Karty pracy 5 dla uczniów klasy Język polski wrzesień 2016
Karta pracy R1 Język polski Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj podane polecenia. Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie Bajka afrykańska Dawno, dawno temu Słońce i Woda byli wielkimi przyjaciółmi i razem mieszkali na ziemi. Słońce wraz z Księżycem bardzo często gościli u Wody. We trójkę miło spędzali czas na rozmowach i zabawach. Wydawało się, że nic im nie brakuje do szczęścia. A jednak Słońcu to nie wystarczało. Bardzo je bolało, że Woda nie odwzajemnia ich wizyt i jak dotąd nigdy nie była w ich domu. Stąd też pewnego razu, bardzo rozgoryczone tym faktem, postanowiło porozmawiać z Wodą. Powiedz mi, droga Wodo, dlaczego nie chcesz nas odwiedzić? Mamy przecież piękny dom, w którym chętnie cię ugościmy. Jest nam naprawdę przykro, że nigdy u nas nie byłaś. Woda z zakłopotania lekko zaszumiała. Było wyraźnie widać, że jest zawstydzona. [...] Nie gniewaj się, ale wasz dom jest za mały, żeby przyjąć mnie razem z całą moją świtą. Jeśli wszyscy przyjdziemy, a jest nas przecież niemało, to nie wiem, czy wy nie będziecie musieli opuścić domu wyjaśniała Woda. To niemożliwe! powiedziało Słońce. Możliwe, możliwe. Ale jeśli nadal chcesz, żebym was odwiedziła, musicie zbudować bardzo duży dom. [...] Jutro rozpoczynamy budowę nowego domu powiedziało Słońce do Księżyca po powrocie do siebie. A gdy skończymy, odwiedzi nas Woda. I rzeczywiście, następnego dnia rozpoczęła się budowa. Z każdym dniem pałac był coraz większy, a wizyta oczekiwanego gościa coraz bliższa. Kiedy tylko zakończono prace budowlane i uporządkowano wokół teren, Słońce wysłało gońca z zaproszeniem dla Wody. W przeddzień wizyty dworzanin Wody przybył na zwiady. Chciał na własne oczy zobaczyć, czy miejsce będzie bezpieczne dla domowników, kiedy przybędzie Woda. [...] Nazajutrz przed nowym domem zaczęła pojawiać się Woda. [...] Słońce i Księżyc nadal nie widzieli zagrożenia, choć do środka wpływało coraz więcej Wody. A oni tylko przesuwali się coraz wyżej i wyżej, aż wreszcie znaleźli się na szczycie dachu. Wtedy Woda po raz kolejny zapytała, czy ma dalej wchodzić. Tak tym razem odpowiedzieli już z mniejszym entuzjazmem, bo nie wiedzieli, gdzie mają się schronić. Nie chcieli jednak uchodzić za nieuprzejmych gospodarzy. Woda więc dalej szła w górę. Wkrótce zakryła dach, a wtedy Słońce i Księżyc, żeby nie zostać zatopionym, wzbili się wysoko w niebo i pozostają tam do dziś. Świat Misyjny 6/2010 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R1 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
1. Sformułuj morał, którym można by zakończyć historię o Słońcu i Księżycu. 2. Wyobraź sobie, że jesteś Wodą i zastanawiasz się, jak powiedzieć Słońcu o swoich wątpliwościach dotyczących wizyty w jego domu. Przedstaw swoje uczucia w formie wpisu z dziennika. 3. Co można powiedzieć o narratorze tekstu Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie? Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R1 (klasa 5, wrzesień 2016) 2
4. Ułóż teksty, które mogłyby się znaleźć w poszczególnych dymkach komiksu. Użyj zdań pojedynczych. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 5. Uzupełnij zdania właściwymi formami podanych rzeczowników. Przyniosłam zdjęcia z. (bal) Mamy stół z sosnowego. (bal) Sprawdź formę w słowniku! (przypadek) W tym nic się nie da zrobić. (przypadek) Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R1 (klasa 5, wrzesień 2016) 3
6. Ułóż zdanie złożone podrzędnie, w którym orzeczenia wystąpią w liczbie mnogiej. Następnie odpowiedz na pytanie. Jaki rodzaj gramatyczny mają podmioty w ułożonym przez Ciebie zdaniu? Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R1 (klasa 5, wrzesień 2016) 4
Karta pracy N1 Język polski Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj podane polecenia. Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie Bajka afrykańska Dawno, dawno temu Słońce i Woda byli wielkimi przyjaciółmi i razem mieszkali na ziemi. Słońce wraz z Księżycem bardzo często gościli u Wody. We trójkę miło spędzali czas na rozmowach i zabawach. Wydawało się, że nic im nie brakuje do szczęścia. A jednak Słońcu to nie wystarczało. Bardzo je bolało, że Woda nie odwzajemnia ich wizyt i jak dotąd nigdy nie była w ich domu. Stąd też pewnego razu, bardzo rozgoryczone tym faktem, postanowiło porozmawiać z Wodą. Powiedz mi, droga Wodo, dlaczego nie chcesz nas odwiedzić? Mamy przecież piękny dom, w którym chętnie cię ugościmy. Jest nam naprawdę przykro, że nigdy u nas nie byłaś. Woda z zakłopotania lekko zaszumiała. Było wyraźnie widać, że jest zawstydzona. [...] Nie gniewaj się, ale wasz dom jest za mały, żeby przyjąć mnie razem z całą moją świtą. Jeśli wszyscy przyjdziemy, a jest nas przecież niemało, to nie wiem, czy wy nie będziecie musieli opuścić domu wyjaśniała Woda. To niemożliwe! powiedziało Słońce. Możliwe, możliwe. Ale jeśli nadal chcesz, żebym was odwiedziła, musicie zbudować bardzo duży dom. [...] Jutro rozpoczynamy budowę nowego domu powiedziało Słońce do Księżyca po powrocie do siebie. A gdy skończymy, odwiedzi nas Woda. I rzeczywiście, następnego dnia rozpoczęła się budowa. Z każdym dniem pałac był coraz większy, a wizyta oczekiwanego gościa coraz bliższa. Kiedy tylko zakończono prace budowlane i uporządkowano wokół teren, Słońce wysłało gońca z zaproszeniem dla Wody. W przeddzień wizyty dworzanin Wody przybył na zwiady. Chciał na własne oczy zobaczyć, czy miejsce będzie bezpieczne dla domowników, kiedy przybędzie Woda. [...] Nazajutrz przed nowym domem zaczęła pojawiać się Woda. [...] Słońce i Księżyc nadal nie widzieli zagrożenia, choć do środka wpływało coraz więcej Wody. A oni tylko przesuwali się coraz wyżej i wyżej, aż wreszcie znaleźli się na szczycie dachu. Wtedy Woda po raz kolejny zapytała, czy ma dalej wchodzić. Tak tym razem odpowiedzieli już z mniejszym entuzjazmem, bo nie wiedzieli, gdzie mają się schronić. Nie chcieli jednak uchodzić za nieuprzejmych gospodarzy. Woda więc dalej szła w górę. Wkrótce zakryła dach, a wtedy Słońce i Księżyc, żeby nie zostać zatopionym, wzbili się wysoko w niebo i pozostają tam do dziś. Świat Misyjny 6/2010 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N1 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
1. Dokończ zdanie. Słońce i Księżyc zachowali się nierozważnie, ponieważ. 2. Korzystając z informacji z ramki, określ, które słowa wypowiada narrator. Narrator to osoba, która w utworze literackim opowiada o wydarzeniach. Narrator tekstu Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie nie uczestniczy w opisywanych wydarzeniach. A. I rzeczywiście, następnego dnia rozpoczęła się budowa. B. Jutro rozpoczynamy budowę nowego domu. C. Ale jeśli nadal chcesz, żebym was odwiedziła, musicie zbudować bardzo duży dom. D. Powiedz mi, droga Wodo, dlaczego nie chcesz nas odwiedzić? 3. Wskaż zdanie pojedyncze. Skorzystaj ze schematu. A. Nie gniewaj się, ale wasz dom jest za mały. B. Słońce i Księżyc nadal nie widzieli zagrożenia, choć do środka wpływało coraz więcej Wody. C. Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie. D. Chciał na własne oczy zobaczyć, czy miejsce będzie bezpieczne dla domowników. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N1 (klasa 5, wrzesień 2016) 2
4. Zapoznaj się z informacjami w tabeli. Następnie określ, w którym przypadku wystąpiły podkreślone rzeczowniki w zdaniu Słońce wraz z Księżycem bardzo często gościli u Wody. Podkreślone rzeczowniki wystąpiły kolejno w. 5. Ustal, w jakim rodzaju występuje czasownik w podanym zdaniu. Skorzystaj z przykładów w ramce. Słońce i Księżyc wzbili się wysoko w niebo. czasowniki w rodzaju męskoosobowym: mężczyźni biegli, dziewczynki i chłopiec trenowali czasowniki w rodzaju niemęskoosobowym: panie rozmawiały, dzieci czytały, ptaki śpiewały, książki stały Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N1 (klasa 5, wrzesień 2016) 3
Karta pracy R2 Język polski Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj podane polecenia. Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie Bajka afrykańska Dawno, dawno temu Słońce i Woda byli wielkimi przyjaciółmi i razem mieszkali na ziemi. Słońce wraz z Księżycem bardzo często gościli u Wody. We trójkę miło spędzali czas na rozmowach i zabawach. Wydawało się, że nic im nie brakuje do szczęścia. A jednak Słońcu to nie wystarczało. Bardzo je bolało, że Woda nie odwzajemnia ich wizyt i jak dotąd nigdy nie była w ich domu. Stąd też pewnego razu, bardzo rozgoryczone tym faktem, postanowiło porozmawiać z Wodą. Powiedz mi, droga Wodo, dlaczego nie chcesz nas odwiedzić? Mamy przecież piękny dom, w którym chętnie cię ugościmy. Jest nam naprawdę przykro, że nigdy u nas nie byłaś. Woda z zakłopotania lekko zaszumiała. Było wyraźnie widać, że jest zawstydzona. [...] Nie gniewaj się, ale wasz dom jest za mały, żeby przyjąć mnie razem z całą moją świtą. Jeśli wszyscy przyjdziemy, a jest nas przecież niemało, to nie wiem, czy wy nie będziecie musieli opuścić domu wyjaśniała Woda. To niemożliwe! powiedziało Słońce. Możliwe, możliwe. Ale jeśli nadal chcesz, żebym was odwiedziła, musicie zbudować bardzo duży dom. [...] Jutro rozpoczynamy budowę nowego domu powiedziało Słońce do Księżyca po powrocie do siebie. A gdy skończymy, odwiedzi nas Woda. I rzeczywiście, następnego dnia rozpoczęła się budowa. Z każdym dniem pałac był coraz większy, a wizyta oczekiwanego gościa coraz bliższa. Kiedy tylko zakończono prace budowlane i uporządkowano wokół teren, Słońce wysłało gońca z zaproszeniem dla Wody. W przeddzień wizyty dworzanin Wody przybył na zwiady. Chciał na własne oczy zobaczyć, czy miejsce będzie bezpieczne dla domowników, kiedy przybędzie Woda. [...] Nazajutrz przed nowym domem zaczęła pojawiać się Woda. [...] Słońce i Księżyc nadal nie widzieli zagrożenia, choć do środka wpływało coraz więcej Wody. A oni tylko przesuwali się coraz wyżej i wyżej, aż wreszcie znaleźli się na szczycie dachu. Wtedy Woda po raz kolejny zapytała, czy ma dalej wchodzić. Tak tym razem odpowiedzieli już z mniejszym entuzjazmem, bo nie wiedzieli, gdzie mają się schronić. Nie chcieli jednak uchodzić za nieuprzejmych gospodarzy. Woda więc dalej szła w górę. Wkrótce zakryła dach, a wtedy Słońce i Księżyc, żeby nie zostać zatopionym, wzbili się wysoko w niebo i pozostają tam do dziś. Świat Misyjny 6/2010 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R2 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
1. Wyobraź sobie, że jesteś Wodą. Przygotuj sprawozdanie z odwiedzin w domu Słońca i Księżyca. Skorzystaj z informacji w ramce. W sprawozdaniu trzeba określić czas i miejsce wydarzeń, nazwać jego uczestników oraz opowiedzieć o poszczególnych sytuacjach zgodnie z kolejnością, w której następowały. Dobre sprawozdanie powinno zawierać odpowiedzi na sześć pytań: kto?, co?, gdzie?, kiedy?, jak?, dlaczego?. 2. Przy każdym z bohaterów zapisz trzy określenia, którymi można go scharakteryzować. Woda Słońce Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R2 (klasa 5, wrzesień 2016) 2
3. W jaki sposób bohaterowie mogli uniknąć katastrofy? W swojej odpowiedzi odwołaj się do wybranego przysłowia, cytatu lub powiedzenia. Lepiej dmuchać na zimne, niż się na gorącym sparzyć. Na ostrożności nikt nigdy nie stracił. Ostrożności nigdy za wiele. Wszystko można, lecz z ostrożna. Kiedy nadejdą nieszczęścia, za późno na ostrożność. (Seneka Młodszy) Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R2 (klasa 5, wrzesień 2016) 3
Karta pracy N2 Język polski Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj podane polecenia. Dlaczego Słońce i Księżyc świecą na niebie Bajka afrykańska Dawno, dawno temu Słońce i Woda byli wielkimi przyjaciółmi i razem mieszkali na ziemi. Słońce wraz z Księżycem bardzo często gościli u Wody. We trójkę miło spędzali czas na rozmowach i zabawach. Wydawało się, że nic im nie brakuje do szczęścia. A jednak Słońcu to nie wystarczało. Bardzo je bolało, że Woda nie odwzajemnia ich wizyt i jak dotąd nigdy nie była w ich domu. Stąd też pewnego razu, bardzo rozgoryczone tym faktem, postanowiło porozmawiać z Wodą. Powiedz mi, droga Wodo, dlaczego nie chcesz nas odwiedzić? Mamy przecież piękny dom, w którym chętnie cię ugościmy. Jest nam naprawdę przykro, że nigdy u nas nie byłaś. Woda z zakłopotania lekko zaszumiała. Było wyraźnie widać, że jest zawstydzona. [...] Nie gniewaj się, ale wasz dom jest za mały, żeby przyjąć mnie razem z całą moją świtą. Jeśli wszyscy przyjdziemy, a jest nas przecież niemało, to nie wiem, czy wy nie będziecie musieli opuścić domu wyjaśniała Woda. To niemożliwe! powiedziało Słońce. Możliwe, możliwe. Ale jeśli nadal chcesz, żebym was odwiedziła, musicie zbudować bardzo duży dom. [...] Jutro rozpoczynamy budowę nowego domu powiedziało Słońce do Księżyca po powrocie do siebie. A gdy skończymy, odwiedzi nas Woda. I rzeczywiście, następnego dnia rozpoczęła się budowa. Z każdym dniem pałac był coraz większy, a wizyta oczekiwanego gościa coraz bliższa. Kiedy tylko zakończono prace budowlane i uporządkowano wokół teren, Słońce wysłało gońca z zaproszeniem dla Wody. W przeddzień wizyty dworzanin Wody przybył na zwiady. Chciał na własne oczy zobaczyć, czy miejsce będzie bezpieczne dla domowników, kiedy przybędzie Woda. [...] Nazajutrz przed nowym domem zaczęła pojawiać się Woda. [...] Słońce i Księżyc nadal nie widzieli zagrożenia, choć do środka wpływało coraz więcej Wody. A oni tylko przesuwali się coraz wyżej i wyżej, aż wreszcie znaleźli się na szczycie dachu. Wtedy Woda po raz kolejny zapytała, czy ma dalej wchodzić. Tak tym razem odpowiedzieli już z mniejszym entuzjazmem, bo nie wiedzieli, gdzie mają się schronić. Nie chcieli jednak uchodzić za nieuprzejmych gospodarzy. Woda więc dalej szła w górę. Wkrótce zakryła dach, a wtedy Słońce i Księżyc, żeby nie zostać zatopionym, wzbili się wysoko w niebo i pozostają tam do dziś. Świat Misyjny 6/2010 Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N2 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
1. Ponumeruj wydarzenia zgodnie z kolejnością w tekście. budowa domu Słońca i Księżyca rozmowa Słońca i Wody wizyta dworzanina Wody wysłanie zaproszenia dla Wody zatopienie pałacu 2. Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P przy zdaniach prawdziwych, a F przy zdaniach fałszywych. Woda pojawiła się w domu Słońca i Księżyca dzień po wizycie dworzanina. P F Woda pojawiła się w domu Słońca i Księżyca dzień po otrzymaniu zaproszenia. P F Budowa nowego domu rozpoczęła się dzień po rozmowie Księżyca i Wody. P F Budowa nowego domu rozpoczęła się dzień po rozmowie Słońca i Księżyca. P F 3. Woda ukrywała powód braku odwiedzin, gdyż nie chciała urazić Słońca, a domyślała się, że jego dom okaże się dla niej i całej świty za mały. O jakich cechach świadczy jej zachowanie? Podkreśl właściwe określenia. arogancka, delikatna, surowa, nieczuła, taktowna, wrażliwa, nieuprzejma, opryskliwa 4. Czego obawiała się Woda w związku z wizytą w domu Słońca i Księżyca? Jakie niebezpieczeństwo dostrzegała? Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N2 (klasa 5, wrzesień 2016) 2
5. Dokończ zdanie. Słońce i Księżyc, mimo grożącego im niebezpieczeństwa, zgodzili się, by Woda weszła do domu, ponieważ. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N2 (klasa 5, wrzesień 2016) 3
Karta pracy R3 Język polski 1. Wymyśl i zapisz w punktach najważniejsze zasady asertywnego zachowania. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R3 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
2. Napisz opowiadanie z dialogiem pod tytułem Superbohaterowie są wśród nas. Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy R3 (klasa 5, wrzesień 2016) 2
Karta pracy N3 Język polski 1. Jakie szanse, a jakie zagrożenia niosą ze sobą przedstawione sytuacje? Uzupełnij tabele. Koledzy zapraszają Cię na gry komputerowe, ale masz jutro ważny sprawdzian i musisz się pouczyć. Decydujesz się na wyjście z kolegami. Pozytywne skutki Twojej decyzji Negatywne skutki Twojej decyzji Zostajesz w domu. Pozytywne skutki Twojej decyzji Negatywne skutki Twojej decyzji 2. Napisz opowiadanie, którego bohater ratuje przyjaciół w niebezpiecznej sytuacji. Skorzystaj z pytań pomocniczych. Kim są bohaterowie? Gdzie i kiedy rozgrywają się wydarzenia? W jakiej niebezpiecznej sytuacji znaleźli się przyjaciele głównego bohatera? Jak główny bohater pomógł przyjaciołom? Jak skończyła się cała historia? Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N3 (klasa 5, wrzesień 2016) 1
określenie czasu i miejsca wydarzeń przedstawienie przebiegu wydarzeń tytuł wstęp rozwinięcie zakończenie Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Karta pracy N3 (klasa 5, wrzesień 2016) 2