi edukację społeczeństwa dla zrównoważonego rozwoju. 2. Zrównoważony rozwój jest najważniejszy: definicja zrównoważonego rozwoju sformułowana w 1987r. w Raporcie Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju ONZ to proces mający na celu zaspokojenia aspiracji współczesnego pokolenia w sposób umożliwiający godne życie następnych pokoleń, uwzględniając problemy ochrony środowiska, gospodarki zasobami naturalnymi, wzrostu gospodarczego, problemów społecznych: konieczne pogodzenie wielu sprzecznych interesów i dokonania trudnych wyborów w kwestiach wzorców konsumpcji i produkcji, walki z ubóstwem, dostępu do edukacji, ochrony zdrowia itp., konieczne rozwiązanie wielu zagadnień technicznych,
definicja zrównoważonego rozwoju wg Prawa ochrony środowiska,,jest to taki rozwój społeczno gospodarczy, w którym następuje integrowanie działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego jak i przyszłych pokoleń, zapis w Konstytucji RP w art.5,,rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, Polityka ekologiczna państwa (1991, 2000, 2003, 2009) zapewnia realizację zasady zrównoważonego rozwoju, różne pojmowanie pojęcia zrównoważonego rozwoju przez polityków, urzędników, przedsiębiorców, społeczeństwo. Jest wiele innych definicji ZR.
3. Samorząd gminy najpełniej winien wdrażać zasadę zrównoważonego rozwoju. Dla potrzeb gminy najlepszą wydaje się być definicja ZR zapisana przez polskie organizacje ekologiczne podczas szczytu Ziemi w Rio:,,Zrównoważony rozwój jest tam, gdzie ludzie przewidują ograniczenia związane ze skończonością Planety i niezależnych od człowieka rytmem tego, co jest fizycznie i biologicznie możliwe. Zaspokojenie podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń, zachowując trwałość funkcjonowania środowiska,
o o samorząd gminy najszerszym stopniu kształtuje: społeczeństwo obywatelskie zarządzające swoimi sprawami, odpowiedzialne za podejmowane decyzje, umożliwia znalezienie najlepszych rozwiązań i przekonanie społeczeństwa do ich realizacji, zapewnia udział obywateli w organizacji życia zbiorowego, kształtując umiejętność działania na rzecz dobra wspólnego i ucząc odpowiedzialności za sprawy publiczne, aby samorząd gminy mógł zapewnić zrównoważony rozwój społeczeństwa, należy: uwzględnić interes publiczny, dobro wspólne, któremu czasem trzeba się podporządkować, wypracować reguły zachowania i procedury postępowania, które zostaną zaakceptowane przez wszystkich jako właściwe, co pozwoli je realizować oraz, chociaż im się nie przeciwstawiać, uwzględniać interesy lokalnych społeczności, państwa i jednostek w sposób uznany społecznie za uczciwy i sprawiedliwy,
o samorząd gminy staje się dobrem wspólnym nie wbrew interesom obywateli, ale dlatego, że stanowi forum uzgodnienia tych interesów i ich artykulacji, bywa, iż czasami istnieje konieczność pierwszeństwa interesu publicznego nad interesem jednostki czy wspólnoty lokalnej, to w samorządzie należy dojść do konsensusu poszukać możliwości sprawiedliwego sposobu ustalenia zakresu pojęcia,,interes publiczny w danej sprawie, samorząd gminy daje najlepsze rozeznanie w potrzebach i warunkach rozwoju społeczności lokalnych, o samorząd gminy ma obowiązek hierarchizacji interesów państwa, gminy i obywateli, aby: można żyć godnie dziś i zostawić po sobie naszym następcom świat, w którym oni będą mogli funkcjonować jeszcze lepiej.
3. Gminy zrównoważonego rozwoju w regionie płockim, na Kujawach i Ziemi Kutnowskiej: cele, jakie stawialiśmy gminom uczestniczącym w projekcie, zrozumienie zasady zrównoważonego rozwoju, wyrabianie prośrodowiskowych nawyków i odpowiedzialności za stan środowiska wśród społeczeństwa, inicjowanie i wzmacnianie działań służących wdrażaniu zrównoważonego rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem zmian klimatycznych, różnorodności biologicznej i racjonalnej gospodarki odpadami, ocena skutków działań związanych z wdrażaniem zrównoważonego rozwoju, kształtowanie roli szkoły, jako lokalnego centrum zrównoważonego rozwoju,
podejmowaliśmy różnorodne działania, aby pomóc gminom osiągnąć w/w cele i dotrzeć do nowego grona społeczeństwa, podnosząc jego świadomość ekologiczną, a były to: konferencje otwarte dla społeczeństwa, seminaria, warsztaty dla szkół i sołtysów, organizacji społecznych, przedsiębiorstw, publikacje, promocja projektu, konkursy.
Równolegle z rozpoczęciem projektu ogłosiliśmy dwa konkursy:,,szkoła Zrównoważonego Rozwoju którego celem było: kształtowanie wśród społeczności szkolnych postaw sprzyjających trosce o środowisko naturalne w szkole i jej okolicy, promowanie idei czystej i bezpiecznej szkoły, zwrócenie uwagi na problemy ekologiczne gminy, zaktywizowanie społeczności lokalnych i szkolnych do działań na rzecz ochrony środowiska, zwiększanie powierzchni urządzonej zieleni, ilości drzew i krzewów, kształtowanie krajobrazu na terenach przyszkolnych,
,,Gminy Zrównoważonego rozwoju którego celem było: promowanie gmin przyjaznych środowisku, podejmujących działania na rzecz jego ochrony, ukazanie różnorodności działań podejmowanych na rzecz ochrony środowiska przez gminy, kształtowanie postaw mieszkańców sprzyjających trosce o środowisko naturalne w gminie, wyłanianie najistotniejszych problemów ekologicznych do rozwiązania w gminach, aktywizacja gmin przy ocenie realizacji zadań wynikających z programów ochrony środowiska gmin, w trakcie seminariów, warsztatów nawiązywaliśmy do celów i zadań konkursów, zachęcając gminy do udziału w nich,
Do konkursu Szkoła Zrównoważonego Rozwoju zgłosiły się 22 szkoły, Do konkursu Gmina Zrównoważonego Rozwoju zgłosiło się 17 gmin, Komisja Konkursowa szczegółowo przeanalizowały materiały nadesłane na w/w Konkursy. Można je obejrzeć na wystawie. W efekcie prac Komisji, analizując nadesłane prace, działania gmin dotyczące: udziału aktywnego radnych, urzędników gmin, sołtysów, nauczycieli, dyrektorów szkół w realizowanym projekcie Region płocki, Kujaw i Ziemi Kutnowskiej regionem świadomych ekologicznie i innych projektach realizowanych przez gminy, RCEE w Płocku na rzecz zrównoważonego rozwoju, współpracy gmin ze społecznością lokalną, w tym z organizacjami społecznymi (tzw. III sektora) na rzecz kształtowania społeczeństwa obywatelskiego,
zrealizowanych i planowanych przedsięwzięć związanych ze zrównoważonym rozwojem gmin, w tym także środki finansowe z budżetu gmin oraz z innych źródeł, w tym z funduszy UE na realizowane zadania, troski gmin o przygotowanie mieszkańców do wdrażania ZR, w tym także wdrażanie zasady dostępu społeczeństwa do informacji o środowisku i podejmowania decyzji dotyczących ochrony środowiska, zrealizowanych i planowanych przedsięwzięć w zakresie budowy systemów kanalizacji i oczyszczania ścieków kompleksowej gospodarki odpadami, ochrony bioróżnorodności przyznała tytuły Gmina Zrównoważonego Rozwoju 14 gminom.
Oto one: 1 Gmina Baruchowo Powiat: włocławski Województwo: kujawsko-pomorskie 2 Gmina Brudzeń Duży Powiat: płocki Województwo: mazowieckie 3 Miasto i Gmina Dobrzyń nad Wisłą Powiat: lipnowski Województwo: kujawsko-pomorskie 4 Gmina Gostynin Powiat: gostyniński Województwo: mazowieckie 5 Gmina Gozdowo Powiat: sierpecki Województwo: mazowieckie 6 Gmina Kutno Powiat: kutnowski Województwo: łódzkie 7 Miasto i Gmina Krośniewice Powiat: kutnowski Województwo: łódzkie 8 Gmina Mochowo Powiat: sierpecki Województwo: mazowieckie 9 Gmina Sierpc Powiat: sierpecki Województwo: mazowieckie 10 Gmina Staroźreby Powiat: płocki Województwo: mazowieckie 11 Gmina Szczutowo Powiat: sierpecki Województwo: mazowieckie 12 Gmina Słubice Powiat: płocki Województwo: mazowieckie 13 Gmina Tłuchowo Powiat: lipnowski Województwo: kujawsko-pomorskie 14 Gmina Kowal Powiat: włocławski Województwo: kujawsko pomorskie
Jako przewodnicząca Komisji konkursowej i inicjator tego konkursu serdecznie gratuluję wszystkim gminom uczestniczącym w konkursie. Jednocześnie pragnę podkreślić to, iż tytuł ten zobowiązuje gminy do dalszej aktywnej pracy na rzecz wdrażania ZR. Nie oznacza on, że zrobiliście już wszystko. Musicie nie tylko zrealizować zadania zapisane w strategiach rozwoju gmin, programach ochrony środowiska, planach gospodarki odpadami, ale, często, uzupełnić je i wzbogacić o bardzo ważne zagadnienia związane z rozwiązaniem problemów globalnych, a zwłaszcza:
Pilnym opracowaniem i wdrożeniem kompleksowych systemów gospodarowania odpadami, obejmując działania: edukacyjne dotyczące przeciwdziałania powstawaniu odpadów, a jeśli już będą wytwarzane, to ich segregacji i przekazywania firmom zbierającym odpady, organizacyjne i inwestycyjne dotyczące najlepszych, przyjaznych środowisku systemów zbiórki odpadów, w tym selektywnej, odzysku ich (w tym odpadów biodegradowalnych), a ostatecznie unieszkodliwienia,
przystąpienia do działań przeciwko zmianom klimatu, w tym oszczędzania energii, korzystania z odnawialnych źródeł energii. ochrony różnorodności biologicznej, wykorzystując kompetencje gmin w tym zakresie, - RCEE oferuje gminom pomoc w rozwiązaniu tych problemów poprzez: udział w projekcie Człowiek energia środowisko. Zrównoważona przyszłość Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej jesteśmy gotowi do podjęcia działań w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, ochrony bioróżnorodności.
Zapraszam przedstawicieli wymienionych gminy do wystąpienia w celu odebrania certyfikatów Gmina Zrównoważonego Rozwoju.